به گزارش خبرگزاری مهر، همایش تخصصی یک روزه گفتمان تمدن اسلامی «زن، هویت و تمدن» با حضور نمایندگان مجلس، جمعی از بانوان تمدن‌ساز، فعالان و پژوهشگران حوزه‌ی زنان در فرهنگسرای خانواده برگزار شد.
فاطمه قاسم پور نماینده مجلس شورای اسلامی، ضمن تبریک ایام دهه فجر به نقش ویژه زنان در انقلاب اشاره کرد و گفت: امیدواریم ما وارث و امانتدار خوبی در رسیدن آرمان‌های انقلاب به نسل‌های آینده باشیم و گفتمان اصیل انقلاب اسلامی و آموزه‌های مترتب بر این گفتمان را به خوبی پیش ببریم تا در گام دوم انقلاب با فکرورزی و اندیشه‌پروری عدالت و معنویت را برقرار کنیم.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بحث امروز من درباره بررسی نحوه تدوین و تصویب قوانین در حوزه زنان است؟ چرا ما باید با چنین تجربه طولانی در حوزه اصلاح قوانین زنان مواجه باشیم و قوانینی که مصوب می‌شوند حداقل ۱۰ سال زمان برای تدوین و تصویب قوانین گذاشته می‌شود، چه اتفاقی باید رخ دهد تا این مسیر کوتاه‌تر شود؟
وی افزود: فعالان حوزه زنان باید شفاف‌تر در این حوزه گام بردارند، چرا فرآیند تنقیح قوانین طولانی است؟ در سال ۹۰ در نشست اندیشه‌های راهبردی با موضوع زن، مقام معظم رهبری به خلأ نظریه‌پردازی در موضوع زنان اشاره کردند که می‌بایست هر چه سریع‌تر ما فعالان حوزه زنان در این زمینه ورود جدی داشته باشیم. همه ما از الگوی سوم زن صحبت می‌کنیم در صورتی که زمانی الگوی سوم زن محقق می‌شود که تمام اقتضائات در این راستا تغییر کند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: در مورد الگوی سوم زن باید حرکت و جهشی در راستای نظریه انقلاب آغاز شود؛ تمام این مباحث ما نقطه آغازی دارد که پیش نیاز آن هم‌اندیشی در حوزه زنان است. اگر این هم‌اندیشی رخ ندهد در آینده با مشکلاتی روبرو خواهیم بود، انقلاب اسلامی فارغ از نگاه تجدد غربی و تحجر، راه سومی را پیش روی زنان قرار می‌دهد که اگر در این مسیر نتوانیم گفتمان الگوی سوم را بسط دهیم، امکان تسلط هژمونیک دو گفتمان تحجر و تجدد فراهم می‌شود. لذا لازم و ضروری است در این زمینه گفت‌وگوهای جدی صورت پذیرد.
رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی ادامه داد: یکی از مهمترین دلایل سخت شدن تصمیم‌گیری در حوزه زنان غیرمشارکتی بودن قانون گذاری و اجرا در این زمینه است. باید جریان‌های میانجی و حلقه‌های میانی در این زمینه فعال‌تر شوند تا مجراهایی برای رساندن مطالبات زنان در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی اتفاق بیفتد.
قاسم‌پور گفت: مقام معظم رهبری در سال ۹۰ تأکید کردند که مسائل زنان از موضوعات درجه یک کشور است، که لازم و ضروری است جامعه مدیریتی کشور مسائل زنان را در طراز مسائل درجه یک کشور قرار دهد.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم گفت: در حوزه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری و در حکمرانی، حضور افراد دغدغه‌مند و متخصص این حوزه کم است، علاوه بر این ساختارهای حوزه زنان نیز نحیف هستند، چه در دولت، چه حوزه مدیریت شهری حتی در حوزه قوه مقننه و قوه قضائیه نیز نیازمند بازآرایی ساختار مرتبط با موضوع زنان هستیم.
