خبرگزاری مهر - گروه استانها: گلستان همانند سایر استان‌های کشور به دلایل مختلف از جمله فقدان برنامه ریزی صحیح در گذشته، از ظرفیت‌های اشتغال بخش‌های مختلف بی بهره بوده و از بیکاری مزمنی رنج می‌برد.
به عقیده کارشناسان طی سالیان اخیر در بروز و تشدید بیکاری در کشور و البته گلستان نهادهای مختلفی مرتکب قصور شده‌اند که آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و واحدهای فنی و حرفه‌ای و کاردانش از جمله این دستگاه‌ها تلقی می‌شوند.
تساهل در اجرای وظایف و تکالیف قانونی سبب شد تا فقط درصد اندکی از فارغ‌التحصیلان این مراکز که در زمره افراد جویای کار و به اصطلاح بیکار تلقی می‌شوند از حداقل توانمندی‌ها و مهارت‌های مرتبط با آموزش‌های تحصیلی خود بی بهره یا کم بهره باشند. و به زبان عامیانه صدها هزار دانش آموخته، هنرجو و دانش آموز فاقد مهارت وارد بازار شوند.
استان گلستان در رتبه‌های میانی میزان اشتغال در بین استان‌های کشور قرار داشته و جمعیت بیکاران این استان به هیچ وجه تناسبی با ظرفیت‌های متعدد این خطه در حوزه‌های کشاورزی، شیلات، دامداری، صنعت و بخش‌های گوناگون گردشگری ندارد.
برخی از کارشناسان بر این باور هستند، اشتغال فعلی گلستان بیانگر آن است که صرفاً یک سوم از ظرفیت‌های استان در بخش‌های یاد شده، استفاده شده و فرصت‌های شغلی بسیاری به سبب نبود تخصص و مهارت در بین جویندگان کار بلااستفاده رها شده است.
یکی از دستگاه‌های که نقش اساسی در تربیت جوانان کاربلد و ماهر در جامعه دارد، آموزش و پرورش است.
هدایت تحصیلی نادرست دانش آموزان را به سمت رشته‌های نظری سوق داده است هدایت تحصیلی نامناسب توسط خانوارها و البته برخی مشاوران سبب شده بیش از ۵۰ درصد دانش آموزان به سراغ رشته‌های نظری هدایت شوند در حالی که براساس آمارهای رسمی بیش از ۷۰ درصد دانش آموختگان مراکز دانشگاهی در حوزه‌های نظری در رشته‌های مختلف تجربی، انسانی و ریاضی در زمره بیکاران جامعه قرار می‌گیرند و این افراد به سبب مشکلات ساختاری در سیستم آموزش عالی و نداشتن مهارت و کاردانی در رشته خاصی، در زمره افراد فاقد مهارت در بین جویندگان کار قرار دارند.
آموزش و پرورش گلستان همانند سایر واحدهای زیرمجموعه وزارت آموزش و پرورش، چند سالی است که در راستای ویژه برنامه‌هایی تحت عنوان هفته مشاغل به دنبال هدایت و ترغیب خانواده‌ها و دانش آموزان به سوی رشته‌های مهارتی غیر نظری است تا دانش آموزان تربیت شده در سیستم آموزش و پرورش فراخور استعداد، توانمندی و علاقه به سراغ رشته‌های مهارتی بروند.
اهمیت حرفه آموزی کاهش یافته است
یک شهروند گلستانی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: یکی از مهمترین دلایل افزایش بیکاری در جامعه، سیر صعودی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یا دانش آموزان دیپلمه فاقد مهارت در جامعه است؛ به نحوی که جوانان کشور پس از ۱۵ تا ۲۰ سال تحصیل در مدارس و یا دانشگاه‌ها بدون تخصص و مهارت در حرفه و یا کار خاصی روانه جامعه می‌شوند.
علیرضا دیلم افزود: سیستم‌های آموزشی معیوب و تمرکز مربیان بر نمرات و ارزشیابی کمی بین دانش‌آموزان و دانشجویان سبب شده اهمیت و جایگاه حرفه آموزی و مهارت به طرز چشمگیری کاهش یابد.
وی گفت: در گذشته‌های دور با پیش‌بینی کتب و یا واحدهای درسی مانند طرح کاد بسیاری از دانش آموزان پس از پایان آموزش‌های متوسطه در یک رشته یا مهارت خاص کاربلد و مهیای حضور در صنایع و یا بازارهای کسب و کار می‌شدند.
دیلم بیان کرد: اگر به دنبال توقف سیر افزایشی بیکاران در جامعه هستیم باید در سیستم‌های آموزشی انقلابی اساسی شکل بگیرد و دانش آموزان از پایه دوم متوسطه و یا دانشگاه در یک رشته خاص به مهارت کافی در رشته‌های مورد علاقه خود دست یابند.
