خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: ساعت رستاخیز از سال ۱۹۴۷ به عنوان اخطاری برای دانشمندان اتمی جهان درباره خطرات سلاح‌های اتمی آغاز به کار کرده است. در آن سال عقربه این ساعت هفت دقیقه تا نیمه شب را نمایش می‌داد، نیمه شب به معنی نابودی نسل بشر است. اما ایده ساخت ساعت رستاخیز از کجا آمده و چه عواملی در تغییر عقربه‌های این ساعت تأثیر گذار هستند؟
ساعت آخرالزمان چیست؟
ساعت رستاخیز که پس از جنگ جهانی دوم ساخته شده، در واقع نمادی از هشدارهای دانشمندان درمورد تحولات و رخدادهای مخرب و ویرانگری است که بشریت را به پایان حیات خود نزدیک می‌سازد. در این ساعت دست ساز بشر «ساعت ۲۴ یا نیمه شب» به معنی پایان حیات بشری و وقوع فاجعه پایان جهان است.
وقوع دو جنگ جهانی در نیمه اول قرن بیستم با میلیون‌ها کشته و زخمی سبب شد تا گروهی از دانشمندان «ساعت‌نمایی» را بنا نهند که عقربه‌های آن براساس تحولات مهم جهان حرکت رو به سمت نیمه شب یا عقب نشینی از این زمان نهایی را تجربه می‌کنند.
دانشمندان سازنده این ساعت می‌گویند در این طراحی، عقربه‌های ساعت با توجه به عوامل زیادی جلو و عقب کشیده می‌شود. از این منظر هرچه این ساعت به نیمه شب نزدیکتر باشد به این معناست که حیات و جامعه بشری نیز به پایان خود و رسیدن آخرالزمان نزدیکتر شده که هشداری هولناک برای جهان است.
اعضای «بولتن دانشمندان اتمی» سازندگان و تنظیم کنندگان عقربه‌های ساعت هستند و این تعیین زمان برای آن است که بررسی شود که آیا اقدامات کشورها به خصوص قدرت‌های بین المللی در هر سال به میزان انسان و جهان را از نابودی دور یا به آن نزدیک کرده است.
در کارکرد این ساعت که از سال ۱۹۴۷ توسط دانشمندان و محققان اتمی عضو این بولتن نگهداری و حفاظت می‌شود، رخدادهای مهم مانند احتمال وقوع بروز جنگ هسته‌ای و شیوع یا همه گیری بیماری‌های مرگبار تأثیر گذاشته است.
عوامل دیگری مانند تغییرات اقلیمی و تحولات مرتبط با علوم و فناوری‌های جدید ساخت بشر که امکان بروز آسیب‌های جبران ناپذیر را نیز تقویت می‌کند نیز از سال ۲۰۰۷ در کارکرد عقربه‌های این ساعت انعکاس یافته است.
در سال ۲۰۲۰ کارشناسان با درنظرگرفتن تهدیدات مرتبط با زمین و تنش‌های پیرامون مساله هسته‌ای شتاب این ساعت بزرگ را سرعت بخشیده و عقربه‌های آن را روی ۱۰۰ ثانیه مانده به نیمه شب یعنی ساعت ۲۳ و ۵۸ دقیقه و ۲۰ ثانیه تنظیم کردند ."۲۳:۵۸:۲۰"
روند اتخاذ تصمیم در مورد تنظیم عقربه‌های ساعت
تصمیم گیری در مورد ساعت آخرالزمان بسیار مهم است و کارویژه و مسیر خود را طی می‌کند. اعضای بولتن دانشمندان اتمی با مشورت گروه‌های مختلفی از دانشمندان در حوزه‌های مختلف شامل ۱۵ برنده جایزه نوبل در مورد زمان بندی عقربه‌های این ساعت به شور می‌نشینند.
تحلیل این دانشمندان از تحولات و رخدادهای مخرب است که احتمالات مرتبط با وقوع یک فاجعه جهانی را وزن می‌دهد.
تغییرات مهم ساعت آخرالزمان
۱۹۴۷
برای اولین بار عقربه‌های این ساعت روی ۷ دقیقه به نیمه شب تنظیم شد.