وی افزود: علاوه بر تقویت ساختارها در حوزه زنان و خانواده و زمینه‌سازی حضور افراد متخصص، مسئله بانوان باید به مساله اصلی جامعه مدیریتی کشور تبدیل شود. مسائل مربوط به زنان باید از زبان ۲۹۰ نماینده در مجلس نه فقط ۱۶ نماینده خانم و ۱۹ وزیر و معاونان رئیس جمهور از ریاست جمهوری نه فقط معاونت زنان و در واقع همه ارکان مدیریتی به صورت جدی پیگیری شود و تک تک این افراد پاسخگوی مسائل و مطالبه‌گری مسائل زنان در کشور باشند.
قاسم پور گفت: مسئله زنان، موضوعی فرابخشی است که با اقتصاد، ورزش، آموزش و پرورش و تمام مسائل دیگر نسبت دارد. باید این مسائل در حوزه بانوان تبدیل به گفتمان اصلی و برنامه‌ریزی نهادها تبدیل شود.
این نماینده در مجلس یازدهم افزود: برش حضور زنان در حکمرانی برای درک و تجربه زیسته زنان از مسائل به پیگیری بیشتر مسائل در این حوزه منجر می‌شود.
موضوع زن و هویت زن در اولیت کاری فرهنگسرای خانواده است
در ابتدای همایش شیوا مقدم رئیس فرهنگسرای خانواده ضمن خیرمقدم به حاضران در مراسم گفت: پرداختن به موضوع زن و هویت زنان به دلیل اهمیت زن در خانواده در اولویت کاری فرهنگسرا جای دارد خانواده تنها نهاد فطری طبیعی بی‌بدیل و جاودانه بشر است و یک زن در جایگاه مادری، همسری، دختر، خواهر همواره در رأس مدیریت عاطفی قرار می‌گیرد در مدیریت خانه و تحکیم روابط نقش مهمی دارد بر همین اساس جایگاه زن و هویت زنانه با تمام ویژگی‌های زنانه برای تحکیم خانواده باید مورد توجه و مراقبت قرار گیرد.
وی ادامه داد: تفاوت‌های جنسیتی یک امر ذاتی است و زنانگی و مردانگی ماهیتاً متفاوت هستند و هویت جنسیتی افراد، تحت تأثیر ساخت اجتماعی و فرهنگی که در آن قرار دارند شکل می‌گیرد و وقتی از تمدن صحبت می‌شود، گاهی تمدن در مقابل فرهنگ است؛ یعنی فرهنگ به بخش نرم‌افزاری دستاورد بشری اختصاص دارد و منظور از تمدن بخش سخت‌افزار دستاورد بشر است و فرهنگ و تمدن در مقابل هم قرار دارند، نه اینکه ضد هم باشند. گاهی اوقات مقصود از فرهنگ دستاورد نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری یک جامعه است، از آن جهت که این دستاورد بر جوامع دیگر تأثیرگذار است. مقصود ما از تمدن هم دستاورد نرم‌افزاری است و هم سخت‌افزاری که منشأ پیشرفت جامعه ایرانی اسلامی می‌شود و تأثیرگذار بر جوامع دیگر است. بنابراین همیشه تمدن در بحث ما با توسعه و پیشرفت پیوند دارد، هم جنبه نرم‌افزاری مثل علم و دانش را شامل می‌شود و هم جنبه سخت‌افزاری یعنی صنعت و فناوری را شامل می‌شود. محور بحث ما در این نشست گفتمان تمدن اسلامی در حوزه زنان است.
