خبرگزاری مهر – گروه استانها – سمیه گلابگیریان: مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی اقدامی است که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سال‌های گذشته تاکنون در راستای استحکام خانه‌ها برای جلوگیری از وارد شدن خسارت‌های مالی و جانی در پی حوادث در استان یزد اجرا کرده است.
در حال حاضر نیز ابلاغ پرداخت تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی برای ساخت ۲ هزار واحد مسکونی مقاوم به استان ابلاغ شده اما بانک‌ها همکاری خوبی در این مسیر ندارند.
خسارت ناشی از حوادث طبیعی اخیر از جمله سیل و طوفان در بسیاری از روستاها و خراب شدن بخش قابل توجهی از خانه‌های روستایی ضرورت مقاوم سازی ساخت و سازهای روستایی را مضاعف کرده است.
اقدامی که در ۱۵ سال اخیر با پرداخت تسهیلات کم بهره در استان یزد آغاز شده و تعداد زیادی از واحدهای مسکونی روستایی استان را مقاوم کرده است.
هر چند خشکسالی‌ها انتظار بروز سیلاب را کاهش داده اما امسال شاهد بارش‌های سیل آسایی بودیم که در برخی از روستاها از جمله زردین و نصرآباد خسارت‌زا شدند و این نشان می‌دهد که حادثه واقعاً خبر نمی‌کند و مقاوم سازی خانه‌های روستایی هم برای حفاظت از جان روستاییان که عمدتاً سالخورده هستند و هم جلوگیری از خسارت مالی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
بسیاری از خانه‌های قدیمی‌روستایی مقاوم نیستند و احتمال واردن شدن خسارت به خانه‌ها و حتی ساکنان آن وجود دارد از اینرو باید تمهیداتی اندیشیده شود که خانه‌های روستایی مقاوم‌تر باشند و دیگر ساخت و سازهای غیرمقاوم در روستاها انجام نشود.
البته در این دو دهه بخشی از روستاییان که از تسهیلات مقاوم سازی استفاده کرده‌اند ساخت و سازهای ایمن انجام داده‌اند اما بخش قابل توجهی از ساخت و سازهای روستایی با توجه به دریافت نکردن تسهیلات، مقاوم سازی نشده‌اند.
تأخیر در پرداخت تسهیلات و سنگ اندازی‌ها
یکی از روستاییان استان یزد با اشاره به تخصیص اعتبار برای مقاوم سازی خانه‌های روستایی گفت: این طرح اقدام بسیار خوبی است چرا که مردم روستا از سیلاب‌های اخیر و خسارت‌های جانی و مالی که به دنبال داشته است، ترسیده شده اند.
رضا قدسی ادامه داد: در حال حاضر عمده ساکنان روستاهای استان افراد سالخورده‌ای هستند که به تنهایی زندگی می‌کنند، و فرزندانشان دائم نگران حال آنها هستند و زمانی که از ایمنی ساختمان‌هایشان اطمینان باشد، این نگرانی کاهش می‌یابد.
وی که برای دریافت تسهیلات مقاوم سازی به بانک مراجعه کرده است از تعلل بانک‌ها در پرداخت این تسهیلات گلایه کرد و افزود: این تسهیلات به نوعی سرمایه‌گذاری است و بانک‌ها باید بخشی از اعتبارات خود را به این موضوع اختصاص دهند اما همکاری لازم صورت نمی‌گیرد و شاهد سنگ اندازی های متعدد در این مسیر هستیم.
این روستایی که مدتی است دریافت تسهیلات را دنبال می‌کند، افزود: دولت باید بانک‌ها را به همراهی در اجرای این طرح ملزم کند تا قبل از اتفاقات ناگوار شاهد مقاوم شدن خانه‌های روستایی باشیم.
ناتوانی اقتصادی روستاییان برای دریافت تسهیلات
یکی دیگر از روستاییان شرایط طرح‌های مقاوم سازی را خوب دانست اما گفت: بسیاری از روستاییان زمانی که می‌بینند باید برای دریافت این تسهیلات اصول ایمنی را رعایت کنند، قید آن را می‌زنند و این ناشی از توان اقتصادی پایین روستانشینان است.
رضا میرطاهری ادامه داد: با شرایط اقتصادی امروز نه این میزان تسهیلات برای ساخت مسکن مقاوم کفاف می‌دهد و نه روستاییان درآمد اقتصادی دارند که بتوانند اقساط را پرداخت کنند از اینرو به نظر می‌رسد که دولت باید راهکار دیگری را دنبال کند.
