به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فرهنگ سیادت» اثر آیت الله سیدمحمدکاظم مدرسی یزدی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۵۲۰ صفحه در کمتر از یک ماه به چاپ سوم رسید.
دودمان رسول خدا (ص) در طول تاریخ خوش درخشی. برخی در عرصه‌های دفاع از دین اسلام از آن و مال خود گذشتند؛ گروهی با قیام‌های هدفمند به مبارزه با بی دینی و کژی همت گماردند و جمعی دیگر رهبری دینی جوامع مسلمان را بر عهده گرفتند و جمعی دیگر با علم و تقوا، زعامت فکری و رهبری دینی جوامع مسلمان را بر عهده گرفتند و برای حل مشکلات اعتقادی، اخلاقی و عملی جوامع کوشیدند.
این کتاب نکاتی درباره «سیادت» در بر دارد که می‌تواند پاسخگوی پرسش‌های کلامی، تاریخی، حقوقی، تفسیری، اجتماعی و اخلاقی کسانی باشد که خود را به این مفهوم علاقه مند می‌بینند.
ساختار اثر
در ابتدای این اثر ضمن به بیان جایگاه علم انساب (تبارشناسی) و جایگاه نسب شناسی در اسلام، به بیان کارکردهای علم انساب در اسلام پرداخته شده و پس از بیان ویژگی‌های نسابه، به نسب شناسان برجسته اسلامی اشاره و برخی از منابع نسب شناسی معرفی شده است.
نویسنده پس از بیان مبنای سیادت، زمان و چگونگی کاربرد واژه «سید» یا «شریف» بر بنی هاشم و فرزندان پیامبر (ص) تشریح و آثار حقوقی سیاست و تفاوت و تمایز بین سلسله‌های گوناگون سیادت را تبیین کرده است.
همچنین، علت نام گذاری بنی هاشم به ویژه فرزندان پیامبر خدا با عنوان «سید» بیان شده و پس از اشاره به معنای گوناگون سیادت، به دلایل اطلاق عناوین متنوع هاشمی، طالبی، علوی، شریف، سید، فاطمی و… بر سادات پرداخته شده و چگونگی جمع میان آیات و روایات درباره نسب تشریح و در ادامه اشاره پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) به قریشی و هاشمی بودن خود بررسی شده است.
در ادامه نیز مطلبی در خصوص انتقال سیاست از طریق مادر (زنان) نگارش یافته و لزوم احترام به سادات بر اساس آیه «مودت» مورد تأکید قرار گرفته و به انگیزه و معنای سلامِ حضرت زهرا (س) بر سادات تا روز قیامت پرداخته شده و راه‌های اثبات هویت سیادت در زمان‌های گذشته تبیین و راهکارهای مستند سازی سادات و نشانه‌های سیادت و چرایی به کارگیری رنگ سبز و مشکی برای سادات تشریح شده است.
سپس، عوامل مؤثر در مهاجرت سادات (ستمگری حاکمان، قیام علیه حاکمان جور، شرایط سیاسی زمانه، تشکیل حکومت شیعی علویان در شمال ایران، جغرافیای ایران، موقوفات، حمله مغول؛ علاقه‌مندی ایرانیان به اهل بیت (ع) و سیادت، تبلیغ و ترویج اسلام، شهادت امام رضا (ع)، امنیت و آسایش، مدح و منقبت ایرانیان، تغییر سیاست حاکمان و…) مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در ادامه این اثر، زمان و مکان هجرت بنی‌هاشم و سادات را تبیین و در ادامه گروه‌های سادات در ایران را معرفی و جایگاه و معرفی سادات افغانستان را تشریح و سپس، آثار مهاجرت و فرزندان پیامبر (ص) (آگاه شدن مردم از اقوام و ارحام پیامبر (ص)، بیداری مسلمانان، استمرار نسل سادات و شجره طیبه پیامبر (ص)، گسترش فرهنگی اسلامی و سبک صحیح زندگی متدینانه، بر انگیختن محبت قلبی مردم به پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)) آورده است.
در ادامه نیز جایگاه حقوقی فدک، دایره گستره وقف اموال از سوی حضرت زهرا (س)، چرایی اختصاص خمس بنی‌هاشم، حکومت‌های شکل یافته به دست سادات (ادریسیان، فاطمیان، مرعشیان، علویان، بنی مهنا، آل کیا، آل جعفر، بنی جماز)، فلسفه سیادت در فرهنگ اسلامی، امتیاز معنوی سیادت، کارکردهای سیادت، عاقبت اخروی سادات و فرزندان پیامبر (ص)، چگونگی عذاب سادات و فرزندان گنه‌کار پیامبر (ص)، ریشه احترام به سادات، سیره عملی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در تکریم سادات پرداخته شده است.
سپس، فرهنگ احترام به سادات در ایران تبیین و به ارزش و نتیجه محبت به سادات و تأثیر آن بر زندگی انسان‌ها اشاره شده و روش احترام به سادات و آداب و سنن تکریم سادات و همچنین فضائل و برتری‌های سادات تشریح شده است و برخورد خلفا و سلاطین با سیادت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
همچنین، دیدگاه مراجع و فرهیختگان درباره امام زادگان و سادات تشریح و به مسئولیت سادات در برابر سیادت اشاره و علت حسادت و دشمنی قریش به بنی‌هاشم تبیین و در پایان داستان‌ها و نکته‌هایی درباره مقام سیادت آورده شده است.
انتقال سیادت از طریق مادر (زنان)
سیادت از حضرت زهرا (س) به ائمه و فرزندان ایشان رسیده است؛ پس چرا امروز سیادت از زنان به فرزندان منتقل نمی‌شود؟
پاسخ آنکه دانشمندان مسلمان بر اساس دلایل و برهان‌های متعدد بر این باورند که همه کسانی که از طریق مادر به پیامبر (ص) نسب می‌رسانند، از فرزندان آن حضرت به شمار می‌روند؛ اما احکام سیادت، ویژه کسانی است که از طریق پدر به پیامبر و جد اعلای ایشان (هاشم بن عبد مناف) منتسب باشند؛ از این رو کسانی که از طریق زنان و مادران به پیامبر منسوب می‌شوند، برای رعایت احکام خاص مانند سهم سادات و زکات نباید از نشانه‌های سیادت استفاده کنند و این بدان معنا نیست که اینان از تبار پیامبر و هاشم بن عبد مناف نیستند.
نکته بسیار مهمی که باید توجه داشت آن است که امام علی (ع) نیز از تبار هاشم بوده و فرزندان ایشان گرچه از ناحیه حضرت زهرا (س) متولد شده‌اند، از طریق پدر به جد اعلای پیامبر (هاشم) می‌رسند.
ذریه الزهرا بودن که همان ذریه النبی است، افتخاری است مضاعف برای ساداتی که از یک سو از طریق پدران خود به هاشم بن عبد مناف متصل می‌شوند و از سوی دیگر با حضرت زهرا (س) پیوند ولادت دارند؛ از این رو، همه فرزندان امام علی (ع) چه از حضرت زهرا (س) و چه از زنان دیگر آن حضرت مانند ام‌البنین، خوله دختر جعفر بن قیس، اسماً بنت عمیس، ام حبیب دختر ربیعه، از بنی‌هاشم بوده و به شرف نائل آمده‌اند.