به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی امیدی پیش از ظهر پنجشنبه در کنگره ملی روحانی شهید میرزا کوچک جنگلی که در سالن همایش‌های مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم برگزار شد، اظهار کرد: دو مسئله نظر متفکران را به خود مشغول کرده است، مسئله نخست به عقب ماندگی جوامع اسلامی اختصاص دارد که چه عواملی در این عقب‌ماندگی تأثیرگذار بوده و موضوع دوم مسئله استعمار کشورهای بیگانه به ویژه هجمه‌های مختلفی است که کشورهای اروپایی در منطقه داشتند.
وی تصریح کرد: دو جریان کلان در مقابل با پدیده‌های یادشده شکل گرفت، جریان نخست پدیده حرکت در مسیر تمدن غرب بود که بنای اندیشه این‌ها این بود که جوامع اسلامی را از طریق غربی سازی متحول و به ظاهر متمدن کنند اما نهایت کاری که آن‌ها دنبال کردند استحاله فرهنگی جوانان بود.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: جریان دوم نیز احیا و بازسازی تفکر دینی بود که به دنبال رفع عیوب و ترویج معارف اسلام به عنوان پایه برای زندگی اسلامی بود.
امیدی یادآور شد: جریان بنیادگرایی و سلفه‌گری وهابی و جنش احیایی دو جریان موازی یکدیگر بودند جریان نخست را عبدالوهاب رهبری می‌کرد و هدفش این بود که به ظاهر کتاب و سنت توجه کنند و با هر گونه فلسفی نوگرایانه مخالفت می‌کردند اما سید جمال‌الدین اسدآبادی در جریان مقابل تلاش داشت تا با رویکردی نوگرا به مباحث مرتبط با حوزه‌های تمدنی اسلام و ایران بپردازد.
وی به تشریح اصول مشترک شهید میرزا کوچک جنگلی و سید جمال الدین اسدآبادی پرداخت و گفت: «احیای اسلام ناب محمدی»، «دعوت به وحدت، اتحاد و همبستگی میان امت اسلام برای برون رفت از موانع پیش‌رو»، «ایجاد هماهنگی میان آموزه‌های اسلامی با مقتضیات زمان و مکان با استفاده از روش اجتهاد»، «مبارزه با ساختار استبدادی و خفقان حاکم بر کشورها از سوی حکومت‌ها»، «مبارزه با سلطه همه جانبه غرب»، «حفظ استقلال کشورهای اسلامی و دفاع از تمامیت ارضی و جلوگیری از تجریه طلبی» و «خدمت به مردم و تعاون و تقوا» از مهم‌ترین اصول مشترک این دو چهره انقلابی و مسلمان بود.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تصریح کرد: البته میرزا کوچک جنگلی ویژگی‌های متفاوتی نیز داشت، حرکت و قیام این شخصیت دارای خاستگاه دینی، اعتقادی، اسلامی و ایرانی است، سبقه طلبگی میرزا در مدارس علمیه رشت و تهران و شاگردی نزد امثال آیت‌الله طباطبایی حاکی از خاستگاه حوزوی میرزاست.
امیدی افزود: این شخصیت نزدیک به مرحله اجتهاد بود و توانست روحانیون مجتهد و شاخص را جمع کند و حرکت‌هایی را رقم بزند و خصلت آزادی خواهی، عدالت طلبی و استقلال طلبی میرزا ریشه در تفکر مذهبی وی داشت.
وی تصریح کرد: میرزا کوچک خان دارای روحیه جهادی، مردمی و انقلابی بود و به همین دلیل به قدرت‌های بیگانه وابسته نبود و به مردم توجهی ویژه و نگاهی دینی داشت.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) یادآور شد: میرزا در تمامی اطلاعیه‌های خود کلمه «هوالحق» را یاد می‌کرد و در هنگام شهادت مهر و تسبیح همراه داشت و در نوشته‌های خود آورده بود که به جز خداوند متعال به هیچکس ایمان و امید ندارد.
امیدی با تأکید بر اینکه میرزا کوچک جنگلی پیشگام طرح نه شرقی و نه غربی است، گفت: به همین دلیل است که هر دو قدرت با او مخالفت داشتند؛ میرزا شخصیتی در تراز ایران متمدن اسلامی بود، او با رجال سیاسی وطن دوست همراه و همدل بود و از درگیر شدن با نیروهای نظامی ایرانی که آن‌ها را هموطن می‌دانست پرهیز می‌کرد و استقلال بدون حمایت هیچ دولت بیگانه را خواستار بود.
وی در پایان با بیان اینکه میرزا کوچک جنگلی وظیفه خود را به خوبی شناخت و به آن عمل کرد و زمینه‌ساز قیام ایران علیه شرق و غرب شد، خاطرنشان کرد: او عالمی وارسته، مجاهدی نستوه، مسلمانی اصلاح طلب و مصلحی وحدت طلب است و امیدواریم ما نیز به برکت خون این شهدا رسالت خود را در یابیم و به آن عمل کنیم.