علی دهباشی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ناهنجاری کودک آزاری اظهار کرد: کودک آزاری یکی از آسیب‌های اجتماعی است که به علت ویژگی‌های تأثیرگذار آن نیاز به بررسی و برنامه ریزی مناسب دارد و لزوم پیشگیری و کمک به رفع یا کاهش آن به شدت احساس می‌شود.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین بیان کرد: کودک آزاری عبارت است از هرگونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی، جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود.
وی افزود: برخی از این آثار می‌تواند مخفی باشد مانند ممانعت از حاضر شدن در کلاس درس، محروم کردن کودک از غذا، حبس در حمام یا زیرزمین، تنبیه بدنی و تجاوز جنسی نیز از انواع کودک ازاری فیزیکی محسوب می‌شود.
این مسئول ابراز کرد: کودک آزاری را می‌توان به کودک آزاری جسمی، عاطفی و جنسی تقسیم کرد.
وی ادامه داد: کودک آزاری جسمی شامل شلاق زدن، هل دادن، لگد زدن، پرت کردن، ایجاد جراحت جسمی به کودک، حمله فیزیکی، بریدگی، کبودی و شکستگی استخوان می‌شود که برای کودک قبل از سن ۱۸ سال توسط افراد بزرگسال ایجاد می‌شود.
این مسئول تاکید کرد: کودک آزاری عاطفی شامل بی توجهی به نیازهای عاطفی کودک، طرد کردن کودک، تشویق نکردن کودک، اعمال خشونت خانوادگی در حضور کودک، خوردن الکل توسط والدین در حضور کودک و مسائل اینچنینی می‌شود.
بی توجهی به کودک نوعی کودک آزاری است
وی ادامه داد: مسامحه و غفلت نیز شامل بی توجهی و غفلت به کودک، فراهم نکردن بهداشت، مسکن، مراقبت طبی مناسب و تحصیل می‌شود.
دهباشی تشریح کرد: شرایط تجربه خشونت خانگی در خانواده‌ها، والدینی که سو مصرف مواد یا الکل دارند، والدین با بیماری‌های روانشناختی درمان نشده نظیر افسردگی، اضطراب یا دوقطبی، والدینی که مهارتهای فرزندپروری ندارند و خانواده‌هایی که تحت شرایط پراسترس و فقدان حمایت هستند احتمال بروز کودک آزاری بیشتر می‌شود.
این مسئول بیان کرد: با یادگیری رفتارهای طبیعی هر سن از کودکان، یادگیری مهارتهای فرزندپروری، تلاش برای حفظ سلامت خود و یادگیری مهارتهای مدیریت عاطفی از جمله اقداماتی است که می‌تواند چرخه کودک آزاری را از بین برد.
وی یادآور شد: در هر جامعه‌ای برای پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و روانی شهروندان، حل یا کاهش مشکلات آنان تمهیداتی اتخاذ و برنامه‌هایی تدوین و اجرا شده است که کشور ایران اسلامی ما نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد.
دهباشی خاطر نشان کرد: اگرچه این برنامه‌ها می‌تواند حسب شرایط متفاوت فرهنگی، اجتماعی و قانونی در کشورها گوناگون باشد اما مهم این است که بتوان مسائل و راهکارهای مناسب پیدا و اجرا شود.
برنامه اورژانس اجتماعی برای نخستین بار در سال ۱۳۷۸ کلید خورد
وی ادامه داد: برنامه اورژانس اجتماعی برای نخستین بار در سال ۱۳۷۸ در ۸ استان کشور راه اندازی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
این مسئول تاکید کرد: آغاز به کار این برنامه در استان قزوین به سال ۱۳۸۷ در شهرستان‌های قزوین، تاکستان و بویین زهرا باز می‌گردد اما از ۱۳۹۶ با توجه به بخشنامه سازمان بهزیستی کشور، توسعه این برنامه در دستور کار قرار گرفت و در نتیجه در حال حاضر، تمامی شهرستان‌های و شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر شامل قزوین، اقبالیه، الوند، محمدیه آبیک، تاکستان، بویین زهرا و آوج تحت پوشش این برنامه هستند.
وی تاکید کرد: در اورژانس اجتماعی برای تمام کسانی که به هر شکلی به حمایت و کمک نیاز دارند، خدمات لازم فراهم می‌شود.
