به گزارش خبرنگار مهر، نشست «راه گفتگو» با موضوع «واکاوی نقش و خاستگاه دهه هشتادیها در تنشهای اجتماعی اخیر» با حضور ناصر ایمانی پژوهشگر و فعال رسانهای و عباس عبدی پژوهشگر و فعال رسانهای صبح امروز یکشنبه ۲۲ آبان در روزنامه اطلاعات برگزار شد.
عبدی در ابتدای این نشست گفت: وضعیتی که در کشور و در مورد نسلها وجود دارد، فقط مختص ایران نیست و در کشورهای دیگر هم میان نسلهای جدید و نسلهای گذشته شکافهایی وجود دارد. هرچه بشر رو به جلو آمده است، فرآیند اجتماعی شدن آن طولانی شده است، این فرآیند در ایران از سه دهه گذشته دچار اشکال شده است؛ خانواده، دین، سیاست، رسانه و اقتصاد نهادهایی هستند که کودک را اجتماعی میکنند، اما این نهادها در طول زمان متحول شدهاند.
وی افزود: در گذشته فرآیند اجتماعی شدن بر عهده خانواده بود؛ اما امروز بر عهده نهاد آموزش و پرورش است و نهاد سیاست یک بخش دیگر را بر عهده دارد. نهاد دین نیز بخش بزرگ دیگری از اجتماعی شدن را بر عهده دارد. اما سوال این است که آموزش و پرورش چطور نتوانست دهه هشتادیها و جوانها را شناسایی کند؟ که مجموعه این عدم شناخت منجر به شکل گیری نسلی شد که شناخته نمیشود؛ این چیزی نیست که جامعه میخواهد. بنابراین این نسل، نسلی است که با ارزشهای گذشته بیگانه است، به شدت منفرد و از طریق نهاد دین و سیاست اجتماعی نشده است.
عبدی گفت: متأسفانه رسانه در ایران یک طرفه است در حالی که تا سالها پیش ۷۰ درصد مردم رسانههای داخلی را دنبال میکردند اما امروز رسانههای مختلف جایگزین شدند و همه اینها متأثر از عدم پذیرش این نسل جدید توسط نظام ماست.
نسل جدید که در اعتراضات حضور دارد نمیداند چه میخواهد
ناصر ایمانی در ادامه با اشاره به بروز تفاوت نسلی در ایران گفت: این موضوع مختص به ایران نیست. فکر نکنیم در ایران موجودی متولد شده که هیچ جای دنیا نیست. این موجود همه جای دنیا وجود دارد.
وی افزود: از سویی این موضوع کلیت ندارد و صفر و صدی نیست. این حکم را صادر نکنیم که همه دهه هشتادیها همان رفتاری را داشتند که معترضان در دوماه گذشته در خیابانها داشتند. معترضان دهه هشتادی شاید در اقلیت باشند، شاید هم اکثریت باشند، ولی همه نیستند. دهه هشتادی هم داریم که متفاوت از این معترضان فکر کرده و زندگی میکند.
ایمانی گفت: در گذشته فرهنگپذیری نسلها از طریق خانواده و پس از آن هم در حد محلات و مساجد بود. اما در ۲۰ یا ۳۰ سال اخیر یک شکاف نسلی به وجود آمد که فضای مجازی در آن بسیار مؤثر بوده است. در واقع محل اصلی انتقال اطلاعات به نسلها که در گذشته خانواده بود، بهم ریخت.
این فعال رسانهای افزود: تأثیر نهاد خانواده و سیاست روی جوانان کمتر شده و تأثیر فضای مجازی بیشتر شده است و سبب شده فایلهای زیادی وارد ذهن جوانان شود که امکان پردازش آن وجود ندارد و بنابراین شناخت کمتری منتقل میشود.
ایمانی گفت: آنچه که در حوادث اخیر به و جود آمده از لحاظ شناخت ما نسلی را مشاهده میکنیم که اگر با آنها صحبت کنید میبینید که نمیدانند چه چیزی میخواهند و فقط اعتراض دارند و احساسات به میزان بسیار زیادی در آنها غلیان دارد خواست ایران با این نسل ابتدا ناهنجاری است که کشور ما متأسفانه دارد. بحث آموزش و پرورش نیز یکی دیگر از مشکلات اساسی ماست که نظام مبتنی بر مونولوگ دارد و در آن دانش آموزان حق حرف زدن و اعتراض، تغییر و انتقاد را ندارند خب طبیعتاً مشکلات اقتصادی، بسته بودن نظام سیاسی و تربیتی نیز جمع شده و به اعتراض رسیده است که بروز آن غیرقابل باور نبود.
