خبرگزاری مهر، گروه استانها- اسرا درویشی: کرکره پایین برخی نانوایی‌ها و صف‌های شلوغ حال این روز نانوایی‌های شهرهای شلوغی چون تبریز است که صدای مردم را درآورده و علل متفاوتی هم از چرایی آن به گوش می‌رسد.
باوجود افزایش سهمیه آرد نانوایان و پخت شبانه روزی همچنان شاهد افزایش حجم تقاضا برای خرید نان به‌ویژه لواش هستیم که در برخی مناطق شهر تبریز این صف‌های طولانی منجر به گله‌مندی مردم و اعتراض آنها شده است.
البته مسئولان از افزایش نظارت‌ها و بازرسی‌ها خبر می‌دهند اما گلایه‌هایی از سوی نانوایان مطرح می‌شود که به دلیل افزایش هزینه‌های آب، برق و گاز و دیگر موارد دیگر توانایی تأمین حقوق کارگران را ندارند.
صف نانوایی‌ها بسیار شلوغ شده است
یکی از شهروندان تبریزی به خبرنگار مهر می‌گوید: این روزها صف نانوایی‌ها بسیار شلوغ شده است و اخیراً نیز شلوغ‌تر شده است.
او می‌افزاید: تعدادی از نانوایی‌ها خیلی دیر کار مشتری را راه می‌اندازند و همین امر نیز موجب می‌شود تا نوبت به مشتری‌ها دیر برسد و یا اینکه کلاً نان به آنها نرسد.
مردم بیش از حد خرید می‌کنند
شهروند دیگر تبریزی نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: تعدادی از افرادی که فرصت کافی در صف ایستادن را دارند، تعداد بیشتری نان تهیه می‌کنند و این سبب می‌شود تا به ما دیرتر برسد.
او اضافه می‌کند: مصرف مردم بیشتر شده است البته تعدادی هم اسراف می‌کنند و بیش از حد مصرف خود خریداری می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: مدت بسیاری در صف می مانم، یا نانوا آرام می‌پزد یا مردم بیشتر نام می‌خرند که این اجحاف در حق افرادی است که دو نان می‌خرند.
توانایی تأمین هزینه کارگر را نداریم
یکی از نانوایان تبریزی که با دو نفر در حال کار کردن است و در بیرون از مغازه صف بلندی دیده می‌شود نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: هزینه کارگر بالا است و با این هزینه‌های بالا نمی‌توان حقوق او را تأمین کرد؛ بنابراین به همین دو کارگر بسنده می‌کنم.
او ادامه می‌دهد: مگر قیمت نان چه قدر است که حقوق آنها را هم تأمین کند؟ دو کارگر دیگر هم داشتم که به دلیل حقوق بالا و عدم توانایی در تأمین آن اخراج کردم.
افزایش قیمت نان خط قرمز دولت است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به خبرنگار مهر می‌گوید: از لحاظ تأمین و توزیع آرد هیچ مشکلی در استان و کشور نداریم و تدابیر خوبی در کشور اندیشیده شد و جزو معدود کشورهایی هستیم که یک سال کامل در سیلوها ذخایر گندم دارند.
اکبر فتحی می‌افزاید: به لحاظ ذخیره گندم بی‌سابقه ترین سالی است که ذخایر در کشور و استان موجود بوده و وضعیت خوبی است و به لحاظ تولید داخلی نیز خرید خوب بوده است و نزدیک ۷.۵ تن خرید شده است و از لحاظ تولید آرد نیز علیرغم مصرف بالا، ۲۶۰۰ تن ظرفیت تولیدی کارخانه‌های ما است.
او تاکید می‌کند: در طرح مردمی سازی اتفاق خاصی نیافتاده و ارز را با همان ارز ۴۲۰۰ هزار تومانی محاسبه می‌کنند و با همان قیمت سابق آرد نوع یک و دو به فروش می‌رسد که صرفاً فاصله قیمت در صنف و صنعت تعریف شده است.
فتحی خاطرنشان می‌کند: کارتخوان‌ها به ما کمک می‌کنند تا نشتی‌ها را شناسایی کنیم برای مثال اگر ۱۰ کیسه آرد داده‌اند باید به نان تبدیل شود و همکاران پایش، هر نانوا را کنترل می‌کنند و هر کارت تکراری کشیده شود، کارتخوان آن را نشان می‌دهد.
او متذکر می‌شود: همین‌که بتوانیم میزان استحصاله را استخراج و رصد کنیم، کافی است اگر کارت تکراری کشیده شود، پیامک به نانوا فرستاده می‌شود اما قیمتی که باید تکمیل شود از طریق پایش میدانی انجام می‌شود و حدود دو هفته است از طریق دستگاه‌های دیگر پایش را روزانه انجام می‌دهیم.
