خبرگزاری مهر، گروه استانها- بهرام قربانپور: نزدیکی به پایتخت، وجود مواهب طبیعی، برخورداری از تمدن و سبقه تاریخی کهن و همچنین داشتن آب و هوای دلنشین و چهارفصل، استان گیلان را به قطب گردشگری کشور تبدیل کرده است و سالانه میلیون‌ها نفر به این استان سفر می‌کنند که این ظرفیت عظیم می‌تواند به رکن اقتصادی و اشتغال پایدار این استان تبدیل شود و قدری از محرومیت و فقر نهان شده در زیر پوشش سبز و رنگ و لعاب دار گیلان، بکاهد.
حضور مسافران و گردشگران به گیلان اگر چه موجب رونق بخشی اقتصاد برخی افراد، بازاریان و کسبه‌ها می‌شود اما تراژدی خسته کننده ترافیک و همچنین تصادفات مرگبار را به همراه دارد که ضعف زیرساختی را نمایش می‌دهد. نبود زیرساخت‌های مناسب در بخش راه و محدودیت دسترسی‌ها سبب شده تا مسافران و مجاوران، ساعت‌ها وقتشان را در ورودی و خروجی گیلان صرف کنند.
کافی است یکی از روزهای تعطیل در ابتدای ورودی گیلان و در محور منجیل به رودبار اطراق کنید خودروهای به صف کشیده‌ای را می‌بینید که با ترافیک سنگین و روان مسیر رودبار را به منجیل وصل کردند تا بعد از معطلی چند ساعته به مرکز و سایر نقاط گیلان برسند، مسافری که مسیر تهران تا منجیل را دو الی سه ساعته می‌رسد برای پیمایش مسیر منجیل به رشت و سایر نقاط گیلان باید ساعت‌ها پشت ترافیک بماند.
سه دهه انتظار برای یک آزادراه
آزادراه قزوین – رشت یکی از محورهای پرتردد، مهم و اثرگذار شمال کشور است که بیش از سه دهه از احداث آن می‌گذرد و تاکنون تکمیل نشده و به طول کامل زیر بار ترافیک نرفته است.
آزادراه قزوین – رشت که در زمان احداث، چندین دولت را به خود دیده و تغییر و تحول وزرا، استانداران و فرمانداران و مسئولان را شاهد بوده در گلوگاه ۸ کیلومتری محور منجیل به رودبار متوقف شده است، ۸ کیلومتری که به دلیل صعب العبور بودن و وجود تونل‌های سنگی، همانند استخوانی تیز در گلوی آزادراه گیر کرده است.
بهره برداری از ۸ کیلومتر باقیمانده آزادراه قزوین – رشت (محدوده منجیل – رودبار) که جز لیست ثابت وعده‌های رؤسای جمهور، وزرا، استانداران و مسئولان دیگر در سنوات گذشته بوده، اگر تحقق پیدا کند بخش اعظمی از مشکلات ترافیکی در ورودی گیلان حل خواهد شد.
مستحضرید که توسعه زیرساخت‌ها در استان‌هایی نظیر گیلان که دارای بار ترافیک بالایی بوده و به لحاظ موقعیت گردشگری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، علاوه بر کاهش بار ترافیک و افزایش ایمنی، سفری ایمن و سریع را برای مسافران فراهم می‌کند.
جدا از آزادراه قزوین – رشت که کمک بزرگی به روان سازی ترافیک در استان گیلان می‌کند، طبق گفته مسئولان وزارتخانه راه و شهرسازی، پروژه‌های متعددی چون بزرگراه آستارا- تالش- لیسار-پونل، بزرگراه فومن-رضوانشهر، راه اصلی فومن-شفت-سراوان، احداث باند دوم بزرگراه رشت-فومن، کنارگذر بندر انزلی، تقاطع غیر همسطح بازکیاگوراب، کنارگذر لنگرود، تقاطع غیرهمسطح گیل، کنارگذر کلاچای و تقاطع غیرهمسطح رحیم آباد در استان گیلان احداث و یا در حال احداث است.
