خبرگزاری مهر - گروه استانها: از دیرباز اصفهان به عنوان مهد تئاتر کمدی و طنز در کشور مطرح بوده و در گذشته‌های نه چندان دور مردم از سراسر کشور برای دیدن نمایش‌های کمدی به این شهر سفر می‌کردند و الان نیز حدود چهار سال است که دفتر تخصصی هنرهای نمایشی شهرداری اصفهان، جهت ارتقای تئاتر فاخر کشور و معرفی و تقویت تئاتر کمدی این شهر، جشنواره‌ای را در سطح ملی با عنوان «خندستان» برپا کرده است که امسال پنجمین دوره این جشنواره با اضافه شدن موضوعی با عنوان زاینده رود در بخش ویژه خندستان آغاز بکار کرده است.
خبرگزاری مهر طی گفتگویی با علی عطریان، دبیر اجرایی پنجمین دوره جشنواره ملی تئاتر کمدی خندستان به بررسی آخرین وضعیت جشنواره تئاتر خندستان پرداخته است.
*آخرین وضعیت جشنواره خندستان و آثار واصل شده به این جشنواره را توضیح دهید.
خندستان به نقطه آغاز اجراها و حلاوت نزدیک می‌شود که امیدوارم این حلاوت برای مردم نیز شیرین باشد و مردم بتوانند طبق جدول زمان بندی اجراهای خیابانی و صحنه‌ای را مشاهده کنند.
اجراهای خیابانی این فرصت را فراهم می‌آورد که تمام اقشار مردم بتوانند گوشه‌ای از آئین خود را در دل هنر نمایشی تئاتر طناز ببینند.
*چه تعداد آثار به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است؟
مجموع ۲۲۱ اثر به دبیرخانه جشنواره خندستان واصل شده است که از این تعداد ۱۱۸ اثر در بخش صحنه‌ای، ۷۵ اثر در بخش خیابانی یا آزاد و ۳۱ اثر در بخش بیرونی بوده است. در بخش برگزیدگان آثار نیز در بخش نمایش صحنه‌ای ۱۴ اثر، در بخش نمایش خیابانی ۱۳ اثر و در بخش زاینده رود نیز ۱۳ اثر برگزیده شده‌اند. همچنین دو اثر میهمان نیز از فعالان حوزه تئاتر اصفهان در جشنواره حضور خواهند داشت.
*چقدر جشنواره خندستان در راستای ارتقای جایگاه تئاتر طنز و جلوگیری از تولید تئاتر هجو تأثیرگذار بوده است؟
تئاتر علمی است که در بیان خود پارامترهای درستی را به همراه دارد و می‌تواند از آنها برای رسیدن به یک زبان هنری درست استفاده کند، بنابراین دبیرخانه جشنواره به اینکه نمایش بیشتر مردم را بخنداند کمتر توجه دارد و بیشتر معطوف به کار هنری نزدیک به ارزش‌های درست هنری برای پذیرش در دبیرخانه است.
چشم انداز دبیرخانه حرکت به سمت اجراهای تئاتر کمدی درست در سطح کشور و ایجاد این پایگاه در اصفهان است و به دنبال خنداندن مردم به هر بهانه‌ای نیست و حفاظت و حراست از این ارزش برای دبیرخانه جشنواره قابل حمایت است.
*تفاوت جشنواره خندستان با سایر جشنواره‌های برگزار شده در کشور از لحاظ محتوا چیست و چه سیاستی توسط دفتر هنرهای نمایشی شهرداری اصفهان ویژه‌تر برای جشنواره دیده شده است؟
از هر گوشه کشور که صدای تئاتر کمدی بلند شود باعث شعف خواهد بود و تفاوتی بین اصفهان و سایر نقاط کشور نیست؛ زیرا همه هدف واحدی دارند؛ ولی بعضی از جشنواره‌ها رنگ و بوی دیگری را به خود می‌گیرند که در جشنواره خندستان همت تمامی اعضای تیم برگزار کننده به سمت برگزار کردن جشنواره‌ای در سطح ملی برای ایجاد پایگاه تئاتر کمدی در شهر اصفهان است.
