خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ ۲۱ دی ماه بود که مرکز رسانه قوه قضائیه اعلام کرد علیرضا اکبری که مدتی قبل در پی جاسوسی علیه کشور دستگیر شده بود، محکوم به اعدام شد.
بنا بر اعلام وزارت اطلاعات، اکبری یکی از مهم‌ترین عوامل نفوذی سرویس جاسوسی انگلیس بود که اطلاعات مهم کشور را جمع آوری و به صورت کاملاً آگاهانه و هدفمند در اختیار این سرویس قرار می‌داده است.
بنا بر اذعان وزارت اطلاعات، اکبری یکی از مهم‌ترین عوامل نفوذی سرویس جاسوسی انگلیس در مراکز حساس و راهبردی کشور بود که توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) شناسایی و پس از طی فرآیندی طولانی و چند لایه در حوزه‌های ضد اطلاعاتی، فنی و عملیات فریب دستگیر شد.
دسترسی‌های خاص اکبری به برخی دستگاه‌های حساس کشور
اکبری دارای دسترسی‌هایی به برخی دستگاه‌های حساس کشور بود و در همان حد نیز اطلاعات مکتسبه را به‌صورت کاملاً آگاهانه و به دفعات متعدد در اختیار سرویس جاسوسی دشمن قرار داده بود.
این جاسوس در جریان اخذ ویزا از سفارت انگلیس در تهران توسط مأموران اطلاعاتی مستقر در آن سفارت، نشان شده و مورد مصاحبه قرار می‌گیرد و سپس در خلال سفرهای شخصی خود به اروپا، به استخدام تمام‌عیار سازمان جاسوسی انگلستان در می‌آید.
هدایت اکبری توسط افسران برجسته میز ایران
علیرضا اکبری با توجه به اهمیت موقعیت و دسترسی‌های خود به یک جاسوس کلیدی برای سرویس اس آی اس (SIS) تبدیل می‌شود که همزمان توسط چندین افسر برجسته میز ایران تخلیه اطلاعاتی و هدایت می‌شد. اقدامات سرویس جاسوسی انگلیس در این پرونده نشان دهنده ارزش محکوم، اهمیت دسترسی‌های او و اعتماد دشمن به وی بوده است.
ارائه آموزش‌های اطلاعاتی، آموزش ضد تعقیب (با هدف تأمین امنیت محکوم در قرارهای ملاقاتی)، آموزش ضد بازجویی، پوشش اطلاعاتی، آموزش جمع‌آوری اطلاعات (با هدف افزایش موفقیت محکوم در جمع‌آوری اطلاعات در مواجهه با افراد دارای دسترسی)، تأسیس شرکت پوششی در خارج از کشور به منظور به انحراف کشاندن نهادهای امنیتی ایران، ارائه ابزارهای ارتباطی ویژه، استفاده از عنصر رابط، پشتیبانی از محکوم پس از فرار از کشور، تبادل با سایر سرویس‌های جاسوسی و هزینه‌های مالی هنگفت جهت حفظ انگیزه‌های محکوم و ترغیب وی به خیانت بیشتر به کشور، استفاده از کشورهای ثالث، افسران اطلاعاتی متعدد، ارائه تابعیت انگلیس به محکوم بصورت ویژه، اعزام مجدد محکوم به داخل کشور از جمله اقدامات سرویس اطلاعاتی انگلیس در این پرونده است که از اهمیت بالای محکوم علیه برای MI6 حکایت دارد.
اکبری پس از خروج از کشور با اقامت در انگلیس همکاری با مؤسسات مطالعاتی لندن را آغاز کرد و با توجه به دسترسی‌های قبلی با حضور در ایران نسبت به جمع آوری اطلاعات اقدام و به آن مؤسسات که تحت مدیریت افسران اطلاعاتی بودند ارائه کرده است.
دو مرحله جاسوسی به نفع سرویس جاسوسی انگلیس
اقدامات و ارتباطات متهم با سرویس جاسوسی انگلیس را به دو مرحله که یکی از سال ۱۳۸۳ تا ۸۸ و سپس بعد از فرار از کشور و بازگشت مجدد به آن تقسیم کرد.
