به گزارش خبرنگار مهر، میرسبحان سادات دانش آموخته دکتری روانشناسی و پژوهشگر حوزه نوجوان و خانواده و در نشست خبری نوجوان ناآرام گفت: چند سال است که حوزه نوجوان برای مسئولان و دست اندرکاران جامعه و حکومت پر رنگ شده است، دلیل آن هم به خاطر بروز و ظهور رفتارهایی است که از نوجوانان دیده اند و برچسب‌های دهه هشتادی‌ها به وجود آمد.
وی افزود: ما وقتی در مورد نوجوان صحبت می‌کنیم گزاره‌هایی مانند نوجوان غربی و نسل زِد عنوان می‌شود، نوجوان در هیچ کجا کشور ما خیلی دیده نمی‌شود نه می‌تواند رأی بدهد و نه رؤسای جمهور خطاب به آنها صحبت می‌کنند.
کارشناس حوزه نوجوان نداریم
سادات گفت: حتی اکثر کارشناسان ما در حوزه کودک فعالیت می‌کنند و در مورد نوجوان کارشناس نداریم و به همین دلیل شناخت از نوجوان ایرانی محدود و شخصی است.
این پژوهشگر حوزه نوجوان و خانواده افزود: در اتفاقات اخیر عدد و رقم‌های عجیب و قریبی در مورد حضور نوجوان‌ها و تحلیل‌های عجیب و غریب در مورد آنها گفته می‌شود! اما نکته مهم این است که اگر می‌خواهیم در مورد نوجوان تحلیلی داشته باشیم باید نگاه زیربنایی و نکته‌ای داشته باشیم چراکه شناخت نوجوان در یک لایه اتفاق نمی‌افتد.
وی بیان کرد: اولاً باید نگاه نقطه‌ای به مساله نوجوان نداشته باشیم و باید عمیق نگاه کنیم تا شناخت درست و بعد از آن تحلیل درستی داشته باشیم تا بتوانیم برای آنها محتوایی تولید کنیم.
سادات با بیان اینکه باید صحبت‌هایی که در زمینه نوجوانان مطرح می‌شود را بررسی کرد تا دریافت نگاه آن افراد نقطه‌ای بوده سیستمی، افزود: باید دید نوجوان دهه هشتاد با نوجوان دهه ۵۰ فرق می‌کند؟ چه افرادی بودند انقلاب و جنگ را جلو بردند؟ نخبه‌های جنگ ما مانند حسن باقری چند ساله بودند؟ چه افرادی بودند که اطلاعیه‌های امام خمینی را پخش می‌کردند؟
برچسب زدن به نوجوانان اشتباه است
این معلم تصریح کرد: جنس نوجوان جوری است که در موقعیت‌های اجتماعی خودشان را نشان می‌دهند، اما اکنون به این نوجوانان برچسب خورده است و انتظاراتی از این نوجوانان داریم، البته نه باید برچسب منفی و نه برچسب مثبت به افراد بزنیم.
وی گفت: اولین مواجهه ما با نوجوان این است که نوجوان می‌خواهد هویتش را به مرحله اجرا برساند، برای همین نوجوانان به دنبال جست و جو و تعهد هستند تا چیزی را به جست و جو پیدا کنند و بعد به آن متعهد شوند.
سادات با بیان اینکه باید دید آیا ما تحمل نوجوان جست و جو گر و سوال کننده را داریم، گفت: این رفتار طبیعی نوجوانان است و باید کنش گر باشد، چیزهای مختلف را تجربه کند تا به یک باور برسد، اما ما تحمل این نوجوان را نداریم و حتی برخی از مواقع این رفتارها را سرکوب می‌کنیم.
برخی از پژوهشگران سن ۲۱ سالگی را هم نوجوان می‌دانند
پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان گفت: در پژوهش‌های جدید تا ۲۱ سال را هم نوجوان می‌گویند یعنی دوره نوجوانی کش آمده است و یکی از دلایل آن اتفاقاتی مثل سبک زندگی، مواجه با با رسانه‌ها و انتظارات دیگر افراد است.
وی با بیان اینکه نسل نوجوان پاستوریزه رو به کاهش است، ادامه داد: برخی از نوجوانان هستند که مرحله جست و جوی آنها طولانی‌تر می‌شود، به همین دلیل است که می‌بینید برخی نوجوانان اکنون یک پوشش دارند و چند ماه بعد پوشش دیگری دارند،
سادات با بیان اینکه برخی دیگر از نوجوانان باری به هر جهت هستند و اصلاً کنش گر و جست و جو کننده نیستند، گفت: شبکه‌های اجتماعی انواع و اقسام سبک زندگی و تفکر را به نوجوان ارائه می‌دهد، در گذشته تعداد محدودی پیشران وپیشرو داشتیم و الان بیشتر شده است، جدا از تعداد پیشروها فرهنگ‌ها هم متفاوت شده است.
