همدان- روستای «کاج»که اهالی ‎اش به هنر و پیشه قاب سازی شهرت داشتند ودر روزگاری به عنوان روستای بدون بیکار همدان معرفی شده بود، این روزها بامشکلات مختلفی برای زنده ماندن این هنر مواجه است.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: این روستا قطب تولید قاب عکس محسوب می‌شود و روزگاری عنوان روستای بدون بیکار را داشت، این روستا در شهر قروه درجزین و در ۲۰ کیلومتری مرکز شهرستان رزن و سه کیلومتری قروه درجزین از توابع استان همدان واقع شده است؛ اهالی کاج از زمان‌های گذشته تاکنون در عرصه کشاورزی و دامداری فعالیت داشته‌اند. علاوه بر این قاب سازی مهارت و هنر دیرینه‌ای است که سال‌های زیادی اهالی را سرآمد کرده که متأسفانه این روزها حال خوشی ندارد.

طبق گفته‌ها، تاریخچه قاب عکس‌سازی چوبی در روستای کاج به حدود سال‌ها پیش برمی‌گردد که این هنر توسط شخصی به نام براتعلی صفاری که نخستین قاب عکس‌ساز در این روستاست به روستای کاج منتقل شده است.

رئیس هیئت مدیره اتحادیه قاب‌سازان روستای کاج در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص وضعیت تولید در روستای کاج و عرصه قاب سازی با اشاره به اینکه این روزها وضعیت تولیدمان خوب نیست افزود: قیمت‌ها ثابت نیست و خرید مردم هم از محصولاتمان پایین آمده است. بازار در رکود است، از یک سو قیمت مواد اولیه بسیار بالا می‌رود و از سویی، شاهد کاهش میزان فروش محصولات تولیدی مان هستیم که باعث تعطیلی واحدهای قاب سازی شده است.

ابوالفضل یوسفی افزود: بنده از سال ۱۳۷۳ در این زمینه فعالیت دارم و از سال ۱۳۷۹ کارگاهی کوچک در این راستا راه اندازی کرده‌ام، اما در این روزها مجبور شده‌ام، تعداد نیروهای کارم را کاهش دهم به نوعی که در گذشته بخشی از کارها را به ۵ تا ۶ نفر دیگر به جز نیروی کارم که در کارگاه مشغول بودند، می‌سپردم اما در حال حاضر، به سبب اینکه ضرر می‌کردم مجبور شدم که این افراد را کنار بگذارم و فقط با یک کارگر و به خاطر اینکه کارگاه بسته نباشد کار کنم.

افزود: در گذشته از کشور عراق برای خرید قاب‌ها به روستای ما می‌آمدند و محصولات ما را می‌خریدند اما همین روند هم در حال حاضر وجود ندارد و خریداری نیست و متقاضی هم در این زمینه وجود ندارد.

کارگاه‌های قاب سازی تعطیل شدند

این قاب ساز روستای کاج به تعطیلی ۱۰۰ درصدی کارگاه‌های قاب سازی در این روستا اشاره کرد و افزود: اوضاع مساعد نیست؛ بسیاری از قاب سازان دنبال شغل‌های دیگر از جمله کارگری ساختمان و بنایی و بار زدن سیب زمینی… رفته‌اند و شاهد تعطیلی بسیاری از کارگاه‌های قاب سازی هستیم.

وی با بیان اشاره به اینکه قاب سازان وقتی می‌بینند که کار می‌کنند اما در نهایت با مشکلاتی که سر راهشان هست، ضرر می‌کنند و بدهکار می‌شوند، ترجیح می‌دهند که این کار را ادامه ندهند افزود: در حال حاضر کارگاه‌ها تعطیل هستند و فقط یک الی دو مورد از قاب سازان با یک کارگر آن هم به خاطر اینکه کارگاه بسته نباشد و فقط در کارگاه‌ها باز باشد کار می‌کنند.