علیرضا اکبری در سال ۸۱ بازنشسته شد و به فعالیت‌های پژوهشی و تجاری در بخش خصوصی روی آورد که مورد شناسایی سرویس اطلاعات مخفی انگلیس قرار گرفت و فرایند جذب او از سوی یک رابط ایرانی که از گذشته با اکبری ارتباط داشت، آغاز شد.
نحوه جذب اکبری به سرویس اطلاعاتی انگلیس از طریق رابط MI6 در ایران
ارتباط علیرضا اکبری با سرویس جاسوسی انگلیس به بهانه ارتباطات تجاری و سپس پژوهشی برقرار شد. در این ارتباطات فرد ایرانی دیگری نیز به عنوان نشانگر سرویس اطلاعاتی حضور داشته است. اکبری در همان زمان به اتریش سفر کرد و اولین ملاقات با افسر اطلاعاتی MI6 با نام مستعار مارک صورت پذیرفت.
بر اساس محتویات پرونده، سرویس اطلاعاتی انگلیس با بهره‌گیری از روش‌های نوین جاسوسی، زمینه‌های آلودگی و جاسوسی محکوم را فراهم کرد و با توجه به اشتغال محکوم در سطوح مدیریتی حساس، وی با علم و آگاهی و به بهانه اخذ ویزا برای امور تجاری در انگلیس مبادرت به ارتباط با عوامل سفارت انگلیس کرد و در جلسات و گفتگوهای مختلف با عامل سفارت انگلیس که به بهانه و در پوشش اخذ ویزای انگلیس در خارج از سفارت انگلیس برگزار شد، اخبار و اطلاعات طبقه بندی شده مورد نیاز دشمن را دراختیار آن‌ها گذاشت.
در پی یک رویداد که میان ایران و انگلیس رخ داد، اکبری اطلاعاتی را در خصوص اینکه ایران چه تصمیمی درباره این موضوع خواهد گرفت و چه کسی مسئول اصلی است در اختیار سرویس جاسوسی قرار داد. اکبری در مقطعی به افسر اطلاعاتی انگلیس در تهران اعلام کرده بود منتظر شنیدن پیشنهادات بعدی من باشید.
ارتباط نزدیک اکبری با ریچارد دالتون
در رابطه با ارتباط نزدیک عوامل سفارت انگلیس با اکبری به نقل از متهمی در پرونده آمده است: ظاهراً اکبری از مدتی قبل یعنی زمان سفارت ریچارد دالتون سفیر وقت انگلیس در تهران و طی ملاقات و گفت و گویی که با نامبرده در مؤسسه تهران داشته به بسط ارتباطات و توسعه گفت و گوها با مؤسسات مشابه در انگلیس علاقمند شده بود و همان معارفه و آشنایی مقدماتی شأن جلیله‌ای را برای مشارالیه نزد سفیر انگلیس ایجاد نمود، به طوریکه سفیر وقت تاکید و توصیه‌های مکرری در خصوص همکاری با اکبری به مجموعه تحت امر خود و دبیر اول سفارت کرده است.
در سال ۸۳ برای محکوم ویزای انگلیس به صورت وی‌آی‌پی توسط سفارت صادر شد و او به انگلیس سفر کرد که در آنجا مجدداً با افسر اطلاعاتی انگلیس ملاقات کرد.
ملاقات با افسران سرویس جاسوسی انگلیس در کشورهای مختلف
اکبری تا ۱۳۸۸ که کامل از کشور خارج شده بود، بارها در کشورهای مختلف از جمله انگلیس، اسپانیا، آلمان، ایتالیا، اتریش، مالزی و امارات با افسران متعدد اطلاعاتی انگلیس ملاقات داشته است و افسران اطلاعاتی دشمن، در دفعات مختلف حاشیه سفرهای شخصی اکبری با وی دیدار می‌کردند.
افسر اطلاعاتی انگلیسی در جلسات ابتدایی خود را وکیل پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی به نام فوکوس معرفی کرده است که پس از مدتی از هویت خود به نام عامل اطلاعاتی رونمایی می‌کند.