بهره برداری کامل آزادراه قزوین – رشت از اولویت‌های دولت سیزدهم
«خیرالله خادمی» معاون وزیر راه و شهرسازی که در سفر اخیرش به گیلان از ۸ کیلومتر باقیمانده آزادراه قزوین – رشت در محدوده منجیل به رودبار بازدید کرده، می‌گوید: بهره برداری از هشت کیلومتر باقیمانده آزاد راه قزوین- رشت، ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
وی، بهره برداری کامل آزادراه قزوین – رشت را جز اولویت‌های دولت سیزدهم دانست و افزود: از ۸ کیلومتر باقیمانده این پروژه ۵ کیلومتر آن تونل و بسیار صعب العبور بوده و همین موضوع روند کار را کند کرده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تاکنون ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار از منابع دولتی در این پروژه هزینه شده است، به برخی چالش‌ها و محدودیت‌های مالی در بستر اجرای این پروژه اشاره کرد و وعده داد؛ با رفع محدودیت مالی و اعتباری اجرای پروژه سرعت بخشیده می‌شود.
ضریب ایمنی زیر سوال!
آنطور که پیمانکار پروژه آزادراه قزوین – رشت گفته معوقه ۱۸۰ میلیاردی و عدم پایبندی به تعهدات مالی باعث شده تا دستمزد و حقوق کارگران به موقع به دست شأن نرسد و کارها روی زمین بماند که خادمی نسبت پرداخت معوقات قول مساعد داد.
کاهش ضریب ایمنی تونل‌ها و پل‌های احتمال فرو ریختن آن، مسئله مهم دیگری بود که پیمانکار پروژه آزادراه قزوین – رشت مطرح کرد، موضوعی که اگر صحت داشته باشد باید فاتحه این آزادراه را خواند.
خوش بینی آقای استاندار
«اسدالله عباسی» استاندار گیلان که به بهره برداری زودهنگام ۸ کیلومتر باقیمانده آزادراه رشت – قزوین خوش بین است، گفت: با اقدامات صورت گرفته پیش بینی می‌شود آزاد راه قزوین - رشت در بهار سال آینده به صورت کامل زیر بار ترافیک برود.
وی با اشاره به قدم‌های مثبت و اثرگذار دولت در راستای بهره برداری از باقیمانده آزادراه قزوین- رشت، افزود: این پروژه پیشرفت ۸۲ درصدی داشته که برخی محدودیت‌های مالی و اعتباری منجر به کُند شدن روند اجرای آن شده است.
اجرای ۱۰ پروژه بزرگراهی در گیلان
«ماکام پدرام» مدیرکل سابق راه و شهرسازی استان گیلان هم در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در حال حاضر ۱۰ پروژه بزرگراهی (چهارخطه) در استان توسط این اداره کل در حال اجرا است، به تشریح خلاصه وضعیتی از شرایط زیرساخت‌های بزرگراهی گیلان پرداخت و اظهار کرد: به لحاظ مساحتی و موقعیت جغرافیایی، دو بخش شرق و غرب، شریان اصلی بزرگراهی استان گیلان را تشکیل می‌دهند.
وی ادامه داد: محور بزرگراهی سراوان به سمت فومن، صومعه سرا، تالش و آستارا بخش غرب گیلان و محور دیگر که از سراوان به رشت، لاهیجان، رودسر، کلاچای و چابکسر ادامه پیدا می‌کند بخش شرق گیلان را به خود اختصاص داده است.
چندین پروژه زیر ۵۰ درصد است
مدیرکل سابق راه و شهرسازی گیلان، تأمین زیرساخت‌ها برای استان گردشگر پذیر گیلان را بسیار حائز اهمیت خواند و بیان کرد: در دو محور بزرگراهی غرب و شرق گیلان پروژه‌های خوبی برای روان سازی ترافیک و ایمن سازی جاده صورت گرفته است تا مسافرین و مجاورین در تردد دچار مشکل نشوند.