این پژوهشگر و فعال رسانهای افزود: نقش رسانههای خارج از ایران را نباید در شکل گیری این جریان نادیده گرفت که البته این تأثیر ناشی از ضعف رسانههای داخلی است و باید پژوهشهای جدی در این زمینه شکل گیرد که متأسفانه تمایلی از طرف سیاسیون نیست و همین منجر به ایجاد فاصله عمیق میشود.
نادیده گرفتن عموم دلیل وضعیت امروز جامعه است
عبدی در ادامه گفت: این اتفاقات به هیچ وجه مختص به این نسل نیست؛ وضعیت امروز جامعه محصول نادیده گرفتن عموم است. زمانی که در جامعه مردم نمیتوانند اعتراض خود را نشان دهند، حکومت تصور میکند که مردم با او موافق هستند و امکان ندارد اگر نهاد دین و سیاست کارکرد داشت امکان نداشت جوان ما با این شکاف مواجهه شود.
وی افزود: مسئله اصلی سکوت و حمایت دیگران است نه آمدن به خیابانها در برابر چنین وضعیتی حکومت باید واکنش مناسب داشته باشد کشور ما مردم را به ایران اینترنشنال وصل کرده است که تأسف آور است. باید ببینیم نسل جدید و مردم چه میخواهند مسئله ایران مسئله سیاسی است در حالی که مسئله مردم اقتصادی است.
این پژوهشگر و فعال رسانهای گفت: باید یک اراده شکل گیرد که به مردم و خواسته آنها احترام بگذاریم و حکومت باید نمایندگی مردم را داشته باشد؛ جامعه روحانیت باید با مردم با اخلاق و محبت صحبت کند نه با زبان دیگری اگر ابهامات و مطالبات این نسل پاسخ داده نشود، اعتراض آنها به آتش زیر خاکستر تبدیل میشود.
این فعال رسانهای درباره راهکارهای برون رفت از شرایط کنونی گفت: فرض کنیم همه مشکلات کشور تقصیر ما اصلاحطلبان است. اگر همین امروز بگوییم دروغ و ریا بد است و آن را اصلاح کنیم یک گام رو به جلو است؛ با پیشنهاد آقای ایمانی موافقم که باید ببینیم واقعیت چیست.
عبدی در ادامه با اشاره نقش دهه هشتادیهای در اعتراضات اخیر گفت: این اتفاقات منحصر به این نسل نیست. در دهه ۶۰ نیز اتفاقاتی در ایران رخ داد و با تغییر رئیس جمهور و حذف بنیصدر، منافقین قیامی را شروع کردند؛ هفتم تیرماه سال ۶۰ مسئولان بلندپایه کشور در حادثه تروریستی، ترور شدند و در هشتم شهریور ماه آن سال نخست وزیر و رئیس جمهور به شهادت رسیدند در حالی که ترورهای دیگری نیز روی داد و از سوی دیگر کشور با مساله جنگ نیز مواجه بود.
عزمی برای شناخت نسل دهه هشتادیها نمیبینم
ایمانی در ادامه گفت: به نظرم ما در این کشور از جهت شناخت نسل دهه هشتادیها کوتاهی کردیم و عزمی هم برای شناخت این مشکل نمیبینیم.نگرانی در تکرار این وضع وجود دارد و تجربه نشان داده است که پس از پایان اعتراضات و آرام شدن اجتماع، پژوهشهای فرهنگی، روانشناختی و سیاسی هم کمرنگ میشود.
وی افزود: یکی از دلایل اعتراضات نسل جوان ناامیدی از آینده است که ریشه آن را میتوان در مسائل اقتصادی پیدا کرد. تا زمانی که مشکلات اقتصادی حل نشود، بخش عمده مشکلات هم حل نمیشود. جامعه مضطرب و نسل جوان مضطرب تر است. باید به خواستههای نسل جوان توجه شود و اگر مشکلات اقتصادی حل نشود، این اعتراضات تکرار خواهد شد.
ایمانی درباره راهکارهای خود برای خروج از وضعیت موجود اظهار داشت: همه ما در وضعیت موجود چه خوب و چه بد مسئولیت داریم. راهکارهای متعددی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد. آنچه در باید سرلوحه اقدامات باشد، این است که به راحتی از کنار مسائل گذر نکنیم.
وی با تاکید بر اینکه باید برای برون رفت از مشکلات موجود اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت انجام شود، گفت: باید مسأله برگزاری اعتراضات قانونی حل شود. دولتها خوششان نمیآید معترض را ببینند، بنابراین وزارت کشور مجوز اعتراض سیاسی نمیدهد.
ایمانی با اشاره به نقش رسانهها اضافه کرد: رسانهها و عمدتاً صداوسیما باید به خواستههای مردم توجه کنند. صداسیما فقط برای بخشی از جامعه برنامه دارد که این رویه باید اصلاح شود.