خبرگزاری مهر، گروه استانها- مهدی بخشی سورکی: گاهی قدر نعمت‌های الهی آن وقتی بیش از هر زمان دیگری دانسته می‌شود که آن نعمت از آدمی گرفته شود که سرآمد آنان نیز به فرموده رسول مهربانی‌ها، امنیت و تندرستی است که ارزش آن از چشم مردم پوشیده است و مادامی که آنها را از دست ندهند به اهمیت و بزرگی آن پی می‌برند.
این روزها گاز یکی از نعمت‌های الهی که نصیب ایرانی‌ها شده در معرض کمبود است؛ آن هم به واسطه سرمای کم سابقه‌ای که کشور ما و البته کشورهای منطقه و جهان با آن مواجه هستند.
در ایام اخیر با ورود سامانه هوای سرد به کشور شاهد افت دما و سرمای فراگیر در بیشتر نقاط کشور هستیم و بر اساس اعلام مرکز مدیریت و اطلاعات و حوادث غیر مترقبه کشور، سرما و کاهش دما در ۲۷ استان زیر صفر درجه بوده و برخی از شهرهای کشور نیز دمای منفی ۲۹ درجه را تجربه کردند که این شرایط در ۱۴ سال اخیر بی سابقه بوده است.
بنا بر آنچه وزارت نفت می‌گوید؛ بالاترین ظرفیت تولید گاز کشور نیز در این ایام اتفاق افتاده و به عدد یک میلیارد مترمکعب رسیده است، اما به علت برودت هوا، همزمان در مصرف نیز رکورد جدیدی ثبت شده و مصارف خانگی صنعتی و تجاری به حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است.
با افزایش ۲۷ درصدی میزان مصرف گاز کشور در بخش‌های تجاری و خانگی نسبت به سال گذشته و بوجود آمدن شرایط فعلی، دولت برای مدیریت و تأمین گاز بخش خانگی کشور که در اولویت است در روزهای اخیر تعطیلی و کاهش ساعت کاری مراکز آموزشی و اداری در برخی از استانها را در دستور کار قرار داده است تا از محل صرفه جویی گاز، استان‌هایی که دارای مشکلات افت فشار هستند؛ شرایط بهتری پیدا کنند که استان قم نیز در روزهای شنبه و یکشنبه هفته اخیر شاهد تعطیلی ادارت و مراکز آموزشی بوده است.
شاخص میزان مصرف انرژی کشور۴ برابر دنیاست
کارشناسان می‌گویند شاخص میزان مصرف انرژی در ایران به ازای هر مترمربع در سطح زیربنا به طور میانگین سه تا ۴ برابر دنیاست و تلفات انرژی در بخش خانگی و گرمایش در فصول سرد سال بسیار بالاست و از سویی دیگر ایران ۶.۷ برابر بیشتر از سرانه مصرف گاز دنیا و سه برابر بیشتر از کل اتحادیه اروپا گاز مصرف می‌کند که این میزان از مصرف مطابق فرهنگ اسلامی و ایرانی ما نیست.
آنچه که در شرایط فعلی بیش از هر راهکار دیگری می‌تواند به موضوع کمبود گاز کشور و از سوی دیگر به امر تولید و رونق اقتصاد کمک کند و مؤثر واقع شود، بحث صرفه جویی از سوی آحاد جامعه است که این امر با کم کردن دمای منزل و رساندن آن به حد مطلوب که بین ۱۸ تا ۲۱ درجه است امکان پذیر خواهد بود.
کاهش مصرف ۱۵۰ هزار مترمکعبی گاز طی یک هفته در قم
۳۷ درصد از مصرف کنندگان در استان قم بیش از الگوی مصرف گاز مصرف می‌کنند که اگر هر خانه تنها یک درجه دمای سیستم گرمایشی خود را کاهش دهد می‌تواند ۶ متر مکعب در مصرف گاز صرفه جویی کنند.
استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد با خطر افت فشار کمتری نسبت به مناطق بالادستی کشور مواجه است با این تفاسیر؛ طی برنامه ریزی های صورت گرفته و کاهش ساعت کاری ادارات، تعطیلی استخرها و کوره پزی‌ها و همراهی مردم قم و صرفه جویی عمومی، میزان مصرف انرژی گاز در استان قم طی هفته گذشته یعنی از ۱۷ تا ۲۳ دی در مقایسه با هفته قبل‌تر از آن یعنی ۱۰ تا ۱۶ دی، ۱۵۰ هزار مترمکعب کاهش یافته‌است.
قم در عرصه ذخیره گاز طبیعی نیز نقش آفرین است و نخستین مخزن ذخیره سازی گاز ایران و خاورمیانه در سال ۹۱ در منطقه سراجه در ۴۰ کیلومتر استان قم راه اندازی شده است که به دلیل نزدیکی و دسترسی آسان به خطوط انتقال گاز و همچنین به دلیل نزدیک بودن به مناطق پرمصرف از موقعیتی استراتژیک برخوردار است و می‌تواند پشتیبان خوبی برای تأمین گاز در فصول سرد سال محسوب شود.
