خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: داعش که از ۱۷ خرداد ماه سال ۱۳۹۳ به عراق حمله و مدت اندکی توانسته بود حدود ۴۵ درصد خاک این کشور را تصرف کند در آبان ۱۳۹۶ شکست خورد؛ اما از همان زمان هسته‌های خفته این گروه تروریستی همچنان در عراق و سوریه فعال است و هر از گاه اقدام به تحرکات تروریستی می‌کنند.
کسانی که تحرکات داعش را در عراق یا شرق فرات در سوریه دنبال می‌کنند، این تصور برایشان ایجاد می‌شود که گویا داعش از بین نرفته است و در حال جنگ و مانور دادن در مناطق ثابتی است و اینکه پایگاه‌های لجستیکی و برنامه ریزی عملیاتی دارد.
مناطق فعالیت داعش در عراق کجاست؟
داعش فرصت تثبیت مواضع خود در برخی نقاط به ویژه در کرکوک، دیالی، نینوا، صلاح الدین، مناطق مرزی عراق با سوریه و کوه‌های حمرین را پیدا کرد تا در فرصت مناسب دست به یورش علیه نیروهای عراقی بزنند و این مناطق در حال حاضر فعال‌ترین مراکز داعش در عراق محسوب می‌شود.اخیراً تکفیری‌ها سلسله حملاتی را به مناطقی از کرکوک، نینوا، حومه دیالی و جلولاء و شرق صلاح الدین داشته اند. برخی منابع امنیتی از وجود مراکز آموزشی داعش در صحرای الانبار در غرب عراق و نوار مرزی با سوریه خبر دادند.
در حال حاضر داعش در سه منطقه فعال است؛
۱- جزیره الانبار از واید حوران تا صحرای الرطبه.
۲- تپه‌های حمرین تا مناطق حویجه و جنوب کرکوک.
۳- سلسله جبال قراجوغ واقع در مخمور در شرق نینوا
جدیدترین حملات تکفیری‌ها
عناصر داعش با حمله به نیروهای ارتش این کشور در منطقه الدبس در شمال غرب کرکوک چهار تن از آنها را به قتل رساندند. عناصر داعش پس از این حمله تروریستی اسلحه و تجهیزات همراه این چهار نیروی ارتش عراق را ربودند.
همچنین، سازمان حشدشعبی عراق در بیانیه‌ای از شهادت ۳ نفر از رزمندگان آن در حین انجام مأموریت در استان الانبار واقع در غرب این کشور خبر داد.
«احمد مگصد» فرمانده هنگ «مالک الااشتر» تیپ «علی الاکبر» لشگر ۱۱ حشدالشعبی در جریان عملیات پاکسازی استان دیالی عراق از تروریست‌ها در اثر انفجار بمب کنارجاده ای به شهادت رسید و ۴ تن از همرزمان او مجروح شدند.
نقش آمریکاییها در فعال کردن داعش
نظامیان آمریکایی در عراق مسئول هستند زیرا در رصد تحرکات داعش کاری نکردند. واشنگتن طرح طولانی مدتی را در ایجاد هرج و مرج هدفمند با هدف تضمین منافع اقتصادی و سیاسی آمریکا در منطقه دنبال می‌کند.
کاروان‌های نظامی آمریکا در حال تردد از عراق به سوریه هستند. این جابجایی‌های نظامی در حالی صورت می‌گیرد که نیروهای امنیتی عراق در حین نبردهای سخت با داعش، اما اطلاعی از چند و چون کار نظامیان آمریکایی و اینکه در خودروهای زرهی و نفربرها چه کسانی را نقل و انتقال می‌دهند، ندارند.
«کریم علیوی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق به صراحت گفت که آمریکا از طریق داعش قصد دارد به بهانه مبارزه با تروریسم وانمود کند که نظامیان آمریکایی ضامن امنیت عراق بودند و در غیبت آنها تحرکات داعش اوج خواهد گرفت.
«موید العلی» یک کارشناس برجسته امنیتی عراقی در این ارتباط گفت: رخنه‌های امنیتی زیر نظر مستقیم آمریکا در عراق انجام می‌شود. حتی اطلاعات مربوط به محل‌های استقرار و حرکت نیروهای حشد شعبی از طریق پهپادهای آمریکایی دراختیار داعش قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر مهمترین کانون تجمع و محل آموزش‌های نظامی و سازماندهی نیروهای فعال شده داعش در مرزهای عراق و سوریه و در حوزه نفوذ نظامیان آمریکایی است.
«عدی عبدالهادی» از رهبران ائتلاف فتح عراق اعلام کرد: بالگردهای شینوک آمریکا بر فراز عراق در پرواز هستند و میان سوریه و عراق در حرکتند؛ آنهم بدون اینکه کوچک‌ترین نظارتی بر آنها انجام شود.
وی افزود: تحرکات این بالگردها، علامت‌های سوال بزرگی را ایجاد می‌کند به ویژه که در مسیرهایی هستند که هسته‌های داعشی حضور دارند. بعید نیست که این بالگردها رابطه مستقیمی با تحرکات داعش در دیالی و دیگر استان‌ها داشته باشند به ویژه تحرکات مشکوک آنها در مناطق زیادی رصد شده است.