چرایی انتخاب هویت پراکنده از سوی نوجوانان
این معلم بیان کرد: اینجا است که انتخاب برای نوجوانان سخت می‌شود و به سراغ هویت پراکنده می‌رسند و شبکه‌های اجتماعی مؤثر در این زمینه هستند.
وی خاطرنشان کرد: سبک کامل و جامع برای نوجوانان ارائه نشده است، در سنین نوجوانی، افراد به سمت گروه‌ها و آئین‌ها حرکت می‌کنند و جذب آنها می‌شوند و اگر دین به درستی به آنها معرفی شود پذیرای آن هستند.
این پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان به نظریه اریکسون مبنی بر اینکه سنین نوجوانی بحران هویت است، گفت: هرچه محیط افراد به گونه‌ای باشد که پاسخ دهنده سوالات بسیاری باشد به انتخاب نوجوانان کمک کنند، آنها موفق تر هستند اما باید دید ارتباط نوجوانان با خانواده‌ها و پدر و مادرشان چقدر است؟
سادات با اشاره به حدیث امیرالمومنین مبنی بر اینکه قلب نوجوان مانند زمین خالی و آماده کاشت است، گفت: مهم این است که چه کسی زودتر در قلب نوجوان بذر می‌کارد تا شخصیت آن شکل بگیرد.
بعد از اغتشاشات ۸۸ حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی پررنگ شد
وی تصریح کرد: بعد از اغتشاشات ۸۸ به بعد شاهد حضور فعال نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی هستیم چراکه می‌توانند به راحتی صحبت کنند و برخی از آنها به جای میل به دیده شدن به سمت میل به خودنمایی می‌روند.
این معلم گفت: برای همین است که در برخی از نوجوانان برخلاف طرد شدن نوع پوششان باز هم می‌خواهند فلان پوشش را داشته باشند چراکه آنها می‌خواهند دیده شوند و دنبال خودنمایی هستند.
سادات تصریح کرد: برای ریشه یابی مشکل دیده شدن به جای میل به دیده شدن باید به خانواده مراجعه کرد، باید دید نوجوان در خانواده اش دیده می‌شود و یا اینکه طرد می‌شود؟ یکی از چالش‌هایی که نوجوانان با خانواده خود دارند این است که پدر و مادر او را نمی‌فهمند، در واقع نوجوان آرمان گرای ایده آل گرا است.
این پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان گفت: نوجوانان باید تجربه کنند تا بتوانند خود را بشناسند؛ به عنوان مثال باید کسب درآمد کنند تا قدر پول را بدانند؛ اما ما کجا این محیط را برای کسب تجربه نوجوانان فراهم کرده ایم؟
سادات گفت: ما روی تربیت رسانه‌ای نوجوان کار نکرده ایم و وقتی رفتاری از نوجوان می‌بینیم فکر می‌کنیم کار تمام شده است و خود وارد میدان می‌شویم.
چرایی مطیع بودن نوجوانان در برابر سلبریتی ها
وی با بیان اینکه آدم‌ها چیزی که در خیال خود دارند را دوست دارند به عمل تبدیل کنند، گفت: برای همین است که وقتی فلان سلبریتی می‌گوید بریز در خیابان آنها هم می‌روند و برای به خیابان رفتند خودشان را تبدیل به شخصیت‌های بازی می‌کنند و فکر می‌کنند یک بازی است فارغ از اینکه در دنیای واقعی دارد اقدام به انجام دادن برخی اقدامات می‌کند.
این معلم با بیان اینکه باید دید راهکاری که برای این مشکلات ارائه می‌دهیم حکومتی است یا رسانه‌ای و خانواده‌ای؛ گفت: اینکه بگوییم پایگاه بسیج داریم خوب است اما بستر کافی نیست تا نوجوان بتواند برای فعالیت‌ها هویت ساز فعالیت کند.
سادات در پایان بیان کرد: متأسفانه ما هویت ملی را برای نوجوان تعریف نکرده ایم و نوجوان درکی ندارد که کسی پول می‌گیرد و علیه ملتش توییت می‌زند! و فکر می‌کند آن فرد هم دلسوز است.