به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، مراسم افتتاح این سامانه با عنوان مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران عصر یکشنبه با حضور عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رؤسای مراکز پژوهشی و صاحبنظران و پژوهشگران در تالار فارابی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد.
در این سامانه داده‌های پیمایشی مرتبط با جامعه هدف آموزش عالی یعنی دانشجویان و اعضای هیأت علمی، مدیران، کارکنان و دانش آموختگان تجمیع و در قالب منحصر به فرد برای استفاده در پژوهش‌های مطالعات آموزش عالی ایران در اختیار آن حوزه قرار می‌گیرد.
مرکز رصد اجتماعی و فرهنگی آموزش عالی ایران در سال ۱۴۰۰ از سوی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به منظور رصد و پیگیری وضعیت شاخص‌های اجتماعی و فرهنگی در حوزه آموزش عالی ایران شکل گرفته و بنا دارد با علم به گذشته و اکنون، به درکی از وضعیت این شاخص‌ها در آینده به منظور سیاست‌گذاری بهتر برسد.
این مرکز، همانند سایر رصدخانه‌ها (Observatories)، نهادی است که نَه‌تنها واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی در آموزش‌عالی ایران را مشاهده و رصد می‌کند، بلکه روندها و گرایش‌ها در این زمینه را نیز شناسایی کرده و ضمن نظارت بر سیاست‌های کنونی آموزش عالی، به تولید راهبردهایی برای بهبود آموزش عالی و در نتیجه تأثیرگذاری بر سیاست‌های آموزش عالی کشور در ابعاد اجتماعی و فرهنگی کمک می‌کند.
مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی سامانه‌ای برای یکپارچه‌سازی تدوین داده‌های پیمایشی و تحلیل آنها در حوزه آموزش عالی است که به همت مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی راه اندازی شده است.
رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: پژوهشگر به هیچ عنوان صداقت را برای رسیدن به اهدافش قربانی نمی‌کند. آنچه که موجب جلب اعتماد مخاطب و عامه مردم به علما و دانشمندان می‌شود، صداقت آنها است. نبود صداقت، مساوی سقوط دانشمند است و ما این حقیقت را به وفور در تاریخ عصر خودمان تجربه کرده‌ایم.
حجت الاسلام و المسلمین رضا غلامی در مراسم افتتاح مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی ایران با اشاره به ویژگی‌های یک پژوهشگر، افزود: اولین نکته این است که تقریباً پژوهشگر برجسته و تحول آفرینی در دنیا نمی‌توان سراغ گرفت که برای رسیدن به اهداف بزرگش، متحمل زحمات طاقت فرسا نشده باشد.
وی با تاکید بر اینکه با راحت طلبی و تن آسایی، رسیدن به قله‌های مرتفع علمی میسر نخواهد شد، اظهار کرد: علاوه بر آن پژوهشگران برای رسیدن به اهداف خود سختکوشی می‌کنند و در این مسیر صبور و بردبار هستند؛ چرا که مسیر علم و نوآوری، مسیر همواری نیست و پیچ و خم‌ها و گردنه‌های فراوانی دارد و شرط عبور از این مسیر، صبر و بردباری است.
غلامی واقع بینی را شرط پژوهشگری دانست و یادآور شد: گاهی بعضی پژوهشگران برجسته‌ای که خودشان در خصوص واقع‌بینی کتاب نوشته‌اند، در مواجهه با حوادث اجتماعی، واقع بینی را کنار می‌گذارند و همانند یک فرد کم سواد مسائل را داوری می‌کنند.
رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم صداقت را از دیگر ویژگی‌های پژوهشگران ذکر کرد و افزود: پژوهشگر به هیچ عنوان صداقت را برای رسیدن به اهدافش قربانی نمی‌کند. آنچه که موجب جلب اعتماد مخاطب و عامه مردم به علما و دانشمندان می‌شود، صداقت آنها است. نبود صداقت، مساوی سقوط دانشمند است و ما این حقیقت را به وفور در تاریخ عصر خودمان تجربه کرده‌ایم.
وی مهمترین ویژگی یک پژوهشگر واقعی را آزاداندیشی عنوان کرد و گفت: یک پژوهشگر اسیر خرافات و موهومات، تحت سیطره تابوها و اسطوره‌ها و اسیر عادات و رسوم نامعقول نیست، پژوهشگر تحت سلطه ارباب قدرت نیست و به چیزی جز حقیقت و مسیر عقلانی برای تقرب به حقیقت، متعهد نیست.
به اعتقاد غلامی، پژوهشگر همواره اهل آموختن و علم آموزی است و هیچگاه خود را در آخر خط نمی‌بیند و هیچگاه از آموختن خسته نمی‌شود و تا پایان عمر شوق آموختن دارد و ادامه داد: پژوهشگران واقعی، اهل تقلید نیستند ولی اهل نقد هستند. پژوهشگران با نظریه‌ها، متعلق به هر کس که باشد، مواجهه انتقادی البته از نوع عالمانه و روشمند دارند و همچنین پژوهشگران، قدر "دیگری" را در جامعه علمی می‌دانند و ابایی از همزیستی علمی با آنها ندارند.
به گفته رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، "دیگری" برای پژوهشگران خصم نیست، بلکه برای یک پژوهشگر، مواجهه معقول با دیگری، مایه رشد و تعالی است.
وی با بیان اینکه دغدغه نوآوری از دیگر ویژگی‌های پژوهشگران است، اظهار کرد: پژوهشگر اهل درجا زدن و زیستن در مرداب، حرکت مستمر در یک چرخه محدود و تکراری، اهل گیر کردن در بن بست‌ها نیست، بلکه دائماً در مسیر نوآوری و جابجایی مرزهای علمی در حرکت است.
غلامی با بیان اینکه پژوهشگر برتر، مجسمه اخلاق و ادب است، گفت: هیچ عاملی و هیچ تکانه‌ای، پژوهشگر را از اخلاق و ادب دور نمی‌کند. چه در مواجهه با منتقد و مخالف و چه در مواجهه با دانشجو؛ چه در مواجهه با همکاران علمی و چه در مواجهه با عامه مردم. امیدوارم که همه ما بتوانیم خودمان را متصف به این صفات خوب بکنیم و به مایه افتخار جامعه علمی و کشور تبدیل شویم.
غلامی با اشاره به افتتاح مرکز رصد فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی بیان کرد: ایجاد این مرکز، یک کار بزرگ و ملی محسوب می‌شود که می‌تواند فرصت رشد و ترقی مطالعات فرهنگی و اجتماعی در ساحت آموزش عالی و دانشگاه‌ها و همچنین ارتقا کیفی این مطالعات را در کشور فراهم کند.