او ادامه می‌دهد: نظارت بر نانوایان بر عهده فرمانداری‌ها است اما همه پای کار هستند تا نیروهای کافی برای نظارت باشد، دو هفته است تعداد نیروهای ما افزایش یافته است چراکه سازمان صمت نیز به طور اساسی وارد شده است و طبیعتاً نظارت میدانی اثرگذار است که در این دو هفته هم تعداد قابل توجهی پرونده تشکیل شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی خاطرنشان می‌کند: آردی که شرکت غله تحویل نانوایی می‌دهد نیز (اعم از نوع یک و نوع ۲) با همان قیمت سابق صورت گرفته و فاصله قیمتی تنها در بخش صنف و صنعت قابل مشاهده بوده و گندم ۱۲ هزار تومانی برای آن تعریف شده است، حتی در برخی نقاط براساس صلاحدید فرمانداران شهرستان‌ها که به عنوان رئیس کارگروه آرد و نان شهرستان می‌باشند، تلاش شده است آردی بیشتر از مصرف سرانه تأمین شود و در مقاطع زمانی و بسته به میزان نیاز در کارگروه شهرستان‌ها مطرح و در کارگروه استانی مصوب شده و به تناسب میزان نیاز آرد در اختیار شهرستان‌ها قرار می‌گیرد.
او می‌افزاید: در طرح نصب کارتخوان‌ها که پیش‌بینی می‌شد آرد با نرخ آزاد تحویل خبازی‌ها شده و نان با قیمت دولتی به مشتری‌ها داده شده و مابه‌التفاوت آن به نانوایی‌ها پرداخت شود هنوز مرحله پایانی به اجرا نرسیده و شاید همین امر موجبات نارضایتی مردم را فراهم آورده است.
فتحی با اشاره به وقوع جنگ اوکراین-روسیه که از تولیدکنندگان عمده غلات جهان بوده و تأثیر آن بر افزایش قیمت جهانی غلات اظهار می‌کند: خوشبختانه تدابیر بسیار خوبی در این زمینه در کشور اتخاذ شد و شاید ایران جزو معدود کشورهایی است که برای مصرف یک سال خود گندم ذخیره کرده است که هم اکنون در بنادر و سیلوهای داخل کشور موجودند، از این‌رو جای قدردانی از دولت محترم وجود دارد که با چنین تدبیری موفق به مدیریت شرایطی شده است که کل امنیت غذایی جهان را تحت‌الشعاع قرار داده است.
او در ارتباط با کنترل کارتخوان‌های نصب شده در نانوایی‌ها یادآور می‌شود: بالای ۹۵ درصد از نانوایان قشر زحمتکش و متعهدی هستند که با کمترین سود در جهت خدمت به مردم تلاش می‌کنند اما همانند هر صنف دیگر در این صنف نیز افرادی درصدد سودجویی هستند.
او با بیان اینکه طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها و نصب کارتخوان‌ها در نانوایی‌ها (اگرچه هنوز تکمیل نشده) ردیابی نشتی‌های احتمالی را سهل‌تر می‌کند، ادامه می‌دهد: میزان استحصال نان از آرد تحویل داده شده به نانوایی میزان مشخصی است و از روی کارتخوان‌های نصب شده که در اتاق پایش شکل گرفته مورد رصد قرار می‌گیرند، بررسی هر نانوایی به طور جداگانه مشخص می‌کند از آن میزان آرد چه میزان نان تولید شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان می‌گوید: خط قرمز دولت مبنی بر عدم افزایش قیمت نان بوده و ترجیح بر این است یارانه مدنظر به نانوایان پرداخت شود؛ بنابراین هیچ گونه افزایش قیمتی در مورد نان وجود نخواهد داشت.
برخی از مردم بیش از حد مصرف خود خرید می‌کنند
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: میزان ظرفیت تولیدات ما ۲۶۰۰ تن در سال است درحالیکه کارخانه‌ها با ۴۰ الی ۵۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند.
علیرضا شاهدی ادامه می‌دهد: آرد یارانه‌ای نوع یک و دو از طریق کارخانجات آردسازی ماهانه ۳۵ هزار و ۵۰۰ تن تولید می‌شود و سرانه تعیین شده برای هر شخص هشت کیلو و ۲۰۰ گرم است اما مسائلی ایجاد شده است که مربوط به آزاد سازی یارانه‌ها است؛ وقتی به نانواها مراجعه کنید می‌بینید افراد بیشتر از نیاز خود نان تهیه می‌کنند و باید بررسی شود.
او می‌افزاید: سهمیه توزیع را کم نکرده‌ایم و سال‌های گذشته در طرح هدفمندسازی یارانه‌ها سهمیه‌ی برخی از مراکز را آزاد کرده بودند اما تفاوت آن را اکنون تأمین می‌کنیم و جای نگرانی نیست و ظرفیت کارخانه‌های گندم استان به حد کافی است.
