به گزارش خبرنگار مهر، ترور یکی از فجیع‌ترین جرایمی است که در عرصه‌های داخلی و خارجی رخ می‌دهد که در بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا قابلیت پیگیری حقوقی در کنار پیگیری دیپلماسی را دارد و قریب به اتفاق حقوقدانان بین‌المللی پیگیری حقوقی و مجازات ترور را طبق قوانین کشورها امری مجاز و ضروری می‌دانند.
در رابطه با پرونده ترور حاج قاسم سلیمانی و همرزمان شهیدش، رسیدگی‌ها علاوه بر ایران در محاکم عراق هم مطرح شده است و در همین زمینه یک پرونده قضائی در عراق به عنوان کشور وقوع جرم تشکیل‌شده و در دادسرای امور بین‌الملل دادستانی عمومی و انقلاب تهران نیز پرونده کیفری دیگری تشکیل شده است و دو کشور نیز کمیته تحقیق مشترکی را برای رسیدگی به این جنایت تشکیل داده‌اند که هفته گذشته و در آستانه دومین سالگرد شهادت حاج قاسم هیئتی از عراق به همین منظور به ایران سفر کرده بود.
متهمان این پرونده چه کسانی هستند؟
آنطور که مقامات قضائی می‌گویند سه کشور در منطقه و سه کشور خارج از منطقه درگیر پرونده ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس هستند و پرچم‌دار این اقدام تروریستی رژیم آمریکاست که موجب شده تعداد کثیری از متهمان پرونده آمریکایی باشند.
در این خصوص، بیش از ۱۲۷ متهم شناسایی شدند که ۷۴ نفر از آنها تبعه آمریکا هستند. برای بیش از ۴۰ متهم حکم جلب صادر شده و به ۹ کشور نیز نیابت قضائی برای پیگیری ارسال شده است طبق گفته مسئولان قضائی و پیگیر پرونده، اتهام اصلی پرونده متوجه دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت و مقامات دولت آمریکا است.
۱۳ دی ماه ۱۴۰۰ بود که و مصادف با دومین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به مطالبه خسارت مادی و معنوی و تنبیهی ناشی از شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی در شعبه ۵۵ دادگاه عمومی حقوقی تهران به ریاست قاضی پورمریدی برگزار شد.
قاضی پورمریدی در آغاز این جلسه رسیدگی گفت: موضوعی که امروز تحت رسیدگی قرار می‌گیرد، دادخواست حدود ۸۰ پرونده با طرح شکایت از سوی ۲۵۷۵ نفر از سراسر کشور و از اقشار مختلف از جمله خانواده‌های شهدا و شهدای مدافع حرم است.
این دادخواست به طرفیت ۴۲ شخص حقوقی و حقیقی ایالات متحده آمریکا از جمله دونالد ترامپ، مایک پمپئو و برایان هوک، وزارت خزانه‌داری آمریکا و چند نهاد دیگر است که در شهادت سردار سلیمانی، زمانی‌نیا، طارمی، مظفری و پورجعفری نقش داشته‌اند.
پورمریدی ادامه داد: ترور سردار سلیمانی در دو بحث کیفری و حقوقی، قابلیت پیگیری دارد؛ بخش کیفری آن در دادگاه دیگری و در دادگاه کیفری تهران در حال رسیدگی است و این جلسه دادگاه، صلاحیت حقوقی دارد؛ این بحث مطرح است که خانواده شهید سلیمانی و نیز خانواده ۴ شهید دیگر می‌توانند شکایت حقوقی خود را برای مطالبه خسارات مطرح کنند که تاکنون اقدامی در این زمینه مطرح نکرده‌اند؛ این پرونده که دادگاه در حال رسیدگی به آن است، بر اساس دادخواست‌هایی است که مردم و خانواده شهدا و نیز خانواده شهدای مدافع حرم به‌صورت خودجوش به شعبه ۵۵ دادگاه حقوقی ارسال کرده‌اند.
اژه ای خواستار تسریع در رسیدگی شد
حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه ای، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران دهم آبان ماه امسال طی نامه‌ای به فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضائی عراق ضمن ابراز خرسندی از برگزاری سه دور مذاکرات کمیته تحقیقات مشترک میان مقامات قضائی دو کشور، نتایج حاصل از این همکاری مشترک را نشان دهنده اراده دو کشور جهت مبارزه با تروریسم، برقراری عدالت، حفظ صلح و امنیت و گسترش روابط دوستانه به خصوص همکاری‌های دوجانبه قضائی دانست.
رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، ابومهدی المهندس و ۸ نفر از همراهان ایشان توسط دولت‌مردان آمریکا و سایر ایادی آنها در خاک عراق مغایر با صلح و امنیت بین المللی است، افزود: این اقدام تروریستی منجر به نقض حاکمیت دو کشور، اصول مسلم شناخته شده حقوق بین الملل و همچنین نقض تعهدات بین المللی در خصوص حمایت از شخصیت‌های رسمی مورد حمایت بین‌المللی شده است.
حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه ای، تصریح کرد: اگر چه این اقدام تروریستی توسط رئیس جمهور وقت آمریکا با مشارکت برخی مقامات رسمی و سایر کشورها صورت گرفته است، لکن سمت آنها مانع مسئولیت و مجازات نیست و اقدامات آغاز شده در دستگاه قضائی عراق نیز نشان دهنده عزم و اراده آن کشور جهت دستگیری، محاکمه و مجازات این جنایتکاران است.
رئیس دستگاه قضا در ادامه یادآور شد: لازمه برقراری عدالت، رعایت اصل سرعت در رسیدگی است. با توجه به اینکه اقدام تروریستی مذکور در خاک عراق روی داده و از زمان وقوع آن بیش از دو سال گذشته است صدور دستور تسریع در رسیدگی، محاکمه و مجازات مرتکبان این جنایت مورد درخواست ملت ایران می‌باشد. در این راستا، قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تداوم همکاری‌ها با دستگاه قضائی جمهوری عراق است.
قرار نهایی پرونده در شرف صدور است
۱۵ اذر ماه بود که مسعود ستایشی سخنگوی قوه قضائیه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تا کنون رأی دادگاه رسیدگی به مطالبه خسارت ناشی از شهادت شهید سلیمانی و همراهان صادر نشده است، گفت: در خصوص جنبه کیفری این پرونده در ناحیه دادسرای تهران ویژه امور بین‌الملل برگزار می‌شود که پرونده مورد رسیدگی واقع شده و قرار نهایی برای این پرونده در شرف صدور است.
سخنگوی قوه قضائیه افزود: برای تحقیقات این پرونده حوزه بین‌الملل قوه قضائیه فعالیت‌هایی داشته است. برای رسیدگی به این پرونده باید از ظرفیت‌های کنوانسیون ۱۹۷۳ برخوردار شویم و وزارت خارجه نهایت همکاری در این خصوص انجام داده است.
مکاتبه با سفارت سوئیس
به گفته ستایشی مکاتباتی هم با سفارت سوئیس به عنوان دفتر حافظ منافع دولت آمریکا انجام شده است. پرونده‌ای که در شعبه ۵۵ دادگاه عمومی حقوقی تهران، تحت نظارت رئیس کل دادگستری استان تهران با دقت و صحت در حال رسیدگی است.
کیفرخواست در مرحله کیفری به مراحل نهایی نزدیک شده است
عباسعلی کدخدایی، رئیس کمیته ویژه پیگیری حقوقی و بین‌المللی پرونده ترور حاج قاسم سلیمانی گفت: قوه قضائیه در بعد داخلی پیگیری‌های خوبی انجام داد و در حوزه حقوقی پرونده مراحل نهایی را طی می‌کند. رئیس قوه قضائیه و هم قضات شریف مُصِر هستند این پرونده با دقت بیشتری رسیدگی شود. در مرحله کیفری هم کیفرخواست به مراحل نهایی نزدیک شده است.
با بیان اینکه اقداماتی از سوی وزارت خارجه در مجامع بین‌المللی در حال انجام است و مبنای ما کنوانسیون ۱۹۷۳ است، افزود: حرمت شهید سلیمانی به عنوان عالی‌ترین مقام نظامی ما و مهمان عراق لازم الرعایه بوده است. ایشان دارای مصونیت بوده و مقامات آمریکا مکلف به رعایت جایگاه ایشان بودند و متأسفانه این جنایت را انجام دادند.
علیرغم هزار و ۴۶۰ روز از گذشت جنایت ترور شهید سلیمانی، همچنان پرونده‌های مرتبط با این جنایت در دو کشور مفتوح و منتظر رسیدگی است.