خبرگزاری مهر، گروه استانها- بهرام قربانپور: یک سال تلاش، زحمت و هزینه را متحمل می‌شوند تا از این رنجی که می کشند گنج نه، یک لقمه نان حلال به خانه ببرند.
آری! از کشاورزان و شالیکارانی می گویم که یک سال شبانه روز دردها و رنج‌ها را به دوش می کشند، استرس بی آبی، هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت و نامهربانی‌های بسیار در مسیر تولید برنج را به جان می خرند و گاهاً برای احیا و روی پا نگهداشتن سنت کشاورزی، پول قرض می‌کنند تا سر آخر با فروش محصول، ثمره یک سال دوندگی، شب بی خوابی و عرق ریختن‌ها را در سبد مهر گذاشته و به خانه ببرند و یا در خورجینی ریخته و قرض و دین‌هایشان را بپردازند.
جهاد کشاورزی فقط نام «کشاورزی» را یدک می‌کشد
اما این روزها خبرهای خوشی از بازار برنج به گوش نمی‌رسد کشاورزانی که هنوز عرق کار و تلاش روی جبینشان خشک نشده با کاهش قیمت برنج و عدم نظارت بازار و همچنین سوداگری برخی افراد، عرق سرد بر صورتشان نشسته است.
افزایش هزینه‌های کشاورزی و عدم حمایت عملی و مؤثر از یک سو و واردات برنج و کاهش قیمت‌ها و رکود بازار از سوی دیگر سبب شده تا کشاورزان دیگر رمقی برای کشاورزی نداشته باشند.
«بهادر برقی» یکی از شالیکاران گیلانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برخی مشکلات و چالش‌های کشاورزان، اظهار کرد: مشکلات کشاورزان بویژه شالیکاران سال‌ها است که حل نشده باقی مانده و هر سال هم بر شدتش افزوده می‌شود.
وی، افزایش هزینه‌های کشاورزی را از دغدغه‌های مهم این قشر زحمت کش عنوان کرد و افزود: هزینه‌های کشاورزی با قیمت تمام شده برنج هم خوانی ندارد و کشاورزان پایان خوشی را برای خود متصور نیستند.
شالیکاران دغدغه نان شب دارند
این کشاورز گیلانی با بیان اینکه قیمت کود و سموم کشاورزی افزایش چند برابری داشته، اضافه کرد: جهاد کشاورزی فقط نام «کشاورزی» را یدک می‌کشد و هیچ خدماتی به کشاورزان ارائه نمی‌دهد.
برقی، کشاورزی را یک حرفه پرزحمت و هزینه بر معرفی کرد و گفت: تا زمانی که بسترها برای کشاورزی به خوبی فراهم نشود فعالیت در این عرصه یک نوع «درجازدن» است.
وی با بیان اینکه کشاورزان و شالیکاران دغدغه نان شب دارند، افزود: کشاورزان یک سال تلاش و کوشش کرده و هزینه‌های زیادی را محتمل می‌شوند تا بعد از برداشت و فروش محصول، ریالی به جیبشان برود اما گویا فقط زحمت و زیان سهم کشاورزان است و سودش را دیگران می‌برند.
ناترازی هزینه‌ها و درآمدهای کشاورزی
این کشاورز گیلانی با بیان اینکه ناهمخوانی هزینه‌ها و درآمد چالش اصلی کشاورزان است، گفت: بین هزینه کردها و تلاش‌های بی وقفه با درآمد فروش برنج ناترازی عجیبی وجود دارد که این ناترازی ها باید از سوی متولیان امر به نحوی جبران شود در غیر این صورت کمر اقتصاد کشاورز خواهد شکست.
برقی با اشاره به رابطه مستقیم واردات برنج و کاهش قیمت این محصول، بیان کرد: افزایش واردات برنج خارجی منجر به اشباع بازار برنج داخلی شده است.
وی ادامه داد: مردم به دلیل شرایط اقتصادی موجود کمتر به کیفیت‌ها توجه می‌کنند آنها دنبال برنج با قیمت پایین حتی به قیمت کیفیت پایین هستند.
این کشاورز گیلانی با اشاره به کیفیت بالای محصولات برنج استان اضافه کرد: برنج گیلان به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک حاصلخیز یکی از بهترین نوع برنج در کشور و حتی در دنیا به شمار می‌رود.
