خبرگزاری مهر، گروه استانها-وحید محمدی یکتا: جمعیت استان تهران بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ هجری شمسی ۱۳ میلیون و ۲۶۷ هزار نفر بوده است و اکنون برآوردها برای این جمعیت در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۴ میلیون نفر رسیده، که از این تعداد حدود پنج میلیون نفر در شهرستان‌های این استان (بدون در نظر گرفتن شهرستان تهران) زندگی می‌کنند.
کمبود سرانه‌های آموزشی، ورزشی، درمانی و حتی تفریحی، نبود فرصت‌های شغلی متناسب با جمعیت و عوامل متعدد دیگری از این دست سبب شده است، تا محمدرضا ملکی، مسئول اجرایی خطوط اقماری مترو تهران، سال ۹۵ در گفتگویی به خبرنگار مهر بگوید: روزانه ۳.۵ میلیون از ۱۰ میلیون سفر با خودروی شخصی در تهران، مربوط به ساکنان شهرهای اقماری است و تقویت مترو اقماری موجب کاهش چشمگیر ترافیک خواهد شد.
یک سوم ترافیک و تردد خودروها در تهران مربوط به شهرستان‌های اطراف است
این میزان سفر، اکنون بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود، که رقم قابل توجهی است، که یک کارشناس حمل و نقل و معاون سابق مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان تهران در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: برآوردها نشان می‌دهد، که نزدیک به یک سوم ترافیک و تردد خودروها در تهران مربوط به خودروهایی است، که از شهرستان‌های اطراف به تهران آمده‌اند.
عادل مصدقی اضافه کرد: این میزان سفر اگر با مترو و حمل و نقل ریلی انجام شود، شاهد کاهش قابل توجه ترافیک در پایتخت خواهیم بود و تأثیرات فراوانی در مصرف سوخت، عدم اتلاف وقت و هزینه و استهلاک خودروها و آلودگی هوا و ترافیک تهران خواهد داشت.
این اظهارات در حالی صورت می‌گیرد، که علیرغم تاکید تمامی کارشناسان طی سالیان اخیر هنوز حتی یک خط مترو در شهرستان‌های اطراف تهران راه اندازی نشده و مراحل اجرای آنها به نقاط پایانی نرسیده است.
وی با بیان اینکه تکمیل پروژه‌های حمل و نقل عمومی نه تنها برای شهرهای اطراف تهران که برای شهرداری تهران نیز حائز اهمیت است، اظهار داشت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، که تکمیل حمل و نقل ریلی و مترو در استان تهران روزانه حدود یک میلیون سفر با خودرو شخصی به تهران را کاهش می‌دهد.
بهار سال آینده مترو پرند افتتاح می‌شود
اهمیت پروژه‌های حمل و نقل ریلی در حدی است، که رئیس جمهور اسلامی ایران در سفر ۱۷ آبان خود به پرند، از نزدیک از روند پیشرفت مترو پرند در غرب استان تهران بازدید کرد، در این بازدید مدیر پروژه گفت: عمده فعالیت پروژه طی یک سال گذشته انجام شده است و در حال حاضر یک مسیر کامل خط ریلی کامل شده است و خط برگشت نیز در حال ریل گذاری است و تا پایان سال به اتمام می‌رسد.
وی افزود: بهار سال آینده خط مترو پرند آماده بهره برداری است.
ارتقای ناوگان حمل و عمومی استان تهران از اولویت‌ها است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران در تشریح وضعیت احداث مترو در شهرستان‌های این استان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ارتقای ناوگان حمل و نقل عمومی در استان تهران از اولویت‌های مجموعه استانداری است، اظهار داشت: عملیات حفاری مترو پردیس در حال اجرا است.
عابد ملکی در خصوص مترو ورامین، پیشوا و قرچک نیز گفت: تکمیل مترو در این سه شهرستان به ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، که پیگیری احداث این مترو با دستور ویژه رئیس جمهور به شرکت مترو تهران واگذار شده است.
وی از رفع مشکل اعتبار مترو اسلامشهر، رباط کریم و بهارستان از طریق تهاتر خبر داد و گفت: در حال حاضر اعتبار این مترو تأمین شده و مشکلی ندارد و به ۸۴ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است و در خصوص مترو پرند نیز باید بگویم، تست سرد این مترو تیرماه سال جاری انجام شد و اوایل سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.
ملکی اضافه کرد: در مترو پرند در واقع در ازای تأمین منابع مالی این پروژه، قطعه زمینی به مساحت ۲۵ هکتار که از مدت‌ها پیش برای این منظور در نظر گرفته شده است، تغییر کاربری یافته و بابت هزینه‌های پیش رو به پیمانکاران مربوطه واگذار شود، ریل گذاری مسیر ۱۹ کیلومتری حد فاصل ایستگاه مترو فرودگاه امام خمینی (ره) تا ایستگاه شهر پرند تقریباً به پایان رسیده و این پروژه در بخش ساختمانی به پیشرفت ۹۰ درصد رسیده است.