مشاوران دانش آموزان را به سمت مشاغل درست هدایت کنند
یکی از شهرستان‌های موفق گلستان در زمینه توازن رشته‌ای علی آبادکتول بوده که براساس آمارهای رسمی میزان رغبت دانش آموزان و خانواده‌ها به رشته‌های مهارتی و هنرستانی از رشته‌های نظری بیشتر است.
مدیر آموزش و پرورش علی آبادکتول در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: آموزش و پرورش باید نیاز شغلی ۲۰ سال آینده و مطالبات حرفه‌ای استان را شناسایی و مشاغل جدید را معرفی و بستر تحصیل آن را برای دانش آموزان فراهم کند.
سید عبدالله سیدکتولی نقش مشاوران را در هدایت تحصیلی دانش‌آموزان بسیار مؤثر دانست و افزود: باید مشاوران متناسب با ذائقه، استعداد و توانمندی دانش‌آموزان آنها را به سمت مشاغل درست هدایت کنند.
وی گفت: از دوران ابتدایی باید دانش‌آموزان را با مقوله انتخاب شغل آشنا کنیم زیرا اگر دانش آموز انتخاب شغلی درستی داشته باشد آینده خوبی را برای خود رقم می‌زند.
سیدکتولی ادامه دارد: براساس طرح ترسیمی مقرر است دانش آموزان پایه اول متوسطه متناسب با استعداد، توانایی، رغبت، هوش و علایق خود نسبت به انتخاب رشته تحصیلی مناسب که منجر به انتخاب شغل مورد علاقه آنها می‌شود، آشنا شوند.
وی بیان کرد: بازدید از مراکز و محیط‌های شغلی، معرفی مشاغل، ارائه درس شناسایی مشاغل در دروس مختلف تحصیلی، مقاله نویسی شغلی، اجرای نمایشنامه شغلی، اشتغال در ایام فراغت و انجام مصاحبه شغلی توسط دانش آموزان، مهمترین شیوه‌های اجرای راهنمایی شغلی به برای دانش آموزان است.
۴۲ درصد توزان رشته‌ای گلستان محقق شد
مدیرکل آموزش و پرورش گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: در سند چشم‌انداز تحول شناسایی استعدادها و توانمندی‌های دانش‌آموزان که در نهایت منجر به تربیت دانش‌آموز ماهر می‌شود، تاکید شده و بر همین اساس بحث توازن رشته‌ای مطرح شده است.
سیدرضا نظری افزود: در همین راستا مقرر است ۵۰ درصد دانش‌آموزان در مدارس فنی و حرفه‌ای و هنرستان مشغول به تحصیل شوند که تاکنون ۴۲ درصد از توازن رشته‌ای در استان گلستان محقق شده در حالی که میانگین کشوری ۳۷ درصد است و از این لحاظ گلستان در رتبه دهم قرار دارد.
وی افزود: نقش مشاوران در این رویکرد بسیار مهم است و معرفی مشاغل باید به گونه‌ای باشد که دانش‌آموزان با رشته‌های مختلف آشنا شوند و به سمتی حرکت کنیم که دانش آموزان بعد از فراغت از تحصیل دست‌کم در یک رشته دارای مهارت باشند.
نظری ادامه داد: حدود ۴۰۰ هزار دانش آموز در پایه‌های مختلف در گلستان مشغول تحصیل هستند که ۲۶ هزار دانش آموز مقطع دوم دبیرستان به عنوان هنرجو در ۲۰۰ هنرستان مشغول به فراگیری دروس مهارتی هستند.
مدیرکل آموزش و پرورش گلستان با اشاره به ویژه بینی رشته‌های مهارتی از سوی این اداره کل، افزود: در سال جاری برای تجهیز هنرستان‌های استان ۸۳ میلیارد تومان هزینه شده که امید است بازخورد این سرمایه‌گذاری در سال‌های آتی دیده شود و دانش‌آموزانی با دانش و دارای مهارت تربیت کنیم.
به گزارش خبرنگار مهر، کارشناسان بر این بر این باور هستند که برای کاهش میزان بیکاری در جامعه علاوه بر تزریق اعتبارات و سرمایه‌گذاری در بخش صنایع و یا واحدهای تولیدی باید به طور ویژه در مبحث توان افزایی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و یا دانش آموزان پایه‌های متوسطه اقدام کرد.
استان گلستان به سبب برخورداری از برخی ویژگی‌های طبیعی مانند صدها هزار هکتار اراضی زراعی و همچنین جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌تواند در صورت تربیت نیروی کار متخصص بخش زیادی از دغدغه‌های اشتغال را برطرف سازد.