خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: دارو یک کالای راهبردی است، به‌گونه‌ای که طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی تأمین دارو ازجمله وظیفه‌های دولت است و به دلیل ضروری بودن و ارزش‌افزوده بالای آن، می‌تواند از سوی کشورهای سلطه‌گر به‌عنوان یک اهرم فشار مورداستفاده قرار گیرد. همچنین دارو راهبرد سلامت ملی است، به‌گونه‌ای که در اصول امنیت غذایی نیز بر دسترسی همه مردم در همه اوقات به غذا و داروی کافی برای اداره یک زندگی سالم تأکید شده است.
دارو جزو کالاهای استراتژیک در کشور است که کمبودش اثرات زیادی بر سلامت آحاد جامعه به جا می‌گذارد و واقعیت این است که کمبود دارو و تجهیزات پزشکی روز به روز خودش را بیشتر نشان می‌دهد.
با شروع فصل پاییز و شیوع آنفولانزا در سال جاری پیک کمبود دارو در بازار دارویی کشور به اوج خود رسید و این کمبود خراسان جنوبی را نیز همسو با دیگر نقاط کشور دچار مشکل کرد.
شرایط کمبود دارو در خراسان جنوبی باعث نارضایتی شهروندان شد و گلایه‌هایی را به دلیل عدم دسترسی به انواع آنتی‌بیوتیک، مسکن و سرم به دنبال داشت که رسانه‌های استان هم‌صدا با یکدیگر گزارشاتی را در این زمینه تهیه کردند و معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند قول داد تا مشکل کمبود دارو در استان طی ۱۰ روز و با واردات دارویی که مسئولان وزارت خانه قول داده‌اند برطرف شود.
حدود یک ماه از وعده معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند می‌گذرد و تاکنون چند محموله دارو وارد کشور شده است اما آنچه هنوز به چشم می‌خورد نارضایتی مردم از نبود داروهای آنتی‌بیوتیک و مسکن در استان و بویژه کمبود دارو برای کودکان است.
جمعیت زیاد است و همگی منتظر ایستاده‌اند اما خبری از دارو نیست. مسئول فروش تاکید می‌کند: آزیترومایسین موجود نداریم.
صدای اعتراضات بالا می‌رود و هرکدام از بیماران داروی نسخه شده و یا آزاد خود را می‌خواهند.
یکی دیگر از کارکنان داروخانه می‌گوید: سهمیه داروخانه ما تمام شده و افرادی که نسخه دارند به داروخانه‌های دیگر سر بزنند شاید دارو آنتی‌بیوتیک داشته باشند.
گلایه شهروندان از کمبود دارو
یکی از شهروندان با صدای بلند می‌گوید: چهار داروخانه رفته‌ام اما هیچکدام آنتی‌بیوتیک ندارند و مدعی هستند که دارو موجود نیست و سهمیه تمام شده است.
او ادامه می‌دهد: سه روز است که به شدت دچار آنفولانزا شده‌ام و حتی یک قرص استامینوفن کدئین نتوانستم برای سردرد پیدا کنم حالا هم که دکتر آنتی‌بیوتیک تجویز کرده است داروخانه می‌گویند موجودی ندارند و سهمیه بندی شده است.
وی با گلایه از این نابسامانی ادامه می‌دهد: طی دو سال گذشته این مشکلات را در زمینه داروهای مربوط به ویروس کرونا داشتیم و هیچ گونه ویتامینی در داروخانه‌ها موجود نبود و حالا باید امسال برای آنتی‌بیوتیک و مسکن دردسرها را تحمل کنیم.
وی خطاب به فروشنده داروخانه می‌گوید: چند سال است که کشور ما مدعی خودکفایی در امر دارو است اما چرا یک مسکن ساده نمی‌توانیم در داروخانه تهیه کنیم؟
سهمیه داروخانه کم است
فروشنده یکی از داروخانه‌های بیرجند می‌گوید: سهمیه آنتی‌بیوتیک و مسکن و سرم در داروخانه‌ها به شدت پایین است و گاهی اوقات تنها چند شیشه شربت آزیترومایسین کودکان به داروخانه داده می‌شود که طی دو ساعت به اتمام می‌رسد.
وی با بیان اینکه سهمیه توزیع دارو در داروخانه‌های روزانه و شبانه روزی متفاوت است ادامه می‌دهد: وضعیت اختصاص دارو به داروخانه‌های شبانه روزی هنوز کمی بهتر است اما باز هم پاسخگوی نیاز روزانه بیماران نیست.