وی همچنین در خصوص مترو دیگر مناطق غرب استان تهران از جمله ملارد، شهر قدس و شهریار نیز گفت: طبق مصوبات سفر رئیس جمهور به غرب استان تهران بر اساس تاکید رئیس‌جمهور حمل و نقل ریلی غرب استان تهران با مشارکت شهرداری‌ها شروع می‌شود و در این راستا دولت نیز حداکثر مساعدت و همراهی را معمول خواهد داشت و بر همین اساس شرکت سهامی مشترک از شهرداری‌های شهرهای شهریار، قدس و ملارد، اندیشه و شرکت عمران شهر جدید اندیشه تشکیل می‌شود.
ملکی گفت: بی تردید در مسیر توسعه قطارهای حومه‌ای می‌توان از ظرفیت شهرداری‌ها بهره گرفت، که نمونه آن را می‌توان پروژه قطار اسلامشهر معرفی کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران اضافه کرد: بایستی در کنار راه آهن جمهوری اسلامی و شرکت مترو از ظرفیت سایر دستگاه‌ها همچون شهرداری‌ها نیز برای تکمیل و اجرای حمل و نقل ریلی استفاده کرد.
مترو پرند در فاز پایانی / متروورامین در انتظار پیگیری توسط متولی جدید
استاندار تهران نیز در خصوص میزان پیشرفت و وضعیت مترو شهرستان‌های استان تهران به خبرنگار مهر گفت: فاز نخست متروی پرند با پیشرفت مطلوب و تأمین اعتبارات خرداد سال ۱۴۰۲ به بهره برداری خواهد رسید.
علیرضا فخاری گفت: روند احداث خط متروی پرند از ۱۴ سال پیش آغاز شده است و پیشرفت اصلی پروژه ۲۰ کیلومتری طی یک سال اخیر بوده است و اکنون با تأمین اعتبار به زودی به بهره برداری می‌رسد.
وی در خصوص مترو تهران- قرچک- ورامین و پیشوا افزود: این پروژه در ابتدا در اختیار راه آهن جمهوری اسلامی بوده و بعد به مترو و مجدد به شرکت راه آهن واگذار شد.
نماینده عالی دولت در استان تهران گفت: سپس و در سال جاری و طبق خواست مردم منطقه این پروژه مجدداً به مترو واگذار شده است و اکنون بسیاری از مشکلات در روند اجرای این پروژه رفع می‌شود.
مترو شهرستان‌های استان تهران در چه وضعیتی است
بر اساس این گفته‌ها وضعیت مترو شهرستان‌های استان تهران در جدول زیر آمده است:
| نام شهرستان | وضعیت مترو | فاصله با تهران | جمعیت | قطار حومه‌ای |
| فیروزکوه | سال ۹۲ طی اظهارات حسن کریمی معاون وقت امور عمرانی استاندار تهران، شرکتی تحت عنوان «شرکت قطار شهری شهرهای استان تهران» تشکیل شده است، که یکی از مهمترین وظایف آن احداث خط مترو تهران- رودهن- آبسرد- فیروزکوه است. گویا طرح احداث این مترو در مرحله مطالعاتی مانده است. |
۱۴۳ کیلومتر | حدود ۳۶ هزار نفر | قطار حومه‌ای تهران-گرمسار-فیروزکوه (تردد یک بار رفت و برگشت در طول روز) |
| دماوند | سال ۹۲ طی اظهارات حسن کریمی معاون وقت امور عمرانی استاندار تهران، شرکتی تحت عنوان «شرکت قطار شهری شهرهای استان تهران» تشکیل شده است، که یکی از مهمترین وظایف آن احداث خط مترو تهران- رودهن- آبسرد- فیروزکوه است. گویا طرح احداث این مترو در مرحله مطالعاتی مانده است. |
۷۴ کیلومتر | حدود ۱۳۳ هزار نفر | ندارد |
| پردیس | بارها بازبینی، بررسی شده و مورد طرح‌های مطالعاتی قرار گرفته اما هنوز عملیات اجرایی آن شروع نشده است، طبق آخرین وعده «علیرضا جعفری» مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید شهریور سال جاری می‌بایست عملیات اجرایی آغاز می شده است. «محسن منصوری» استاندار سابق تهران و معاون فعلی اجرایی رئیس جمهور در خصوص مترو پردیس می‌گوید: پروژه مترو سنگین نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار لازم دارد، هنوز این پروژه را آغاز نکرده ایم و تاکید داریم، که ابتدا پروژه‌های نیمه تمام را تکمیل کنیم، اگر برای پردیس سرمایه گذار بیاید، کار شروع می‌شود، اما با اعتبارات دولتی فعلاً توان آغاز مترو پردیس را نداریم. |
