به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دیدار با رؤسای دانشکده‌ها و اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بیانات اساتید و ارتباط با دانشگاه گفت: در حوزه‌های کارشناسی، دبیرخانه ارتباط خوبی با اساتید دانشگاه داشته ولی ارتباط نظامند و نهادی ضعیف است. از وقتی که دبیری شورای عالی انقلاب فرهنگی را بر عهده گرفتم در ستاد نقشه جامع علمی کشور اعلام کردم که باید سه رئیس دانشگاه در این ستاد حضور داشته باشند.
وی با بیان اینکه جامعه باید بتواند اعتراض کند بیان کرد: بر اساس مصوبات اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکل‌های دانشجویی و همچنین دانشجویانی که عضو تشکل‌ها نیستند می‌توانند اعتراض کنند؛ اگر ۵۰ نفر از دانشجویان اعتراض داشته باشند می‌توانند تقاضای تجمع قانونی دهند و البته مسئولیت آن‌را بپذیرند.
وی ادامه داد: ۱۰ مسئله در آموزش عالی مربوط به حقوق و دستمزد، تجهیزات آزمایشگاهی و همکاری‌های بین المللی از سوی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شده که بزودی در صحن شورای عالی نهایی سازی می‌شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: آموزش و پرورش امروز مسئله اصلی کشور است. اگر آموزش و پرورش اثرگذار داشته باشیم کلید توانمندسازی نسل جوان خواهد بود. آموزش و پرورش قدرتمند دانش آموز قدرتمند و دانش آموزان قدرتمند، آموزش عالی قدرتمند ایجاد می‌کنند و در واقع علم توانمند، موجب تقویت ضریب قدرت ملی می‌شود.
دکتر عاملی گفت: ما پژوهش را فقط برای پژوهش نمی‌خواهیم بلکه می‌خواهیم پشتوانه پژوهشی برای تصمیمات شورا ایجاد کنیم. ما نیازمند نقد شما هستیم تا راهکارهایی ایجاد شود و بتوانیم مسیر را به درستی دنبال کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش ادامه داد: با جهل نمی‌توان مسائل را حل کرد، جهل باعث می‌شود موانع بیشتر شود، علم ارزش‌افزوده ایجاد می‌کند و پیشرفت یک امر دانش بنیان است.
وی با اشاره به تفکر انتقادی بیان کرد: تفکرات انتقادی در دنیا متفاوت است؛ برخی از نحله‌های فکری، تفکر انتقادی را به سمت حل مسئله سوق می‌دهند و در نگاه انتقادی نگاه روشمندی را در پیش می‌گیرند تا بین هدف، استدلال و نتیجه رابطه برقرار کنند. ما در ایران تفکر انتقادی را به عنوان تلخ گویی و طرح مسئله بدون حل آن در پیش گرفته‌ایم یا مسائلی را دنبال کرده‌ایم که با زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی ایران تطبیق نداشته است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ریشه‌های علوم انسانی را می‌توان در حکمت و فلسفه اسلامی ایرانی پیدا کرد؛ و حوزه‌های اندیشه‌ای متفاوتی در ایران داریم که از این ریشه‌ها تغذیه می‌کنند؛ دوره قبل از اسلام در ایران پر از حکمت‌ها و فیلسوفان بزرگ بود، پس از ورود اسلام نیز نقاط اوج زیادی در حوزه فلسفه و حوزه‌های اندیشه سیاسی و حکمرانی و مدیریت اجتماعی داشتیم. دکتر عاملی با بیان اینکه برخی از فناوری‌ها مهم و بزرگ به فیلسوفان و دانشمندان شرق برمی‌گردد گفت: پس از چند سده هم‌اکنون از الگوریتم سخن گفته می‌شود، در صورتی که الگوریتم ابتکار «خوارزمی» ریاضیدان، ستاره شناس و فیلسوف بزرگ ایرانی در قرن سوم هجری است. الگوریتم امروز در دنیای فناوری به موجود زنده‌ای تعبیر می‌شود که رفت و برگشت و بازخورد در فرایند نرم افزاری را تأمین می‌کند و قرن را به قرون الگوریتم نامگذاری کرده است. این بدین معناست که پایه نرم افزاری فناوری‌های نوین متعلق به دانشمند بزرگ ایرانی خوارزمی است.