هدف اورژانس اجتماعی کنترل آسیب‌های اجتماعی است
این مسئول عنوان کرد: هدف اورژانس اجتماعی این است که مداخلات روانی، اجتماعی و آموزشی به موقع و کاملاً تخصصی در هر زمان و مکانی در اختیار آحاد مردم جامعه قرار داشته باشد تا بتوان آسیب‌های اجتماعی را کنترل کرد و با رویکرد توانمند سازی، افراد در معرض آسیب و آسیب دیده به زندگی سالم بازگردند.
وی مطرح کرد: با عنایت به تأثیر خشونت بر کودکان و عواقب کودک آزاری بر فرد و اجتماع، اورژانس اجتماعی تمامی مساعی و همت خویش را به کار برده تا این آسیب اجتماعی را به حداقل رسانده و در این میان ارائه خدمات حمایتی و آموزشی را در دستور کار خویش دارد.
آمار ۷ درصدی کودک آزاری در قزوین
مدیرکل بهزیستی استان قزوین بیان کرد: در ۶ ماهه نخست سال جاری در بین آسیب‌های اجتماعی شایع در استان میزان کودک آزاری ۷ درصد است.
وی افزود: از بین تمامی موارد کودک آزاری‌های اعلام شده به بهزیستی استان قزوین، دختران با ۵۱ درصد بیشتر مورد کودک آزاری قرار گرفته‌اند و بیشترین بازه سنی تمامی کودکان آزار دیده نیز بین ۱۱ تا ۱۳ سال بوده است.
دهباشی در ادامه عنوان کرد: این در حالی است که بیشترین کودک آزاری حادث شده بر روی اطفال از نوع «غفلت و مسامحه» بوده است.
وی گفت: این نکته نیز حائز اهمیت است که از بین دلایل اقدام به کودک آزاری، اعتیاد والدین با ۴۲ درصد در رتبه اول و تندخویی و پرخاشگری نیز با ۱۹ درصد در مراتب بعدی قرار دارند.
این مسئول تشریح کرد: با توجه به اینکه هرچقدر مدت زمان آزار، کوتاه‌تر باشد تبعات جسمی و روانی جهت کودک کاهش می‌یابد لزوم اطلاع رسانی به موقع توسط شهروندان، خانواده‌ها و سایر افرادی که شاهد کودک آزاری می‌شوند بسیار حائز اهمیت است.
کودکان آسیب دیده تا یک ماه درگیر فشارهای روانی هستند
وی یادآور شد: این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد که کودکان آزار دیده و در معرض آسیب، حداقل به مدت یک ماه تحت فشارهای عنوان شده هستند.
این مسئول تاکید کرد: اقدامات انجام شده توسط اورژانس اجتماعی بهزیستی استان قزوین در موارد اقدام به کودک آزاری، بعد از حضور در موقعیت، انجام مصاحبه و مشاوره و تلاش در حل مشکلات پیش آمده در محل است.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه در برخی موارد ارائه خدمات روانشناسی و مددکاری مستمر جهت پیشگیری، جلوگیری و یا کاهش اقدامات آزارگرانه در خصوص اطفال مورد نیاز است باید گفت ارجاعات به مراکز مداخله در بحران در دستور کار قرار می‌گیرد.
دهباشی مطرح کرد: با توجه به اینکه موارد کودک آزاری نیازمند اقدامات قضائی است ارجاعات به مراجع قضائی مرتبط نیز در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: با بررسی‌های صورت گرفته در موارد کودک آزاری‌های حادث شده در استان قزوین، آنچه بیش از پیش قابل توجه قرار می‌گیرد عدم آگاهی آزارگر از مصادیق کودک آزاری بوده، چراکه بیشتر افراد اقدام کننده به کودک آزاری، رفتار خویش را به مثابه انجام موارد تربیتی می‌دانند.
این مسئول ابراز کرد: در این میان نقش آگاه سازی آحاد جامعه از مصادیق کودک آزاری و قوانین مرتبط با موارد کودک آزاری بیش از پیش احساس شده و همین امر نیز رسالت اورژانس اجتماعی را دوچندان می‌نماید.
وی در پایان گفت: در همین راستا اورژانس اجتماعی با استقرارهای نظام یافته و هدفمند - در مکان‌های پر تردد و مناطق حاشیه نشین که می‌تواند احتمال وقوع کودک آزاری را افزایش دهد و همچنین ارتباط مستقیم با آحاد جامعه نسبت به اطلاع رسانی دقیق از خدمات اورژانس اجتماعی همت گماشته و با پخش تراکت و بروشورهای مرتبط نسبت به آشنایی ایشان با خط ۱۲۳ اقدامات لازم را انجام می‌دهد.