اگر حرف تازه‌ای در حوزه زنان نداشته باشیم، نمی‌توانیم پاسخگوی خواستههایشان باشیم
در ادامه فاطمه محمدی جامعه شناس و پژوهشگر حوزه زن و خانواده گفت: ما در تمدن ساز نگاه‌مان این بود که با توجه به اینکه الحمدالله انقلاب شکوهمند اسلامی ۴۴ ساله شد، باید حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشیم و جان تازه‌ای برای هویت‌یابی زنان ایرانی و البته که ما نظرمان در حوزه بین‌الملل و معرفی زنان ایرانی در عرصه‌های مختلف هم هست یک نگاه و رویکرد تازه را به جامعه تزریق کنیم و معتقدیم که انحصارگرایی در حوزه‌های زنانه باید از بین برود و رویکردهای تازه و نو برای نسل نو به وجود بیاید چرا که به شخصه معتقدم دهه هشتادی‌ها که کنش‌گران واقعی و اصلی اتفاقات اخیر کشور بودند اینها همان افرادی هستند که در آینده مدیران میزهای این مملکت هستند و اگر ما حرف تازه ای در حوزه زنان و خانواده برای اینها نداشته باشیم طبعاً به سختی می‌توانیم پاسخگوی خواستههایشان در نظام اجتماعی باشیم.
وی ادامه داد: تمدن ساز با این رویکرد شکل گرفت که یک گفتمان نو، تازه و جدید را خلق کند و ما معتقدیم خلق کردن سخت‌ترین کاری است که در این نظام هستی وجود دارد برای همین خداوند بهشت را زیر پای مادر می‌گذارد؛ امروز تلاشمان این است که هر کدام از سخنرانان در پنل‌های تخصصی خود رویکرد و نگاه خود را به هویت، زن و تمدن با نگاهی نو و راه‌گشا و راهبردی داشته باشند.
یکی از پایه‌های اصلی تمدن و پیشرفت مقوله آموزش است
در ادامه مراسم اولین پنل با موضوع آموزش، زنان و تمدن توسط الهام اکبری عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ارائه شد.
اکبری گفت: مطالعاتی در زمینه انجام شده است قبل از هر چیز تأکید داشتند که یکی از پایه‌های اصلی تمدن و پیشرفت مقوله آموزش است برای همین موضوعی که تمرکز داشتن موضوع آموزش بود و براساس این موضوع صحبت‌های خود را پیش بردند انجامد پیشرفت و امر تمدن سازی با آموزش باید ممکن باشد هر جامعه‌ای که آموزش‌دیده تر باشد آن جامعه پیشرفته‌تر خواهد بود در آموزش در مقوله زنان بسیار مهم‌تر اگر جامعه‌ای زنان آموزش دیده تر باسوادتر داشته باشد سطح آگاهی‌ها در مقولات مختلف بیشتر می‌شود.
در پایان گفت: آنچه که در سطح آموزش عمومی و چه در سطح آموزش دانشگاهی و عالی پیشرفت‌های قابل توجهی داشتیم و تفاوت‌ها به صورت معناداری مشخص است لذا در جامعه‌ای که زنان تحصیل کرده و توانمندتر شدند ما شاهد هستیم زنان ما توانمندتر از قبل هستند و اگر به یکسری از بایدهای دیگر توجه می‌شد شاید زنان ما در اقتصاد در اجتماع نقش مهم‌تری داشتند.
نقش مادری یکی از نقش‌های اثرگذار اجتماعی زنان بوده که مورد غفلت قرار گرفته است
در ادامه همایش زهرا شیخی رئیس فراکسیون دیپلماسی سلامت مجلس شورای اسلامی با تبریک اعیاد ماه رجب و گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر گفت: بر اساس نگاه اسلامی، حیثیت زنانگی و مردانگی در مسیر رشد و تکامل و قرب الهی، عنصری اثرگذار و امتیازآفرین نیست. آنچه در این مسیر به افراد امتیاز می‌بخشد تقواست و خداوند متعال وعده داده است که عمل هیچ انسانی اعم از زن و مرد ضایع و باطل نخواهد شد. چه بسا زنانی که در این میدان به عنوان چهره‌های موفق و الگو به جامعه ایمانی (زن و مرد) عرضه شوند.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی افزود: از سوی دیگر تمایز زنانه و مردانه زمینه‌ساز اختلاف‌ها و تفاوت‌هایی در استعدادهای این دو گونه خاص خلقت شده است. مسئولیت‌ها و وظایف هر کدام از زن و مرد نیز در نظام حقوقی تعریف شده از جانب خداوند حکیم، بر توانمندی‌ها، استعدادها و اقتضائاتی که هر نوع دارد، ابتنا یافته است. قطعاً تعامل مساوی با دو ظرفیت متفاوت، خلاف عدالت است و هر یک از زن و مرد به عنوان عضوی از جامعه ایمانی می‌بایست بر اساس ظرفیت‌ها و استعدادهایی که دارند ایفای نقش کنند و حواله دادن نقش‌های هر یک به دیگری بدون در نظرگرفتن استعدادها و ظرفیت‌ها، ظلمی در حق ایشان محسوب می‌گردد.