وی می‌گوید: به داروخانه‌ها ابلاغ شده تا بدون نسخه داروهای آنتی‌بیوتیک و مسکن را در اختیار بیماران قرار ندهیم اما گاهی روزها حتی نمی‌توان پاسخ نیاز بیماران با نسخه هم باشیم و برخی از داروهایی که پزشکان نسخه می‌کنند مانند زادیتین و ایبوپروفن موجود نمی‌باشد.
وی از کمبود شیاف استامینوفن کودکان می‌گوید و اینکه در زمینه داروی کودکان کمبود بیشتری وجود دارد بیان می‌کند: شربت دیفن هیدرامین، سرماخوردگی و آزیترومایسین و سفیکسیم با وجود اینکه از یک ماه قبل شرایط بهتری پیدا کرده است اما همچنان با کمبود مواجه هستیم و نیاز کودکان را برطرف نمی‌کند.
وی یکی از مشکلات موجود را تهیه داروی بدون نسخه توسط برخی از بیماران عنوان می‌کند و می‌گوید: متأسفانه برخی از افراد اقدام به خوددرمانی می‌کنند و یا در مواقعی اصرار به خرید دارو بدون نسخه دارند که در این شرایط از مردم خواهش می‌کنیم تا در صورت نیاز و با تجویز پزشک داروی مورد نیاز خود را تهیه کنند.
تبعیض در فروش
متأسفانه یکی از گلایه‌ها در زمینه فروش دارو در برخی از شهرستان‌ها این است که داروها در اختیار آشنایان قرار می‌گیرد و به همین دلیل کمبود دارو نسبت به مرکز استان بیشتر لمس می‌شود.
یکی از شهروندان یکی از شهرستان‌های خراسان جنوبی می‌گوید: چند شب قبل فرزندم به شدت دچار تب شد و به داروخانه برای تهیه شربت ایبوپروفن و یا مسکن دیگری مراجعه کردم اما داروخانه از فروش دارو بدون نسخه خودداری کرد و مدعی بود این کار غیر قانونی است، ضمن اینکه مدعی بود یکی از داروها در داروخانه موجود ندارد.
هادوی ادامه می‌دهد: به یکی از مغازه داران نزدیک به داروخانه مراجعه کردم و از او خواستم تا اگر با دکتر داروخانه آشنا است دارو را برایم تهیه کند او هم به داروخانه رفت و بدون هیچ گونه منع قانونی با در دست داشتن داروها از داروخانه بیرون آمد و در اختیار من قرار داد.
وی با گلایه از عدم نظارت‌ها بر داروخانه‌ها ادامه می‌دهد: نظارت‌ها نباید به صورت محسوس باشد بلکه مسئولان کاملاً نامحسوس و همانند بیشتر شهروندان به داروخانه‌ها مراجعه کنند تا از نزدیک شاهد اینگونه برخوردها و تخلفات باشند.
وی یکی دیگر از گلایه‌های خود را در زمینه برخورد نامناسب کارکنان برخی از داروخانه‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: خانمی برای فرزندش درخواست شیاف استامینوفن و یا مسکن دیگری را داشت که فروشنده با لفظ بدی گفت برو تا صبح بچه را پاشویه کن تا تبش قطع شود و به مرکز استان خودتان بگویید که دارو نمی‌دهد.
وی از کارکنان داروخانه می‌خواهد تا در این مواقع مردم به شما اعتماد دارند و یک راهنمایی و مشاور شما برای استفاده و یا جایگزین کردن دارویی که وجود ندارد التیامی بر ناراحتی بیماران می‌شود اما برخوردهای آزار دهنده به غیر از نارضایتی مسئله دیگری به دنبال ندارد.
بازار آزاد مردمی
یکی دیگر از مشکلاتی که با کمبود دارو و فروش تنها با نسخه ایجاد شده است فروش دارو توسط مردم به یکدیگر می‌باشد.
مردی با یک کودک ۴ ساله از داروخانه بیرون می‌آید و به فرد دیگری که درخواست شربت ایبوپروفن را برای فرزندش از داروخانه داشته دارو را می‌فروشد.
وی می‌گوید: پزشک برای پسرم شربت را نسخه کرده است اما من نیازی به این دارو ندارم و اگر شما می‌خواهید آن را می‌فروشم و فرد دیگری که نیاز به آن دارو را داشته و موفق به تهیه آن نشده است با مبلغی که هر دو با یکدیگر توافق می‌کنند خریداری کرد.
یکی دیگر از مشکلات که در زمینه دارو شهروندان را گلایه مند کرده است افزایش قیمت داروهای کمیاب است که نسبت به یک ماه قبل افزایش چشمگیری داشته است.