پدرام با اشاره به پروژه‌های در حال انجام در بخش راه سازی گیلان، اضافه کرد: پروژه فومن - شفت - سراوان بطول ۵ کیلومتر با پیشرفت ۱۰۰ درصدی، پروژه آستانه - کیاشهر بطول ۱۰ کیلومتر با پیشرفت ۸۰ درصدی، پروژه رشت - جیرده بطول ۸ کیلومتر با پیشرفت ۷۰ درصدی و پروژه شلمان - املش بطول ۳ کیلومتر با پیشرفت ۷۰ درصدی و همچنین پروژه ملاسرا - شفت بطول ۹.۵ کیلومتر با پیشرفت ۵۰ درصدی در حال پیگیری و اجرا است.
وی با بیان اینکه چندین پروژه زیر ۵۰ درصد در حال پیگیری و اجرا است، افزود: پروژه چمخاله - رودسر بطول ۱.۶ کیلومتر با پیشرفت ۳۰ درصدی، پروژه سیاهکل - بازکیاگوراب بطول ۳.۶ کیلومتر با پیشرفت ۲۵ درصدی، پروژه کلیدبر - ماسال بطول ۵ کیلومتر با پیشرفت ۲۰ درصدی، پروژه انزلی - رضوانشهر بطول ۹.۳۵ کیلومتر با پیشرفت ۱۵ درصدی، پروژه آستارا - اردبیل بطول ۲ کیلومتر با پیشرفت ۱۵ درصدو پروژه املش - رانکوه بطول ۰.۷ کیلومتر با پیشرفت ۱۰ درصدی در حال اجرا است.
پروژه‌های راه سازی گیلان در چالش اعتباری
مدیرکل سابق راه و شهرسازی گیلان، محدودیت‌های اعتباری را چالش اصلی اجرای پروژه‌های دانست و بیان کرد: به دلیل محدودیت‌های اعتباری و مالی برخی پروژه‌های راهسازی سال‌ها عقیم می‌ماند و همین موضوع چرخه خدمت رسانی را در این بخش با مشکل روبرو کرده است.
پدرام، تملک زمین را یکی دیگر از موانع ایجاد زیرساخت‌های بزرگراهی در گیلان برشمرد و اضافه کرد: گیلان بر خلاف سایر استانها با مشکل تملک زمین جهت ایجاد زیرساخت‌های بزرگراهی و اجرای پروژه‌ها مواجه است.
وی با اشاره به سرسبزی و زیست محیطی بودن استان گیلان، افزود: به دلیل کمبود مصالح و عدم اجازه برداشت مصالح از بستر رودخانه‌ها و مناطق جنگلی، ناچار هستیم مصالح پروژه‌ها را از مناطق دیگر تهیه کنیم و این فاصله حمل و نقل مصالح بر افزایش هزینه‌ها و کندی کار تأثیر می‌گذارد.
مدیرکل سابق راه و شهرسازی گیلان، تسهیل و روان سازی ترافیک را یکی از مأموریت‌های اصلی این اداره برشمرد و بیان کرد: گردشگر پذیر بودن استان گیلان و حضور میلیون‌ها مسافر به این استان تکلیف ما را برای تأمین زیرساخت‌های راه سنگین‌تر می‌کند.
پدرام با تاکید بر تسهیل و روان سازی ترافیک در محورهای استان گیلان، اضافه کرد: با توجه به گردشگر پذیر بودن اکثر نقاط استان گیلان، سهولت در رفت و آمد و به تبع آن کاهش زمان سفر علاوه بر پذیرا شدن تعداد بیشتر گردشگر به شکوفایی اقتصادی و رونق کسب و کار کمک زیادی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه آزادسازی اعتبارات رونق بخشِ پروژه‌های زیرساختی خواهد بود، افزود: با تخصیص اعتبار به موقع و به تبع آن افتتاح سریع پروژه‌ها در بازه زمانی قرارداد طبق مطالعات انجام شده کمک بسیار زیادی در جهت کاهش ترافیک و مصرف سوخت در استان دارد.
