خبرگزاری مهر - گروه استانها: بر اساس آخرین آمارهای سازمان جهاد کشاورزی مساحت باغات گلستان حدود ۳۰ هزار هکتار بوده که بیش از ۶ هزار هکتار از این عرصه‌ها به زیر کشت انواع مرکبات به ویژه نارنگی و پرتقال رفته است.
باغداران به ویژه مرکبات‌کاران گلستان همه ساله با مشکلات متعددی دست به گریبان هستند که از آن جمله می‌توان به آفت زدگی باغات، قیمت پایین محصول، کیفیت نامرغوب کود و سموم، نبود خرید تضمینی و نقش آفرینی دلال‌ها اشاره کرد که باعث خسارت‌های بی شماری به فعالان این بخش می‌شود.
میزان تأثیر و به طور شفاف‌تر، خسارت این پارامترها در سال‌های مختلف به فراخور شرایط متغیر بوده اما روایت دغدغه امسال مرکبات کاران گلستان متفاوت است.
قیمت اندک محصول و کاهش حدود ۲۵ درصدی قیمت نارنگی و پرتقال نسبت به سال گذشته و هجمه دلالان به باغات سبب شد تا بسیاری از باغداران پرتقال و نارنگی گلستان میل و رغبتی به برداشت و فروش محصول نداشته باشند.
۶۰ درصد محصول برداشت شده است
به نحوی که بر اساس آمارهای سازمان جهاد کشاورزی تا پایان دهه دوم دیماه فقط ۶۰ درصد محصول باغات مرکبات چیده شد.
به روایت دیگر آنکه حدود ۴۰ درصد باغداران به امید افزایش قیمت پرتقال و نارنگی در هفته‌ها و ماه‌های پایانی سال برنامه‌ای برای چیدن محصول باغات نداشته‌اند، اما به ناگهان چالشی جدید باغداران را غافلگیر کرد.
کاهش قیمت مرکبات سبب شد تا باغداران محصول خود را برداشت نکنند برودت دما تا منفی ۱۵ درجه سانتیگراد در مناطق غربی گلستان به عنوان قطب اصلی باغات مرکبات گلستان سبب شد تا ثمره و دسترنج چند ماهه باغداران در معرض نابودی قرار بگیرد.
هر چند پس از بروز سرما و یخبندان تعدادی از باغداران گلستانی تصمیم گرفتند تا محصول باغات خود را جمع آوری کنند اما نبود کارگر و البته هوای بسیار سرد دو هفته اخیر در گلستان اجازه نداد که بسیاری از باغداران محصول خود را بچینند.
با توجه به اینکه هر هکتار باغ مرکبات در گلستان حدود ۲۰ تن محصول به ثمر می‌آورد، تعداد کارگر زیادی برای چیدن پرتقال و نارنگی‌های باقی مانده روی درختان مرکبات نیاز بود. این میزان از نیروی کار در این هوای سرد در دسترس باغداران نبود و هزاران تن محصول مرکبات بر روی درختان یخ زد و به اصطلاح باغداران مرکبات تلخ شدند و کیفیت تازه خوری و یا صادرات را از دست دادند و به محصول درجه دو و سه تبدیل شدند.
کاهش قیمت مرکبات
محمدحسن درزی یکی از باغداران بندرگز به خبرنگار مهر گفت: امسال زندگی و دارایی بسیاری از مرکبات کاران گلستان نابود شد و همه داشته‌های آنها بر باد رفته است.
وی گفت: تا قبل از سرمای هفته گذشته قیمت پرتقال روی درخت به رقمی معادل چهار هزار تومان کاهش یافت، مبلغی که نصف هزینه تولید، سبد و کارگر را هم تأمین نمی‌کرد.
وی افزود: در حالی که قیمت همه محصولات و تولیدات کشاورزی و غیر کشاورزی در بازار افزایش چند برابری داشته اما قیمت مرکبات نسبت به سال گذشته بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.
درزی گفت: کاهش قیمت پرتقال و نارنگی سبب شد تا تعداد زیادی از باغداران تصمیم بگیرند که محصول درختان را نچینند و محصول را روی درخت نگه دارند تا شاید قیمت افزایش پیدا کند که علاوه بر اینکه افزایش قیمتی رخ نداد، بلکه یخبندان بسیاری از تولیدات باغداران را غیر قابل مصرف کرد.
وی ادامه داد: اگر صنایع تبدیلی و مجموعه‌های انباری مناسبی در منطقه وجود داشته باشد این وقایع تلخ رخ نمی‌داد تا کی باید شاهد شعار مسئولان باشیم.
دسترنج باغداران روی درخت یخ زد
مراد نفر یکی دیگر از باغداران کردکوی هم به خبرنگار مهر گفت: بیشترین اجحاف و ظلم به باغداران پرتقال و نارنگی می‌شود، در حالی که دولت بیشتر محصولات کشاورزی را خرید تضمینی می‌کند اما توجهی به محصول مرکبات ندارد.