در سطح کشور جشنواره‌های بزرگی در سال‌های گذشته در حوزه طنز برگزار شده که خوشبختانه این جشنواره تجارب چهار دوره خود را پشت سر دارد و توانسته جایگاهی را بین مردم و در ذهن هنرمندان هنر تئاتر و بویژه کمدین ها ایجاد کند. مهمترین ویژگی جشنواره خندستان این است که یک موضوع درست در یک مکان و شهر درست قرار گرفته و تئاتر کمدی را به شهادت بسیاری از بزرگان حوزه تئاتر باید برای اصفهان بدانیم، پس رنگ و بوی اصفهان حاکم در جریان تئاتر کمدی ایران است و جشنواره خندستان در حال ادامه دادن این مسیر است.
*تجارب چهار ساله و پنجمین دوره جشنواره خندستان برای به اشتراک گذاشتن چیست؟
در این دوره مشارکت جدی را از سراسر کشور شاهد بودیم و طبق آمار از استان‌های مختلفی اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این دوره پرداختن به یک دغدغه ملی تحت عنوان زاینده رود است که رنگ و بوی جدیدی را به جشنواره خندستان اضافه نموده و دیگر اینکه برگزاری چهار دوره قبلی جشنواره در اصفهان عطش تمام ایران را نسبت به وجود پایگاهی برای جریان تئاتر کمدی در کشور هشدار داده بود که این نیاز در پنجمین دوره جشنواره تئاتر ملی خندستان پاسخ داده شد و امیدواریم در دوره‌های آتی با افقی وسیع‌تر در سطح خاورمیانه و بصورت بین‌المللی این جشنواره را برگزار کنیم.
*ورود موضوع زاینده رود به خندستان را برخی‌ها موضوعی سیاسی تلقی می‌کنند، آیا با این موضوع موافق هستید؟
همانقدری که مردم اصفهان با وجود کیلومترها فاصله نسبت به خلیج فارس حساس هستند فکر نمی‌کنم برای افراد نزدیک به خلیج فارس هم مساله زاینده رود بی اهمیت باشد یا مساله دریای خزر و دریاچه ارومیه همه برای جامعه ایرانی مساله است و ورود زاینده رود به جشنواره خندستان فقط به عنوان رودی که از میان یک شهر عبور می‌کند نیست، بلکه به عنوان یک رگ حیاتی که شرق و غرب کشور را به مرکز کشور وصل می‌کند دیده شده است، زاینده رود یک موضوع ملی است و جشنواره خندستان هیچوقت رنگ و بوی سیاسی نخواهد گرفت، زیرا خنده و تئاتر برای همه مردم است و زمینه‌ای برای سیاسی کردن وجود ندارد.
در بخش زاینده رود از شهرهای غیر از اصفهان مانند شمال و یزد، جنوب و شرق و غرب و از سراسر کشور آثاری به دبیرخانه جشنواره خندستان واصل شده است و از ۳۹ اثر حدود ۶۰ درصد آن از کل کشور است که نشان می‌دهد زاینده رود مانند خلیج فارس و دریای عما متعلق به همه ایران است.
*برای استمرار در برگزاری جشنواره خندستان چه رویکردی را اتخاذ شده است؟
پایه و اساس این جشنواره اول مردم است که در برهه‌های مختلف زمانی نیاز به خندیدن دارند و خنده برای آنها گوهری است که آن را برایشان فراهم خواهیم کرد.
رکن دیگر هنرمندان و گروه‌های نمایشی هستند که وظیفه دارند با کارهای فاخر مردم را راضی و شاد نگه دارند و رکن سوم مجریانی هستند که باید به نمایش‌های کمدی و خندستان دل بدهند و ما در بخش سوم قرار داریم و خود را به عنوان زمینه‌ای برای دو رکن دیگر می‌دانیم و در تلاش هستیم به بهانه خندستان آثار فاخر هنری ارزش‌های خودشان را به مردم عرضه کنند، پس حیات و دوام خندستان در آینده مبتنی بر نگرش این سه رکن مردم، هنرمندان و مجریان جشنواره است.
در حوزه خود نیز تمام تلاشمان بر ارائه بهترین خدمات به مردم و هنرمندان است و امیدواریم آن دو رکن ارزشمند هم در این مسیر قرار بگیرند تا جریان خندستان به خوبی استمرار یابد.