برقی با اشاره به نرخ گذاری ناعادلانه روی برنج بیان کرد: قیمت برنج گیلان متناسب با کیفیت عالی این محصول نیست بر اساس نرخ گذاری ها هر کیلو برنج ۱۰۰ الی ۱۰۵ هزار تومان معامله می‌شود که این قیمت برای کشاورزان به صرفه نیست.
وی با اشاره به رکود عجیب بازار برنج گیلان، افزود: خرید و فروش برنج در بازار دچار کود شدید شده و همین موضوع سبب شده تا قیمت برنج به کیلویی ۸۰ هزار تومان برسد.
حاضر هستم برنجم در انبار بماند و بپوسد
این کشاورز گیلانی با بیان اینکه فروش هر کیلو برنج با قیمت ۸۰ هزار تومان صرفه اقتصادی ندارد، گفت: حاضرم برنجم در انبار بماند و بپوسد اما با این قیمت عرضه نکنم چرا که از این فروش هیچ عایدی نصیب من نمی‌شود.
برقی با تاکید بر حمایت ویژه متولیان امر از کشاورزان تصریح کرد: اگر بسته حمایتی و تسهیلاتی برای کشاورزان در نظر گرفته نشود بسیاری از برنجزارها در سال‌های نه چندان دور دستخوش «تغییر کاربری» می‌شود اگر بسته حمایتی و تسهیلاتی برای کشاورزان در نظر گرفته نشود بسیاری از برنجزارها در سال‌های نه چندان دور دستخوش «تغییر کاربری» می‌شود.
وی ادامه داد: اگر چاره اساسی برای صنعت کشاورزی گیلان اندیشیده نشود باید فاتحه آن را خواند.
شکاف بین نسلی و عدم رغبت جوانان به کشاورزی
«محمد اکبری» یکی از جوانان گیلانی که به کشاورزی علاقه ویژه ای دارد در گفتگو با خبرنگار مهر به چالش‌ها، بایدها و ن بایدها ی این صنعت در استان پرداخت و اظهار کرد: گیلان استان کشاورزی و تلاش است اما زمانی این تلاش و کوشش به ثمر می‌نشیند که مسئولان و متولیان امر هم با کشاورز «همگام» شوند.
وی، افزایش هزینه‌ها، زحمت فراوان، بی مهری برخی ادارات و در نتیجه درآمد پایین را از چالش‌های مهم کشاورزی برشمرد و افزود: برنج محصول استراتژیک گیلان و از نیازهای مهم و اساسی جامعه است بی توجهی به این صنعت آسیب‌های جبران ناپذیری را به امنیت غذایی وارد می‌کند.
این کشاورز گیلانی با اشاره به شکاف بین نسلی و عدم رغبت جوانان به کشاورزی بیان کرد: نسل امروز به خاطر درآمد کم و زحمت بالای کشاورزی حاضر نیستند شغل پدران خویش را ادامه دهند و این بی رغبتی، آینده کشاورزی را تهدید می‌کند.
اکبری گریزی هم به کاهش قیمت برنج زد و گفت: واردات برنج، نفوذ دلالان و واسطه گران و همچنین نبود نظارت مستمر و هدفمند سبب شده تا کشاورزان متضرران اصلی «رکود بازار» لقب بگیرند.
وی با بیان اینکه برنج هر کیلو ۸۰ الی ۹۰ هزار تومان معامله می‌شود، افزود: این قیمت اصلاً برای کشاورز به صرفه نیست و به همین دلیل اکثر کشاورزان برنج‌ها در انبارها نگهداری کردند تا زمان بهتری و با قیمت مناسب‌تری عرضه کنند.
نگاه به کشاورزی باید علمی و دانش بنیان شود
این کشاورز گیلانی با بیان اینکه برنج حتی اگر با قیمت ۱۰۰ الی ۱۱۰ هزار تومان هم به فروش برسد برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد، گفت: با توجه به افزایش هزینه کشاورزی و نبود پشتوانه حمایتی از سوی متولیان امر، قیمت تمام شده برنج بیش از این نرخ گذاری ها است.
اکبری با تاکید بر توجه ویژه دولت به تأمین کنندگان امنیت غذایی کشور بیان کرد: کشاورز در کنار تأمین معیشت و اقتصاد خود، امنیت غذایی جامعه را نیز تضمین می‌کند لذا باید دغدغه اقتصادیش رفع شود تا با خیالی آسوده به کارش ادامه دهد.
