خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: برخلاف نظرسنجی‌هایی که در دوره رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۶، پیروزی ترامپ را پیش بینی نکردند اما آنها از آزمون ارزیابی نتایج انتخابات میان دوره‌ای کنگره سربلند بیرون آمدند و نتیجه تا حدی همان شد که بیشتر رسانه‌ها و مؤسسات افکارسنجی پیش بینی می‌کردند.
آنها با استناد به کاهش محبوبیت دموکرات‌ها و شخص بایدن که برآیند عملکرد ضعیف حزب حاکم بود، جمهوری خواهان را پیروز مجلس نمایندگان می‌دانستند، اما معتقد بودند که سنا همچنان در اختیار دموکرات‌ها خواهد ماند. چرا که حتی تساوی در تصاحب کرسی‌های سنا نیز به نفع دموکرات‌ها است و در صورت تساوی ۵۰-۵۰ حرف آخر را «کامالا هریس» معاون ریاست جمهوری می‌زند.
خروجی انتخابات میان دوره‌ای کنگره چه بود؟
پس از هفته‌ها تبلیغات انتخاباتی در آمریکا، بالاخره روز سه شنبه ۸ نوامبر (۱۷ آبان) مردم این کشور پای صندوق‌های رأی حاضر شدند تا تکلیف ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۵ کرسی سنا را مشخص کنند.
همان طور که پیش‌تر اشاره شد، نتایج انتخابات در مجلس سنا بر اساس پیش بینی‌ها و نظرسنجی‌ها پیش رفت و شاهد رقابتی تنگاتنگ در این حوزه بودیم و در نهایت با فاصله بسیار اندک، دموکرات‌ها اکثریت را در این مجلس حفظ کردند. طیف حاکم ۵۰ کرسی و جمهوری خواهان ۴۹ کرسی به دست آوردند.
نتایج به دست آمده از رقابت‌های انتخاباتی میان دوره‌ای کنگره، از پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات مجلس نمایندگان حکایت می‌کند. در این مجلس، کسب ۲۱۸ کرسی نیاز است تا آن حزب بتواند اکثریت را از آن خود کند و جمهوری خواهان با به دست آوردن ۸ کرسی به حزب مسلط تبدیل شدند. در حالی که دموکرات‌ها که پیش‌تر حزب مسلط بودند ۹ کرسی خود را از دست دادند و در جایگاه اقلیت قرار گرفتند.
بنابراین معادلات در مجلس نمایندگان کاملاً به هم خورده و «نانسی پلوسی» بعد از دو دهه از رهبری دموکرات‌ها کناره‌گیری می‌کند. پلوسی ۸۲ ساله روز پنجشنبه ۱۷ نوامبر (۲۵ آبان‌ماه) در صحن مجلس نمایندگان آمریکا گفت به‌رغم کناره‌گیری از ریاست مجلس و رهبری دموکرات‌ها، همچنان عضو کنگره باقی خواهند ماند و به مسئولیت‌های خود در دوره‌ای را که به تازگی برای آن انتخاب شده است، ادامه می‌دهد.
لازم به ذکر است که پلوسی در سال ۱۹۸۷ به عضویت کنگره آمریکا انتخاب شد. در سال ۲۰۰۳، زمانی که او به رهبری اقلیت مجلس نمایندگان رسید، نخستین زنی بود که رهبری یکی از دو حزب اصلی آمریکا را در کنگره بر عهده گرفت. در سال ۲۰۰۷ هم وقتی که پلوسی به ریاست مجلس نمایندگان منصوب شد، از او به‌عنوان نخستین زن در تاریخ آمریکا یاد شد که به این مقام عالی رسیده است.
اعلام خبر کناره‌گیری قطعی پلوسی از سمت رهبری دموکرات‌ها، راه را برای «حکیم جفریز» نماینده دموکرات نیویورک، هموار می‌کند تا رهبری این حزب را در مجلس بر عهده بگیرد. «کوین مک کارتی» رهبر اقلیت فعلی مجلس نمایندگان از حزب جمهوری‌خواه، به عنوان یکی از جانشینان احتمالی پلوسی در مقام ریاست مجلس نمایندگان آمریکا، مطرح است.
از نگاه ناظران، نتیجه این انتخابات در دو مجلس سنا و نمایندگان از سردرگمی بین مردم آمریکا نشان داشت و در نهایت هیچکدام از دو جناح سیاسی اصلی نتوانستند به طور کامل اختیار کنگره را در دست بگیرند. بنابراین این دور از انتخابات اگر چه «نه» به ترامپ بود ولی آن را به هیچ روی نمی‌توان رأی آری به دموکرات‌ها نیز تلقی کرد. این موضوع را از ده‌ها نظرسنجی که نشان می‌دهد بایدن یکی از نامحبوب‌ترین رؤسای جمهور آمریکا در دهه‌های گذشته بوده قابل استنباط است.
بر اساس مجموع نظرسنجی‌هایی که تا روز جمعه ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) انجام گرفته است، ۴۲ درصد از آمریکایی‌ها از عملکرد بایدن به عنوان رئیس جمهوری آمریکا رضایت دارند، در حالی که ۵۳.۲ درصد از عملکرد او ناراضی هستند. این در حالی است که هفته گذشته، ۴۱.۲ درصد او را تأیید و ۵۳.۵ درصد رد می‌کردند. یک ماه پیش، بایدن دارای رتبه محبوبیت ۴۲.۸ درصدی و رتبه عدم تأیید ۵۳.۲ درصدی داشت.
