اکرم صدیقی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تاریخ شفاهی، از تاریخ برای تاریخ گفتن است؛ افرادی از اقشار مختلف که مشاهدات و احساساتشان در تلاقی زمانی حوادث مهم، دارای اهمیت تاریخی شده است و حالا با این فرصت ایجاد شده میتوانند بخشی از پازل تاریخ واقعه را تکمیل کنند.
رئیس حوزه هنری خراسان شمالی با تاکید بر اینکه این افراد از اجتماعهای مختلفی همچون بانوان، جوانان، رزمندگان، معلمان و… هستند، ادامه داد: با تاریخ شفاهی میتوان به زوایای پنهان حوادث پی برد و نتیجه نهایی یک تصمیم کلان را در ردههای افراد عمل کننده و اجرایی آن و یا حتی در سطح خانواده یک رزمنده دید.
وی افزود: با تاریخ شفاهی میتوان به ترس ناشی از حضور یک رزمنده در میدان مین پی برد؛ ترسی که از جنس احساسات انسانی است و در نهایت پا به پای او بر ترس غلبه کرد و به شهامت رسید.
صدیقی گفت: تاریخ شفاهی است که توانسته معنای انتظار کشیدن یک زن برای رسیدن یک خبر از همسر رزمنده اش را به مخاطب منتقل کند و یا مخاطب را حین خواندن نوع رفتار یک اسیر در اسارتگاه برای فراموش نکردن نام و چهره عزیزانش به عمق واژه اسارت نزدیک کند.
رئیس حوزه هنری خراسان شمالی تصریح کرد: تاریخ شفاهی شیوه و روش استخراج خاطرات افراد است که به ابزاری برای ضبط صدای راوی (صاحب خاطره)، نقش مؤثر مصاحبه کننده یا به عبارتی گفت و گو کننده در هدایت جریان مصاحبه، پیاده سازی صحیح صوت ضبط شده و سپس تدوین اثر برای مکتوب شدن آن نیاز است.
وی افزود: هر کدام از این قسمتها نیز دارای اهمیت است؛ مثلاً در پیاده سازی یک صوت، نقش مهم پیاده ساز برای هر آنچه میشنود را تبدیل به متن کند و در این میان حتی سکوت و مکث افراد هم دارای اهمیت میشود.
صدیقی گفت: حالات چهره، حرکات چشمها و بدن و یا معنای پنهان در یک پاسخ هم دارای اهمیت میشود؛ مثلاً از پاسخ بله گفتن به سوال، فقط یک بله خالی نیست. باید فرد پیاده ساز حالت شخص را هم بنویسد تا برای مرحله بعد، نویسنده یا محقق بداند با چه نوع بله ای روبرو شده.
رئیس حوزه هنری خراسان شمالی با اشاره به ارکان مصاحبه، گفت: در شهرها و روستاها هم زبانی فرد راوی با مصاحبه کننده بسیار مهم است؛ به همین ترتیب اشخاص بعدی که در فرایند تولید قرار میگیرند باید به زبان آن راوی اشراف داشته باشند تا خطا را به کمترین میزان ممکن برسانند؛ بر اساس همین اصل به لزوم تربیت نیروی بومی در حوزه تاریخ شفاهی خواهیم رسید.
وی افزود: افرادی که بر اساس یک دغدغه مشترک گرد هم می آیند تا بخشی از خاطرات شفاهی نهفته شده در گنجینه اسرار شخص راوی مؤثر را به بخشی از تاریخ منطقه اضافه کنند؛ البته این کار آفتهایی دارد که با بالا رفتن دقت و تجربه محققین میتوان از آنها به سلامت گذشت.
صدیقی خاطرنشان کرد: در استان خراسان شمالی نیز محققین و جوانان زیادی به مسیر ورود کردند و کتابهای مختلفی به چاپ رسیده است که قفسه کتب تاریخ شفاهی در کتابخانه ها موید این موضوع میباشند.
وی افزود: اما همچنان در برخی موضوعات دارای کاستیهایی هستیم؛ به عنوان نمونه خاطرات خانوادههای شهدای ترور توسط منافقین، خاطرات همسران جانبازان قطع نخاع یا بالای ۷۰ درصد، خاطرات فرزندان شهدا، خاطرات همسران آزادگان جای کار دارد.
رئیس حوزه هنری خراسان شمالی در انتها گفت: تاریخ شفاهی مسیر را هموار کرد و به بخش خوبی از خاطرات مؤثر دست پیدا کردیم و حالا این گنجینه باید با بازآفرینی در قالبهای هنری برای به تصویر کشیدن این خاطرات استفاده شود.