به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «صحابه در قرآن» اثر حجت الاسلام والمسلمین علی خراسانی است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۱۳۷ صفحه به چاپ رسید.
از آنجا که آیات قرآن تدریجی و در مدت در ۲۳ سال نازل شده اند و بسیاری از ناظر به رخدادهای دوره خدایند، می‌توان نتیجه گرفت که آیات بسیار فراوانی از قرآن کریم ناظر به موضوع صحابه اند. با الهام از آیه ۱۰۰ سوره توبه صحابه به مهاجر، انصار و گروهی که در مرحله بعد ایمان آوردند، قسمت شده اند.
در برایند کلی از آیات قرآن کریم، مباحث مرتبط با صحابه را می‌توان زیر عناوینی همچون «خاستگاه محیطی صحابه»، «ایمان صحابه»، «هجرت صحابه»، «جنگ و جهاد صحابه»، «صحابه و رسول خدا» جای داد؛ همچنین از موضوع «عدالت صحابه» به دلیل چالش‌های کلامی گسترده و استناد موافقان و مخالفان به طیف وسیعی از آیات، می‌توان ذیل عنوانی مستقل بحث کرد.
ساختار اثر
در ابتدای این کتاب، پس از بیان تعریف و قلمرو صحابه، به خاستگاه محیطی صحابه پرداخته شده و در ادامه ایمان صحابه مطرح شده که از جمله ویژگی ایمانی آنها که در این اثر به آنها پرداخته شده، می‌توان به سبقت در ایمان، پایداری بر ایمان، التزام به ایمان (بیعت)، تفاوت درجات ایمان صحابه، کتمان ایمان (تقیه) و… اشاره کرد.
در ادامه اثر حاضر، هجرت صحابه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به هجرت صحابه به حبشه و مدینه، وجود هجرت صحابه به مدینه، استقبال انصار از مهاجران و پیمان برادری میان صحابه پرداخته شده است.
سپس، «جنگ و جهاد صحابه» مبحث بعدی این اثر است که برخی مطالب مطرح شده در این راستا عبارتند از: تشویق صحابه به جهاد و پایداری، سلحشوری صحابه و برخورداری صحابه از امدادهای غیبی.
همچنین، تعامل رسول خدا (ص) با صحابه و بالعکس از دیگر مباحث این اثر است.
در پایان این کتاب به «عدالت صحابه» پرداخته شده که عدالت صحابه نزد اهل سنت، مستندات قرآنی اهل سنت، عدالت صحابه نزد شیعه، و مستندات قرآنی شیعه و منکران عدالت صحابه از مباحث این بخش از اثر حاضر است.
برخورداری صحابه از امدادهای غیبی
برخورداری صحابه از امدادهای غیبی الهی در غزوه ها در موارد متعددی گزارش شده است. از گزارش آیات قرآن کریم بر می‌آید که اوج این امدادها در غزوه بدر بوده است؛ مانند این که در غزوه بدر هنگامی که مسلمانان کم شمار با سپاه مشرکان پرشمار روبرو شدند، خداوند سپاه مشرک را در چشم مسلمانان کم شمار جلوه داد تا با روحیه‌ای قوی به جنگ وارد شوند: «وَإِذْ یُرِیکُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَیْتُمْ فِی أَعْیُنِکُمْ قَلِیلًا».
در غزوه احزاب نیز صحابه از امدادهای غیبی برخوردار شدند. بر اساس آیه ۹ سوره احزاب، خداوند از این امداد به «نعمت» تعبیر کرده است و خطاب به مؤمنان می‌فرماید نعمت خدا را که در غزوه خندق بر شما نازل شد، به یاد داشته باشید؛ هنگامی که سپاهیانی از قبایل گوناگون هم پیمان شدند و آهنگ شما کردند و ما برای شکست آنان در شب‌های زمستانی بادی سرد بر آنان فرستادیم و لشکریانی از فرشتگان که شما آنها را نمی‌دیدید، به سویشان گسیل داشتیم. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ جَاءَتْکُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا وَجُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا»