خبرگزاری مهر، گروه استانها: نظام بهداشت و درمان مازندران نیز همانند دیگر بخش‌ها پس از انقلاب شکوهمند اسلامی تحولی شگرف یافت در حالی که قبل از انقلاب بسیاری از مناطق استان از داشتن یک درمانگاه ساده محروم بود امروز این استان پیشتاز طرح‌های ملی نظیر پزشک خانواده است.
در رژیم منحوس گذشته در مراکز درمانی مناطق مختلف کشور از جمله مازندران پزشکان بیگانه و خارجی حضور داشتند و امروز در سایه نظام مقدس جمهوری اسلامی، بسیاری از بیماران از مناطق مختلف جهان برای درمان به ایران و مازندران سفر می‌کنند و این استان در توریست سلامت نیز در منطقه سرآمد است.
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران در سال ۱۳۶۷ موجودیت یافت پیش از آن اولین سنگ بنای دانشگاه با راه اندازی آموزشگاه عالی مامایی ساری در سال ۱۳۵۴ و توسعه آن در سال ۱۳۶۵ به عنوان اولین مرکز آموزشی حوزه درمانی، گذاشته شد.
این آموزشگاه در سال ۱۳۶۷ به دانشکده پرستاری و مامایی نسیبه ساری ارتقا یافت، پس از آن بود که دانشکده پزشکی بابل در سال ۶۴، دانشکده پزشکی ساری در سال ۶۷ و دانشکده پزشکی گرگان در سال ۷۱ تأسیس شد. با منتزع شدن استان گلستان در سال ۷۶ و استقلال دانشگاه علوم پزشکی بابل در سال ۷۰، دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز به مرکزیت ساری پایه گذاری شد.
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران در حال حاضر در قالب معاونت‌های آموزشی، درمان، بهداشتی، تحقیقات و فناوری، غذا و دارو، امور اجتماعی، دانشجویی و فرهنگی و توسعه مدیریت و منابع با بیش از ۲۲ هزار و ۵۰۰ نیروی انسانی شاغل در هزار و ۱۱۰ خانه بهداشت روستایی، ۳۱۵ مرکز بهداشتی درمانی، ۵۴ پایگاه بهداشتی درمانی، ۲۱ شبکه و مرکز بهداشت و درمان و ۴۰ بیمارستان (۲۶ بیمارستان دانشگاهی، ۷ بیمارستان خصوصی، ۵ بیمارستان تأمین اجتماعی و ۲ بیمارستان سپاه پاسداران) به بیش از ۳ میلیون نفر جمعیت استان و بخش اعظمی از مسافران، خدمات بهداشتی درمانی ارائه می‌دهد.
اجرای برنامه پزشک خانواده شهری و روستایی
فرهاد غلامی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در بخش بهداشت با توسعه نظام شبکه بهداشت و درمان در سطح استان و ساخت خانه‌های بهداشت، مراکز خدمات جامع سلامت روستایی، شهری و پایگاه‌های سلامت و پوشش جمعیتی استان و با اقداماتی نظیر پوشش بیش از ۱۰۰ درصدی واکسیناسیون، غربالگری و جمع‌آوری، ثبت و تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش سلامت ضمن رسیدن به اهدافی نظیر ریشه کنی بیماری فلج اطفال، حذف کزاز نوزادی، سرخک، سرخجه، سندروم سرخجه مادرزادی و کنترل بیماری‌هایی نظیر سیاه سرفه، دیفتری، سل و مالاریا در مازندران، کاهش میزان مرگ و میر در مادران باردار، کودکان و نوزادان زیر یک ماه و کاهش بروز تالاسمی ماژور را فراهم آورد، افزود: طی ۱۵ سال اخیر نیز با اجرای برنامه پزشک خانواده روستایی و شهری شناسایی بیش از ۱۸۷ هزار بیمار دیابتی و ۲۹۵ هزار بیمار فشارخون بالا گام‌های مؤثری در ارتقای شاخص‌های سلامت در استان بردارد.
وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی مازندران در بخش توسعه واحدهای بهداشتی و درمانی با احداث بیش از ۳۰۰ مرکز روستایی رتبه یک کشور را طی ۳ سال اخیر کسب کرده است، افزود: در بخش درمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مازندران، گام‌های بزرگی برای توسعه و ارتقای شاخص‌های حوزه درمان برداشته شد. از جمله می‌توان به توسعه بیمارستان‌های تابعه دانشگاه از ۱۵ بیمارستان قبل از انقلاب به ۴۰ بیمارستان اشاره کرد.
ساخت ۳۸۰۰ تخت بیمارستانی
غلامی افزایش تخت‌های بیمارستانی از ۷۰۰ تخت قبل از انقلاب به چهار هزار و ۵۰۳ تخت فعال در بیمارستان‌های دانشگاهی و غیردانشگاهی، راه اندازی کلینیک ویژه تخصصی در شهرستان‌های ساری، آمل، قائمشهر، رامسر، چالوس، نوشهر، نور، بابلسر، بهشهر، نکا، زیراب و محمودآباد، افزایش تعداد پزشکان از ۴۰۹ نفر به سه هزار و ۳۲۶ پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص در استان را از دیگر دستاوردها بیان کرد.
وی ادامه داد: ایجاد و ساخت ۴۰ بخش ویژه درمان بیماران خاص شامل احداث و تجهیز ۴ مرکز جامع سرطان، ۲۱ بخش دیالیز و تجهیز با ۳۲۵ دستگاه دیالیز و ارائه خدمات تخصصی به هزار و ۶۶۸ بیمار دیالیزی، راه اندازی و تجهیز ۱۴ بخش تالاسمی و ارائه خدمات تخصصی به هزار و ۹۱۲ بیمار تالاسمی و یک مرکز M.S با سه هزار و ۷۶ بیمار از دیگر خدمات است.
غلامی یادآور شد: ایجاد و تجهیز بخش‌های تخصصی و فوق تخصصی و بخش‌های مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌های سطح استان شامل راه اندازی و تجهیز ۸۷۱ تخت ویژه، ۲۹ دستگاه سی تی اسکن، ۱۱ دستگاه MRI، ۸ دستگاه آنژیوگرافی، ۱ دستگاه سی تی آنژیوگرافی، ۵ مرکز سنگ شکن برون اندامی، ۹ مرکزگاما کمرا (پزشکی هسته‌ای) و ۴ مرکز مرکز ناباروری ( IVF) اشاره کرد.
قبل از انقلاب فقط یک خط تلفن امداد اورژانس فعال بود
در حوزه امدادرسانی به بیماران و مجروحان جاده‌ای نیز مازندران در دوران بعد از انقلاب اسلامی تحولات خوبی را شاهد بود و اکنون پایگاه‌های اورژانس در مناطق مختلف فعالیت می‌کنند.
رئیس مرکز فوریت‌های پیش بیمارستانی مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در حوزه امدادرسانی به بیماران و انتقال مجروحین حوادث جاده‌ای و غیرجاده ای نیز اورژانس ۱۱۵ در استان مازندران که از سال ۱۳۵۵ با استقرار تیم‌های سیار مرکز اورژانس کشور شکل گرفته بود تا سال ۱۳۵۷ فقط با یک خط تلفن، ۷۰ نیرو، چند گروه سیار و تنها ۱۶ دستگاه آمبولانس فقط در هشت شهر فعالیت داشت.
رضا حبیبی ازود: هم اکنون اورژانس ۱۱۵ با عنوان مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مازندران با دارا بودن ۳۷ پایگاه شهری، ۵۹ پایگاه جاده‌ای، یک پایگاه اورژانس هوایی، ۳ مرکز پیام، یک مرکز ارتباطات و واحد پایش مراقبت‌های درمانی ویژه نقل و انتقال بیماران بین مراکز درمانی، بیش از ۸۰۰ نیروی ستادی و عملیاتی در سطح استان، ۱۵۵ دستگاه آمبولانس پیشرفته، ۳ دستگاه اتوبوس آمبولانس و۶ دستگاه موتور لانس و راه اندازی امداد هوایی در سال ۸۹ با یک دستگاه هلیکوپتر در حال خدمت رسانی و پوشش امدادی مناسب به شهروندان و مسافرین محترم استان در مبادی ورودی و خروجی و مناطق شهری و روستایی استان است.
