خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: جهان اکنون شاهد بیشترین تعداد درگیریهای خشونت آمیز طولانی مدت از پایان جنگ جهانی دوم است و نابرابری و اطلاعات نادرست به این آشفتگی دامن میزند. سیاستگذارانی که به دنبال مهار خشونت هستند عاقلانه است که نگرش شهروندان خود را در مورد نابرابری و اطلاعات نادرست در نظر بگیرند. در ایالات متحده، نظرسنجی اخیر از مؤسسه پیرسوندانشگاه شیکاگو و مرکز تحقیقات روابط عمومی ( AP-NORC )نشان میدهد که کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
قربانیان خشونت جهانی مرزهای اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی را در بر میگیرند. جدای از جنگ روسیه و اوکراین، نزدیک به ۳۰ درگیری دیگر در سراسر جهان ادامه دارد. بدون هیچ راه حلی، این درگیریها نزدیک به ۸۴ میلیون نفر آواره نیز به جا گذاشته است. حتی اگر جنگ در برخی از این مناطق متوقف شود، مرگ و میر و بیماری همچنان در بسیاری از جوامع نفوذ، خانوادهها را متزلزل و پیوندهای اجتماعی را از بین میبرد. این درگیریها زیستگاهها را از بین برده و زندگی نسلها را عمیقاً تحت تأثیر قرار میدهد و چرخههایی از خشونت را ایجاد میکنند که بین نسلها ادامه پیدا میکند.
یکی از عوامل اصلی این درگیریها نابرابری اجتماعی است. اگرچه به آسانی قابل مشاهده نیست ولی به اندازه تلفات یا تغییر مرزها، نابرابری عمیقاً حل نشدنی است. «والتر شیدل» مورخ دانشگاه استنفورد، استدلال میکند که نابرابری از گذشتهها عمیقاً ریشهدارتر شده است.
اغلب زنان و دختران به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بار نابرابری اجتماعی را تحمل کرده و در مواجهه با موقعیتهای خطرناکی دسترسی آنان به آموزش و اشتغال کاسته شده، توانایی آنها برای دستیابی به برابری و ثبات اقتصادی به شدت از بین میرود.
اما نابرابری فقط نشانه کشورهای در حال توسعه نیست. بر اساس نظرسنجی اخیر مؤسسه (Pearson/AP-NORC)، اکثریت آمریکاییها معتقدند که این کشور در حمایت از حقوق اقلیتها در سطح جهان پیشرو است، با این حال تقریباً یک سوم میگویند که آمریکا در حمایت از این حقوق در داخل کشورش کوتاهی کرده است. بسیاری از آمریکاییها همچنین میگویند کشورهایی که از حقوق اقلیتها حمایت نمیکنند، نباید کمک دریافت کنند یا اجازه عضویت در سازمانهای بینالمللی را داشته باشند.
فقط ۵۲ درصد از زنان موافقند که پیشگیری جهانی از تبعیض جنسیتی و نژادی یکی از اهداف اساسی سیاست خارجی آمریکاست، در حالی که ۳۳٪ میگویند «مهم است، اما ضروری نیست.» در میان مردان، حمایت کامل حتی ضعیفتر است. یک سوم آمریکاییها میگویند ترویج حقوق اقلیتها در خارج از کشور «ضروری» است و ۴۶ درصد میگویند که «مهم است، اما ضروری نیست.»
اطلاعات غلط، مشکلات اجتماعی ناشی از نابرابری داخلی را تشدید میکند. البته خشونت با انگیزه قومی و مذهبی چیز جدیدی نیست. الگو هایی که برای فیلتر کردن و نظارت بر اخبار طراحی شده اند برای تقویت توطئهها، دروغها و نفرت به کار گرفته میشوند و در نتیجه قطبی شدن یکی از پیامدهای آن است و به یکی از مشخصههای عصر دیجیتال ما تبدیل شده است.
تقریباً سه چهارم آمریکاییها معتقدند اطلاعات نادرست باعث شعلهور شدن دیدگاههای سیاسی افراطی و پرورش جنایات ناشی از نفرت، از جمله خشونت با انگیزه مذهب، نژاد و جنسیت شده است.
پوشش رسانهای مغرضانه و گمراه کننده باعث ایجاد ترس و سردرگمی در مورد تهدیدهای واقعی و خیالی میشود. اطلاعات نادرست همچنین به طور چشمگیری اعتماد بین آمریکاییها و نهادهای آمریکایی را از بین میبرد. نیمی از آمریکاییها معتقدند که اطلاعات غلط باعث کاهش اعتماد شهروندان به دولت شده است. همانند نابرابری که هیچ درمان آسانی برای آسیب اطلاعات نادرست وجود ندارد.
اما بازیابی اعتماد اجتماعی و دقت در رسانهها به فوریت مورد نیاز است. خوشبختانه، آمریکاییها در حال انطباق با محیط رسانههای جدید هستند. از هر ده آمریکایی، هشت نفر گزارش میدهند که حداقل گاهی اوقات چندین منبع را بررسی میکنند تا از مصرف یا انتشار اطلاعات نادرست جلوگیری کنند.
همچنین بیش از سه چهارم آمریکاییها میگویند که از اشتراکگذاری اخبار در رسانههای اجتماعی خودداری میکنند.در حالی که ۶۳ درصد گزارش میدهند که حداقل در برخی مواقع از وبسایتها و ابزارهای راستیآزمایی استفاده میکنند.
نتایج نظرسنجی مؤسسه پیرسون/AP-NORC نشان میدهد که سیاستگذاران ایالات متحده با معمایی پیچیده روبهرو هستند. اگر آمریکاییها به حمایت از حقوق اقلیتها در سطح جهانی اهمیت چندانی نمیدهند، و اگر بسیاری فکر میکنند که حقوق اقلیتها به اندازه کافی در داخل کشور محافظت نمیشود، ایالات متحده برای ترویج ارزشهای لیبرال در خارج از کشور آمادگی چندانی نخواهد داشت.
به همین دلیل است که افزایش خشونت جهانی باید سیاستگذاران آمریکا را وادار کند تا تأثیر نابرابری و اطلاعات نادرست را در داخل بررسی کنند. ممکن است شروع کوچکی باشد، اما تجدید داخلی میتواند به بهبود زندگی آمریکاییها و کسانی که با خشونت بومی در سراسر جهان دست و پنجه نرم میکنند، کمک کند.
*عبدالرضا سلطانی، کارشناس فرهنگی