کارشناسان و مقامات عراقی چه می‌گویند؟
«تحسین الخفاجی» سخنگوی فرماندهی عملیات مشترک عراق گفت: حمله به نیروهای ارتش در «الدبس» در کرکوک به مثابه غافلگیری ناامید کننده بود و نیروهای امنیتی پس از این حادثه اقدامات و تدابیر امنیتی ویژه به اجرا درآوردند تا این قبیل حوادث دیگر تکرار نشود. داعشی‌ها فقط سلاح سبک دارند و این سلاح قدیمی است که از سال‌ها از آن استفاده می‌کنند و با آن توان جنگیدن ندارند. آنها به کمین و حملات غافلگیر کننده به برخی شهرها و روستاها برای ترساندن اهالی و سرقت از آنها روی می‌آورند و همچنین نیروهای امنیتی در مناطق دوردست را هدف قرار می‌دهند.
از سوی دیگر «مهدی تقی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق گفت: داعش در حال افول است و علاوه بر نداشتن منابع مالی با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ اما در عین حال خوی انتقام نزد آنها سبب ادامه تحرکاتشان می‌شود. بیشتر حملات تروریستی از ابتدای سال جاری میلادی هدفشان دست یابی به منابع مالی و سرقت طلا و تلفن همراه و سلاح است. این گواهی بر این است که داعش از نظر داخلی فروپاشیده است و برای ادامه بقای خود راهی جز این تحرکات ندارد. داعش در برابر نیروهای امنیتی نمی‌تواند راه به جایی ببرد و پاکسازی و نابودی آن فقط به زمان مربوط می‌شود بیشتر حملات تروریستی از ابتدای سال جاری میلادی هدفشان دست یابی به منابع مالی و سرقت طلا و تلفن همراه و سلاح است. این گواهی بر این است که داعش از نظر داخلی فروپاشیده است و برای ادامه بقای خود راهی جز این تحرکات ندارد. داعش در برابر نیروهای امنیتی نمی‌تواند راه به جایی ببرد و پاکسازی و نابودی آن فقط به زمان مربوط می‌شود.
«فاضل رغیف» کارشناس امور امنیتی عراقی هم اعلام کرد: داعش توان انجام عملیات تروریستی بزرگ مانند بمبگذاری و حملات انتحاری را ندارد اما حملاتی را در فاصله‌های زمانی دور برای به دست آوردن منابع مالی از طریق سرقت یا سلاح انجام می‌دهد. اینکه داعشی‌ها از تحرکات خود فیلمی به بیرون نداده‌اند دلیلش عدم اقدام خاصی بوده است. آنها حتی توان ارتباط درونی هم ندارند زیرا مناطقی که در آن هستند بسیار صعب العبور است. مخفیگاه‌های آنها در مناطق واقع میان کرکوک و سلیمانیه است.
«عماد علو» سرتیپ بازنشسته ارتش عراق هم گفت: داعش عملاً تمام شده است و تأثیری ندارد اما بدان مفهوم نیست که خطر آن به عنوان سازمان تروریستی از بین رفته باشد. داعش همچنان عراقی‌ها را تهدید می‌کند وبرخی عناصر آن به افراد کم و سن سال روی آورده‌اند. اما در عین حال داعش توان حمله و کنترل منطقه‌ای را ندارد.تقویت تلاش‌های اطلاعاتی از سوی عراق ضروری است و باید موانع امنیتی در مرز عراق و سوریه قرار داده شود.
استراتژی نظامی جدید داعش
خطر داعش در منطقه غرب آسیا به طور کلی و عراق و سوریه به طور ویژه احساس می‌شود. به ویژه اینکه عناصر داعش به شکل تدریجی از استراتژی عملیات‌های انفرادی دور شده و در صدد تشکیل هسته‌های منسجم برای اجرای حملات تروریستی خود هستند. نوع عملیات‌های این گروه تکفیری از یک سال گذشته نشان می‌دهد که تروریست‌های داعش برای یکپارچه سازی عملیات‌های خود تلاش می‌کنند.
داعشی‌ها به این منظور در وهله نخست سعی دارند تا اوضاع را در مناطق مورد نظر خود متشنج و ناآرام نگه دارند و حملاتی که هرازگاهی این عناصر به صورت انفرادی انجام می‌دهند به همین منظور است تا بتوانند مجدداً اوضاع خود را ساماندهی کنند. داعش جنگ فرسایشی را در پیش گرفته است تا از طریق آن بتواند بیشترین تلفات ممکن را به نیروهای امنیتی عراق و نیز بیشتری خسارات را به زیرساختهای عراق وارد کند.
آنچه در پایان می‌توان گفت این است که به رغم تحرکاتی که داعش در کشور همسایه یعنی عراق دارد اما واقعیت این است که تکفیری‌ها قدرت حملات گسترده را ندارند و دست به یورش‌های غافلگیرکننده می‌زنند و به عبارت دیگر اصل غافلگیری را در پیش گرفته اند. سوالی که ذهن مخاطب را به خود مشغول می‌کند این است که چرا با توجه به عملیات‌های متعدد علیه بقایای داعشی آنها همچنان فعال هستند؟ در پاسخ باید گفت که داعشی ها در مناطق صعب العبور مخفی شده اند و از این مناطق دست به تحرکاتی می‌زنند. آنها از روزنه‌های امنیتی برای هدف قرار دادن نیروهای عراقی استفاده می‌کنند. داعش برای ادامه تحرکات خود به بستر مردمی نیاز دارد و دولت سودانی می‌تواند با اقدامات مؤثر مانع از جذب افراد کم بضاعت از سوی داعش و دیگر گروههای تروریستی در عراق شود. داعش در حال حاضر با وجود حملات غافلگیرکننده، رو به قهقراست زیرا توان جذب منابع مالی و عناصر انسانی به ویژه در رده بالای این گروه را ندارد. در عین حال نباید خطر این گروههای تروریستی را نادیده گرفت به ویژه که آمریکا هر زمان که اراده کند، ادوات خود را به حرکت در می‌آورد.