مهدی مطهر تهیهکننده سینمای مستند که با سه اثر در شانزدهمین دوره از جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این آثار توضیح داد: در شانزدهمین دوره از جشنواره «سینماحقیقت» تهیهکنندگی سه فیلم را برعهده داشتهام. «عروس مصری» که به زندگی «فوزیه» همسر اول محمدرضا شاه و دهه اول سلطنت او میپردازد، «ضیاءالدین» مستندی به سرمایهگذاری معاونت قرآنی وزارت ارشاد که به اهتمام و توجه خاص رهبری به قرآن میپردازد و «آغاز یک پایان» درباره زیست و زندگی شهید محمد باقر صدر.
وی با اشاره به حضور مستند «ضیاءالدین» در بخش «شهید آوینی» گفت: باید بگویم که به اعتقاد من اگر قرار است از مستندهایی که در بخش «شهید آوینی» این رویداد سینمایی و موضوعاتی که به بررسی آن میپردازند حمایت شود، در وهله اول باید اکران این آثار در بخش اصلی جشنواره اتفاق بیافتد.
مطهر گفت: معمولاً در ادوار گوناگون برگزاری «سینماحقیقت» شاهد این هستیم که جوایز اصلی جشنواره مثل جایزه بهترین پژوهش به مستندی در بخش اصلی میرسد که به موضوعی مثل حیوانات یا محیطزیست پرداخته است. من نمیگویم این موضوعات، مسائل مهمی نیستند. قطعاً هرکدام از این مستندها مسئلهای مهم را روایت میکنند که باید دربارهشان صحبت شود. همه آثار هم محترم هستند اما شاید بهتر باشد این قبیل از مستندها که به بخشهای فرعیتری چون محیطزیست و حیاتوحش میپردازند، به بخشی جنبی منتقل شده و آثار مهمی که به واسطه محتوایشان در گروه «شهید آوینی» اکران میگیرند، به بخش اصلی منتقل شوند.
سختگیری ممیزی حتی به حامیان سرسخت جمهوری اسلامی!
این تهیهکننده سینمای مستند افزود: جشنوارههای سینمایی ما، وزارت ارشاد و حتی حاکمیت گاهی اوقات درباره موضوع مستند عملکردی محافظهکارانه دارند. به نظر من ممیزی، در موضوعات اجتماعی و سیاسی با همه گروهها حتی حامیان سرسخت جمهوری اسلامی، سختگیرانه برخورد میکند. اگر مستندساز بتواند بخشی از نقد اجتماعیاش را مستند کند بهنظرم بخشی از جامعه که صدای اعتراض و نقد خود را شنیده دیگر بهطرف رفتار و رویکرد رادیکال و آنارشی نمیرود.
مدیر سابق «خانه مستند انقلاب اسلامی» تأکید کرد: باید اجازه دهیم آثار گوناگون با نگرش و بینش متفاوت در جشنواره حضور پیدا کنند تا همه افراد جامعه و حتی مردم معترض حس کنند که حرفهایشان شنیده میشود. ما در جشنواره بخشی با عنوان «شهید آوینی» داریم. خود همین نام میتواند راهگشا باشد و مسیر را به ما نشان دهد. شهید آوینی تنها به دلیل ساخت مستندهایی که مستقیم به دفاعمقدس میپرداخت برای ما شاخص نشده بلکه ایشان چه در نوشتهها و چه در مستندهایشان به وقایع اجتماعی و سیاسی زمانهاش واکنش نشان میداد.
مطهر گفت: مستندها با موضوعات اجتماعی، عدالت اقتصادی، تورم و یا هر موضوع دیگری که بخشی از جامعه از طریق رسانههای دیگر یا به هر شکلی نسبت به آن انتقاد دارد، اگر در جشنواره اکران بگیرند، فضایی پیش کشیده میشود که در آن مسئولان درباره این موضوعات شفافسازی کرده و توضیح بدهند. حتی بسیاری از اوقات میبینیم که مستندساز پیشتاز است و از زمان خود جلوتر حرکت میکند. برای مثال چند سال پیش محسن اسلامزاده با مستند «تنها در میان طالبان» که به موضوع طالبان میپرداخت، نشان داد که با طالبان هم میتوان مذاکره کرد. چیزی که سالها بعد و در سال ۱۴۰۰ مسئولان متوجه آن شدند! پس از کجا معلوم که مستندهایی که امروز ساخته میشوند نیز نسبت به زمان خود جلوتر نباشند؟
به نظر تحریمکنندگان جشنواره هم احترام بگذاریم
وی تأکید کرد: بدون شک، جشنواره با حضور همه گروهها با طراوت بیشتری برگزار میشود و من هم از صمیم قلبم دوست داشتم که همه در این رویداد حضور داشته باشند. اما نظر کسانی هم که جشنواره را تحریم کردند محترم است و باید به آنها احترام گذاشت. من فکر میکنم، باید حواسمان را جمع کنیم که اعتراضهایمان جنبه سیاسی پیدا نکند. مستندسازها میتوانند با حضور در جشنواره و استفاده از تریبون آن اعتراضهای خودشان را بیان کنند.
این تهیهکننده مستند در پایان بیان کرد: درواقع با تحریم جشنواره، آنها از حقوق خودشان محروم میشوند، چون جشنواره مختص به طیف و گروه خاصی نیست. باید بگویم رخ دادن چنین ماجرایی خیلی هم دور از تصور نبود. سال ۸۸ در ایران نیز شاهد این بودیم که طیف خاصی از هنرمندانی که نسبت به موضوعی اعتراض داشتند فیلمهای خود را از جشنواره بیرون کشیدند. خیلی از آنها سال بعدش دوباره در جشنواره شرکت کردند و بعضی هم این تحریم را ادامه دادند. اما چنین رویدادی حتی در دیگر کشورها هم رخ میدهد و گروهی که نسبت به بعضی از سیاستگذاریها اعتراض دارند، جشنوارههایشان را تحریم میکنند. امیدوارم سال بعد با اصلاح بسیاری از امور و بهتر شدن حال مردم جشنوارهای با حضور همه گروهها داشته باشیم.