افسر اطلاعاتی انگلیسی تاکید کرده بود که هویت وی باید عضو مؤسسه پژوهشی فوکوس که یک مؤسسه خصوصی است عنوان شود. تاکید شده بود که کار ویژه مؤسسه پژوهشی فوکوس بررسی مسائل منطقه‌ای و سنجش ریسک اقتصادی که نتایج آن را در اختیار دیگر مؤسسات یا سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند، باید عنوان شود.
در سال ۱۳۸۶، با توجه به محدود بودن سفر و ملاقات در آن مقطع، افسر اطلاعاتی انگلیس به نام جرج، یک دستگاه لپ تاپ اپل به منظور ایجاد ارتباط امن و آگاهی از وضعیت اکبری، در اختیار وی قرار داد.
اکبری در این رفت‌وآمدها اطلاعات مهم کشور در مسائل راهبردی در حوزه سیاست داخلی و خارجی، منطقه‌ای، دفاعی، موشکی، مذاکرات هسته‌ای و مباحث اقتصادی مرتبط با تحریم‌ها را جمع آوری و به صورت کاملاً آگاهانه و هدفمند تحویل افسران اطلاعاتی انگلیس داد.
جرج، مارکو، جسیکا، کالین، دیوید و … اسامی مستعاری هستند که افسران MI6 در جلسات مختلفی که با اکبری داشتند، مورد استفاده قرار می‌دادند.
طرح بیش از دو هزار سوال از اکبری از سوی افسران اطلاعاتی MI6
اکبری در اعترافات صریح خود در جریان بازجویی‌های تخصصی سربازان گمنام امام زمان (عج) و نزد مقام قضائی، در رابطه با سوالاتی که افسران اطلاعاتی MI6 از وی درباره حوزه‌های مختلف در ایران پرسیده‌اند، بیش از دو هزار سوال را عنوان کرده است.
اکبری در طول همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس با مسئولین کشور جلسات مکرر داشته و نظرات ایشان در موضوعات مختلف را دریافت می‌کرده و به سرویس منتقل می‌کرده است.
ارائه اطلاعات مرتبط با شهید فخری زاده به سرویس جاسوسی انگلیس
وی در ارتباطات خود با مسئولین سوالات خاصی را مطرح می‌کرده است و سوالات مطروحه از جانب وی مطابق با آخرین نیازمندی‌های سرویس اطلاعاتی MI6 بوده است.
در سوالات مطرح شده از سوی افسران اطلاعاتی انگلیسی حدود ۱۷۸ نام برده شده است که دانشمندان ایران از جمله شهید فخری زاده یکی از آن اسامی است. وی در اطلاعاتی که به سرویس بیگانه داده است، شهید فخری‌زاده را فردی کلیدی در سطح تکنیکال معرفی کرده بوده است.
رعایت ملاحظات امنیتی و حفاظتی ویژه در تمام ملاقات‌های اکبری با افسران اطلاعاتی انگلیس
برای ملاقات‌ها ترتیبات خاصی در نظر گرفته می‌شده است، هر سفر در هتلی که افسر بیگانه هم آنجا حضور داشت اتاق رزرو می‌شده است، جلسات در سوئیت نفر سوم (رابط اکبری و افسر اطلاعاتی) انجام می‌شده، هنگام ورود به اتاق جلسات باید با ریتم خاصی درب اتاق به صدا در می‌آمده، هنگام گفت و گو تلویزیون روشن بوده، اگر نوشته‌ای داشته یا مطالب را روی کاغذ می‌نوشته آن را ریزریز کرده و در جایی مثل دستشویی بریزد، اقدامات ضد مراقبتی پیش از ملاقات‌ها را باید انجام می‌داده، زمانی که از خانه (در خارج از کشور) بیرون می‌آمده برای بیرون آمدن یک دلیل باید داشته و در حضور خانواده نباید با افسر به صورت تلفنی که از قبل به او داده بودند گفت و گو می‌کرده و تماماً پیام‌ها را پاک می‌کرده است. در ملاقات‌ها به اکبری توصیه شده بود پول‌ها را ترجیحاً در خارج از کشور هزینه کند.
