خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ ۱۰ آبان ماه امسال بود که غلامعباس ترکی، معاون حقوق عامه دادستان کل کشور در پی دریافت گزارشاتی مبنی بر ساخت و سازهای غیر مجاز، ناایمن، بی‌رویه و تجاوز به حریم منابع طبیعی و اراضی ملی در محدوده شهرداری منطقه ۱۹ تهران علی الخصوص محدوده خلازیر، به صورت سرزده و فوق العاده از منطقه مذکور بازدید و در جریان ساخت وسازهای غیرقانونی و تخلفات و تعدی‌های صورت گرفته قرار گرفت.
معاون حقوق عامه دادستان کل کشور گفت: حسب مشاهدات امروز، اطمینان حاصل گردید که عده‌ای سودجو و منفعت طلب به صورت گسترده حتی در ایام تعطیل و شبانه در حال ساخت و سازهای غیرقانونی در اراضی منطقه مذکور هستند که هیچ‌گونه مالکیتی بر اراضی نداشته و بدون کسب حتی یک مجوز اولیه در حال ایجاد واحدهای تجاری و مسکونی در سطح وسیع هستند.
ورود معاون حقوق عامه دادستان کل کشور به ساخت وسازهای غیرمجاز ناحیه سه منطقه ۱۹
وی اظهار کرد: شهرداری مکلف است با همکاری مراجع قضائی، انتظامی و دیگر دستگاه‌های مسئول نسبت به رفع تجاوز و تخریب احداثات غیرقانونی و ناایمن اقدام کند.
در پی دستور معاون حقوق عامه دادستان کل کشور، تخریب مستحدثات غیرمجاز در ناحیه سه منطقه ۱۹ آغاز شد و در همین راستا؛ تورج فرهادی، شهردار منطقه ۱۹ از آغاز مرحله سوم عملیات میدانی مقابله با زمین‌خواری خبر داد و گفت:
۷۵۰ هزار متر مربع از اراضی تصرف شده غیرقانونی آزادسازی و رفع تصرف شد.
حجم پراکندگی زمین خواری‌ها در ناحیه ۳ منطقه ۱۹
آغاز تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در ناحیه ۳
شهردار منطقه ۱۹ همچنین از رفع خلاف از ۵۰ باب واحد تجاری و ۵ هکتار زمین چهار دیواری در حاشیه بزرگراه شهید کاظمی شرق به غرب تا ضلع شمالی بلوار شقایق و خیابان پیروز خبر داد.
عزل چند نفر از کارکنان شهرداری منطقه ۱۹
شهرداری تهران در کنار تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز، رسیدگی به تخلفات صورت‌گرفته از سوی برخی از کارکنان شهرداری منطقه ۱۹ را در اولویت خود قرار داد. در همین راستا؛ داود گودرزی از شناسایی ۵۰۰ مورد تغییر کاربری، زمین‌خواری و ساخت و ساز غیرمجاز در برخی از مناطق خبر داد و گفت: چند نفر از پرسنل شهرداری منطقه ۱۹ هم عزل شدند، هم برخورد شده و هم پرونده آن‌ها را به تخلفات می‌فرستیم که برخورد قانونی با آن‌ها صورت گیرد و مماشاتی صورت نخواهد گرفت.
دست‌اندازی ۴۰ هکتاری به بوستان ایرانیان
حجم زمین‌خواری و تعدی به کاربری اراضی در ناحیه سه منطقه ۱۹ که از سال ۱۳۴۴ آغاز شده، به حدی جدی و حیرت‌آور است که سودجویان حتی به بوستان ایرانیان نیز رحم نکردند و ۴۰ هکتار از این بوستان ۱۸۰ هکتاری را به تصرف خود درآورده بودند که در نهایت با اقدامات شهرداری منطقه ۱۹ مستحدثات غیرمجاز تخریب شد.
در میان قسمت‌های مختلف ناحیه سه منطقه ۱۹، اراضی محدوده بوستان ایرانیان و اراضی حوالی بلوار شقایق در محدوده بازار خلازیر که به شیطان بازار شناخته می‌شود، بیش از جاهای دیگر مورد تعرض قرار گرفته‌اند.
اقدام به ساخت و ساز حتی بعد از تخریب!
شهرداری منطقه ۱۹ با هماهنگی و تعامل با فراجا و دادستانی نسبت به تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در این محدوده اقدام کرده بود؛ اما نکته قابل تأمل این است که سودجویان حتی پس از تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز بار دیگر در محل حاضر شده بودند و در حال ساخت مجدد ساختمان‌هایی بودند که به‌دلیل ماهیت غیرمجاز خود، تخریب شده بودند.
علت اصرار بر تخلف از سوی سودجویان و از منظر شهردار منطقه ۱۹ این است که تغییر کاربری این اراضی با توجه به اینکه در حریم شهری قرار گرفته‌اند، ارزش افزوده فوق‌العاده زیادی را برای این اشخاص ایجاد می‌کند و بر همین اساس این افراد بر تخلف خود اصرار می‌ورزند.
آمار مشخصی از حجم زمین‌خواری‌ها وجود ندارد
نکته قابل تأمل این است که از ۷۶۰ هکتار اراضی زراعی در ناحیه سه، بخش عمده‌ای از اراضی مورد تعرض و دست‌اندازی قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که در حال حاضر آمار مشخصی از میزان تخلفات در حوزه اراضی و در ناحیه سه منطقه ۱۹ وجود ندارد.