۱۹۵۳
به دلیل نخستین بمب هیدروژنی توسط آمریکا در سال ۱۹۵۲ دانشمندان بولتن اتمی یکسال بعد در ۱۹۵۳ عقربه‌های ساعت را ۲ دقیقه مانده به نیمه شب تنظیم کردند که نزدیکترین زمان به پایان دنیا یا آخرالزمان بود.
۱۹۶۳
عقربه‌ها در این سال ۱۲ دقیقه به نیمه شب را نشان داد.
۱۹۷۴
دراین سال شرایط بحرانی‌تر شد و عقربه‌ها ۹ دقیقه تا آخرالزمان را به تصویر کشید.
۱۹۸۴
تغییرات شدید آب و هوایی و تحولات بین الملل سرعت عقربه‌ها را برای رسیدن به نیمه شب افزایش داد و در زمان ۳ دقیقه به نیمه شب از حرکت ایستاد.
۱۹۹۱
در سال ۱۹۹۱ که جنگ سرد به پایان رسید، عقربه‌ها در واکنش به این رخداد تا ۱۷ دقیقه مانده به نیمه شب عقب‌نشینی کردند.
۱۹۹۵
طبق بیانیه بولتن دانشمندان اتمی چند سال پس از آرامش نسبی ناشی از پایان یافتن احتمال بروز یک هولوکاست هسته‌ای اما جهان باوجود تعداد ۴۰ هزار سلاح در زرادخانه اتمی همچنان جای خطرناکی است که این موضوع عقربه‌های ساعت را بر روی ۱۴ دقیقه به نیمه شب قرار داد.
۲۰۱۸
باردیگر در نوامبر ۲۰۱۸ به دلیل شدت گرفتن تغییرات اقلیمی و سرعت گرفتن روند گرمایش زمین و افزایش خطر هسته‌ای ۲ دقیقه مانده به نیمه شب را نشان دادند.
۲۰۱۹
تهدیدات جنگ هسته‌ای و تغییرات شدید آب و هوایی که تمامی کشورهای جهان خود را در معرض آن می‌دیدند سبب شد که این عقربه‌ها یکسال بعد ۲۰۱۹ نیز ۲ دقیقه به نیمه شب را نشان دهد.
۲۰۲۲
عقربه‌های ساعت در این سال همانند سال گذشته (۲۰۲۱) بر روی ۱۰۰ ثانیه تا نیمه شب قرار گرفته و نسبت به سال ماقبل تغییری پیدا نکرده است به این معنا که از شدت تهدیدات هسته‌ای و اقلیمی کاسته نشده است.
جمع بندی
عقربه‌های ساعتی که زمان احتمالی وقوع آخرالزمان را برای حیات بشر نشان می‌دهد در بیش از ۷۰ سال گذشته با حذف موارد مشابه، تکانه‌های متعددی را تجربه کرده است. فقط در سال‌های ۱۹۴۷ و ۱۹۹۰، عقربه‌های دقیقه شمار این ساعت ۱۳ بار به جلو و و عقب کشیده شد که این روند همچنان ادامه دارد.
در واقع وجود این ساعت یک ابزار هشدار دهنده برای رهبران جهان است که بدانند تصمیمات و کارکرد آنها تا چه اندازه در جهت نجات یا انحطاط بشریت است.
اما حرکت عقربه‌های این ساعت نشان می‌دهد که رهبران و تصمیم گیرندگان ارشد جهان در بیش از نیم قرن گذشته از این ساعت هم درس چندانی نگرفته اند و اقدامات و روند اتخاذ شده توسط قدرت‌های نظام بین الملل، جهان را آن گونه با مخاطرات عظیم روبه رو کرده که شتاب عقربه‌ها را به سمت نیمه شب افزایش داده است.
نکته حائز اهمیت این است که حتی کمک گرفتن از دانشمندان برنده جوایز نوبل نیز برای اینکه قوس تاریخ در جهان به سمت و سوی جهانی عاری از سلاح هسته‌ای سوق دهد نتوانست رهبران جهان را به خرد بیشتر در این زمینه رهنمون کند.
به گفته «اسکات ساگان» خبرنگار بولتن، نشانه‌های رقابت‌های تسلیحاتی جدید در جهان کاملاً عیان شده است.
طبق این گزارش همچنین تغییرات اقلیمی، ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ در زمره تهدیدات اصلی باقی مانده که توسط دانشمندان بولتن در حرکت عقربه‌های ساعت انعکاس یافته است.