خبرگزاری مهر، گروه استانها: بازارچه‌های مرزی خراسان جنوبی که در گذشته رتبه‌های اول تا سوم را در زمینه صادرات داشته‌اند متأسفانه طی سال‌های اخیر با تعطیلی از طرف افغانستان رونق خود را از دست داده است.
از دهه ۷۰ بازارچه‌های مرزی ماهیرود در شهرستان سربیشه، دوکوهانه در شهرستان نهبندان، گلورده در شهرستان درمیان و بازارچه مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه راه‌اندازی شد و تأثیر خود را بر اشتغال و تأمین معیشت ساکنان مناطق مرزی، کنترل قاچاق کالا، افزایش امنیت مرزها و شکوفایی اقتصاد محلی در محدوده‌های مرزی خراسان جنوبی گذاشت.
اواخر سال ۱۳۹۳ بود که افغانستان به‌صورت یک طرفه مبادلات مرزی از بازارچه‌های دوکوهانه نهبندان، گلورده درمیان و یزدان زیرکوه را به حالت تعلیق درآورد و این معبرهای اقتصادی که معیشت مرزنشینان به واسطه داد و ستد بین تجار دو سوی مرز تأمین می‌شد، بسته شد.
در حال حاضر امکاناتی اعم از پنج باب انبار کالا، ۲۰ باب غرفه، جایگاه عرضه سوخت، باسکول ۶۰ تنی، ساختمان اداری و مسکونی، پست قرنطینه دام، سامانه جامع گمرکی در بازارچه دوکوهانه نهبندان مستقر بوده و همچنان بلاتکلیف مانده است.
تاکید دولت بر بازگشایی بازارچه‌های مرزی
تاکید و دستور رئیس جمهور در سفر نوزدهم شهریور ماه سال گذشته به خراسان جنوبی مبنی بر توسعه فعالیت‌ها در بازارچه‌های مرزی منجر به تحرک بیشتر در این حوزه راهبردی شد.
حجت الاسلام رئیسی در این سفر با اشاره به درخواست نمایندگان مردم مبنی بر فعال کردن همه بازارچه‌های مرزی استان اظهار داشت: معتقدم یکی از راه‌های توسعه استان فعال کردن این بازارچه‌ها است.
رئیس جمهور گفت: فعال شدن بازارچه‌های مرزی می‌تواند به گسترش صادرات و توسعه آن بیانجامد و همچنین وضع اقتصادی مرزنشینان را سامان می‌دهد و هم می‌تواند به امنیت مرزها کمک کند.
وی تصریح کرد: فعال شدن بازارچه‌های مرزی کار بسیار مهمی است که باید دنبال کنند و مسئولان بعضی اقدامات را انجام دادند که در این سفر هم مورد تاکید قرار می‌گیرد.
همچنین رئیس جمهور در اولین سفر از دور دوم سفرهای استانی هیئت دولت به خراسان جنوبی طی سال جاری در جمع مردم شهرستان مرزی و محروم نهبندان حضور پیدا کرد و یکی از وعده‌های وی پیگیری برای بازگشایی بازارچه مرزی دوکوهانه بود.
تلاش برای بازگشایی بازارچه‌های مرزی
۲۲ مهر ماه سال ۱۴۰۰ هم نشست مسئولان خراسان جنوبی با شماری از تجار، فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران کشور افغانستان برگزار شد که در این نشست برخی از تجار و فعالان اقتصادی کشور افغانستان خواستار پیگیری و رفع برخی مشکلات اعم از آسفالت جاده‌های دسترسی به مرزهای استان، توسعه واردات سیمان قائنات، توسعه واردات محصولات کشاورزی و باغی، تأمین انرژی و سوخت، توسعه ارتباطات، ایجاد اتاق مشترک ایران و افغانستان در خراسان جنوبی و راه‌اندازی دفتر رسیدگی به مشکلات قضائی تجار شدند.
احمد وحیدی، وزیر کشور که هشتم آذر ماه ۱۴۰۰ برای معرفی «جواد قناعت» استاندار جدید خراسان جنوبی به این استان سفر کرد، با بیان اینکه فعال شدن ظرفیت‌های استان از جمله مرز جزو برنامه‌های دولت سیزدهم است، گفت: بازگشایی برخی موارد که قبلاً تعطیل بوده از طریق دیپلماسی فعال با کشورهای همسایه باید انجام شود.
بازارچه مرزی یزدان در شهرستان زیرکوه بعد از هفت سال تعطیلی در شهریور سال گذشته بازگشایی شد و حالا مسئولان نسبت به بازگشایی بازارچه دوکوهانه نهبندان هم خبرهای خوشی را صادر می‌کنند که بدون تردید سود حاصل از تحقق آن در ابعاد مختلف نصیب کشور خواهد شد.