یوسفی با اشاره به اینکه خوشه صنعتی در حال پیش روی است ولی هنوز کاری به جایی نبردیم افزود: زمین‌ها برای پیش روی این طرح تملک خریداری شده است، اما ما منتظر هستیم تا طرح کاربری از طرف مسئولین زیربط داده شود تا کار پیش رود، اما چون این قشر از قاب سازان از لحاظ مالی ضعیف هستند نمی‌توانند هزینه طرح کاربری را با توجه به بیکار بودن و تعطیلی واحدها بگیرند و در اینجا باید مسئولین از این قشر ضعیف حمایت کنند، در حالی که راه اندازی این خوشه برای تولیدکنندگان قاب سازی بسیار مناسب و موقعیت‌های خوبی برای آنها به دنبال دارد و شاید باعث شود که قاب سازان باز به سوی حرفه خود برگردند.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه یکی دیگر از اصلی ترین مشکلاتی که این روزها پیش پای ما تولیدکنندگان و قاب سازان است، عدم ثبات قیمت مواد اولیه مورد نیاز کارمان در بازار است، قیمت‌های بالا، نبود مشتری در بازار تورم، و قیمت های بالا مواد اولیه این موضوع باعث شده تا محصولات تولیدی مان را که می‌خواهیم به فروش برسانیم، با ضررهای بسیاری روبرو می‌شویم و این کار باعث شده که کارگاه‌های تولیدی تعطیل شوند و قاب سازان رغبتی برای کار نداشته باشند.

مدیر عامل شرکت تعاونی و رئیس اتحادیه قاب سازان روست ای کاج با بیان اینکه ۷۰ کارگاه قاب سازی در روستا فعال بوده و از این تعداد در حال حاضر همگی تعطیل هستند گفت: این کارگاه‌های تولیدی تا دو سال گذشته با ۳۰۰ نفر مستقیم و ۱۵۰ نفر به طور غیر مستقیم فرصت شغلی ایجاد می‌کرد اما در حال حاضر با توجه به تعطیلی واحدها و کارگاه های تولیدی این کارگرها همگی بیکار شدند.

مشکل نقدینگی، مواد اولیه و نبود طرح کاربری

یوسفی با بیان اینکه مردم روستای کاج غالباً دامدار یا کشاورز بودند و حدود نیم قرن بود که به حرفه قاب سازی مشغول بودند اما در حال حاضر همه کارگاه‌ها خوابیده و تعطیل هستند افزود: نبود نقدینگی و گرانی مواد اولیه و نبود طرح کاربری از دیگر مشکلات قاب سازان روستای کاج است.

وی افزود: از آنجایی که تولید نیاز به مواد اولیه دارد و تهیه مواد اولیه هم نیاز به نقدینگی دارد لذا داشتن نقدینگی برای تولید امری ضروری است که با بالا رفتن قیمت ارز قیمت مواد اولیه هم چند برابر شده است و همین تولید را برای تولیدکنندگان با مشکل مواجه کرده است.

این قاب ساز روستا کاج افزود: اگر تهیه مواد اولیه از طریق اتحادیه و تعاونی صورت بگیرد می‌توان با قیمت کمتر و مناسب‌تری آنها را تهیه کرد در صورتی که اگر همان مواد اولیه را به صورت جدا جدا تهیه کنند باید قیمت بالاتری پرداخت کنند.

دخل و خرجمان با هم نمی‌خواند

علی طاهری مقدم یکی از قاب سازهای منطقه کاج نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این روزها، اوضاعمان روز به روز بدتر شده است بیان کرد: با توجه به اینکه تمامی واحدها تعطیل هستند اما دو کارگاه با تولید خیلی کم و با یک کارگر کار می‌کنند اما دخلمان با خرجشان نمی‌خواند، نرخ مواد اولیه به صورت ساعتی است؛ از چسب چوب گرفته که مورد استفاده مان است تا ام دی اف و قالب‌های مورد نیازمان همه و همه نرخ‌هایشان ساعتی بالا می‌رود.

وی با بیان اینکه یک جنس تولیدی مان را می‌فروشیم و یک ساعت بعد می‌بینیم که نرخ آینه آن بسیار تغییر کرده و بالاتر رفته است، بیان کرد: درست است که این شرایط روی بسیاری از تولیدکنندگان فشار می‌آورد اما در کار قاب سازی ما این شرایط به مراتب بدتر و سخت‌تر شده است و این مشکلات باعث تعطیلی بیشتر کارگاه‌ها شده است.

گفتنی است، روستای کاج در زمینه هنرهای صنایع‌دستی مختلف از جمله خراطی، قاب‌سازی، میز کنسول و آینه‌کارهای نیز حرفهای زیادی برای گفتن دارد اما شهرت کاج به دلیل هنر قاب‌سازی است که این روزها در سایه نبود حمایت‌ها از سوی مسئولین ذیربط، در مسیر تعطیلی صددرصدی واحدها و بیکاری کارگرهای این واحدها قرار گرفته است و امیدواریم با تغییر معاونت صنایع دستی استان برای حال و روز تعطیلی‌های مستدام کارگاه‌های قاب سازی کاج تدابیری اندیشیده شود.