او خاطرنشان می‌کند: ۵۸۰۰ دستگاه پز نانوایی در کل استان داریم که این خاتمه کار نیست، گروه‌های پایش، رصد سیستمی کرده و تذکر هم می‌دهند و مرحله اصلی زمانی است که به عنوان خریدار شاهد افزایش قیمت نباشیم و تفاوت قیمت را دولت به سیستم پز نانوا پرداخت کند تا نانوا تعیین کند از کدام کارخانه خرید می‌کند.
شاهدی یادآور می‌شود: نان معمولی، نیروهای مسلح، کارخانجات و مصارف متفرقه پیش‌بینی شده است و در برنامه‌های آتی که به زودی اجرا می‌شود، قول می‌دهیم هیچ مشکلی در مصارف نباشد و دیگر شاهد شلوغی در مقابل نانواها نباشیم.
او تاکید می‌کند: به دلیل اینکه همه آزادانه خرید می‌کنیم از بابت صرفه‌جویی محدودیتی اعمال نمی‌شود، گاهاً آردبرها کد نانوا را گرفته و خود ثبت می‌کنند اما در سامانه هر نانوا کد رمز دارد و با پسورد خود وارد و خرید می‌کند و برای نانوا حساب سفیدی در بانک باز شده است و نانوایان هستند که باید رعایت کنند و کد را به کسی ندهند البته نظارت می‌شود.
مابه‌التفاوت افزایش قیمت نان به سرپرست خانوار پرداخت شود
فرماندار شهرستان تبریز نیز طی سخنانی به خبرنگار مهر می‌گوید: از اردیبهشت ماه سال جاری با شروع طرح جدید قیمت‌ها تغییر کرد که ده سال گذشته هم این طرح تصویب شده اما انجام نشده بود و با نصب دستگاه‌های کارت خوان جدید هم در سه سال گذشته قیمت ثابت بوده است و با همان قیمت خریداری می‌کنند اما صرفه‌ای به نانوا ندارد.
علی جعفری آذر ادامه می‌دهد: این آرد خبازی است اما قیمت آن به نانوا صرف نمی‌کند و هدف این بود تا این حمایت از سمت مردم به نانوا پرداخته شود که جبران بخشی از هزینه‌های آنها باشد که انجام شد اما بحث اینجاست که جبران هزینه را نمی‌کند و بحث نظارت که به‌عنوان اتاق مانیتورینگ عمل کند، انجام نمی‌شود و فعلاً خدمات محدودی را انجام می‌دهند و تا حدودی هم گزارش شده است اما به دلیل اینکه کافی نیست، این دستگاه‌ها، فرآیند سو استفاده را جبران نمی‌کند.
او می‌افزاید: قیمت باید تک نرخی و وزن چانه‌ها یکسان باشد و قیمت‌ها هم آزاد شود و دولت مابه‌التفاوت را به مردم پرداخت کند، تبریز یا شهرستان‌ها کمبود نان نداریم اما مسئله اصلی این است مقدار آرد نانوایان مشخص است اما نان سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها و جاهای دیگر از نانواهای محلی تأمین می‌شود.
او خاطرنشان می‌کند: قیمت نان باید آزاد شود و مابه التفاوت به سرپرست خانوار پرداخت شود چراکه هزینه یارانه نانوا پنهان است و این موضوع باید در بحث کلان کشور اتفاق بیافتد که باعث می‌شود فساد و رانت در حوزه‌ی نان نباشد و کاری باارزش انجام شود.
اصلاح قیمت سریع‌تر اجرا شود
رئیس اتحادیه صنف نانوایان کلانشهر تبریز نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: اجرای مرحله اول طرح مردمی سازی یارانه‌ها آرد و نان خوب پیش رفت اما مرحله دوم آن همچنان مانده است و انتظار داریم سریع‌تر اجرا شود.
محمد عباسوند ادامه می‌دهد: به هیچ عنوان در تهیه آرد و گندم مشکلی نداریم و درخواست می‌کنیم مردم مصرف خود را مدیریت کنند تا هیچ مشکلی پیش نیاید.
او می‌افزاید: برخی سهمیه نان را با هماهنگی آردبرها به نان تبدیل نکرده و با قیمت بالا می‌فروشند البته امثال آنها چندان زیاد نیست اما تفاوت قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد بالا است و درخواست می‌شود دولت سریع‌تر اصلاح قیمت کند چراکه قیمت مواد اولیه بسیار بالا رفته است.
او خاطرنشان می‌کند: مشکلات بسیاری در این زمینه داریم و اصلاح قیمت باید سریع‌تر اجرا شود که با افزایش هزینه، نانوا و کارگر تمایلی به کار ندارند و مابه‌التفاوت افزایش آن را هم دولت تأمین نمی‌کند و مقرون به صرفه نیست.
عباسوند یادآور می‌شود: اصلاح قیمت سریع‌تر انجام شود تا کیفیت نان بالا رود و تولید نان برای نانوا مقرون به صرفه باشد تا مشکلات دیگری ایجاد نشود همچنین از نانوایان درخواست کرده‌ایم تا روزهای تعطیل خود را روز به جمعه نیندازند.