رئیس فراکسیون دیپلماسی سلامت مجلس ادامه داد: یکی از نقش‌های بسیار ویژه و کلیدی و اثرگذار اجتماعی زنان که در جوامع مدرن و متأثر از نگاه فمینیستی، از آن غفلت می‌شود یا مورد تغافل واقع می‌شود، نقش مادری است. مادر شدن و ایفای نقش مادری، بر خلاف تفکر رایج فضای فمنیستی، به جای آنکه زن را از جامعه دور کند او را به متن جامعه و اثرگذاری اجتماعی وارد می‌کند. مادر مربی است. مادر به تربیت انسان می‌پردازد و بر همین اساس نقش کلیدی در ساختن تمدن بر عهده می‌گیرد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: مهمترین عنصر سازنده هر تمدنی، انسان است. انسانی که پذیرای رسالت تمدنی باشد و بتواند نرم‌افزار تمدنی را محقق سازد؛ از همین رو غایت رسالت ادیان تربیت انسان و رشد دادن انسان در حوزه فردی و اجتماعی است و زنان هم راستای پیامبران چنین رسالتی را با عهده‌داری نقش خویش به دوش می‌کشند. به خصوص که هویت انسان و زیربنای شخصیتی او در دوران کودکی و در زمانی که نقش اساسی تربیت به عهده مادران است شکل می‌گیرد؛ اگرچه نقش مادری و مربی‌گری مادر پیوسته استمرار دارد و محدود به دوران کودکی فرزندان نیست.
شیخی با اشاره به اینکه اثرگذاری زنان در حوزه تربیت فقط محدود به نقش مادری نیست؛ گفت: زنان در سمت‌های مختلفی که در خانواده دارند، اعم از نقش مادر بودن، همسر بودن و خواهر بودن، پایه و اساس تربیت هستند. شخصیتی هم‌چون حضرت زهرای اطهر (س) چنان قابلیت‌های تربیتی از خویش بروز می‌دهند که حتی در سن طفولیت و در مقام دختر بودن، برای پیامبر خاتم (ص) نقش مادری ایفا می‌کنند و ملقب به وصف «ام ابیها» می‌شوند.
رئیس فراکسیون دیپلماسی سلامت مجلس گفت: این در حالی است که سبک زندگی متأثر از نگاه فمینیستی ایفای نقش مادری را در تزاحم با موفقیت‌های اجتماعی و مزاحم رشد زن برمی‌شمارد. زنان را از بچه‌دار شدن بر حذر می‌دارد؛ چرا که فرزندان را مزاحم حضور اجتماعی زنان می‌بیند. بر اساس فرموده حضرت امیر علیه‌السلام: خدا رحمت کند کسی که جایگاه و منزلت خویش را بشناسد و چه بسا جهل به مقام و نقش زن، عامل اساسی در بی‌مهری و بی‌توجهی به این عنصر اثرگذار تمدنی است. تفکیک دو مقوله اثرگذاری اجتماعی و ارتباط و حضور مستقیم در جامعه برای از بین بردن این تصور غلط و بازسازی هویت زن در تمدن اسلامی مهم و راهگشاست. اثرگذاری اجتماعی لزوماً به معنای حضور مستقیم در جامعه نیست و حضور مستقیم در جامعه نیز همیشه مستلزم اثرگذاری نیست.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اقتضائات و نیازهایی که به صورت انحصاری با جامعه زنان در ارتباط است، جز از طریق زنان قابل پیگیری و تحقق نیست و این بدان معناست که متولیان جامعه دینی می‌بایست از باب جامع‌نگری بهترین زمینه را جهت رفع نیازهای هر دو طیف زن و مرد فراهم سازند.
