خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب_ فاطمه میرزاجعفری: بیستمین دوره جشنواره کتاب و رسانه نوزده دوره است که با هدف توجه بیشتر به کارکردهای رسانه در حوزه کتاب و نشر برگزار شده است این جشنواره تلاش می‌کند ظرفیت‌های رسانه‌ای در زمینه کتاب را شناسایی و فعال کند. امسال اما پس از یک سال وقفه به دلیل شیوع ویروس کرونا، بیستمین دوره جشنواره کتاب و رسانه همزمان با هفته کتاب و کتابخوانی آغاز شد.
جشنواره کتاب و رسانه را می‌توان یکی از قدیمی ترین جشنواره‌های حوزه کتاب دانست؛ این جشنواره در آستانه سومین دهه فعالیت خود بوده و یکی از جشنواره‌های پر مخاطب برای اهالی حوزه کتاب و رسانه به شمار می‌رود.
بیستمین جشنواره کتاب و رسانه امسال در دو بخش «مسابقه آثار رسانه‌ای تولیدشده» با محوریت کتاب در بازه زمانی دو سال (اول مهر ۱۳۹۹ لغایت ۳۱ شهریور ۱۴۰۱) و بخش «ایده‌پردازی تولید محتوا» با موضوع ترویج گونه‌های جدید کتاب برگزار شده که البته اختتامیه «رویداد ایده پردازی تولید محتوای رسانه ای» ۲۵ آبان ماه همزمان با روز «کتاب، رسانه و زبان فارسی» در سی امین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
توجه به گونه جدید رسانه در بیستمین جشنواره کتاب و رسانه
سیاوش صلواتیان دبیر بیستمین دوره جشنواره کتاب و رسانه در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تغییرات این جشنواره گفت: جشنوراه کتاب و رسانه، جشنواره‌ای است که برای تقویت نقش رسانه‌ها و در حمایت، ترویج کتاب و صنعت نشر برگزار می‌شود یعنی با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها تلاش می‌کنیم تا هدف جایگاه صنعت نشر و کتاب را در جامعه توسعه دهیم. این جشنواره همیشه برگزار شده است و دوره بیستم هم پس از یک سال وقفه به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این جشنواره توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار می‌شود افزود: در دوره بیستم من به عنوان دبیر جشنواره هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما وظیفه دبیر علمی جشنواره را برعهده دارم.
صلواتیان درباره تغییر رویکردهای جشنواره گفت: رویکردهای جشنواره بیستم به صورت کلی تغییر کرده است و به سمت مردمی‌تر شدن و رسانه‌های جدید رفته است. تغییرات جدی در جشنواره داشتیم که سبب شد آئین نامه جشنواره برای اولین بار به صورت کامل وجامع نوشته شود و در دسترس قرار گیرد.
دبیر علمی بیستمین جشنواره کتاب و رسانه افزود: پیش از این تاکید جشنواره بر روی خبر به عنوان یکی از کارکردهای رسانه بیشتر بود در جشنواره جدید اما به کارکردهای دیگر رسانه و گونه‌های جدید آن توجه شده است.
اهدای چهار جایزه ویژه در بیستمین جشنواره کتاب و رسانه
صلواتیان در پاسخ به سوالی مبنی بر تعداد جوایز و بخش‌های مختلف بیستمین جشنواره کتاب و رسانه گفت: جوایز در سه حوزه مختلف مطبوعات و خبرگزاری‌ها، رسانه‌های دیداری و شنیداری و رسانه‌های اجتماعی اهدا می‌شود. همچنین چهار جایزه ویژه برای اولین بار در جشنواره اهدا می‌شود.
وی افزود: جایزه ناشر برتر در زمینه استفاده از ظرفیت رسانه‌ها که ما از ناشران درخواست کردیم آثار و فعالیت‌های رسانه‌ای را از طریق سایت resane.ketab.ir برای ما ارسال کنند و قرار است برای اولین بار به یک ناشر که توانسته از ظرفیت‌های رسانه‌ای خوب استفاده کند جایزه ویژه داده شود.
دبیر بیستمین جشنواره کتاب و رسانه گفت: جایزه ویژه مردمی دیگر جایزه‌ای است که در این دوره قرار دارد به این شکل که علاقه مندان می‌توانند با مراجعه به سایت resane.ketab.ir پنج اثری که هیئت داوران بیشترین امتیاز را به آنها داده اند مشاهده کرده و در رأی گیری درباره آنها شرکت کنند، طبیعی است که هر اثری بتواند بیشترین امتیاز را دریافت کند شامل جایزه می‌شود این بخش همچنان قابل دسترسی است و علاقه مندان برای رأی دهی می‌توانند به آن مراجعه کنند.
وی افزود: جایزه ویژه بعدی شامل رسانه برتر حامی کتاب می‌شود به این شکل که رسانه‌ای که در یک سال گذشته توانسته باشد خدمات بیشتری را به زیست بوم نشر کتاب کشور کند شامل دریافت جایزه این بخش می‌شود و چهارمین جایزه ویژه ما هم جایزه شخصیت رسانه‌ای برتر است که شامل شخصیتی در واقع رسانه‌ای می‌شود که در یک سال گذشته خدمات بیشتری را در حوزه کتاب داشته باشد مورد تقدیر قرار می گرد و جایزه می‌گیرد.
