جلال بازرگان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه یکی از رویکردهای امروز، توسعه آموزش عالی استان زنجان و در واقع اثرات توسعه آموزش عالی بر توسعه سایر زیرساخت‌های منطقه است، گفت: امروز اکثر توسعه زیرساخت‌ها به برکت وجود دانشگاه محقق شده و خروجی برنامه‌های دستگاه‌ها و ارگان‌های دولتی و رسمی و نیز بخش‌های خصوصی به برکت فعالیت دانشگاهیان میسر شده است.
وی افزود: بنابراین به جرأت می‌توان گفت خروجی تک‌تک دستگاه‌های تأثیرگذار جامعه به واسطه وجود دانشگاه محقق شده و دانشگاه زنجان نیز به عنوان دانشگاه مادر استان، سهم به سزایی در تربیت نسل دانش‌آموخته کشور دارد که این مسیر از گذشته تا به امروز به جد طی شده و در این زمینه یکی از مراکز علمی مدعی در سطح کشور به شمار می‌رود.
این مسئول با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی برای تداوم این روند در اولویت قرار دارد، ادامه داد: به عنوان مثال، امروز در حوزه آب، دانش‌آموختگان دانشگاه زنجان در بالاترین طراز ممکن نسبت به طراحی و اجرای پروژه‌های سدسازی اقدام می‌کنند که این فرآیند به برکت انقلاب اسلامی و دانشگاه به دست آمده و ماحصل خروجی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که این شرایط را می‌توان به سایر بخش‌ها از جمله راه و مسکن نیز تعمیم داد، بنابراین نقش دانشگاه در توسعه زیرساخت‌های زیربنایی، نقش کلیدی دارد.
وی با یادآوری اینکه برای تحقق رونق در همه بخش‌ها باید یک ساختار و سیستم منظم و قوی داشته باشیم، خاطرنشان کرد: لذا باید به سمت ریل‌گذاری زیرساخت‌های مالی، اقتصادی، اداری و قوانین انضباطی حرکت کنیم تا بتوانیم از قِبَل این قوانین، بستر تولید را در کشور فراهم کنیم، این در حالی است که امروز با مشکل جدی در این زمینه مواجه هستیم، هر چند رهبر معظم انقلاب بارها در این زمینه تاکیداتی داشتند اما متأسفانه قوای سه‌گانه آن طور که باید نتوانسته است در این راه گام‌های مؤثری بردارد.
رئیس دانشگاه زنجان با تاکید بر اینکه تا زمانی که تولید روند سیستمی، روان، کارآمد و رو به رشد نداشته باشد، نمی‌توان انتظار تغییر و تحول در این زمینه داشت، تصریح کرد: به همین خاطر برای دست‌یابی به چنین تولیدی باید انضباط مالی مشابه آن چیزی که امروز در دنیا شکل گرفته است، داشته باشیم.
امروز اولویت‌بندی‌ها در تعیین نیازهای جامعه محدود است
بازرگان با ابراز تأسف از اینکه امروز اولویت‌بندی‌ها در تعیین نیازهای جامعه محدود است، عنوان کرد: به عنوان مثال اولویت اول کشور باید ریل‌گذاری سیستماتیک برای ساماندهی فرآیند تولید باشد؛ زیرا تا زمانی که بستر تولید فراهم نشود، فرآیند تولید به معنای واقعی شکل نخواهد گرفت. همچنین باید از تجارب سایر کشورهای موفق در این زمینه استفاده بهینه داشته باشیم، این در حالی است امروز که برخی از دولت‌مردان، نمایندگان مجلس و حتی کارشناسان قوه قضائیه از این موضوع اطلاع کافی ندارند و برخی نیز علی‌رغم اطلاع و آگاهی از این موضوع، گامی در این راستا برنمی‌دارند.
وی متذکر شد: تا زمانی که تولید رونق نداشته باشد، وضعیت بر همین منوال خواهد بود و قرار نیست بدون برنامه‌ریزی در این عرصه انتظار رخ دادن معجزه داشته باشیم، به همین خاطر لزوم استفاده از تجارب دیگران در ایجاد انضباط مالی، یک امر ضروری است.
بازرگان با اشاره به اینکه سرمایه سرمایه‌گذاران، دانش دانشمندان، بازوی کارگران و بازار اقتصاد داخلی و کشورهای همسایه باید در راستای منافع تولیدکننده باشد، بیان کرد: در غیر این صورت اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده و با صدور بخشنامه و کاغذبازی نمی‌توان کاری از پیش برد.