۵۰ کیلومتر | حدود ۱۹۰ هزار نفر | ندارد |
| پاکدشت | در مرحله مطالعات قرار دارد | ۴۳ کیلومتر | حدود ۳۸۰ هزار نفر | ندارد |
| شمیرانات | تجریش به عنوان یکی از مناطق شهرستان شمیرانات و قسمتی از شهر تهران مترو دارد، اما مبحث امتداد مترو تا لواسان و دیگر مناطق شمیرانات، حدود شش سال که مطرح بوده است، به گفته علی امام مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه از نظر فنی امکان وصل مترو به لواسانات وجود دارد، اما برای امتداد خطوط مترو از ایستگاه قائم تا لواسانات باید هماهنگی در سطوح بالاتر یعنی استانداری، فرمانداری و دولت انجام شود. | ۳۶ کیلومتر فاصله لواسانات تا تجریش | حدود ۵۰ هزار نفر | ندارد |
| ورامین | احداث مترو در ورامین، پیشوا و قرچک بیش از ۱۵ سال قبل آغاز شده و هربار نماینده‌های مجلس از طریق وعده پیگیری آن از مردم رأی گرفتند، اما متولی اجرای این پروژه بارها بین شرکت راه آهن و شرکت مترو دست به دست شده است، با پیگیری‌های محسن منصوری، استاندار سابق تهران و معاون فعلی اجرایی رئیس جمهور در سفر اخیر رئیس جمهور اجرای مترو ورامین از راه آهن گرفته و تحویل شرکت مترو تهران شد، که احتمالاً دو سال هم برای تکمیل زمان لازم دارد. | ۵۷ کیلومتر | حدود ۳۱۰ هزار نفر | دارد و روزانه ۱۱ مسیر رفت و برگشت را در این خط شاهد هستیم. |
| پیشوا | احداث مترو در ورامین، پیشوا و قرچک بیش از ۱۵ سال قبل آغاز شده و هربار نماینده‌های مجلس از طریق وعده پیگیری آن از مردم رأی گرفتند، اما متولی اجرای این پروژه بارها بین شرکت راه آهن و شرکت مترو دست به دست شده است، با پیگیری‌های محسن منصوری، استاندار سابق تهران و معاون فعلی اجرایی رئیس جمهور در سفر اخیر رئیس جمهور اجرای مترو ورامین از راه آهن گرفته و تحویل شرکت مترو تهران شد، که احتمالاً دو سال هم برای تکمیل زمان لازم دارد. | ۶۰ کیلومتر | حدود ۹۷ هزار نفر | دارد و روزانه ۱۱ مسیر رفت و برگشت را در این خط شاهد هستیم. |
| قرچک | احداث مترو در ورامین، پیشوا و قرچک بیش از ۱۵ سال قبل آغاز شده و هربار نماینده‌های مجلس از طریق وعده پیگیری آن از مردم رأی گرفتند، اما متولی اجرای این پروژه بارها بین شرکت راه آهن و شرکت مترو دست به دست شده است، با پیگیری‌های محسن منصوری، استاندار سابق تهران و معاون فعلی اجرایی رئیس جمهور در سفر اخیر رئیس جمهور اجرای مترو ورامین از راه آهن گرفته و تحویل شرکت مترو تهران شد، که احتمالاً دو سال هم برای تکمیل زمان لازم دارد. | ۳۹ کیلومتر | حدود ۲۹۶ هزار نفر | دارد و روزانه ۱۱ مسیر رفت و برگشت را در این خط شاهد هستیم. |
| ری | ری به عنوان مرکز شهرستان ری و بخشی از شهر تهران ایستگاه مترو دارد. | ۲۱ کیلومتر | ۳۸۵ هزار نفر | قطارهای حومه‌ای جنوب تهران از ری عبور می‌کنند و بسیاری از آنها در ایستگاه بهرام نیز توقف دارند. |
| اسلامشهر | به گفته محسن حمیدی شهردار اسلامشهر متروی این به طول ۱۵.۵ کیلومتر در امتداد خط سه متروی تهران به صورت یکپارچه در حال اجرا است که در حال حاضر حفاری تونل بیش از ۶۰ درصد پیشرفت داشته است و چهار کارگاه در این طرح فعال است که یک قطعه به صورت دستی در حال اجرا است که فقط ۲۴۰ متر مانده که به انتهای خط سه متروی پایتخت متصل شود. |
۲۷ کیلومتر | ۶۰۲ هزار نفر | دارد و در مسیر قطار حومه‌ای تهران- پرند روزانه ۱۴ تردد رفت و برگشت داریم |