برنامه بخش‌های مختلف استان در خصوص کاهش مصرف گاز
معاون اجرایی حرم مطهر حضرت معصومه (س) نیز اعلام کرد که واحد فنی مهندسی این آستان مقدس، چهار برنامه مختلف را برای کنترل و کاهش مصرف گاز در دستور کار قرار داده است که در مجموع اقدامات پیش‌بینی شده ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش مصرف گاز را برای بازه زمانی که کشور در شرایط ویژه به سر می‌برد، رقم خواهیم زد.
مسجد مقدس جمکران هم برای صرف جویی در مصرف گاز مسجد امام علی (ع) و شبستان هفت هزار متری امام حسن عسکری (ع) که به عنوان محل خواب زائران استفاده می‌شود و بخاری‌های بزرگ گازی در آن کار می‌کند را به صورت موقت بست و شبستان کربلا که محل برگزاری مراسم‌ها است را فقط برای برنامه‌های رسمی مسجد بازگشایی می‌کند و برنامه جانبی دیگر تا بهتر شدن شرایط، در این مکان برگزار نخواهد شد.
اصناف استان قم نیز اعلام کرده واحدهای صنفی می‌بایست فعالیت خود را تا ساعت ۲۱ به اتمام برسانند و ۵۰ تیم بازرسی سازمان صنعت معدن و تجارت، بسیج اصناف و بازرسی اتاق اصناف برای اجرای این طرح نظارت دارند و با واحدهایی که این دستورالعمل را رعایت نمی‌کنند برخوردهای قانونی صورت گیرد.
کاهش مصرف گاز واحدهای صنعتی قم حداقل به میزان ۵۰ درصد
همچنین سازمان صمت استان قم از واحدهای صنعتی که در فرآیند تولید آنها از گاز استفاده می‌شود به عنوان نمونه واحدهایی که کوره دارند خواسته تا برای کاهش مصرف گاز خود حداقل به میزان ۵۰ درصد اقدام کنند و در این روزها به تعمیرات اساسی واحد خود بپردازند و یا شیفت کاری خود را کاهش دهند تا میزان مصرف گاز خود را به حداقل برسانند.
این سازمان واحدهای صنعتی استان قم نیز درخواست کرده تا میزان مصرف برق خود را حداقل ۳۰ درصد کاهش دهند، چرا که برخی از نیروگاه تولید برق از گاز استفاده می‌کنند.
دانشگاه علوم پزشکی قم نیز اعلام کرده با هدف صرفه جویی و کمک به پایداری شبکه گاز، علاوه بر اقدامات زیرساختی و تعویض و تعمیر تجهیزات گرمایشی در مراکز مختلف و بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی قم، استفاده از سوخت جایگزین را در دستور کار مراکز درمانی قرار گرفته است.
در قم شاهد افت فشار و یا کمبود گاز در این مدت نبودیم
استاندار قم در بازدید از مرکز پیام، مانیتورینگ و دیسپاچینگ شرکت گاز استان با تاکید بر اینکه شرایط کنونی به دلیل تغییرات شرایط اقلیمی در کشور است گفت: ورود هوای سرد سیبری به کشورهای حوزه خلیج فارس، سرمای بی‌سابقه‌ای را برای کشور به خصوص استان‌های شمال شرق به ارمغان آورده است.
سید محمدتقی شاهچراغی افزود: همین مشکل هم برای کشور ترکمنستان بروز کرده و قطع گاز ورودی از این کشور به شمال باعث شده است تا استان‌های شمال شرق که انتهای شبکه گازرسانی کشور قرار دارند؛ با اُفت فشار گاز مواجه شوند.
وی با بیان اینکه ما باید همواره نسبت به چنین شرایطی آمادگی کافی داشته باشیم تا از اخلال در آسایش زندگی مردم پیشگیری شود گفت: با وجود همه اقدامات انجام شده در راستای آمادگی برای مقابله با بحران اما بهترین و مؤثرترین کار فرهنگ سازی برای بهینه کردن مصرف انرژی است.
شاهچراغی با اشاره به وجود برخی رفتارهای نادرست در مصرف انرژی که باعث افزایش بی رویه مصرف سوخت شده است گفت: ما فرهنگ غنی داریم و باید با بهره از همین مبانی فرهنگی و دینی و استفاده از ظرفیت‌های و ابزارهای مختلف رسانه‌ای و تربیتی این رفتارهای غلط را اصلاح کنیم.
استاندار قم با تاکید بر اینکه ما در قم شاهد افت فشار و یا کمبود گاز در این مدت نبودیم گفت: طی یک هفته گذشت ما برای کمک به هموطنان در شمال کشور که بدلیل سرمای بی سابقه دچار مشکل شده اند برخی محدودیت‌ها را در سطح ادارات و مراکز آموزشی اعمال کردیم.