وی اضافه کرد: ما ریشه عمیقی داریم ولی در بخشی از علوم انسانی کپی‌سازی صورت کرده‌ایم و حتماً نیازمند نوآوری‌های اندیشمند ایرانی هستیم. اگر بپذیریم علوم انسانی ناظر به مسائل اجتماعی بومی است، علوم انسانی غرب ناظر به مسائل اجتماعی غرب است و مسائل اجتماعی آنها را حل می‌کند. بنابراین وقتی می‌خواهیم آنها را پیاده سازی کنیم حداقل باید ملاحظات بومی را در دستور کار قرار دهیم. حتماً علم بعد فراسرزمینی دارد و ظرفیت همه علوم جهان متعلق به همگان است ولی مسئله تناسب بین موضوع و حکم و متن و زمینه است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سابقه تاریخی ژاپن جدید ادامه داد: میجی که پایه‌گذار ژاپن جدید است وقتی به حکومت رسید دو شعار داشت: شعار اول باز کردن دروازه‌های ژاپن به سمت جهان و شعار دوم بومی سازی بود، چرا که ژاپنی‌ها بسیار سختگیرانه نظریات جدید را می‌پذیرند و با نگاهی نقادانه و عمیق سعی می‌کنند که آن نظریه را به کرنش در آورند تا در بستر اجتماعی خودشان آن را دنبال کنند.
دکتر عاملی بیان کرد: چهار دهه است که به دلیل تنوع مسائل اجتماعی و عوامل مداخله کننده در پدیده‌های اجتماعی بحث دانش یک پارچه به عنوان یک راهکار اعلام می‌شود. نگاه یکپارچه نیازمند نگرش بین رشته و چند رشته و البته فرارشته است. نگاه رشته‌ای اگر چه عمیق است ولی افق نگاه و دید کوتاهی دارد چرا که زوایایی از موضوع باز و زوایایی بسته می‌ماند. اما دانش یک پارچه همه چیز را به هم وصل می‌کند و نگاه بین‌رشته‌ای را در نظر می‌گیرد. این کار مشکلی است و جز دانش‌های پیچیده و چند عاملی محسوب می‌شود. در این زمینه غربی‌ها هنوز نمی‌دانند چگونه دانش‌های مختلف را به یکدیگر متصل کنند.
وی با تاکید بر الهام گرفتن از هستی گفت: فناوری در نقطه اوج خود از قواعد هستی رمزگشایی می‌کند در بایومیمیتیک می‌گویند اگر از هستی الهام بگیرید تا دانش کم خطاتری داشته باشید. علوم تجربی در نقطه اوج خود می‌پذیرد که خطا می‌کند و ممکن است همین چیزی را که فهمیده‌اند و یک قاعده علمی از آن استخراج شده است، بعداً آن را نقض کنند. ما هم در مکتب فکری خودمان این خطا پذیری را پذیرفته‌ایم؛ می‌گویند یک مجتهد ممکن است فتوایش درست یا غلط باشد. فناوری اکنون به انسان خیلی نزدیک شده، هوش مصنوعی به انسان نزدیک شده است، ربات‌ها و اندرویدها نسل جدیدی به وجود آورده‌اند که نه آنها ما را می‌فهمند نه ما آنها را می‌فهمیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: بخشی از نسل جدید نسل اپ (نرم افزارها) است؛ این امر باعث شده که خیلی سریع باشد و روحیه استقلال‌گرایی در آن قوی است، علاقه به تنهایی دارد، کم حوصله است، چراکه با یک کلیک هزاران فرایند را به یکباره انجام می‌دهند. یکی از مسائل نسل جدید کاهش جمعیت و خانواده‌ها تک فرزند است که یک نوع بچه سالاری و آماده کردن همه چیز برای فرزند است که توانمند نسلی را با مشکل و ابهام مواجه کرده است و نوعی بی‌تفاوتی نسبت به مسئولیت اجتماعی در این نسل دیده می‌شود. البته نسلی هوشمند و به لحاظ توان هوشی، قدرتمند و از سطح نوآوری برخوردار است که می‌تواند منشأ تحولات مهمی در جامعه شود.