جایزه ویژه مردمی دیگر جایزه‌ای است که در این دوره قرار دارد به این شکل که علاقه مندان می‌توانند با مراجعه به سایت resane.ketab.ir پنج اثری که هیئت داوران بیشترین امتیاز را به آنها داده اند مشاهده کرده و در رأی گیری درباره آنها شرکت کنند
صلواتیان با اشاره به اینکه این چهار جایزه برای اولین بار در این دوره اهدا می‌شوند گفت: همچنین در رویکردهای جشنواره کتاب و رسانه نیز ما تغییراتی را داشته ایم و به غیر از درنظر گرفتن جوایز ویژه، تعریف آئین نامه، ورود جشنواره به حوزه سیاست گذاری را به عنوان یکی از اهداف دوره بیستم دنبال کردیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه بازه زمانی ارسال آثار به چه شکل بوده است افزود: ما امسال فقط از کسانی که محتوای رسانه‌ای منتشر شده در یک سال گذشته داشته اند تقاضا نکردیم که اثار خود را بفرستند بلکه از افرادی که ایده‌هایی در این زمینه داشتند نیز تقاضا کردیم ایده‌های خود را برای ما بفرستند و در یک رقابت رویداد ایده پردازی تولید محتوا که برگزار شد و برگزیده‌ها انتخاب شدند، ۱۵ نفر برتر حوزه ایده پرداز در یک رویداد دو روزه ایده‌های خود را توسعه دادند و خیلی از این ایده‌ها با حمایت خبرگزاری کتاب، شبکه تلویزیونی کتاب و سازمان صدا و سیمادر روند تولید قرار گرفتند.
دبیر علمی بیستمین جشنواره کتاب و رسانه در پاسخ به این سوال که چرا اختتامیه رویداد ایده پردازی به صورت مجزا برگزار شد گفت: این دو رویداد با یکدیگر متفاوت بودند و تصمیم شورای سیاست گذاری بر این بود که این دو رویداد به صورت مستقل برگزار شوند اما تمام افرادی که در این رویداد دو روزه برگزیده شدند در اختتامیه جشنواره هم حضور داشته و از آنها تقدیر می‌شود.
داوری هزار و ۲۰۰ اثر در جشنواره کتاب و رسانه
صلواتیان با اشاره به اینکه قرار است دبیرخانه این جشنواره به صورت دائمی باشد افزود: تلاش می‌کنیم اعلام فراخوان ارسال آثار به صورت سالانه نباشد و در طول سال نیز تقدیر و شناسایی از فعالان رسانه‌ای در حوزه کتاب را ادامه دهیم.
وی در خصوص تغییر آثار دوره بیستم به لحاظ کمی و کیفی با سایر دوره‌ها گفت: با وجود اینکه اعلام فراخوان ما مقارن با محدودیت‌های اینترنتی شد اما نزدیک به هزار اثر را امسال دریافت کردیم که نسبت به سال‌های گذشته رشد داشته است همچنین در بخش ایده پردازی و دریافت آثار در فرمت های رسانه‌ای از آنجایی که بر رسانه‌های اجتماعی در کنار مطبوعات تاکید داشتیم توانستیم رکورد دریافت آثار را پشت سر بگذاریم و به همان میزان که در حوزه مطبوعات و خبرگزاری آثار به دست مان رسده بود در حوزه رسانه‌های اجتماعی نیز آثاری را دریافت کردیم.
دبیر علمی بیستمین جشنواره کتاب و رسانه افزود: از پادکست، توئیت، مطالب وبلاگ‌ها، ویدئوها، استوری و پست‌هایی که در پلت فرم‌های شبکه‌های اجتماعی منتشر شده اند ما همه آن را در بخش رسانه‌های اجتماعی پذیرفتیم و به صورت کلی سه نوع محتوای متنی، تصویری، ویدئویی و دیداری و شنیداری ما دریافت اثر داشتیم.
صلواتیان افزود: ما همچنان از همان سامانه دوره هفدهم و هجدهم استفاده کردیم با این تفاوت که بخش‌های جدیدی به این سامانه اضافه شد و پوستر این جشنواره به طور کامل تغییر پیدا کرد.
وی در خصوص زمان برگزاری اختتامیه این جشنواره گفت: بعد از فراخوان نزدیک به هزار اثر رسانه‌ای برای ما ارسال شده است در میان آنها فرایند گزینش و انتخاب آن‌هایی که شرایط حضور در جشنواره را داشتند انجام شده است. به طور کلی هزار و ۲۰۰ اثر توسط ۴۰ نفر از اساتید حوزه ارتباطات و رسانه داوری شده است و در ۱۷ محور مختلف برگزیده‌ها انتخاب شدند که در هفته دوم بهمن ماه اختتامیه جشنواره را برگزار می‌کنیم.