دریافت هدایای هنگفت در ازای خیانت به کشور
وی در طول سال‌هایی که با MI6 همکاری داشته هدایا و مبالغ هنگفتی را دریافت کرده بود، اکبری برخی از مبالغ را در داخل کشور دریافت می‌کرد و برخی نیز به حساب اول وی در اتریش و برخی به حساب دوم وی نزد بانک اسپانیایی پرداخت می‌شده است.
فرار اکبری از ایران با سناریو سکته ساختگی
اکبری در سال ۸۸ با کمک رابط و به توصیه افسر اطلاعاتی انگلیسی، برای چند سال از کشور خارج شد. اکبری در ابتدا تمایلی برای خروج کامل از کشور نداشت، اما در ملاقات‌هایی که رابط با افسر اطلاعاتی دشمن در دوبی هماهنگ می‌کند، افسر سرویس وی را قانع می‌کند که باید از کشور خارج شود. مقرر می‌شود طبق سناریو MI6 مبنی بر سکته ساختگی، خانواده وی نیز از کشور خارج شوند.
ارائه این توجیهات به اکبری نشان دهنده این است که سرویس پس از مقطع فرار به اروپا به دنبال سناریوی بازگشت بوده و از همان ابتدا (سناریو ساختگی سکته) احتمال بازگشت محکوم را می‌داده و برای آن برنامه داشته است.
اکبری در سال ۸۸ به بهانه سفر تجاری از کشور خارج می‌شود و به وین سفر می‌کند. زمانی که در وین بوده با یک نقشه قبلی، سکته ساختگی برای او طراحی و اجرا می‌شود.
افسر اطلاعاتی نحوه اجرای نقشه را برای اکبری با جزئیات تشریح می‌کند و به وی آموزش می‌دهد که چگونه نقش یک فرد که دچار سکته شده است را بازی کند.
اکبری در اعترافات خود گفته است، جرج من را کاملاً توجیه کرد که چطور صبح در هتل به رسپشن اعلام کنم حالم خوب نیست و نیاز مبرم به اورژانس دارم. اکبری می‌گوید که افسر علائم سکته مغزی را به او توضیح داده و به او گفته چگونه رفتار کند تا در بیمارستان بستری شود.
همچنین به او گفته شد تا زمانی که از بیمارستان مرخص می‌شود، درخواست کند به یک مرکز درمانی موسوم به «کور» منتقل شده و تا دستور نداده‌اند، آنجا بماند.
این نقشه برای چند هدف طراحی شده بود، اول عادی‌سازی خروج وی و خانواده‌اش از ایران، قانع کردن خانواده اکبری برای حضور در اتریش و اقامت آن‌ها در اروپا و دوم برای توجیه اقامت اکبری در اروپا برای انجام کارهای درمانی و اینکه وی در پاسخ به سوال‌ها در مورد علت ماندن در اتریش بیماری و عدم امکان پرواز را عنوان کند.
پس از حضور خانواده اکبری در وین که آن هم با اقدامات اطلاعاتی از طریق ترکیه صورت گرفت، متهم به همراه خانواده خود مدتی در وین اقامت کرد و سپس به اسپانیا نقل مکان کرده و در نهایت به همراه خانواده در انگلیس ساکن شد.
ذکر این نکته ضروری است که جابجایی اکبری در کشورهای مختلف در اروپا با نظر افسران اطلاعاتی انگلیسی صورت گرفته بود.
همچنین در زمان اقامت وی در اروپا به او شدیداً توصیه شده بود به ایران سفر نکند، با افراد ایرانی و غیر ایرانی معاشرت نکند، تمرکز خود را روی کارهای پژوهشی و تجاری قرار دهد و در صورت سفر به ایران با افراد مهم ملاقاتی نداشته باشد، به اماکن مهم نرود و فقط با خانواده خود باشد.
در زمان اقامت اکبری در اروپا، سرویس اطلاعاتی انگلیس تمام هزینه‌های وی و خانواده‌اش را بر عهده گرفته بود.