وی دغدغه اقتصادی چالش بزرگ کشاورزان است دغدغه اقتصادی را چالش بزرگ کشاورزان دانست و افزود: هیچ کشاورزی انتظار تزریق پول یا نقدینگی از دولت را ندارد اما انتظار می‌رود شرایط برای کشت و زرع فراهم شود.
کشاورز گیلانی با اشاره به پیشرفت چشمگیر صنعت کشاورزی، بیان کرد: نگاه به کشاورزی باید علمی و دانش بنیان شود دیگر روش سنتی پاسخگوی نیازهای امروز نیست.
اکبری، آموزش را محور پیشرفت در همه بخش‌ها عنوان کرد و گفت: پایه و اساس تغییر نگرش در صنعت کشاورزی «آموزش» است مقوله‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود.
وی با بیان اینکه ارقام برنج گیلانی بسیار با کیفیت است، افزود: در سال‌های اخیر برنج سایر نقاط کشور را به نام برنج با کیفیت و اصیل گیلانی می‌فروشند که این مسئله آینده برنج گیلان را متزلزل می‌کند.
کاهش قیمت‌ها به نفع کشاورزان نیست
«رستم نژاد» یکی از کارخانه داران شالیکوبی در گیلان هم می‌گوید: فراوانی برنج در بازار در قیمت آن تأثیر گذاشته است و این کاهش قیمت‌ها به نفع کشاورزان نیست.
وی با بیان اینکه ۸۰ درصد شلتوک‌ها در گیلان تبدیل به برنج شده است، افزود: اکثر کشاورزان برنج خود را روانه بازار نکرده‌اند و منتظر قیمت‌های ایده آل هستند.
این فعال صنعت شالیکوبی با بیان اینکه درآمد اغلب کشاورزان وابسته به کشاورزی است، گفت: اگر درآمد حاصل از فروش برنج و شلتوک را از کشاورزان بگیرید دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند.
رستم نژاد ادامه داد: با توجه به افزایش ۲۰ درصدی محصول برنج، اما رضایت چندانی از فروش آن حاصل نشده و کشاورزان همچنان به افزایش قیمت‌ها دل بستند.
کشاورزی مادر و پایه و اساس توسعه است
«احمد پیرزاده» یکی از فعالان بسته بندی و سورت برنج در گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: اقتصاد کشاورزان و درآمد آنها به عنوان زنجیره ارزش به سایر زنجیره‌ها تأثیر می‌گذارد.
وی با تاکید بر حمایت دولت از صنعت کشاورزی، افزود: کشاورزی مادر و پایه و اساس توسعه است و باید به آن توجه بیشتری صورت گیرد.
این فعال بسته بندی برنج با بیان اینکه نظارت و ساماندهی بازار برنج ضرورت دارد، گفت: کوتاه کردن دست دلالان و واسطه گران سبب می‌شود حق به حق دار واقعی یعنی کشاورزان برسد.
پیرزاده ادامه داد: نباید اجازه داد تا رنج و زحمت و هزینه هنگفت برای کشاورز باشد و سود و درآمد بیشتر برای عده‌ای خاص.
لزوم جبران ناترازی هزینه و درآمد
برنج در حالی با قیمت ۸۰ الی ۱۰۰ هزار تومان در بازارها خرید و فروش می‌شود که متولیان امر از جریمه ۸۵۲ میلیارد ریالی متخلفان این صنف در بازار خبر داده‌اند. از آنجایی که گیلان با ۲۳۸ هزار اراضی شالیزاری عنوان بزرگترین تولیدکننده برنج در کشور را یدک می کشد اما عدم نظارت درست، نبود ساماندهی مناسب در نرخ گذاری ها و همچنین دخیل بودن سوداگران منافع و بازی های واسطه ای سبب شده تا درد و رنج بر صورت نحیف «برنج» بنشیند.
آنطور که به نظر می‌رسد افزایش ۲۰ درصدی برنج در استان نه تنها دردی از اقتصاد کشاورزان دوا نکرده بلکه در کنار واردات برنج و نبود نظارت کافی، با توجه به افزایش دو برابری قیمت برنج نسبت به سال گذشته، تعرفه ۸۰ الی ۱۰۰ هزار تومانی قیمت برنج برای این صنف زحمت کش مقرون به صرفه نیست و باید تدبیر ویژه ای برای جبران ناترازی هزینه و درآمد، سامان بخشی به اقتصاد کشاورزان و تقویت بنیه مالی آنها اندیشیده شود.