کرج- بررسی روند رویدادهای انقلاب اسلامی ایران نشان می‌دهد، مراکز انقلابی در کرج مکان‌هایی همانند مساجد، دانشگاه‌ها و مدارس بوده است.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - حمیدرضا عبدالمنافی: کانون‌های مبارزاتی انقلابی مردم کرج در سال ۱۳۵۷ مسجد جامع، دبیرستان فارابی و دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی مراکز تجمع انقلابیون شهر به حساب می‌آمدند. نکته جالب آن است که مکان‌های فوق در جوار یکدیگر بودند و هرگونه اعتراض در یکی از آنها به ناآرامی در مراکز دیگر می‌انجامید.

آنچه وضعیت انقلابی کرج را تشدید می‌کرد، قرار گرفتن شهربانی مرکزی در مجاورت این مکان‌ها یعنی در ابتدای خیابان قزوین (خیابان شهید بهشتی کنونی) بود.

مرکز ثقل حکومت نظامی هم در محدوده مراکز فوق قرار داشت. برای اطلاع بیشتر از جایگاه این مکان‌ها بررسی هر یک به طور جداگانه ضروری به نظر می‌رسد:

مسجد جامع کرج

مسجد جامع در رویدادهای سیاسی قبل از ۱۵ خرداد و نیز قیام خونین ۱۵ خرداد و همچنین مکان برگزار مراسم بزرگداشت حاج‌آقا مصطفی خمینی بوده است. مسجد جامع که در مرکز شهر و در مجاورت بازار قرار داشت، در انقلاب سال ۱۳۵۷ نقش سیاسی‌تری به عهده گرفت.

سخنرانان انقلابی در این مکان به افشاگری علیه رژیم پهلوی دست می‌زدند که دانش آموزان و دانشجویان حضور پررنگی در جلسات مسجد داشتند.

مجاورت این مسجد جامع کرج با دبیرستان فارابی و دانشکده کشاورزی بر حساسیت آن افزوده بود. به همین دلیل فرمانداری نظامی وقت، یکی از پایگاه‌های اصلی خود را در کنار این مسجد ایجاد کرد تا به راحتی فعالیت‌های نیروهای انقلابی را نظارت کند.

مسجد جامع کرج یکی از مراکز مهم ناآرامی‌های کشور از نظر ساواک بود.

دبیرستان فارابی

این دبیرستان که از مدارس بزرگ وقت بود، از فروردین ۱۳۵۷ شاهد فعالیت‌های انقلابی دانش آموزان شد.

برابر گزارش شهربانی کرج در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۵۷، پس از تعطیلی این دبیرستان تعدادی از دانش آموزان با حمل پلاکاردهایی درباره شهدای قم و تبریز در خیابان دانشکده تظاهرات کردند.

تظاهرات دانش آموزان دبیرستان فارابی همیشه به دانشکده کشاورزی منتهی می‌شد. انتخاب این مسیر کاملاً حساب شده بود، زیرا مرکز شهر و بنابراین شلوغ‌ترین منطقه کرج بود. در طول تظاهرات، همیشه بر تعداد تظاهرکنندگان اضافه می‌شد و با نزدیک شدن به دانشکده کشاورزی یعنی کانون انقلابیون به اوج خود می‌رسید.

دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی کرج

دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در شهر کرج، از آغاز قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، پشتیبانی خود را از جنبش اسلامی اعلام داشته که اوج همنوایی با جنبش اسلامی از سوی دانشجویان این دانشگاه در سال ۱۳۵۷ بود.

این مراکز یادشده همیشه یکی از نقاط آغاز یا اختتام تظاهرات بود.

دانشکده‌های کشاورزی و منابع طبیعی کرج، در مرکز این شهر واقع گردیده و در مجاورت دبیرستان فارابی، مسجد جامع و نیز امامزاده حسن (ع) قرار دارد. از این رو هرگونه خیزش و تحرک انقلابی از سوی دانشجویان به سرعت در میان مردم پخش می‌شد و نتیجه آن سرازیر شدن خیل جمعیت به دانشکده کشاورزی بود.

امامزاده محمد (ع) حصارک

نزدیک‌ترین امامزاده به مناطق مرکزی کرج، امامزاده محمد (ع) واقع در حصارک پایین کرج است.

این منطقه به دلیل اینکه خارج از محدوده حکومت نظامی قرار داشت، برای دفن شهدای شهر در نظر گرفته شد. پس از آنکه مقررات منع رفت و آمد وضع شد و حکومت نظامی تا حدودی عرصه را بر انقلابیون تنگ کرد، این امامزاده اهمیت زیادی یافت.

انقلابیون کرج در تظاهرات ایام انقلاب ۵۷، در این مکان و حوالی آن تندترین شعارها را علیه رژیم پهلوی سر می‌دادند.

کم کم امامزاده محمد به عنوان نقطه آغاز تظاهرات به سوی کرج انتخاب شد. معمولاً تظاهرات بزرگ شهر از این مکان آغاز و پس از صدور قطعنامه در دانشکده کشاورزی به پایان می‌رسید.

منطقه حصارک در دوره پهلوی از فقیرترین نواحی کرج بود. وجود دانشگاه تربیت معلم یا مرکز آموزش عالی تربیت معلم در حصارک، سبب شد به یکی از مراکز انقلابی کرج تبدیل شود.

با دفن هر شهید در امامزاده محمد حصارک، تظاهرات گسترده‌ای برگزار می‌شد. در ماه‌های آخر عمر رژیم پهلوی کنترل منطقه فوق تا حدودی از دست نیروهای امنیتی رژیم خارج شده بود و مردم با آسودگی خاطر بیشتری تظاهرات و تجمع می‌کردند.