وی افزود: همواره مردم قم در همه عرصه‌ها پیشگام بوده اند و در این مسئله نیز همراهی خوبی با ما داشتند که از همه مردم و مجموعه قدردانی می‌کنیم.
تشکر از همراهی اصناف، مسئولان و شهروندان قمی
مدیرعامل شرکت گاز استان قم نیز در جریان بازدید استاندار قم با اشاره به افزایش ۲۷ درصدی میزان مصرف گاز کشور در بخش‌های تجاری و خانگی نسبت به سال گذشته، اظهار کرد: این افزایش مصرف موجب شده است تا کشور در زمستان امسال با شرایط ویژه‌ای روبه‌رو شود.
مرتضی خوش‌لهجه با بیان اینکه شبکه گازرسانی کشور به صورت پیوسته است، تصریح کرد: در این روزهای سرد سال که میزان مصرف گاز افزایش پیدا کرده است؛ پایداری گازرسانی به مناطق شمالی کشور به صرفه‌جویی همه ما در مصرف گاز بستگی دارد.
وی با اشاره به کاهش ۱۵۰ هزار مترمکعبی مصرف گاز ادارات و دستگاه‌های دولتی استان طی هفته گذشته، از همراهی اصناف، مسئولان و شهروندان قمی تشکر کرد و از عموم شهروندان قمی درخواست کرد تا با تنظیم دمای محل سکونت و کار خود بین ۱۸ تا ۲۱ درجه، کشور را در زمینه گازرسانی به استان‌های شمالی یاری کنند.
توصیه‌هایی برای بهینه سازی مصرف گاز در منازل
اما عموم جامعه که مصرف گاز خانگی دارند می‌توانند با رعایت الگوی مصرف؛ نقش بسزایی در صرفه جویی گاز داشته باشند که رعایت مورادی همانند استفاده از پوشش مناسب، استفاده از پرده‌های ضخیم، استفاده از شیرهای ترموستاتیک و رعایت دمای رفاه ۱۸ تا ۲۱ درجه و پوشش مناسب موتورخانه‌ها توصیه می‌شود.
یک پنجره با شیشه تک جداره تقریباً ۱۰ برابر یک دیوار عایق کاری شده هم اندازه خود تلفات حرارتی دارد. برای کاستن از مشکلات ناشی از پنجره‌ها، می‌توان از راه‌های مختلف یک لایه هوای ساکن بین محیط داخل و خارج ایجاد کرد، با انجام این کار تلفات حرارتی پنجره به نصف کاهش می‌یابد.
همچنین نصب پرده‌های کاملاً چین‌دار که پنجره را کاملاً بپوشاند می‌تواند جلوی اتلاف حرارت را به مقدار زیادی بگیرد. این پرده‌ها در فصل تابستان نیز جلوی تابش خورشید را می‌گیرند و به خنک نگه داشتن داخل ساختمان کمک شایانی می‌کنند، بویژه اگر آستر براق داشته باشند.
استفاده نادرست از اجاق گاز یکی از بزرگ‌ترین دلایل اتلاف سوخت در منازل است
استفاده نادرست از اجاق گاز یکی از بزرگ‌ترین دلایل اتلاف سوخت در منازل است. زیاد کردن بیش از حد شعله، قرار دادن ظروف کوچک روی شعله‌های بزرگ و ظروف بزرگ روی شعله‌های کوچک، از مهم‌ترین اشتباهاتی است که برخی خانم‌های خانه‌دار مرتکب می‌شوند و باعث هدر رفتن ۴۰ درصد سوخت اضافی می‌شوند.
وجود هرگونه ترک در دودکش می‌تواند مقدار زیادی از انرژی گرمایشی را هدر دهد، به همین جهت دودکش‌ها می‌بایست سالی یک بار بررسی شوند و در صورت شکستگی مرمت شوند.
در راستای صرفه‌جویی بیشتر در مصرف سوخت، دمای آبگرمکن می‌بایست روی ۶۰ درجه سانتی‌گراد و حتی کمتر تنظیم شود و برای جلوگیری از هدر رفتن سوخت و انرژی گرمایشی، لوله‌های آب گرم و رادیاتور مرکزی می‌بایست عایق‌بندی شوند.
سرویس و تمیزکاری فن کوئل ها و هواگیری رادیاتورها، عدم استفاد از شومینه به دلیل اتلاف بالای انرژی، بستن کامل دریچه‌ها و خروجی کانال‌های کولر، بستن درب اتاق‌های بدون استفاده از جمله توصیه‌ها در راستای کاهش مصرف انرژی در منازل است.
امید است با صرفه جویی حداکثری از سوی همه شهروندان در جای جای کشور در این روزهایی که با کاهش بی سابقه دما تأمین گاز وارد نقطه حساس شده، افت فشار گاز در برخی استانها جبران شود و هموطنان ما در مناطق شمال شرق که در انتهای خطوط گازرسانی قرار دارند با مشکلات کمتری مواجه باشند.