در زمینه توسعه فضاهای رفاهی، فرهنگی و ورزشی در بخش دانشجویی و فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مازندران از بدو تأسیس تا کنون رشد خوبی داشته است. در بخش ورزشی می‌توان سالن چند منظوره ورزشی شماره ۱ به مساحت ۲۰۰۰ متر مربع، سالن چند منظوره ورزشی شماره ۲ به مساحت ۲۰۰۰ متر مربع، زمین فوتبال چمن مصنوعی به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع، سالن کشتی و بدنسازی به مساحت ۳۰۰ متر مربع، سالن تیراندازی با ۱۰ خط دیجیتال به مساحت ۲۰۰ متر مربع، زمین فوتبال چمن طبیعی و غیره اشاره کرد.
در بحث رفاهی دانشجویان نیز می‌توان علاوه بر خوابگاه دخترانه با مساحت چهار هزار و ۹۳ متر در مجتمع طوبی، ۶ مجموعه خوابگاه دیگر به مساحت ۱۴ هزارمتر مربع و همچنین بزرگترین خوابگاه دانشجویی ویژه خواهران به مساحت ۱۲ هزار متر مربع و با گنجایش بیش از هزار نفر در مجتمع پیامبر اعظم (ص) اشاره کرد.
تجهیز مراکز درمانی و داروخانه‌هایی مازندران
ابراهیم صالحی فر معاون غذا و داروی علوم پزشکی مازندران نیز با بیان اینکه در بخش غذا و دارو این دانشگاه در حال حاضر علاوه بر تجهیز تمام مراکز درمانی دولتی سطح استان، به فعالیت بیش از ۵۶۳ داروخانه غیر بیمارستانی اشاره کرد و گفت: همچنین بر ۴۱ داروخانه بیمارستانی، ۳۹۹ واحد تولیدی فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی، ۵۲ شعبه شرکت دارویی، و نظارت بر ۲۱ کارخانه تولیدی تجهیزات و ملزومات پزشکی، ۴۵۵ صنف تجهیزات پزشکی و ۷۵ شرکت توزیع کننده تجهیزات پزشکی و همچنین شش کارخانه فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل نظارت می‌کند و نسبت به صدور پروانه تأسیس و بهره برداری و پروانه‌های بهداشتی و گواهی بهداشتی صادرات در سطح استان اقدام می‌کند.
وی افزود: همچنین بازرسین دانشگاه علوم پزشکی مازندران علاوه بر نظارت بر بیش از ۳۰ هزار واحد عرضه کننده محصولات غذایی، آرایشی و بهداشتی، نسبت به بازدید و بازرسی‌های فنی از ۱۰ هزار واحد صنایع تولیدی و بسته بندی کالاهای سلامت محور در سطح استان اقدام کرده و از محصولات تولیدی آنان نمونه برداری فنی و بهداشتی به عمل می‌آورد که این امکان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی اصلاً میسر نبود، زیرا نهادی ناظر بر فعالیت داروخانه‌ها و یا واحدهای تولید و عرضه مواد غذایی، بهداشتی و آرایشی در سطح استان وجود نداشت.
صالحی فر بیان کرد: تضمین سلامت و ایمنی مواد غذایی مهمترین رسالت معاونت غذا و دارو در حوزه غذا است، قابل ذکر است بیش از پنج هزار مورد نمونه گیری سالیانه و حدوداً ۲۵ هزار مورد آزمایش کنترل کیفی فراورده‌های غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی با تجهیزات مستقر در آزمایشگاه کنترل کیفی معاونت غذا و دارو استان، انجام می‌شود.
نظارت برتجویز و مصرف منطقی دارو، پیگیری کمبودهای دارویی و انجام مساعدهای دارویی بیماران، پیشگیری از خطاهای دارویی و اشکالات دارویی و تهیه و توزیع داروهای مراکز ترک و ضد درد بیماران صعب العلاج و بیمارستان‌ها از دیگر وظایف این معاونت است.