تحصیل فرزند در کالج لندن پس از اعلام وفاداری به MI6
فرزند اکبری، در همان سال‌ها با هزینه و لابی MI6 وارد کالج لندن شده و آنجا پذیرفته شد. هزینه‌های مربوط به اقامت، استقرار، خرید مسکن در شأن خانواده، تأمین هزینه‌های جاری، خرید خودرو، خرید تجهیزات خانه و پرداختی ماهیانه از سوی سرویس اطلاعاتی انگلیس انجام می‌شده است.
همچنین اقدامات حمایتی نظیر پشتیبانی امور اداری برای اقامت در اتریش و اسپانیا، اخذ ویزای انگلیس برای وی و خانواده‌اش، انتقال خانواده به اروپا، هزینه‌های مالیاتی و وکالتی به مبلغی با میزان بیش از ۳۵۰ هزار یورو، دریافت مبلغ ۶۰۰ هزار یورو در فروردین ۸۹ در اتریش و ۶۰۰ هزار یورو در اسپانیا نیز از سوی MI6 انجام شده است. این تنها بخشی از مبالغ هنگفت دریافت شده اکبری از طرف انگلیسی بوده است.
اخذ تابعیت انگلیس با حمایت ویژه MI6
علیرضا اکبری با همکاری سرویس اطلاعات خارجی انگلیس بصورت ویژه تابعیت این کشور را بدست آورد و در سال ۹۰ پس از اسپانیا به انگلیس رفت و به صورت کاملاً سفارشی و استثنایی برای وی پاسپورت انگیسی صادر شد.
اعلام وفاداری به ملکه انگلیس توسط آقای جاسوس
برای تابعیت اکبری، تشریفات و روال قانونی انگلیس کنار گذاشته شد. حتی به گفته خودش آزمون ویژه اقامت انگلیس به نام life in the uk test را نیز انجام نداد، اما در فرم وی آمده بود که وی این آزمون را انجام داده است و علیرضا اکبری در شرایطی کاملاً ویژه صرفاً در مراسم اعلام وفاداری به ملکه انگلیس شرکت کرده است.
وی در اعترافات صریح خود درباره این مراسم گفته است: «جسیکا» افسر اطلاعاتی از من خواست که در یک جلسه شرکت کنم که فقط چند سوال ساده از من می‌شود و من باید صرفاً یک عبارت را تکرار کنم. روز موعود به لندن رفتم و با جسیکا به ساختمان اداری کوچکی در مرکز لندن رفتیم. در اتاق چند پرچم انگلیس و عکس ملکه قرار داشت. از من سوالاتی پرسیده شد. از جسیکا پرسیدم چه باید بگویم. جسیکا گفت نام ملکه انگلیس را باید بگویی. نام کامل وی را بلند ادا کن و من هم ادا کردم.
یکی از مهم‌ترین نکات این پرونده، اعطای امتیازات ویژه انگلیس به اکبری بوده است. در روند اخذ تابعیت اکبری، به وی ویزای معروف ILR یا کارت اقامت دائم اعطا می‌شود.
ILR مخفف “Indefinite leave to remain” به معنی «اجازه نامحدود برای ماندن» است. داشتن ILR به این معنی است که شما اجازه دارید تا هر زمان که دوست دارید در انگلیس زندگی، کار و تحصیل کنید.
کارت ILR در زمان صدور پاسپورت باطل می‌شود، اما برخلاف قوانین انگلیس، اکبری بعد از دریافت پاسپورت و به توصیه MI6 توانسته بود از این کارت استفاده کند. استفاده از پاسپورت انگلیسی برای اکبری اکیداً ممنوع بود.
اعطای تابعیت یکی از رویه‌های حمایتی و انگیزشی MI6 در سالیان اخیر بوده است. در این مورد علاوه بر گذرنامه انگلیسی، افسران سرویس جاسوسی با اعطای کارت اقامت دائم به مشارالیه بعنوان یک رویکرد حفاظتی خاص و پیچیده به وی توصیه کردند که در سفر به ایران گذرنامه انگلیسی خود را همراه نداشته باشد.