وی هم از طولانی شدن روند پرداخت تسهیلات گلایه کرد و افزود: همه این موارد دست به دست هم می‌دهند که بسیاری از روستاییان قید دریافت تسهیلات را بزنند و خانه‌ها را به صورت غیراصولی اما با هزینه کمتر بسازند.
میرطاهری، عدم حمایت دولت از ساخت و سازهای روستایی را منجر به آینده ناایمنی برای روستاها و ناچار خالی شدن آنها از سکنه دانست و افزود: راهکار دولت باید طوری باشد که روستاییان توان مشارکت در آن را داشته باشند.
گفتن این نکته ضروری است که مقاوم سازی خانه‌های روستایی از اهمیت بسیاری برخوردار است و نیاز به فرهنگ‌سازی دارد. برای کاهش خسارات حوادث طبیعی باید در مورد رعایت اصول فنی و مقررات ملی ساختمان در ساخت بناهای مسکونی و عدم ساخت بنا در مسیر آبراهه‌ها و سیلاب‌ها و رعایت حریم و بستر رودخانه‌ها چه در شهرها و چه در روستاها فرهنگ‌سازی شود.
استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد نیز لازمه ساخت و ساز مقاوم است که باید به آن توجه و اهتمام لازم را داشت. تجربه نشان داده است که خسارت جانی و مالی ناشی از حوادث طبیعی در روستاهایی که با تسهیلات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مقاوم سازی شده‌اند، بسیار ناچیز بوده و این نتایج اهمیت اجرای طرح را مضاعف می‌کند.
تخصیص سهمیه ۲ هزار واحدی به استان یزد
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از ابلاغ پرداخت تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی برای ساخت ۲ هزار واحد مسکونی مقاوم در روستاهای استان با نرخ مشارکت ۵ درصد و بازپرداخت ۲۰ ساله و ۳۶ ماه دوران مشارکت خبر داد.
علیرضا نادریان‌زاده افزود: در حال حاضر پرداخت این تسهیلات به هفت بانک استان ابلاغ شده و برای هر بانک سهمیه‌بندی شده است اما در حال حاضر بانک‌ها با مشکل منابع مالی مواجه هستند از اینرو روند پرداخت به کندی پیش می‌رود.
وی ادامه داد: یکی از دلایل این روند، منفی بودن تراز مالی بانک‌ها است و در تمام سرفصل‌ها پرداخت تسهیلات به کندی پیش می‌رود.
استقبال کم روستاییان یزدی
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان یزد درباره نظارت بر مقاوم سازی ساختمان‌ها با این تسهیلات نیز گفت: نظارت بر ساخت و سازها از سوی دفاتر نظام فنی روستایی در روستاها انجام می‌شود تا ساختمان‌هایی ایمن به عنوان سرمایه‌ای ماندگار برای روستاییان ساخته شود.
وی ادامه داد: اما استقبال از طرح مقاوم سازی چندان خوب نبوده و یکی از دلایل این است که متقاضی باید برای دریافت این تسهیلات ضوابط را رعایت کند و فکر می‌کند ساخت و ساز بدون مقاوم سازی از نظر اقتصادی برایش مقرون به صرفه‌تر است.
نادریان‌زاده گفت: این در حالی است که باید برای آینده این ساختمان‌ها نیز فکر کرد. اگر اتفاقی بیفتد سرمایه این افراد از بین می‌رود و جدای از تبعات مالی، خسارت‌های جانی نیز به همراه خواهد داشت اما متأسفانه به غلبه این دیدگاه که ساختمان غیرایمن ارزان‌تر تمام می‌شود، از این تسهیلات استفاده نمی‌شود.
وی با تاکید بر اینکه عمده روستاهایی که با تسهیلات بنیاد مسکن، مقاوم سازی در آنها صورت گرفته است، از تخریب ناشی از حوادث طبیعی در امان بوده اند، ادامه داد: سیلاب اخیر در استان یزد به جز در روستای زردین و نصرآباد خسارت به دنبال داشت اما هر جایی که بنیاد مسکن مقاوم سازی کرده است، حتی از زلزله هم در امان مانده است.
با این تفاسیر یکی از اقدامات جدی برای همراهی روستاییان برای اجرای طرح مقاوم سازی خانه‌های روستایی فرهنگ‌سازی، سپس اقدام برای افزایش سقف تسهیلات و پس از آن نیز افزایش طول دوره بازپرداخت است چرا که به دنبال خشکسالی‌ها، درآمد اقتصادی روستاییان به حداقل رسیده و توان بازپرداخت این تسهیلات را ندارند و با همین تسهیلات هم نمی‌شود خانه ساخت.