موافقت وزارت اقتصاد
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های مردم استان بازگشایی بازارچه‌های مرزی است که در دومین سفر رئیس جمهور به استان نیز پیگیری شد، گفت: خوشبختانه ساختار سازمانی مورد نیاز بازارچه دوکوهانه از سوی وزارت اقتصاد ابلاغ شده است.
به گفته مرتضی ذاکریان ساختار مورد نیاز در قالب گمرک مستقل (گمرک بازارچه مرزی دوکوهانه) به تعداد سه پست سازمانی در زیر مجموعه اداره کل گمرکات استان پیش بینی شده است.
وی با بیان اینکه موضوع پایدارسازی بازارچه ماهیرود و احیا و توسعه مرز یزدان و دوکوهانه را همچنان پیگیری خواهیم کرد، عنوان کرد: با توجه به فضایی که با فعالیت دولت سیزدهم بر کشور حاکم است، به توسعه مراودات اقتصادی در بازارچه‌های مرزی استان خوش بین هستیم.
وی با تاکید بر اینکه پیگیری‌ها را از سوی وزارت امورخارجه برای اخذ موافقت کشور افغانستان برای آغاز مبادلات تجاری باید دنبال شود، ادامه داد: وزارت اقتصاد قول ارائه تسهیلات گمرکی در دوکوهانه را بعد از آغاز فعالیت اقتصادی تجار و بازرگانان و استقرار سازمان‌های ذیربط را اعلام کرده است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان جنوبی با بیان اینکه فعال شدن پایانه‌های مرزی به اشتغال، معیشت و اقتصاد مرزنشینان کمک خواهد کرد، ادامه داد: این موضوع به توسعه و پایداری امنیت کشور بسیار کمک خواهد کرد.
لزوم پیگیری وزارت خارجه
نماینده مردم شهرستان‌های نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: بعد از ماه‌ها پیگیری، وزارت کشور ضمن موافقت با بازگشایی بازارچه دوکوهانه نهبندان، مراتب را به وزارت خارجه برای جلب همکاری طرف افغانستانی ابلاغ کرد.
مصطفی نخعی ادامه داد: با توجه به هماهنگی‌های صورت گرفته با مقامات افغانستان و همچنین سفیر جدید کشورمان، امید است این خواسته چندین ساله مردم هر چه زودتر محقق شود.
وی با اشاره به وضعیت معیشتی مرزنشینان در نهبندان و سربیشه بیان کرد: وضعیت وخیم دام به خصوص دام سبک و دام عشایری در نهبندان و سربیشه جای نگرانی دارد.
نخعی اظهار کرد: روند کند مرمت قنات‌ها، عدم پرداخت خسارت سیل و سرمازدگی با بهانه گیری های مختلف، عدم پایبندی به وعده‌های داده شده برای راه اندازی مراکز ترویج کشاورزی در چاهداشی و مختاران و همچنین انتقال آب به محلات ملک چاه رویی و قله ریگ با بیش از دو سال پیگیری مستمر که متأسفانه نتیجه‌ای نگرفته، از گلایه‌های مردم است.
صادرات ۳۹۰ میلیون دلاری کالا از خراسان جنوبی
مدیر کل گمرکات خراسان جنوبی با اشاره به صادرات کالا از مرزهای استان بیان کرد: ارزش کالاهای صادراتی از خراسان جنوبی در ده ماهه امسال حدود ۳۹۰ میلیون دلار بود.
کوهگرد با بیان اینکه وزن کالاهای صادراتی وزن کالاهای صادراتی نیز در این مدت یک میلیون و ۲۸۴ هزار و ۵۳۷ تن بوده است، افزود: عمده اقلام صادراتی گمرک استان در ده ماهه شامل سیمان، گازوئیل، هیدرو کربن سبک، صیفی جات، روغن سوخت تقطیری و کاشی بوده است.
وی با بیان اینکه عمده این اقلام به کشورهای افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، عراق و قزاقستان صادر شده است، افزود: همچنین از ابتدای امسال به ۳۰ هزار و ۴۳۶ نفر مسافر ورودی و ۱۸ هزار و ۴۲۰ نفر مسافر خروجی از گمرک ماهیرود خدمات گمرکی ارائه شده است.
کوهگرد بیان کرد: در ده ماهه امسال سه هزار و ۷۹۳ دستگاه کامیون به وزن ۱۰۴ هزار و ۵۴۳ تن شامل آرد، شکر، فوفل، گازوئیل، نخود و سایر از کشور روسیه، هند، اندونزی، جمهوری آذربایجان و ترکیه از طریق گمرک ماهیرود به کشور افغانستان ترانزیت شده است.
آنچه مسلم است اقتصاد مرزها در رونقت معیشت مرزنشینان و جلوگیری از خالی شدن مناطق رزی نقش بسزایی ایفا می‌کند که می‌طلبد در رایزنی‌های مسئولان جایگاه ویژه‌تری به خود ببیند.