خبرگزاری مهر - گروه استانها - محمد زاده رحمانی*: اقتصاد علمی است که به گفته پائول کروگمن به تحلیل تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات می‌پردازد. البته اقتصاد دانان دیگر، تعاریف مختلفی از علم اقتصاد که شاخه‌ای از علوم انسانی است را ارائه می‌دهند ولی در مجموع برآیند و جمع بندی آنها این است که این علم صرفاً تک بعدی عمل نمی‌کند و همه شاخص‌ها را در یک محدوده جغرافیایی سنجیده و سپس به اظهار نظر می‌پردازد.
این مقدمه، بیشتر بدین جهت بود که در یک سال گذشته، یکی از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی اقدام به استفاده و برداشت سلیقه‌ای از آمارهای مرکز آمار کرده و با بکار بردن کلمات و عبارات پوپولیستی سعی در القای این مطلب به مخاطبان دارد که شاخص‌های اقتصادی استان یزد از بقیه کشور ضعیف‌تر بوده و همواره به برجسته کردن برخی از اعداد و پنهان کردن اعداد دیگر می‌پردازد.
وی در مقاطع مختلف به بالا بودن و رکوردزنی نرخ تورم استان یزد اشاره داشته و هیچ گاه به رتبه‌های برتر در تولید کالا و خدمات و حتی قیمت‌های پایین برخی از محصولات در استان اشاره نمی‌کند.
اخیراً نیز در فضای مجازی مطالبی از رکوردزنی استان یزد در تورم مسکن، خوراکی و زندگی دست به دست می شود این در صورتی است که اولاً، تورم یکی از شاخص‌های اقتصاد کلان است که مدیریت آن همواره جزو اولویت‌های اقتصادی دولت‌ها قرار داشته و وظیفه اصلی کنترل آن بر عهده بانک مرکزیقرار دارد زیرا اساساً تورم با تحولات نقدینگی در کشور رابطه نزدیکی داشته و برای کنترل و کاهش آن باید نرخ ارز، مخارج دولت، حجم نقدینگی، نرخ سود نظام بانکی، دستمزد، تعرفه‌های گمرکی، سیاست‌های تجاری و از همه مهمتر انتظارات تورمی، مدیریت و کنترل شود که همه این متغیرها در سطح ملی تعیین و هدف گذاری می‌شود و مدیران استانی کمتر در آنها نقش آفرین هستند.
البته دامنه اثر تحولات اقتصادی کشور در هر استان متناسب با ساختار اقتصادی آن متفاوت خواهد بود و استان‌هایی که بخش صنعت و خدمات در آنها بزرگ‌تر است، اثرپذیری بیشتر و سریع‌تری را نشان خواهند داد.
دوم اینکه، بررسی تورم در استان یزد به تفکیک شاخص‌ها، مناطق شهری و روستایی و گروه‌های کالایی نشان می‌دهد که علیرغم بالاتر بودن تورم در برخی موارد و تفاوت ساختار تورم استان یزد با سایر استان‌های کشور، در مجموع اختلاف معناداری در نرخ تورم استان یزد با کشور وجود ندارد که به تفکیک گروه‌های کالایی و خانوارها به آن می‌پردازیم.
گروه‌های کالایی
علیرغم بالاتر بودن تورم در گروه مسکن، آب، برق و سوخت در استان یزد، این گروه کالایی همچنان در استان یزد از میانگین کشوری ارزان‌تر ارائه می‌شود.
بررسی شاخص قیمت‌ها در استان نشان می‌دهد که شاخص قیمت گروه‌های کالایی حمل و نقل، پوشاک و کفش، ارتباطات و بهداشت و درمان در استان یزد ارزان‌تر از میانگین کشوری است.
همچنین بررسی شاخص قیمت در استان نشان می‌دهد که کالاهای غیر خوراکی و خدمات در استان یزد ارزان‌تر از میانگین کشوری است.
خانوارها
در دی ماه ۱۴۰۱، شاخص کل قیمت مصرف‌کننده برای خانوارهای کشور (۱۰۰=۱۳۹۵) به عدد ۵۸۷.۴ رسید که نسبت به ماه قبل ۴.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه، بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور مربوط به استان‌سیستان و بلوچستان با ۵.۶ درصد و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان‌کرمان با ۲.۱ درصد است. این نرخ در استان یزد برابر با ۵.۲ درصد بوده است که جایگاه چهارم را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای کشور ۵۱.۳ درصد است و بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان سیستان و بلوچستان (۶۶.۷ درصد) و کمترین آن مربوط به استان بوشهر (۴۳.۹ درصد) است. این نرخ در استان یزد برابر با ۵۴.۶ درصد بوده است که جایگاه دوازدهم را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
نرخ تورم ١٢ ماهه منتهی به دی ماه ۱۴۰۱، برای خانوارهای کشور به عدد ۴۶.۳ درصد رسید. بیشترین نرخ تورم ١٢ ماهه مربوط به استان لرستان (۵۱.۶ درصد) و کمترین آن مربوط به استان خوزستان (۴۱.۳ درصد) است. این نرخ در استان یزد برابر با ۴۸.۹ درصد بوده است که جایگاه چهاردهم را در بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
همه اینها در صورتی است که یزد در زمینه شاخص های رشد اقتصادی در جایگاه اول تا سوم کشور قرار دارد و طبیعی است که تقاضای کالا و خدمات در آن به نسبت استان‌های کم تحرک بیشتر بوده و مسلماً هر چه تقاضا بیشتر باشد، تورم نه به همان میزان بلکه با نسبت کمتری بیشتر خواهد بود، بویژه اگر عرضه کالا که اغلب در سطح ملی مدیریت می‌شود، پاسخگوی تقاضای فزاینده یک استان پیشرو نباشد.
*دانش آموخته مدیریت کسب و کار