خبرگزاری مهر - گروه استانها: سید مجتبی میرلوحی مشهور به نواب صفوی در محله خانی‌آباد واقع در جنوب شهر تهران به دنیا آمد. نواب صفوی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه حکیم نظامی و دوره متوسطه را در مدرسه صنعتی آلمانی‌ها آموخت؛ او در کنار دروس جدید به تحصیل علوم حوزوی در مدرسه مروی و مسجد قندی خانی‌آباد پرداخت.
شهید نواب صفوی در سال ۱۳۲۲ به استخدام شرکت نفت درآمد و به دنبال آن به آبادان منتقل شد. مدتی از حضور وی در آبادان نگذشته بود که یکی از متخصصان انگلیسی حاضر در مجموعه شرکت نفت؛ رفتار نامناسبی با یکی از کارگران ایرانی داشت که این امر اعتراض نواب صفوی را برانگیخت و او از کارگران دیگر هم دعوت کرد تا نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند که در پی آن؛ اعتراضاتی شکل گرفت که با ورود نیروهای نظامی این اعتراضات سرکوب شد و شهید نواب صفوی شبانه مجبور شد تا از آبادان خارج شود و به سمت بصره و از آنجا به نجف اشرف مهاجرت کند.
تحصیل وی در نجف اشرف، سه سال و نیم به طول انجامید و او در این مدت در محضر اساتید مشهوری مانند علامه امینی صاحب الغدیر، آیت‌الله سید حسین طباطبایی قمی و آیت‌الله شیخ محمد تهرانی به تحصیل فقه، اصول، تفسیر قرآن و مباحث اعتقادی مشغول شد.
در سالهای اقامت شهید نواب صفوی در نجف، شخصی به نام «احمد کسروی» استاد رشته حقوق دانشگاه تهران که به دنبال گسترش هویت ایرانی سکولار بود، آثاری علیه اسلام و مکتب تشییع به چاپ رساند که وقتی این کتاب‌ها به دست نواب رسید و او از محتوای اهانت بار آن علیه مکتب تشییع آگاهی یافت؛ تصمیم گرفت در گام اول علما و طلاب نجف را از این موضوع با خبر سازد و در ادامه به دستور آیت الله سیدابوالحسن اصفهانی برای مبارزه با کجرویها و کج‌اندیشی‌ها به ایران آمد.
پس اقدامات علمی و انجام مباحثه‌های فراوان با احمد کسروی وقتی دید تلاش‌های علمی وی و دیگر علمای وقت ثمره‌ای ندارد، شهید نواب صفوی با اعتقاد به ارتداد کسروی، حذف فیزیکی وی را طراحی کرد و در پی اقدامی، خود شخصاً به کشتن کسروی اقدام و در این برخورد حتی با او گلاویز هم میشود که سرانجام کشتن کسروی توسط دیگر اعضای فداییان اسلام به نتیجه رسید.
نواب صفوی پس از اقدام ناموفق خود برای کشتن کسروی زندانی شد و بعد از آزاد شدن جمعیت فداییان اسلام را تشکیل داد که ترور وابستگان استعماری مانند احمد کسروی، عبدالحسین هژیر، علی رزم‌آرا و حسین علاء از جمله فعالیت‌های سیاسی این جمعیت است.
او همچنین با حکومت دکتر مصدق به خاطر عدم عمل به احکام اسلامی به مخالفت برخاست و به همین جهت در ایام نخست وزیری مصدق، دستگیر و به زندان افتاد.
سرانجام شهید نواب صفوی به همراه سه تن از همرزمانش به نام‌های «خلیل طهماسبی»، «مظفر علی ذوالقدر» و «سیدمحمد واحدی» از سوی رژیم طاغوت به اعدام محکوم شدند و در ۲۷ دی ۱۳۳۴ تیرباران و درجه رفیع شهادت نائل آمدند.
شهید نواب صفوی را ابتدا در قبرستان روستای مسگرآباد واقع در شرق تهران خاکسپاری کردند و بعد از چند سال پیکرش به قم منتقل در وادی السلام تدفین شد.
نحوه انتقال پیکر شهید نواب صفوی به وادی السلام قم
حجت الاسلام جعفر شجونی از که در انتقال پیکر شهید نواب صفوی به قم نقش مؤثری داشته می‌گوید؛ شهرداری تصمیم گرفته بود که قبرستان مسگرآباد را به پارک تبدیل کند. ما این حرکت را سیاسی می‌دانستیم چرا که معتقد بودیم رژیم می‌خواهد اثری از فداییان اسلام باقی نماند و همه آثار و خاطره‌ها از آن گروه مبارز انقلابی را از بین برود.
با چند نفر از دوستان تصمیم گرفتیم تا پیکر این شهید را به مکان دیگری منتقل کنیم و برای این کار از آیت الله مرعشی نجفی اجازه گرفتیم و یک شب به سمت قبرستان مسگرآباد حرکت کردیم. قرار بود که پیکر شهدای دیگر را هم از قبر خارج کنیم، اما فرصت اندک بود و ممکن بود که دستگیر شویم به همین دلیل فقط پیکر شهید سید مجتبی نواب صفوی و دو نفر از شهدا را توانستیم از قبر خارج و آن را به قم منتقل کنیم.
وقتی خواستیم پیکرها را در وای دالسلام قم دفن کنیم، متولیان قبرستان اجازه این کار را ندادند و ما مجبور شدیم به آیت الله مرعشی نجفی مراجعه کنیم و ایشان به مسئولان قبرستان دستور دادند تا پیکر شهدا دفن شود.
حجت الاسلام سید محمود مرعشی نجفی فرزند آیت‌الله مرعشی نجفی نیز در این خصوص می‌گوید: مرحوم نواب صفوی را ابتدا در مسگرآباد دفن کردند، ولی عده‌ای آمدند و از ابوی برای نبش قبر و انتقال ایشان به قم کسب تکلیف کردند. مرحوم والد هم مشروط بر این‌که جسد به همراه خاک اطراف آن برداشته شود و به هم نخورد، اجازه دادند. آن‌ها نیز همین کار را کردند و ابوی ما ساعت یک بعد از نیمه شب رفتند و مجدداً بر او نماز میت خواندند و همان‌جا دفن کردند.
نظر رهبر معظم انقلاب در خصوص شخصیت شهید نواب صفوی
رهبر معظم انقلاب در خصوص شخصیت شهید نواب صفوی فرمودند: «آن کسی که در دوره جوانی من خیلی روی من اثر گذاشت، در درجه اول، مرحوم نواب صفوی بود. آن زمانی که ایشان به مشهد آمد، حدوداً پانزده سالم بود. من به‌شدت تحت تأثیر شخصیت او قرار گرفتم و بعد هم که از مشهد رفت، به فاصله چند ماه بعد، با وضع خیلی بدی شهیدش کردند. این هم تأثیر او را در ما بیشتر عمیق کرد.»