خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ ۱۶ بهمن‌ماه بود که اعلام شد در پی پیشنهاد رئیس قوه قضائیه به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر موافقت با عفو و تخفیف مجازات جمع قابل توجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر و همچنین محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب و سازمان قضائی نیروهای مسلح، رهبر انقلاب اسلامی با این پیشنهاد موافقت کردند.
دقت در جزئیات عفو، بخشودگی و رأفت اسلامی اخیر که به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با موافقت رهبر انقلاب صورت گرفته از گستردگی دایره مشمولان این عفو حکایت دارد.
این عفو گسترده، از جمله عفوهای معیاری است که آخرین بار در سال ۱۳۹۷ پیشنهاد و مورد موافقت رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفت. در اینگونه عفوها، رئیس قوه قضائیه معیارهایی را به رهبر معظم انقلاب پیشنهاد می‌کنند و در صورت موافقت ایشان بر اساس آن معیارها افرادی مشمول عفو قرار می‌گیرند.
عفو اخیر، التیام‌بخش زخم‌های ماه‌های اخیر بر پیکره نظام جمهوری اسلامی است
کمال رئوف، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر و در خصوص موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو گسترده زندانیان گفت: موافقت رهبر انقلاب با این عفو، نقطه عطفی در تاریخ حقوق و قضا در کشور است و در حقیقت التیام‌بخش برخی از زخم‌هایی است که طی چند ماه اخیر و در جریان اغتشاشات بر پیکره نظام وارد شده است.
این وکیل پایه یک دادگستری عنوان کرد: غیرقابل انکار است که در این نوع از اغتشاشات برخی افراد اغفال می‌شوند و بعضاً از روی ناآگاهی مرتکب جرایمی می‌شوند که ممکن است پس از آن پشیمان شوند.
وی اظهار کرد: این اقدام، در دهه مبارک فجر و در آستانه چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی یک نقطه عطف محسوب می‌شود؛ چرا که زمینه بازگشت بسیاری از افراد با این عفو به جامعه فراهم شد و نظام جمهوری اسلامی به‌نوعی بزرگی خود را با این عفو برای همگان آشکار ساخت.
موافقت رهبر انقلاب با این عفو، نقطه عطفی در تاریخ قضائی کشور است و التیام‌بخش زخم‌هایی است که در ماه‌های اخیر و در جریان اغتشاشات بر پیکره نظام وارد شد افزایش دایره شمول عفو از محکومان به متهمان در تاریخ نظام قضائی و حقوقی ایران کم نظیر بوده است
رئوف تصریح کرد: عمدتاً عفوها از ابتدای پیروزی انقلاب تاکنون به‌نحوی هستند که بیشتر شامل حال محکومان می‌شوند؛ اما این‌بار نه تنها محکومان، بلکه متهمان نیز شامل حال این عفو شدند که این موضوع در تاریخ نظام قضائی و حقوقی ایران کم نظیر بوده است.
پس از موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو گسترده محکومان و متهمان، بررسی وضعیت زندانیان در سراسر کشور از حیث برخورداری از نهادهای ارفاقی و تطبیق با شاخص‌های عفو معیاری مقام معظم رهبری در دستور کار قضات و مسئولان قضائی قرار گرفت.
روایتی از حال و هوای زندان پس از اعلام خبر عفو گسترده رهبری
خبرنگار مهر که با یکی از هیأت‌های قضائی اعزامی به زندان‌ها جهت تطبیق پرونده‌های آن‌ها با شاخص‌های عفو رهبری همراه شده است، حال و هوای زندان را پس از اعلام خبر عفو رهبری و تسهیل فرایند مساعدت به آن‌ها روایت می‌کند.
پس از گذر از درب بزرگ و آهنین وارد محوطه زندان شدیم و با گذر از قسمت پارکینگ به بخش اداری زندان رفتیم. در آنجا هماهنگی‌های لازم در جهت فعالیت هیأت‌های قضائی در زندان صورت گرفت و مشخص شد که هر هیأت قضائی باید به کدام یک از بخش‌های زندان برود.
با یکی از هیأت‌های قضائی که مسئولیت بازدید از بخش قرنطینه زندان را داشت، همراه شدم. بند قرنطینه، اولین جایی است که زندانیان پس از ورود به زندان روزهای خود را در آنجا سپری می‌کنند.
در این قسمت، وضعیت مددجویان یک به یک مورد بررسی قرار گرفت و با درخواست آزادی برخی از آن‌ها به فوریت موافقت شد. پس از آن، هیأت قضائی اعزامی به یکی از اندرزگاه‌های زندان رفت و در نمازخانه زندان، پرونده زندانیان را یک به یک مورد بررسی قرار داد.
هیأت قضائی که به زندان آمد، پرونده‌ام مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه فرایند آزادی از زندان برایم تسهیل شد. نمی‌توانم حسی که دارم را برای کسی توصیف کنم، فقط یک زندانی می‌فهمد چه می‌گویم
عفو رهبری؛ بازگشت یک پدر به آغوش خانواده را ممکن کرد
محمد یکی از زندانیان جرایم مالی بود که به‌واسطه عفو اخیر رهبری با آزادی مشروط او موافقت شده بود. محمد در خصوص علت حضورش در زندان گفت: به‌دلیل یک اختلاف مالی با شریکم به مشکل خوردم و در نهایت پایم به زندان باز شد.
در اینجا وضعیت خوب است و از حیث بهداشت و خوراک کم و کسری وجود ندارد اما همین که از خانواده دور هستم، بزرگ‌ترین سختی و رنج است.