ما امروز دچار ضد مفهوم هستیم
در بخش دوم این نشست فرزانه فخریان زبان شناس و رسانه‌گر) و زینب دولتی مدیر عامل تولیدکنندگان حجاب به همراه فاطمه محمدی به گفت و گو پرداختند.
فخریان گفت: هر جایی که ما ایستادیم موضوع حوزه زنان وجود دارد در یکسال اخیر هشدار دادم فضای رسانه فضایی است که همه در آن رشد می‌کنیم چه در فضای خانواده چه جامعه، امروز چه اتفاقی در حوزه رسانه ما افتاده که من در حوزه کودک و زنان به آن اشاره می‌کنم چهار اتفاق افتاده است در رسانه چه کودک، نوجوان، جوان، زنان هر کسی که در معرض رسانه است، امروز ما ضد اطلاعات به آن ارائه می‌دهد ضد اطلاعات را مقابل اطلاعات قرار بدهیم آن چیزی که صحیح بتوانیم درک کنیم و در گنجینه دانش خود قرار دهیم و در ابعاد دیگر بتوانیم از آن استفاده کنیم امروز رسانه دچار ضد ارجاع شده آموزش و ارجاع درست صورت نگرفته است.
وی افزود: ما امروز دچار ضد مفهوم هستیم و ضد منبع چطور این اتفاق افتاده از ظن غیر زنانه دیدم متوجه شدم زبان زنانه از رسانه ما در حال حذف شدن است که دارای چند خصوصیت است که قطعاً با زبان مردانه مکمل هم هستند و زبان زنانه زبانی دقت‌نگر و جزئی‌نگر است زبان زنانه زبان جلوه ابزار است زبان رسانه زبان کامل و تکیه دارد زبان زنانه زبان پیش برنده است.
فخریان گفت: ما این زبان به مرور داریم از دست می‌دهیم تا زمانی که این تأثیرگذاری زبان زنانه را جدی نگریم در هیچ کجا نمی‌توانیم در تصمیم گیری زنان که مقام معظم رهبری در آخرین دیدار جمله مشخص داشتند نقل به مضمون داشتن خانم‌ها در تصمیم سازی نیستند این عیب است و عیب بزرگی است. از ظن زنانه این کار پیش ببریم تا زمانی که این زبان جدی نگریم نمی‌توانیم حوزه‌های مختلف موفق باشیم در پایان این زبان شناس و رسانه گر گفت: زبان پرورش آگاهی موضوع صحبت بود.
پوشش دارای اهمیت در هویت و فرهنگ است
زینب دولتی مدیر عامل تولیدکنندگان حجاب درباره مد و پوشاک گفت: از دو منظر کسب و کار در عرصه اقتصادی هویت بخشی به زنان از حوزه پوشش خاطر نشان کرد در صدر اسلام حضرت خدیجه (س) و حضرت زهرا (س) نشان بارز فعالیت اقتصادی اجتماعی خانواده بودند از منظری که تعادلی ایجاد می‌کنند این خانم‌ها در فعالیت اجتماعی مادری همسری و … قابل اهمیت است تعادلی ایجاد می‌کند و به خوبی از عهده آن بر می‌آید و جایگاه خوبی را به خود اختصاص داده است قابل اهمیت است.
وی در بخش دوم صحبت‌های خود در حوزه پوشش گفت: در ادوار پیشین (هخامنشیان) پوششی بانوان داشتند که یک پوشش عفیفانه بود چه می‌شود که این هویت در پوشش از دست می‌دهیم پوشش دارای اهمیت در هویت و فرهنگ است چرا در حکومت اسلامی با ۳۲ نهاد و ارگان مأمور رسیدگی به موضوع پوشش هستند اینقدر به آن کم لطفی شود تولیدکنندگان محصولات حجاب دغدغه‌های فرهنگی را در کسب کار خود دارند.