افتتاح ۸ کیلومتر باقیمانده ناجی ترافیک جنوب گیلان
مدیرکل سابق راه و شهرسازی گیلان با اشاره به ۸ کیلیومتر باقیمانده آزادراه قزوین – رشت، نسبت به افتتاح آن در پایان سال جاری امیدوار بود و گفت: تمام تلاش مجموعه وزارتخانه، استانداری گیلان و راه و شهرسازی استان بر این است که این ۸ کیلومتر باقیمانده به سرانجام برسد.
پدرام با بیان اینکه افتتاح ۸ کیلومتر باقیمانده جنوب گیلان را از ترافیک نجات می‌دهد، اضافه کرد: پیشرفت فیزیکی یکی از قطعات بالای ۹۲ درصد و قطعه دیگر نزدیک به ۷۰ درصد می‌باشد.
وی با اشاره به مشکلات و چالش‌های بر سر راه ۸ کیلومتر باقیمانده آزادراه، افزود: اعتبارات خوبی برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده که می‌تواند گره گشا باشد.
کاهش ضریب ایمنی دلیل بر نگرانی عبور ترافیک نیست
مدیرکل سابق راه و شهرسازی گیلان در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر کاهش ضریب ایمنی تونل‌ها و پل‌ها در محدوده ۸ کیلومتر باقیمانده، این مسئله را «بدون خطر» توصیف کرد و گفت: کاهش ضریب ایمنی دلیل بر نگرانی به عنوان عبور ترافیک نیست اما به دلیل حفاری طاق برخی از تونل‌ها، موضوع لاینینگ کردن تونل‌ها بسیار اهمیت دارد.
پدرام با اشاره به موقعیت قرارگیری پروژه بر رشته کوه البرز، اضافه کرد: عدم نگرانی در خصوص ناایمن بودن برای عبور ترافیک دلیل بر غفلت لاینینگ کردن تونل نیست و باید هر چه سریع‌تر این محور عملیات لاینینگ صورت گیرد.
وی با اشاره به طرح جامع حمل و نقل گیلان، افزود: جهت تکمیل شبکه حمل و نقلی استان علاوه بر پروژه‌های در دست اجرای این اداره کل نیاز به احداث محورهای امامزاده هاشم- انزلی، خمام- آقاسید شریف هستیم.
همت مضاعف برای اتمام پروژه‌های بر زمین مانده
اگر چه پرداختن به وضعیت زیرساخت‌های بزرگراهی استان بزرگی چون گیلان، کار یک گزارش نیست و دردواره های آن سرِ دراز دارد، اما آنچه که بیشتر از همه چیز به چشم می‌آید «چالش اعتباری» در اجرای پروژه‌ها است. پروژه‌هایی که با «جیب های خالی» تعریف شدند تا جایی در جدول آمار برای خود دست و پا کنند.
آمار ۱۵ الی ۲۰ درصدی پیشرفت فیزیکی برخی از پروژه‌ها از یک سو و زمان بر بودن برخی پروژه‌های مهم زیرساختی استان از سوی دیگر شاید بخشی از آن به دلیل چالش اعتباری باشد اما بخش دیگر آن قطعاً سورتمه عدم نظارت، نبود مدیریت درست و فقدان کار جهادی و میدانی را به یدک می‌کشد، که انتظار می‌رود با روی کار آمدن دولت مردمی سیزدهم و تغییر رویکردهایی که در کلان، میانی و زیرین مدیریتی صورت می‌گیرد شاهد چنین پروژه‌های آبکی، مدت دار و هزینه بر نباشیم.
استان گیلان به شدت برای توسعه بویژه در بخش گردشگری و سهیم شدن در اقتصاد گردشگری نیازمند تأمین زیرساخت‌های بزرگراهی است اجرای ۸ کیلومتر باقیمانده آزادراه قزوین – رشت و سایر پروژه‌های بزرگراهی گیلان می‌تواند چراغ سبز توسعه استان در بخش گردشگری باشد. که می‌طلبد مسئولان استانی و مجمع نمایندگان گیلان برای تحقق پذیری این امر تلاش مضاعف کنند.