| رباط کریم | به گفته علیرضا فخاری استاندار تهران، مترو پرند پیشرفت ۸۴ درصدی داشته و خرداد سال آینده به بهره برداری می‌رسد. | ۶۶ کیلومتر | ۳۲۱ هزار نفر | دارد و روزانه ۱۴ تردد رفت و برگشت در آن انجام می‌شود. |
| بهارستان | به عنوان یک مطالبه در حال پیگیری است. | ۳۷ کیلومتر | ۵۹۰ هزار نفر | دارد و در مسیر قطار حومه‌ای تهران- پرند روزانه ۱۴ تردد رفت و برگشت داریم |
| قدس | از سال ۹۶ و حتی قبل از آن وعده اتصال شهر قدس به تهران از طریق مترو داده شده است، البته ایستگاه متروی وَرْدآورد، یکی از ایستگاه‌های خط پنج مترو تهران است که در کیلومتر ۱۶ بزرگراه تهران کرج واقع شده‌است. ایستگاه متروی وردآورد در دسترس اهالی منطقه وردآورد مشتمل بر قسمت مسکونی قدیمی وردآورد و همچنین شهرک‌های جدید در حال ساخت در داخل منطقه وردآورد شمالی می‌باشد. همچنین اهالی شهر قدس نیز از این ایستگاه استفاده می‌نمایند. وعده احداث خط ۱۰ متروی تهران به عنوان خطی شرقی غربی در شمال شهر تهران، مبدای خط در منتهی الیه غرب از این ایستگاه خواهد بود و خط ۱۰ در انتهای شرقی به ایستگاه مترو قنات کوثر در تقاطع بزرگراه شهید زین الدین و بزرگراه شهید باقری وصل خواهد شد. شهلی شهردار قدس نیز در این خصوص گفت: قرار است شهرداری‌های هفتگانه غرب استان شرکت مشترکی را در قالب کنسرسیوم پروژه متروی غرب تهران تأسیس کنند. وی افزود: آخرین وضعیت اجرای خط ۱۰ مترو تهران بدین صورت است که عملیات اجرایی در اولین قطعه از این خط به طول ۱۴/۵ کیلومتر، حد فاصل میدان دریاچه خلیج فارس تا میدان کتاب از سال گذشته آغاز شده است، خط ۱۰ مترو با پیش بینی ۳۵ ایستگاه از طولانی‌ترین خطوط متروی تهران خواهد بود که از شرق تهران تا شهرهای غرب استان امتداد خواهد یافت. |
۲۲ کیلومتر | حدوداً ۳۴۷ هزار نفر | دارد و در مسیر قطار حومه‌ای تهران- هشتگرد و تهران قزوین و تهران- تاکستان روزانه ۷ تردد رفت و برگشت داریم |
| ملارد | از سال ۹۶ و حتی قبل از آن وعده اتصال شهر قدس به تهران از طریق مترو داده شده است و به گفته عابد ملکی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران بر اساس تاکید رئیس‌جمهور حمل و نقل ریلی غرب استان تهران با مشارکت شهرداری‌ها شروع می‌شود و در این راستا دولت نیز حداکثر مساعدت و همراهی را معمول خواهد داشت و بر همین اساس شرکت سهامی مشترک از شهرداری‌های شهرهای شهریار، قدس و ملارد، اندیشه و شرکت عمران شهر جدید اندیشه تشکیل می‌شود. | ۴۹ کیلومتر | حدوداً ۴۱۴ هزار نفر | ندارد |
| شهریار | از سال ۹۶ و حتی قبل از آن وعده اتصال شهر قدس به تهران از طریق مترو داده شده است و به گفته عابد ملکی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران بر اساس تاکید رئیس‌جمهور حمل و نقل ریلی غرب استان تهران با مشارکت شهرداری‌ها شروع می‌شود و در این راستا دولت نیز حداکثر مساعدت و همراهی را معمول خواهد داشت و بر همین اساس شرکت سهامی مشترک از شهرداری‌های شهرهای شهریار، قدس و ملارد، اندیشه و شرکت عمران شهر جدید اندیشه تشکیل می‌شود. | ۴۲ کیلومتر | حدوداً ۸۱۸ هزار نفر | ندارد |
به نظر می‌رسد، طی یک الی دو سال اخیر تلاش‌های زیادی برای توسعه و پیشرفت حمل و نقل ریلی و احداث مترو در استان تهران انجام گرفته است، که انتظار می‌رود، با پیگیری‌های منظم و بیشتر شاهد به نتیجه رسیدن هرچه سریع‌تر این خطوط و کاهش آلاینده‌ها، ترافیک و صرفه جویی در مصرف سوخت در استان تهران باشیم.