رد پای اصحاب قدرت و ثروت در تغییر کاربری و تصرف اراضی در منطقه ۱۹ از جمله محورهای سخنان تورج فرهادی در نشست خبری روز گذشته بود. شهردار منطقه ۱۹ در همین راستا گفت: ساخت و سازها توسط تیم‌هایی حمایت و پشتیبانی می‌شود که دارای زر و زور هستند تا از حقوق عمومی به نفع خود مصادره کنند.
وی در ادامه با بیان اینکه محدوده ناحیه سه شهرداری منطقه ۱۹ جز نقاط قرمز کشور محسوب می‌شود، گفت: بسیاری از همکاران زمانی که نام ناحیه سه می‌آید، نمی‌پذیرند و می‌روند و بر همین اساس کسانی که در این ناحیه مسئولیت می‌پذیرند به نوعی ایثار می‌کنند.
سواستفاده از فضای اغتشاشات برای پیشبرد ساخت و سازهای غیرمجاز
حجم قابل توجه ساخت و سازهای غیرمجاز در ناحیه سه منطقه ۱۹ حکایت از برنامه‌ریزی دقیق سودجویان برای عملیاتی‌سازی اقدامات خلاف قانون آن‌ها دارد؛ به‌طوری که بخش عمده‌ای از ساخت و سازهای غیرمجاز در این ناحیه در جریان اغتشاشات اخیر صورت گرفته است؛ چرا که سودجویان می‌دانستند که پلیس درگیر مسائل دیگری است و نمی‌تواند تمرکز لازم را برای ایجاد زمینه تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در این ناحیه داشته باشد.
فرهادی در همین خصوص با بیان اینکه متأسفانه در شرایط بحران و در زمان اغتشاشات، از این فضا سواستفاده می‌شود، عنوان کرد: به‌طور مثال؛ در خصوص ساخت و سازهای غیرمجاز در ناحیه سه زمانی که پلیس به‌دلیل حجم کار خود نتوانست وارد شود و شهرداری نیز نتوانست مقاومت کند، اشخاص سودجو سرعت بیشتری به کار خود دادند.
تخلف‌انگاری به‌جای جرم انگاری؛ چالش اصلی مدیریت شهری برای برخورد با ساخت و ساز غیرمجاز
مجید صبوری، معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۱۹ در گفتگو با خبرنگار مهر و در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین چالش شهرداری در حوزه برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز چیست، گفت: نه تنها در منطقه ۱۹ و ناحیه سه بلکه در کل تهران از زمانی که ساخت و ساز غیرمجاز از حالت جرم درآمد و به تخلف تبدیل شد متأسفانه شهرداری تهران و همه کلانشهرها در ارتباط با این موضوع با مشکل مواجه شدند.
استخدام اشرار برای پشتیبانی از ساخت و سازهای غیرمجاز
معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۱۹ خاطرنشان کرد: علت این امر آن است که ما با عده‌ای از افراد زمین‌خوار مواجه هستیم که اشرار را استخدام می‌کنند تا ساخت و سازهای غیرمجاز این اشخاص را پشتیبانی و حمایت کنند و اعداد و ارقام چند ۱۰ میلیاردی از این وادی سود می‌برند.
وی تصریح کرد: زمانی که موضوع تخلف محسوب شود شهرداری مجبور است برای کوچک‌ترین درگیری با دادسرا مکاتبه کند و حکم قضائی اخذ کند و پلیس را در معیت خود داشته باشد که این خود یک فاصله‌ای را برای برخورد و مقابله فوری و مستقیم با ساخت و سازهای غیرمجاز پدید می‌آورد که نهایتاً در خیلی از موارد شهرداری را از تخریب منع کرده و باید به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال شود.
صبوری اظهار کرد: این موضوع سبب شده تا طی این فرایندهای اداری خیلی از این ساخت و سازهای غیرمجاز به صورت دومینووار ادامه پیدا کند.
واگذاری ساخت و سازهای غیرمجاز به‌صورت قولنامه‌ای
معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۱۹ با بیان اینکه اغلب ساخت و سازهای غیرمجاز در ناحیه سه منطقه ۱۹ بیشتر شامل دیوارکشی، سوله و تجاری است، گفت: شاید یکی دو درصد نیز شامل مسکونی نشود و اشخاص سودجو این املاک را به‌صورت قولنامه‌ای واگذار می‌کنند.
روز گذشته دادستان تهران از رفع تصرف و آزادسازی ۷۵ هکتار از اراضی منطقه ۱۹ خبر داد و گفت: آزادسازی در سه مرحله انجام شده که روز جمعه و در مرحله سوم نیز ۵۰ باب واحد تجاری غیرمجاز تخریب، ۵ هکتار زمین رفع تصرف شده و مابقی سازه‌های غیرقانونی نیز به طور کامل توسط نیروهای حاضر در صحنه، تخریب و از دست سودجویان آزاد شده است.
ورود مدعی‌العموم در تعامل با مدیریت شهری و فراجا عرصه را برای سودجویان تنگ کرده و به‌نظر می‌رسد که در صورت استمرار این تعامل، موضوع دست‌اندازی به اراضی ناحیه سه منطقه ۱۹ بالاخره به یک سرانجام مطلوبی برسد.