وی افزود: شناخت وضعیت جامعه خیلی مهم است. پیدا کردن راه حل نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است، باید توجه داشت در دیگری سازی، بخشی از جامعه بیرون می‌افتد، حتی برای گروه باطل هم باید برنامه داشت چرا که تعالیم اسلامی نیز اینگونه می‌گوید. بالاترین حق حق حیات است، برای حق زندگی همگان نیازمند نظام فرهنگی و تعلیم و تربیت متناسب هستیم. نظام تعلیم و تربیت مسئولیت ایجاد نظام تعلیم و تربیت اسلامی است که فرد و جامعه در آن متخلق به اخلاق اسلامی و برخوردار از ارزش‌های اسلامی باشند. این امر در یک دوره تربیتی قابل تحقق است.
دکتر عاملی مطرح کرد: ما باور داریم که مقام معظم رهبری مرجع بزرگ فهم فرهنگ و مدلسازی برای رسیدن به وضعیت بهتر است، بسیاری از نقاط مثبت کشور به خاطر رویکرد مقام معظم رهبری بوده است. در این ماجراها اگر جمهوری اسلامی ایران از قدرت نظامی برخوردار نبود بحث تجزیه ایران با رویکردی که به منطقه غرب آسیا و بقول خودشان خاورمیانه دارند اتفاق می‌افتاد. این کار راهبردی را ایشان شخصاً مدیریت کردند، امور نظامی مدیریت شخص رهبر معظم انقلاب و البته تلاش و تدبیر جامعه دفاعی و دانشگاهی کشور است. در این زمینه راهبردهای سیاسی و راهبردهای بین المللی، راهبردهای فناوری و علم و دانش و تولید ملی را ایشان مدیریت کردند.
وی اضافه کرد: در بحران کرونا دیدیم که چقدر اروپا با بحران غذا مواجه شد، اما ما کمبود غذا پیدا نکردیم. مقام معظم رهبری در ملاقات با دولت در شهریور ماه بحث امنیت غذایی را مطرح کردند و بالاتر از امنیت غذایی بحث اقتدار غذایی را مطرح کردند، غذا حوزه مهمی است. با اینکه در کشور ما اسراف غذا زیاد است، اما با کمبود غذا روبرو نشدیم، رسیدن به خودکفایی در تولید مواد غذایی، پیشرفت همه جانبه نیاز دارد که در نقطه رشد و تعالی آن هستیم و قطعاً دانشگاه در این زمینه بسیار اثر گذار است. قدرت در علم ما را توانمند کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در این مسیر متأسفانه در حوزه فرهنگ عقب افتادیم و قدرت نرم دشمن برای ما مسئله ایجاد کرده است و این مسئله چیزی است که آن را در سطح جامعه ملاحظه می‌کنیم. احساسات بخشی از نسل جوان درگیر مسئله شده است و باید بتوانیم برای تقویت فرهنگ و اقتدار فرهنگی کار همه جانبه‌ای صورت گیرد.
دکتر عاملی با طرح سوالاتی اعلام کرد: می‌خواهم در این زمینه طرح سوالی داشته باشم و آن این است که شما این پدیده اخیر را چه می‌بینید و ریشه‌هایش چه است و چه راه حلی برای آن متصور می‌شوید؟ شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه می‌تواند چه رویکردی داشته باشد؟
وی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی دو وظیفه کلان دارد بر اساس آن چیزی که امام و رهبری ترسیم کرده‌اند وظیفه ما در حوزه علم و فناوری و فرهنگ است، هر دو از جنس توانایی است اگر فرهنگ قدرتمند باشد حس عضویت ملی در فرهنگ قوی است. قدرت نظامی هم اینگونه است. وجه اشتراک این دو، علم است. با تفکر می‌توان به تاریکی‌ها فائق آمد و آنها را روشن کرد، راه درست از تفکر بیرون می‌آید، اما تفکر مسیر مطلوب می‌خواهد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تمدن نوین اسلامی بیان کرد: معمولاً تمدن‌ها از تاریخ استخراج می‌شود، و آن را امری تاریخی می‌دانند ولی مقام معظم رهبری معتقد است که تمدن ساختنی است و عناصر و مؤلفه‌های آن را ارائه دادند تا در مسیر چهله دوم انقلاب در مسیر تمدن نوین اسلامی گام برداریم.