«خاطرات یک آموزگار» شامل خاطرات بصیره ساعی، آموزگار پیشکسوت هراتی‌هاست که عمده نویسندگان و شاعران نسل جدید افغانستان از شاگردان او هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «خاطرات یک آموزگار» اثر بصیره ساعی در ۱۸۸ صفحه و سه بخش با شمارگان ۵۰۰ جلد توسط مؤسسه پژوهشی بایسنغر در هرات منتشر شده است. بانو بصیره ساعی فرزند غلام‌سرور ساعی در بیستم آذر سال ۱۳۳۱ شمسی در شهر هرات متولد شد. مکتب را از سال ۱۳۳۷ در دبیرستان مهری این شهر از دوره ابتدایی آغاز کرد و تا ختم دوره دبیرستان در همان‌جا به تحصیلش ادامه داد. در سال ۱۳۵۱ شمسی شامل دانشکده علوم دانشگاه کابل شد و دانشنامه لیسانس را در سال ۱۳۵۴ شمسی دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۵۵ در دبیرستان مهری هروی جایی که فرهیختگانی چون محجوبه هروی (شاعر)، کبرا سایه حیدرزاده (شاعر)، بانو شیما قاضی‌زاده (داستان‌نویس) و … ظهور کردند، آموزگار شد.

استاد ساعی در سال ۱۳۸۳ به صفت مادر نمونه از طرف مقام ولایت هرات تقدیر شد. او با شرکت در همایش‌های ملی زنان در هرات، کابل و مزارشریف سهم بارز و نقش برجسته‌ای را ایفا کرد. در سال ۱۳۸۸ با گرفتن مدال ملالی به صفت معلم ممتاز از طرف مقام ریاست جمهوری مورد قدردانی قرار گرفت. ساعی برای حل مشکلات کنکوری شاگردان جزوه‌های کنکوری کیمیا و بیولوژی را با همکاری شورای متخصصان در دسترس شاگردان قرار داد. کتاب «هزار نکته کنکوری» و «احساس» را نیز نوشت که مورد استقبال واقع شد. در مدت چهل‌وسه سال با شغل مقدس آموزگاری با عشق به پیشه‌اش دمی نیاسود و در خزان ۱۳۹۸ با افتخار و نیک‌نامی بازنشسته شد.

کتاب «خاطرات یک آموزگار» حاصل نقد جوانی و ۴۳ سال تجارب آموزگاری بانو ساعی است که با هر شرایطی تدریس را رها نکرد. به پندار نویسنده این کتاب حاوی پیام‌ها و مطالبی است که برای مربیان و دست‌اندرکاران آموزش و پرورش راه‌گشا است. نویسنده در این کتاب خاطره‌هایی از دوران کودکی و نوجوانی خود و نیز خدمت در آموزش‌وپرورش در مکاتب افغانستان، به‌خصوص در هلمند (دبیرستان لشکرگاه) و هرات (دبیرستان مهری هروی و دبیرستان ملکه جلالی) را روایت کرده است.

وی در این خاطره‌ها از چگونگی ورودش به مکتب و دانشگاه و فراز و نشیب‌هایی که در دوره چهل‌وسه سال خدمت به صفت آموزگار در مدارس افغانستان روبه‌رو شده‌ است پرده برمی‌دارد و خاطرات خود را با تصاویری از اتفاقاتی که در زندگی‌اش افتاده مستندسازی کرده‌ است. این کتاب راهنمای خوبی برای آموزگارانی است که می‌خواهند در پیشه آموزگاری موفق و مؤثر واقع شوند. در مورد چگونگی توجه به احساسات و عواطف شاگردان، راهکارهای شناسایی عوامل بی‌انگیزگی و اُفت تحصیلی دانش‌آموزان و شناسایی ریشه رفتارهای نامطلوب، سخنانی به شکل داستان ذکر شده‌ است. همچنین خاطراتی از چندین دوره از حکومت‌های افغانستان نقل شده که از لابه‌لای این خاطرات می‌توان روند آموزش و پرورش کشور را در دوره‌های مختلف طی این چهل‌واندی سال کاری بانو ساعی دریافت کرد که این برای نسل امروز دانش آموزان مفید است.

ساختار و محتوای کتاب «خاطرات آموزگار»

کتاب شامل سه بخش است. بخش اول با عنوان «زندگی» محتوای اصلی کتاب را در بر دارد. نویسنده در این بخش در کنار خاطراتی از دوره‌های مختلف زندگی به بازنویسی خاطرات دوران آموزگاری خود در دبیرستان مهری و لشکرگاه پرداخته‌ است. زمینه‌های آموزشی در دو مکان مختلف یکی در هرات و دیگری در هلمند تفاوت نگرش‌ها را نشان می‌دهد. دو خاستگاه دو نوع نگاه را تلقی می‌کند. از اسلحه‌کشیدن دانش‌آموزان بر روی آموزگاران و تهدیدشان به مرگ تا فشارهای مختلف رژیم‌های سیاسی بر روی آموزگاران از یک سو و چالش‌های فرا راه دانش‌آموزان به خصوص دانش‌آموزان دختر برای ادامه تحصیل و کمبود مواد آموزش از سوی دیگر از مواردی است که درین بخش بازتاب یافته و تا امروز هم حل نشده و گه‌گاهی دندان خود را نشان می‌دهد. تجارب شخصی بانو ساعی در شرایط خاص در حل مشکلات درسی و روحی و روانی دانش‌آموزان برای معلم امروز ما کارساز است چرا که هنوز هم همان شرایط در افغانستان حاکم است و آن زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی هنوز وجود دارد. بنابراین تجارت این آموزگار پیشکسوت می‌تواند مفید باشد.

بخش دوم «یادداشت‌ها و خاطرات» نام دارد که حدیث دیگران است و شامل نوشته‌های همدوره‌ای‌ها، استادان دانشگاه و شاگردان استاد ساعی که نشانه تعلق خاطری‌ است که دیگران نسبت به این آموزگار متعهد دارند. بخش سوم کتاب اسناد تصویری است که شامل تصاویری است از بانو ساعی و همچنین تصاویری از نشست‌ها و گردهمایی‌هایی که در طول دوران کاری و تحصیلی خود در داخل و خارج افغانستان تهیه شده است.