در بخش آموزش علوم پزشکی نیز دانشگاه علوم پزشکی مازندران با بهره مندی از ۵۵۴ عضو هیأت علمی و پذیرش بیش از ۸۵۰۰ نفر دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی فلوشیپ بالینی، فوق تخصصی بالینی، دستیاری بالینی، دکتری تخصصی آموزشی و پژوهشی، کارشناسی ارشد و کارشناسی در ۱۲۱ رشته تحصیلی و ۱۲ دانشکده پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، بهداشت، پرستاری و مامایی ساری، پیراپزشکی، پرستاری بهشهر، فناوری‌های نوین پزشکی، پرستاری آمل، پیراپزشکی آمل، پردیس خودگران رامسر و پردیس پزشکی آمل و ۱۲ مرکز آموزشی درمانی امام خمینی ره ساری، بوعلی سینا ساری، فاطمه الزهرا (س) ساری، مرکز روانپزشکی و سوختگی ساری، رازی قائمشهر، امام خمینی ره آمل، امام رضا (ع) آمل، امام علی (ع) آمل، ۱۷ شهریور آمل، شهید رجایی تنکابن، امام سجاد (ع) رامسر و امام خمینی ره بهشهر سعی می‌کند رسالت آموزشی خویش را به نحو مطلوبی به انجام برساند. همچنین جذب، پذیرش و شروع به تحصیل دانشجویان بین‌الملل (غیرایرانی) در مقاطع مختلف تحصیلی رشته‌های کارشناسی پزشکی، پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، کارشناسی ارشد روان پرستاری و بیوشیمی بالینی در این دانشگاه انجام شد.
مازندران از سال ۹۳ به عنوان مرکز کلان منطقه یک آمایش سلامت دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انتخاب شده است و نقشی تعیین کننده در سیاستگذاری برنامه‌های تحول در آموزش عالی سلامت در این منطقه ایفا می‌کند. دبیرخانه کلان منطقه یک آمایشی کشور اجرا و هدایت برنامه تعالی، عدالت و بهره‌وری در آموزش علوم پزشکی از طریق ۱۰ کارگروه تخصصی در سطح دانشگاه‌های مازندران، بابل، گیلان، شاهرود، سمنان و گلستان بر عهده دارد.
همچنین مازندران دارای ۳ پژوهشکده، ۲۱ مرکز تحقیقاتی مصوب، ۱ مرکز رشد فناوری سلامت، ۱۰ مرکز رشد اقماری حوزه سلامت و ۴ شرکت دانش بنیان به عنوان یکی از برترین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور مطرح می‌باشد. احراز رتبه‌های برتر جشنواره تحقیقاتی رازی و جشنواره خوارزمی و ورود به باشگاه دانشگاه‌های یک درصد جهان و دانشگاه برتر در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از موفقیت‌های دانشگاه است.
روند بین المللی سازی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به سرعت در حال انجام است. طراحی و راه اندازی سایت دانشگاه علوم پزشکی مازندران به سه زبان انگلیسی، عربی و روسی، برقراری ارتباط با مراکز علمی بین المللی مورد تأیید وزارت بهداشت درمان و عقد تفاهم نامه علمی آموزشی پژوهشی و درمانی با کشورهای مختلف از جمله دانشگاه علوم پزشکی دولتی استان ولگاگراد کشور روسیه و پوآتیه کشور فرانسه از جمله دستاوردهای حوزه سلامت به شمار می‌رود.
پس از انقلاب به انجام امور خیر به عنوان یک ارزش اجتماعی جایگاه ویژه ای داده شد و در همین راستا گام‌های مؤثری در جهت جذب و هدایت خیرین برداشته شد خصوصاً طی سال‌های اخیر شاهد افزایش مشارکت مردم در اجرای پروژه‌های حوزه سلامت در سطح استان هستیم و در حال حاضر مازندران با چهار هزار و ۳۴۰ خیر سلامت رتبه برتر کشور را در حوزه جلب مشارکت‌های مردمی، خیرین و واقفین حوزه سلامت و تشکل‌های مردم نهاد دارد.