وی افزود: اصلی ترین علت خسارت‌های ناشی از یخبندان آن است که قیمت پرتقال و نارنگی بسیار کمتر از هزینه صرف شده برای آن بود و این موضوع سبب شد تا هزاران تن محصول و دسترنج باغداران روی درخت یخ زده و تلخ شود.
نفر ادامه داد: حدود نیمی از باغداران منطقه محصول خود را برداشت نکرده‌اند، دلالان قیمت سه تا چهار هزار تومانی برای پرتقال یا نارنگی به باغداران می‌دهند که بیشتر به سرقت مجاز محصول شباهت دارد تا خرید.
سرما به ۲۰ درصد باغات گلستان خسارت زد
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در این خصوص در گفتگو با خبرنگاران گفت: سرمای هوا و یخبندان روزهای گذشته به ۱۵ تا ۲۰ درصد میوه‌های باغات استان خسارت زد.
محمدرضا عباسی افزود: استان گلستان حدود ۳۰ هزار هکتار باغ دارد که در ۶ هزار هکتار آن مرکبات از جمله پرتقال و نارنگی تولید می‌شود.
وی ادا مه داد: بر اساس برآورد کارشناسان امسال در زمره سال‌های بارآور مرکبات قرار داشت و میزان محصول تولیدی در باغات مرکبات گلستان بیش از ۱۰۰ هزار تن پیش بینی می‌شود که قبل از شروع سرما و یخبندان ۶۰ هزار تن محصول از این باغ‌ها برداشت شد و همچنان ۴۰ هزار تن محصول بر روی درختان باقی مانده بود.
عباسی گفت: کمبود کارگر، قیمت پایین محصول و انتظار برای افزایش قیمت از مهمترین دلایل برداشت نکردن ۴۰ هزار تن میوه باقی‌مانده بر روی درختان بود که متأسفانه سرمای هوا و یخبندان چند روز اخیر باعث تلخی و از دست دادن کیفیت و قابلیت نگهداری این محصولات شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: با وجود هشدارهای هواشناسی، برخی از باغداران به این اخطارها کم توجهی کردند و برخی هم به سبب نبود کارگر نتوانستند در فاصله صدور اخطار تا بروز یخبندان محصول خود را جمع آوری کنند.
عباسی افزود: سرما شدید به بخشی از درختان پرتقال و نارنگی باغ‌های شهرستان‌های بندرگز، کردکوی، گرگان، علی‌آبادکتول، آزادشهر و رامیان خسارت زد.
امکان خرید تنظیم بازار وجود ندارد
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم به خبرنگاران گفت: براساس آمارهای سازمان جهاد کشاورزی امسال ۱۱۰ هزار تن انواع مرکبات از باغات این استان برداشت شده است.
حسین پهلوانان افزود: هر ساله سازمان تعاون روستایی عهده‌دار خرید و دپو مرکبات بود ولی امسال و بر اساس بخش نامه‌های بالادستی این وظیفه به اتحادیه و صنف باغداران سپرده شده است.
پهلوانان افزود: به سبب نبود اتحادیه منسجم و قدرتمند در گلستان، امکان خرید برای تنظیم بازار و انبار میوه مازاد به طور کامل میسر نشده و برخی از باغداران به اجبار محصول خود را به قیمت‌های اندک در محدوده چهار هزار تومان به فروش رساندند که کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد.
نبود صنایع تبدیلی
نماینده مردم کردکوی، گمیشان، بندرترکمن و بندرگز در مجلس شورای اسلامی هم گفت: کاهش قیمت خرید محصول باعث شده تا باغداران برداشت مرکبات را رها کنند و این فرایند باعث شده تا محصول بر روی درخت باقی بماند.
عبدالجلال ای ری افزود: تولید مرکبات به دلیل نبود صنایع تبدیلی و فرآوری در گلستان برای باغداران صرفه اقتصادی نداشته و آنها اقدام به قطع درختان مثمر کرده‌اند.
وی با بیان اینکه غرب گلستان قطب تولید مرکبات است، اضافه کرد: باغداران این منطقه به دلیل عدم نقدینگی دیگر قادر به تولید نیستند و یکی از راهکارهای نجات این حوزه ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری آنها در این ناحیه است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم چندی قبل به خبرنگاران گفته بود: امسال میوه مورد نیاز شب عید استان از باغداران استان خریداری می‌شود تا کمکی به باغداران باشد.
در حالی که محمد برزعلی از آغاز فعالیت این مراکز از ابتدای بهمن خبر داده بود ولی پیگیری‌های خبرنگار مهر از مرکبات کاران بیانگر آن بوده که تا کنون این مراکز راه اندازی نشده است.
گفتنی است، طبق گزارش باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان، در این استان ۳۳ هزار و ۲۰۰ باغ شامل آلو، شلیل، هلو، زیتون، انار، پرتقال، نارنگی، نارنج و برخی میوه‌های دیگر وجود دارد که باید برای جلوگیری از هدررفت دسترنج باغداران، صنایع تبدیلی آن ایجاد شده و یا خرید تضمینی داشته باشند.