شرایط به ثبات رسیده
در حالی که معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند یک ماه قبل در گفتگو با خبرنگاران گفت: با توجه به پیگیری‌های حضوری، تلفنی و کتبی در سطح دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به نظر می‌رسد کمتر از ۱۰ روز آینده مشکل کمبود برخی داروها در استان رفع شود.
زهرا کیانی با گذشت یک ماه از این خبر در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شرایط فروش بدون نسخه در داروخانه‌ها به هیچ عنوان وجود ندارد و هم اکنون وضعیت دارو در خراسان جنوبی به ثبات رسیده است اما بدون نسخه دارو به فروش نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه طی یک هفته گذشته توزیع مسکن ۳ برابر شده است، افزود: قبلاً هر دو هفته هزار و ۴۰۰ عدد مسکن توزیع شده است که هم اکنون این میزان در هفته به سه هزار و ۸۰۰ عدد رسیده است.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ادامه داد: توزیع ایبوپروفن ۲ برابر شده است و طی سه هفته گذشته در زمینه شربت دیفن هیدرامین توزیع بالایی صورت گرفته است.
کیانی از برگشت آنتی‌بیوتیک ها توسط داروخانه‌ها خبر داد و گفت: آنتی‌بیوتیک های خارجی کوچک شده و به همین دلیل آنتی‌بیوتیک ایرانی در داروخانه‌ها توزیع شده است که در این زمینه حدود ۷ هزار آموکسی سیلین، ۵ هزار آزیترومایسین و سه هزار و ۷۰۰ سفیکسیم ایرانی توزیع شده است که هزار تا هزار و ۵۰۰ مورد خارجی هم از انواع آنتی‌بیوتیک در داروخانه‌ها توزیع شده است.
وی کمبود ایبوپروفن در داروخانه‌ها را مطرح کرد و افزود: شرکت‌های تولیدی قول تولید ایبوپروفن را داده‌اند که اگر این اقدام در این هفته صورت گیرد از هفته‌های آینده در استان توزیع می‌شود زیرا روند قرنطینه و کنترل کیفی مسیر خود را باید طی کند تا در کشور توزیع شود.
شکایتی از داروخانه‌ها نداشتیم
کیانی در مورد کمبود دارو در شهرستان‌ها نسبت به مرکز استان افزود: توزیع دارو طبق یک برنامه روزانه و زمان بندی انجام می‌شود اما در شهرستان‌های نهبندان، طبس و زیرکوه که فاصله دورتری را نسبت به مرکز استان دارند توزیع زمان بر است.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در مورد بازرسی‌ها و شکایت از تخلف داروخانه‌ها در خراسان جنوبی گفت: طی این مدت و شروع کمبود دارو شکایتی از داروخانه‌های استان نداشتیم و سه هفته قبل بازدیدی که از داروخانه‌ها صورت گرفت موجودی دارو نداشتند.
وی ادامه داد: بازدیدها از داروخانه‌های و شرکت‌های مقیم در خراسان جنوبی به صورت روتین و ۲ بار در هفته به صورت حضوری و روزانه توسط سیستم موجودی داروخانه‌ها و شرکت‌ها کنترل می‌شود.
وی در مورد شکایات و هرگونه مواردی که مردم از تخلف داروخانه‌ها مشاهده می‌کنند تاکید کرد: تا موارد تخلف و شکایات را به سامانه ملی ۱۹۰ وابسته به معاونت غذا و دارو وزارت خانه اعلام کنند تا موارد به استان اعلام شود و تا موارد به صورت جدی و اقدامات قانونی بسته به شدت خطا برخورد شود.
ورود بازرسی کل کشور به پرونده دارو
رئیس سازمان بازرسی کل کشور در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار مهر در رابطه با مشکلات کمبود دارو گفت: در زمینه کمبود برخی از دارو ها در کشور جلساتی در دولت برگزار شد که اجازه واردات این داروها صادر و شرکت‌های دارویی نیز ملزم به افزایش تولید دارو شدند.
ذبیح الله خدائیان با بیان اینکه سازمان بازرسی کل کشور به پرونده کمبود دارو در کشور ورود پیدا کرده است افزود: اطلاعاتی در اختیار سازمان بازرسی کل کشور قرار گرفته است که برخی از شرکت‌های دارویی در کشور با وجود مواد اولیه دارو را تولید نمی‌کنند و یا میزان تولید را کاهش داده‌اند.
وی ادامه داد: در رابطه با این موضوعات سازمان بازرسی ورود پیدا کرده تا در صورت مشاهده هرگونه قصور در این زمینه برخورد کند.
به گفته خدائیان سازمان بازرسی کل کشور به هر نتیجه‌ای در رابطه با قصور و کمبودها برسد به مردم اطلاع رسانی می‌کند.