چالش‌های پیش روی دموکرات در ۲ سال آینده
جمهوری خواهان به محض کسب اکثریت مجلس نمایندگان از تحقیق در مورد خانواده بایدن خبر دادند. تنها یک روز بعد پیروزی، نمایندگان ارشد جمهوری‌خواه اعلام کردند که تحقیقات درباره خانواده جو بایدن رئیس جمهور این کشور اولویت برنامه‌های آنها خواهد بود.
این نمایندگان جمهوری‌خواه می‌گویند که بر تحقیقات درباره فعالیت‌های تجاری «هانتر بایدن» پسر جو بایدن متمرکز خواهند شد. هانترِ بایدن ۵۲ ساله تحت تحقیقات پلیس فدرال ایالات متحده قرار دارد اما تا کنون هیچ اتهامی متوجه وی نشده است.
کارشناسان بر این باورند که این اکثریت جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان، موانع بزرگی را جلوی رئیس‌جمهور خواهد گذاشت؛ موانعی که از کمک به کووید گرفته تا لایحه زیرساخت‌های دو حزبی و اولویت‌های دیرینه دموکرات‌ها در مورد تغییرات اقلیمی و مراقبت‌های بهداشتی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
«تیموتی نفتالی» استاد دانشگاه نیویورک گفت: ریاست جمهوری بایدن از اوایل ژانویه سال ۲۰۲۳ به بعد مورد حمله جدی قرار خواهد گرفت. در چنین محیطی، دستیابی به هرگونه مصالحه حتی در مورد ساده‌ترین و غیرحزبی‌ترین مسائل برای هر دولتی بسیار سخت خواهد بود.
یکی از مشاوران بایدن گفت: فکر نمی‌کنم دستورکار دولت بایدن تغییر کند اما سوال اینجاست که از این به بعد چگونه باید به دنبال اجرای آن دستورکار باشیم؟!
در سال ۲۰۲۳ برنامه‌های گسترده بایدن برای بازسازی شبکه سلامت اجتماعی و اقتصادی کشور احتمالاً ناتمام می‌ماند. در مورد مجموعه‌ای از مسائل مهمی که بایدن قول داده است به آنها رسیدگی کند، از جمله سقط جنین و اسلحه، مشاوران او قبلاً اذعان کرده‌اند که قدرت کمی برای ایجاد پیشرفت قابل توجه خواهند داشت.
در کنار همه این مسائل، موضوع مهم دیگری که به زودی در سرفصل‌ها قرار می‌گیرد، گمانه‌زنی درباره آینده سیاسی خود بایدن است. در آستانه ۸۰ سالگی، بایدن در حال حاضر مسن‌ترین فردی است که ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشته و برخی از دموکرات‌ها آشکارا بر این باورند که زمان آن فرا رسیده که قدرت را به نسل جوان‌تر واگذار کنند اما کاخ سفید به تازگی از اعلام آمادگی بایدن برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ خبر داده است.
فرجام کلام
بایدن در حالی خود را برای انتخابات آتی آماده می‌کند که معادلات در مجلس نمایندگان کاملاً به هم خورده و پلوسی بعد از دو دهه از رهبری دموکرات‌ها کناره‌گیری می‌کند اگرچه در مجلس خواهد ماند. در طرف مقابل نیز «دونالد ترامپ» چند روز پیش رسماً نامزدی خود را در رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۴ اعلام کرد. بایدن ۷۹ ساله، پلوسی ۸۲ ساله و ترامپ ۷۶ ساله جنگ قدرت را بین سیاستمداران پیر آمریکا به تصویر می‌کشد؛ کشوری که مردم آن دهه ۵۰ را بهترین سن برای سیاستمداری و اداره کشور می‌دانند.
از طرفی ورود ترامپ زیاده‌خواه و ستیزه جو به رقابت‌های انتخاباتی، زنگ خطر را برای دموکرات‌ها و حتی جمهوری خواهان به صدا در آورده است.
ترامپ از همان روز نخست اعلام نامزدی در جریان سخنرانی خود، با انتقاد شدید از دموکرات‌ها و نیروهای رادیکال چپ، آنها را به تضعیف موقعیت ایالات متحده در خارج، نابودی آن در داخل و کشاندن آن به جنگ‌های هسته‌ای متهم کرد. اگرچه ناکارامدی دموکرات‌ها بر کسی پوشیده نیست اما ترامپ نیز در دوره چهار ساله زمامداری خود، این کشور را در جهان بر لبه پرتگاه کشاند و به انزوایی خودساخته فرود برد. از دوقطبی سازی گرفته تا ادعای تقلب انتخاباتی و تسخیر کنگره تنها چند مورد از کارنامه او در عرصه داخلی است.
بنابراین همان گونه که هیچکدام از دو طیف دموکرات و جمهوری خواه از مقبولیت کافی بین شهروندان این کشور برخوردار نیستند و برنده اصلی انتخابات میان دوره‌ای کنگره نشدند، انتظار می‌رود که انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ نیز درفضایی پرتنش برگزار شود و انتخابی بین بد و بدتر باشد.