این فعال حوزه صنعت و دانشگاه افزود: کشورهای صنعتی به این مهم دست یافته‌اند که ابتدا به ساکن از سرمایه‌های راکد مالیات اخذ کنند؛ چرا که این نوع سرمایه‌ها در مسیر تولید قرار نگرفته است، به همین خاطر اگر خواهان به جریان افتادن تولید در کشور هستیم، باید شفاف‌سازی به معنای واقعی کلمه برای همه آحاد جامعه انجام شود. مشخص شدن دارایی افراد، اخذ مالیات از دارایی‌های راکدی که در جهت تولید قرار ندارد، فراهم نشدن امکان خروجی دارایی‌های افراد به خارج از کشور و … باید جزو اولویت‌ها در راستای رونق تولید باشد.
رئیس دانشگاه یادآور شد: بی‌شک اگر این ریل‌گذاری محقق شود، با توجه به استعدادها و ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد، تبدیل به یکی از کشورهای قدرتمند در منطقه خواهیم شد، به همین خاطر باید به سمت ساختارسازی حرکت کنیم.
وی به نقش دانشگاهیان در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان یکی از تأکیدات مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: واقعیت امر این است که درصد بیکاری در بین قشر تحصیل‌کرده به مراتب بیشتر از سایر اقشار جامعه است، این در حالی است که بخش گران جامعه که هزینه زیادی نیز برای آن صرف شده، قشر تحصیل‌کرده است.
این مسئول تصریح کرد: اگر بستر دانش دانشمندان را در راستای رونق تولید فراهم کنیم و تولید سرانه ملی را از سهم شرکت‌های دانش‌بنیان پیش ببریم، گام‌های بلندی در این زمینه برداشته‌ایم. همچنین اگر بتوانیم فرآورده‌های خامی را از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان تبدیل به محصولات گران‌قیمت کرده و آن‌ها را صادر کنیم، این نیز به نوبه خود باعث رونق در عرصه تولید خواهد شد.
دانشگاه و صنعت یک تمایز ماهوی از هم دارند
بازرگان در ادامه گریزی به استفاده از ظرفیت دانشگاه زنجان از سوی صاحبان صنعت زد و اظهار کرد: دانشگاه و صنعت یک تمایز ماهوی از هم دارند، در واقع این دو بخش آن چنان که باید یکدیگر را قبول ندارند و دلیل آن نیز این است که بخش صنعت ادعا می‌کند که دانشگاه آنچه را که ایراد می‌کند فقط در حوزه خود کاربردی بوده و در بخش صنعت کارآیی ندارد و بخش دانشگاه نیز حوزه صنعت را عاری از دانش کافی می‌داند و به طور کلی می‌توان گفت که هیچیک از این دو بخش از داشته‌ها و ظرفیت‌های هم منتفع نشده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه این حلقه مفقوده را باید حل کنیم و راهکار آن، تداوم آمد و شدها بین صنعت و دانشگاه است، ابراز کرد: خوشبختانه رایزنی‌هایی را با بخش صنعت داشته و به توفیقاتی نیز در این زمینه دست یافته‌ایم و این خود نشان‌دهنده استقبال این دانشگاه برای همکاری با بخش صنعت است.
رئیس دانشگاه زنجان همچنین با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی مطالبات دانشجویان در بستر مناسب، اظهار کرد: دانشجویان جزو اقشار کم‌تجربه و دارای هیجانات زیاد هستند، به همین خاطر یکی از وظایف انسانی، دینی، ملی و حتی صنفی مسئولان دانشگاه و اساتید ایجاب می‌کند که دانشجو را در رسیدن به مطالبات بحق دچار سردرگمی نکنند. معتقدیم ایرادات و انتقادات زیادی به روند فعلی اداره کشور وجود دارد که باید با برنامه‌های کلان‌محور، زیرساخت‌های تولید را برای افزایش تولید ملی، اشتغال و دانش‌محوری فراهم کنیم.
توسعه مسئله‌محوری و تأثیرگذاری در کلان جامعه در حوزه‌های پژوهش و آموزش هدف دانشگاه زنجان است
این مسئول راجع به توسعه دانشگاه زنجان نیز یادآور شد: امروز به فکر توسعه فیزیکی و فضای ساختمانی این دانشگاه نیستم، بلکه به توسعه مسئله‌محوری و تأثیرگذاری در کلان جامعه در حوزه‌های پژوهش و آموزش می‌اندیشیم.
بازرگان با بیان اینکه تولیدات و خروجی آموزش عالی به لحاظ کمی و موضوعیت رشته‌ها متناسب با نیاز کشور نیست، خاطرنشان کرد: آمار تحصیل‌کرده‌های ارشد بیکار در کشور زیاد بوده و این حاکی از آن است که تربیت دانشجو متناسب با نیاز کشور نبوده و باید نیازهای ما منطبق با آمار، ارائه و بر اساس این نیازها نسبت به تربیت نیروی تحصیل‌کرده اقدام کنیم.
رئیس دانشگاه زنجان یادآور شد: باید به سمتی حرکت کنیم که دانشجویانی در دانشگاه تحصیل کنند که اشتغال‌شان بعد از فارغ‌التحصیل شدن فراهم باشد.