این زندانی در خصوص عفو گسترده رهبری به‌مناسبت دهه مبارک فجر نیز گفت: زمانی که این خبر را شنیدم، جان دوباره‌ای پیدا کردم و این امید در من زنده شد که بتوانم مانند سایر پدرها در کنار فرزندان و خانواده خود حضور داشته باشم.
امروز که هیأت قضائی به زندان آمد، پرونده‌ام مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه با موافقت مقام قضائی فرایند آزادی از زندان برای من تسهیل شد. نمی‌توانم حسی که دارم را برای کسی توصیف کنم، فقط یک زندانی می‌فهمد من چه می‌گویم.
سهیل یکی دیگر از مددجویان بود که به ادعای خودش با درخواست آزادی او به شرط استفاده از پابند الکترونیک موافقت شده بود. وی در همین زمینه به خبرنگار مهر گفت: هیچ وقت فکرش را نمی‌کردم که به‌واسطه یک خطای ناشی از ناآگاهی، پایم به زندان باز شود. در حال حاضر حدود دو سال است که در اینجا به‌سر می‌برم و از خانواده و فرزندان خود دور هستم.
این زندانی گفت: به‌رغم اینکه تاکنون چندین بار برای آزادی از زندان از قضات پرونده درخواست کرده بودم اما آن‌ها می‌گفتند که از نظر قانونی امکان این موضوع وجود ندارد. در نهایت با توجه به عفو اخیر رهبری، پرونده من از سوی هیأت قضائی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با آزادی مشروط من با استفاده از پابند الکترونیک موافقت شد.
با ناآگاهی و اشتباه درگیر جریاناتی شدیم که احساس می‌کردم دلسوز وطن هستند اما زمانی که به اینجا آمدم فهمیدم دلسوز نبودند؛ بلکه قصد داشتند تا ما را قربانی اهداف شوم و پلید خود کنند
روایت یک زندانی اغتشاشات اخیر از وضعیت زندان
فرهاد از دیگر مددجویان حاضر در زندان بود که به‌واسطه اغتشاشات اخیر به زندان افتاده بود. وی در خصوص شرایط خود در زندان به خبرنگار مهر گفت: به‌رغم ادعاهایی که در خارج از اینجا مطرح می‌شود، وضعیت ما از حیث مسائل بهداشتی، خوراکی و سایر موارد با سایر زندانیان تفاوتی ندارد.
وی ادامه داد: از روی ناآگاهی و اشتباه درگیر مسائل و جریاناتی شدیم که احساس می‌کردم دلسوز وطن و ما هستند اما زمانی که به اینجا آمدم فهمیدم آن‌ها دلسوز نبودند؛ بلکه قصد داشتند تا ما را قربانی اهداف شوم و پلید خود کنند.
این زندانی بیان کرد: زمانی که به زندان آمدم، احساس کردم همه چیز خود را از دست دادم و دیگر هیچ چیز برایم اهمیت نداشت تا اینکه چند روز قبل از اخبار شنیدیم که رهبری با پیشنهاد عفو گسترده موافقت کرده‌اند؛ البته تصور می‌کردم که این عفو شامل حال من و امثال من نشود اما بعداً متوجه شدم که کسانی که متهم هستند، نیز مشمول این عفو می‌شوند.
فرهاد گفت: در حال حاضر پرونده من از سوی هیأت قضائی در زندان مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه با رفع برخی از مشکلات فرایند آزادی من از زندان سهل شد.
وی عنوان کرد: مهم‌ترین دغدغه من این بود که برایم سابقه کیفری درج شود اما بعداً از مسئولان زندان شنیدم که برای این عفو به‌گونه‌ای است که سابقه کیفری نیز درج نخواهد شد.
پدرم می‌گفت زمانی ببخش و بگذر که قدرت داری؛ وگرنه بخشش در هنگام ناتوانی، عین ضعف است. آقا (رهبر انقلاب) امروز این بچه‌ها (زندانیان مشمول عفو) را در عین قدرت بخشید و همین نشان‌دهنده بزرگی و کرامت ایشان است
کرامت رهبر معظم انقلاب از لسان یک زندانی
در گوشه‌ای از نمازخانه زندان نشسته بودم و به جنب و جوش زندانیان برای بررسی پرونده‌های خود از سوی هیأت قضائی نگاه می‌کردم که یکی از زندانیان در کنارم نشست و گفت: من چندین سال است که اینجا هستم و عفوهای مختلفی را دیده‌ام؛ اما این امیدی که الان در میان زندانیان می‌بینم را به‌هیچ عنوان پیش از این و در هیچ عفوی ندیده‌ام.
پدرم همیشه به من می‌گفت همیشه زمانی ببخش و بگذر که قدرت داری؛ وگرنه بخشش در هنگام ناتوانی، عین ضعف است. آقا (رهبر انقلاب) امروز این بچه‌ها (زندانیان مشمول عفو) را در عین قدرت بخشید و همین نشان‌دهنده بزرگی و کرامت ایشان است.
زمان به پایان رسیده بود و باید از زندان خارج می‌شدم. زمانی که مسیر سرپایینی معبر اندرزگاه را به سمت درب خروج می‌رفتم، احساس پیدا کردن آزادی خود را داشتم. به حرف‌های محمد فکر می‌کردم.
واقعاً راست می‌گفت. زندان هر چقدر هم که خوب باشد باز هم زندان است. پس از خروج از درب بزرگ و آهنی زندان، آن طرف خیابان خانواده‌هایی را دیدم که در انتظار زندانی خود به سر می‌بردند. حتماً اگر عزیزشان آزاد شود، خوشحال خواهند شد. کاش اگر عزیزشان برگشت، از یاد نبرند که این آزادی و این کنار هم بودن را مدیون کرامت چه کسی هستند.