اکبری در بخشی از اعترافات خود گفته است: علت اعطای این مجوزها این بوده است که از آن در سفر استفاده کنم، اگر از گذرنامه انگلیسی استفاده کنم گذرنامه من از سیستم امنیتی ایران قابل دسترسی است و از سفارت انگلیس در تهران نیز قابل شناسایی و خطرناک است.
وی گفته است به من تاکید کردند که هیچگاه از پاسپورت انگلیسی خود حتی در سفر به کشورهای اروپایی استفاده نکنم و از ویزای ILR و پاسپورت ایرانی خود استفاده کنم. حتی نباید داشتن پاسپورت انگلیسی را به خانواده خود اعلام کنم که بسیار خطرناک است.
همچنین ارجاع مدارک تابعیتی خانواده محکوم در سال ۹۵ امری غیر معمول و خارج از روال عادی است. از آنجایی که خانواده محکوم براساس قوانین انگلیس تا سال ۱۴۰۱ صلاحیت اخذ پاسپورت را نداشتند پیگیری ویژه و سفارشی MI6 جهت اخذ تابعیت این افراد هم دال بر جاری بودن ارتباط محکوم با سرویس اطلاعاتی انگلیس است.
افتتاح حساب ویژه در بانک معروف انگلیسی
علیرضا اکبری با کمک افسر اطلاعاتی MI6 یک حساب در بانک معروف HSBC افتتاح می‌کند. در زمان افتتاح حساب افسر اطلاعاتی همراه او بوده است. متصدی بانک فرم‌ها را برای او پر کرده و وی صرفاً امضا کرده است.
اکبری پس از اخذ تابعیت انگلیس و استعلام وضعیت سفید خود، دوباره به ایران باز می‌گردد و به همکاری با سرویس اطلاعات مخفی انگلیس ادامه می‌دهد و در نهایت پس از اشراف اطلاعاتی، با دستور قضائی توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) بازداشت شد.
پس از صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه ارجاع شده و جلسات دادگاه با حضور محکوم و وکیل وی برگزار شد.
دادگاه با عنایت به گزارش وزارت اطلاعات و مستندات ارائه شده از سوی سربازان گمنام امام زمان (عج)، اقاریر صریح محکوم و اقدامات گسترده وی در همکاری با سرویس جاسوسی انگلیس، دریافت مبالغ هنگفت و با توجه به اینکه وی نسبت به اقدامات خود علم و آگاهی کامل داشته و به راحتی توان تشخیص اثر خیانت خود بر کشور را دارا بوده است، محکوم را به اتهام افساد فی‌الارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور به اعدام محکوم کرد.
افسران ضد جاسوسی وزارت اطلاعات پس از کشف روابط جاسوسی مورد بحث، تکمیل اطلاعات پیرامون اهداف و لیست نیازمندی‌ها، شکل ارتباطات و ابزارهای ارتباطی سرویس حریف، از مقطعی به مدار ارتباطی فی‌مابین سرویس اس آی اس (SIS) و جاسوس مورد نظر ورود کرده و به تزریق اطلاعات هدایت شده به مدار مذکور پرداختند.
نهایتاً در زمان مقتضی و با حکم مرجع قضائی متهم بازداشت شد و پس از تشکیل پرونده قضائی برای متهم و صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه ارجاع و جلسات رسیدگی با حضور وکیل متهم برگزار شد و بر اساس مستندات متقن موجود در پرونده این فرد به جرم جاسوسی برای انگلیس به اعدام محکوم شد.
در پی اعتراض متهم و فرجام خواهی وی، پرونده مجدداً در دیوان عالی کشور بررسی شد و دیوان عالی کشور ضمن رد فرجام خواهی، دادنامه اولیه را ابرام و حکم اعدام اکبری را تأیید کرد و در نهایت حکم علیرضا اکبری فرزند علی دارای تابعیت مضاعف ایرانی-انگلیسی که به اتهام افساد فی‌الارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور از طریق جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی دولت انگلیس در ازای دریافت دستمزد به مبالغ ۱.۸۰۵.۰۰۰ یورو، ۲۶۵.۰۰۰ پوند انگلیس و ۵۰.۰۰۰ دلار آمریکا به مجازات اعدام محکوم شده بود، اجرا شد.