*دفتر تخصصی هنرهای نمایشی شهرداری اصفهان به دنبال انحصاری کردن تئاتر طنز در اصفهان است؟
تمامی اتفاقات نمی‌تواند در پایتخت رخ دهد و بسیاری از اتفاقات باید در شهرهای دیگر باشد تا مردم دیده شوند، در شهر اصفهان زحمات بسیاری کشیده شده تا این فرصت را در شهری مانند اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی ایران در جهان اسلام اعمال کردیم پس موضوع بین پایتخت و شهرهای دیگر نیست بلکه هر شهری پتانسیلی دارد که باید به آن پتانسیل‌ها رجوع کند تا آن ظرفیت‌ها رشد کنند، پتانسیل تئاتر کمدی در اصفهان یک پتانسیل نهادینه است و سایر شهرها هم پتانسیل‌های خودشان را دارند که باید به آنها توجه کنند.
در بسیاری از شهرها پایگاهی برای نمایش خیابانی، پایگاهی برای موسیقی مقامی و پایگاهی برای ادبیات وجود دارد که هیچکدام از این شهرها پایتخت ایران نیست و این پایگاه‌ها چون پتانسیل آن شهرها است باید در آن شهرها وجود داشته باشند.
شهری مثل سنندج ویژگی دارد که رشت ندارد و ویژگی رشت را شیراز ندارد، بطور مثال سنندج و قوچان یکی از پایگاه‌های اصلی موسیقی مقامی در کشور هستند و بوشهر ویژگی دارد که آن ویژگی متعلق به آن شهر است و اصفهان هم در زمینه‌های مختلف ویژگی‌هایی دارد که طنازی و تئاتر کمدی یکی از آن هزاران ویژگی است که این پتانسیل کشف و بستری برای برگزاری جشنواره خندستان فراهم شده است که امیدوارم همین نگرش در سایر حوزه‌های هنری شهر نیز فراهم شود.
*چرا با وجود چهار دوره از برگزاری خندستان، این جشنواره هنوز در تقویم رسمی کشور ثبت نشده است و چه اقدامی برای تحقق این امر صورت گرفته است؟
در چهار دوره گذشته رویدادی را تجربه کردیم و در دوره پنجم رویداد دیگری را تجربه کردیم، در دوره‌های گذشته از سال ۸۹ تا ۹۱ نگرش برای بروز استعدادها در زمینه تئاتر کمدی بوده که خوش هم درخشیده است و در دوره چهارم تمرکز بر تولید متن، نمایش نامه و پژوهش بود و در دوره پنجم با همه سختی‌هایی که برگزار کردن یک جشنواره دارد، موفق به برگزاری جشنواره در سطح ملی بصورت رسمی شدیم و وزارت ارشاد و اداره کل هنرهای نمایشی و اداره کل ارشاد اصفهان با تعامل یکدیگر این اقدام را انجام دادند و البته مردم اصفهان علاقمند به ثبت این رویداد در تقویم هنری رسمی کشور هستند.
*علت ورود شهرداری اصفهان به حوزه تئاتر و برگزاری جشنواره‌های ملی همچون خندستان در این حوزه چیست؟
شهرداری متولی تئاتر، موسیقی و ادبیات و هنر نیست و متولی نهاد دیگری است که در این جشنواره با شهرداری همکاری می‌کند ولی شهرداری حامی و بسترساز برای توسعه هنر در سطح شهر و کشور است؛ زیرا توسعه هنر را باید جزئی از توسعه مدنیت در ایران بدانیم و همانطور که در ادوار تاریخی این مساله ثابت شده رشد مدنیت با رشد هنر همراه است و شهرداری به عنوان طلایه دار جریان شهر و ارگان غیردولتی که مدنیت را حمایت می‌کند یکی از وظایفش فراهم کردن زمینه این امر است و متولی ارگان دیگری است.
در ساختار شهرداری این اجازه فراهم شده تا اقدامات خود را در سطح ملی و فراملی گسترده کنیم زیرا معتقد براین هستیم و اسناد بالادستی این را نشان می‌دهد که هرچقدر افق دید را بلند کنیم در واقع آورده فرهنگی و هنری کلان شهری برای اصفهان بیشتر خواهد بود.