مراسم افتتاح نمایشگاه آثار و رونمایی کتاب حسن اسماعیل‌زاده (چلیپا) دیروز در نگارخانه ماه مهر با حضور آیدین آغداشلو، کاظم چلیپا و محمودرضا بهمن‌پور مدیر نشر نظر برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر، آیدین آغداشلو در این مراسم به بررسی آثار حسن اسماعیل زاده و نقاشی قهوه خانه ای پرداخت و گفت: "مرحوم اسماعیل زاده از درخشانترین بازماندگان مکتب قهوه‌خانه ای است که کارهایش به زیبایی و هنرمندی آفریده شد و تقابل زشت و زیبا و حق و ناحق است و همچنان پیروزی در باطن نقاشی هایش دیده می شود."

وی درباره کتاب نفیس اسماعیل زاده که توسط نشر نظر منتشر شده، گفت: "خوب است هنرمند کتاب مجموعه آثارش در زمان حیاتش منتشر شود و کتابش را ورق بزند، چرا که کتاب مثل نمایشگاه عظیمی است که هنرمند خودش و سیر تحول آثارش را در آن می بیند و چقدر حیف است که استاد ما این کتاب را ندیده است."

آغداشلو استاد اسماعیل زاده را از آخرین بازماندگان هنرمندان مردمی نقاشی سنتی ایرانی عنوان کرد و گفت: "نقاشی قهوه‌خانه از مهجورترین هنرهای مردمی ایران است که بی اجر و مزد در طول بیش از یکصد سال هنرمندان خود را پدید آورد و هرگز جایگاه هنر مندانش شناخته نشد. قرار است موزه ای برای مکتب قهوه‌خانه ایجاد شود که کتاب این هنرمند آغاز این حرکت است. در 60 سال گذشته برای نقاشی که این قدر مخاطب داشته تنها سه یا چهار کتاب منتشر شده که اندک است."

این هنرمند نقاش ادامه داد: "نقاشی قهوه‌خانه دنبال نقاشی مجلل دوره فتحعلی شاه است. زمینه های این نوع نقاشی در زمان ناصرالدین شاه دیده می شود و آثار باقیمانده از یکصد سال تجاوز نمی کند. در مورد مکتب قهوه‌خانه ناگفته‌ها بسیار است و نقاشی قهوه‌خانه‌ای یکی از گرفتاری هایش همین است. در نام این مکتب نوعی تخفیف وجود دارد که نقاشان این مکتب اکراه داشتند این عنوان برای آثارشان به کار رود. این اواخر استادانی می خواستند خیالی‌سازی را به جای نقاشی قهوه‌خانه به کار ببرند، ولی این عنوان نمی‌تواند تمامی مفاهیم این مکتب را منتقل کند."

آغداشلو درباره موضوع اصلی نقاشی قهوه‌خانه‌ای گفت: "موضوع نقاشی مکتب قهوه‌خانه‌ای مشخص بود و بیشترین موضوع آن مذهبی و مهمترین آنها کربلا بود. بدنه اصلی نقاشی قهوه‌خانه‌ای به اساطیر شاهنامه‌ای و نقاشی حماسی مربوط بود. در آثار این هنرمندان خیر و شر و زشت و زیبا در مقابل همدیگر بودند، ولی همه می‌دانند پیروزی نهایی از آن قهرمانان واقعی است."

وی دلیل عمر طولانی نقاشی قهوه‌خانه‌ای را مشخص بودن مثلت مخاطب، هنرمند حرفه‌ای و سفارش‌دهنده دانست و گفت: "با جابجایی طبقات اجتماعی و تغییر فرم قهوه خانه‌ها، از دهه چهل به بعد نقاشی قهوه‌خانه‌ای تغییر مکان داد و به گالری‌های شخصی هنرمندان رفت. مکتب قهوه‌خانه‌ای با عادی ترین روش‌ها و وسایل ساده عظیم ترین حماسه های ملت را شکل داده است."

در پایان این مراسم نمایشگاه آثار حسن اسماعیل زاده افتتاح شد و کاظم چلیپا به سئوالات هنرمندان جوان که در این مراسم حضور داشتند، پاسخ داد.