خبرگزاری مهر - گروه استانها - سولماز پورنعمت: پدیده گرد و غبار یکی از پدیده‌های مخرب مناطق خشک و بیابانی است این پدیده اکنون در بسیاری از مناطق کشور به یکی از معضلات زیست محیطی تبدیل شده است.
آق‌بلاغ مصطفی خان شهرستان نمین در استان اردبیل هم یکی از این مناطق در معرض خطر است که وجود خشکسالی‌های متناوب سال‌های اخیر، کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی، انتقال آب ویلکیج به شهر اردبیل، استقرار صنایع آب بر، چرای بی رویه، از بین بردن چمنزارها و کشاورزی غیر اصولی باعث فرسایش خاک و به وجود آمدن پدیده گرد و غبار در این روستا شده است.
تلنبار شدن خاک بین معابر و ساختمان‌های روستا و زمین‌های کشاورزی موجب مهاجرت اهالی به شهرها شده است که همین موضوع آینده اقتصادی این منطقه و حتی شهر اردبیل را نیز به خطر می‌اندازد.
هم اکنون محدوده گرد و غبار در روستای مذبور به ۱۰۰ هکتار رسیده است و اداره محیط زیست استان اردبیل محدوده بالفعل و بالقوه منطقه برای تبدیل شدن به کانون مولد گرد و غبار را تا سطح ۲۸۵ هکتار اعلام کرده است.
خبرگزاری مهر پیش از این در گزارش روستای «آق‌بلاغ مصطفی‌خان» نمین مرکز طوفان‌های غبار به موضوع ریزگردها در روستای آق بلاغ مصطفی خان پرداخته بود.
ریزگردهای «آق‌بلاغ مصطفی خان» از درد تا درمان!
یکی از فعالان محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: انتقال آب ویلکیج به اردبیل این موضوع را تشدید کرده است در شرایطی که آب به این منطقه نرسد و اقدام مثبتی صورت نگیرد این ریزگردها فرودگاه استان و خود شهر اردبیل را نیز فرا خواهد گرفت.
محسن نعمت زاده با تاکید بر اینکه اقدامات بازدارنده در ایران به موقع انجام نمی‌شود، افزود: در شرایط بحرانی ضمن اینکه پیدا کردن راهکار سخت است هزینه کلانی نیز خواهد برد.
وی ریزگردهای آق بلاغ را یک تهدید جدی برای مردم و محیط زیست دانست و گفت: تغییرات اقلیمی و افت محسوس نزولات آسمانی، بی کفایتی مدیران در دولت‌های گذشته سبب شده تا مساحت عظیمی از زمین‌های بخش ویلکیج به سرزمین خشک و لم یزرع تبدیل شود و این عرصه‌ها را به محلی برای تشکیل کانون‌های ریزگرد تبدیل کند.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه طبق هشدارهای محیط زیست زندگی مردم و اکولوژی روستا در معرض خطر است، ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام یافته راهکار برای این تنش کاشت گیاهان چند ساله و مقاوم به تنش‌های محیطی است.
نعمت زاده با اشاره به اینکه شدت و تناوب ریزگردهای «آق‌بلاغ مصطفی خان» در سال‌های اخیر بیشتر شده است، افزود: مدیران استان و شهرستان باید حل این مشکل را در اولویت قرار دهند و به خواسته مردم اهمیت دهند.
رئیس شورای اسلامی روستای آق‌بلاغ مصطفی خان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه بیش از ۱۵ سال است پیگیری‌های اهالی روستا بی نتیجه مانده است، افزود: آنچه موجب رها شدن اراضی کشاورزی و تبدیل آنها به کانون‌های جدید گردوغبار می‌شود عدم تأمین منابع آبی برای انجام کشت است.
حسین دادخواه ادامه داد: تنها راهکار نجات اراضی روستای «آق‌بلاغ مصطفی خان» و چندین روستای اطراف تأمین آب مورد نیاز برای زراعت است و تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.
وی با تاکید بر اینکه «آق‌بلاغ مصطفی خان» تاوان سو مدیریت مسئولان در ادوار مختلف را می‌دهد افزود: در جایی می‌توان کشاورزی انجام داد که آب کافی و با کیفیت وجود داشته باشد، بنابراین هر جا که اراضی کشاورزی رها شده دلیل آن عدم وجود منابع آب بوده است.
رئیس شورای اسلامی روستای آق‌بلاغ با اشاره به اینکه روستا بدون آب نیست افزود: آب روستاهای منطقه را با پمپاژ بالا برداشت می‌کنند در حالی که آب هر منطقه‌ای باید اول نیاز آن منطقه را برطرف کند.
دادخواه با اشاره به تصمیمات جلسه فوق العاده مدیریت بحران در فرمانداری نمین گفت: در این جلسه تصمیماتی گرفته شد اما تمام تصمیمات در حد حرف باقی مانده و تا به امروز عملیاتی انجام نشده است.
وی به عدم اجرای کلاس‌های توجیهی برای مردم اشاره و افزود: یکی از تصمیمات جلسه فوق العاده مدیریت بحران، فک پلمپ یکی از چاه‌های روستا بود که از طریق استانداری پیگیر شدیم اما اداره آب منطقه‌ای اجازه فک پلمپ را نداد.
این مسئول با بیان اینکه مردم منطقه از وضعیت موجود به ستوه آمده‌اند و دیگر در بین مردم حرفی برای گفتن نداریم، تصریح کرد: در یک سال گذشته چندین بار به اداره کل بحران استان مراجعه کردم هر بار گفتند طرح می‌نویسیم اما تا کنون بی نتیجه بوده است.
طرح جامع مهار ریزگردها به زودی آماده می‌شود
مدیرکل مدیریت بحران استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هماهنگی که صورت گرفته است باید جهاد کشاورزی طرح مطالعاتی را تهیه و در اختیار مدیریت بحران قرار دهند تا از اعتبارات ملی بودجه بگیریم.
مهدی خدمتی خاطر نشان کرد: موضوع ریزگردها مختص منطقه ویلکیج نیست قسمت‌های زیادی استان را شامل می‌شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون طرح مذکور به دست ما نرسیده است، افزود: تا این طرح تهیه نشود نمی‌توانیم برای دریافت بودجه اقدام کنیم.
مشاور مدیر کل جهاد کشاورزی استان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مشکل ریزگردهای «آق‌بلاغ مصطفی خان» در بیست روز گذشته طی دو جلسه با حضور معاون اقتصادی استانداری بررسی گردیده است افزود: برای احیای اکوسیستم منطقه آبی بی گلو طرحی در قالب تثبیت شن‌های روان اجرا خواهد شد.
فیروز فولادی با تاکید بر اینکه هیچ گونه پوشش گیاهی در این منطقه وجود ندارد افزود: مطالعه این طرح به مرکز تحقیقات و منابع طبیعی استان واگذار گردید تا این طرح با کمک اساتید دانشگاه‌ها و کارشناسان مطالعه و پیشنهادات لازم برای علاج بخشی ارائه گردد.
وی به مشکل تأمین آب این منطقه اشاره و افزود: حل این معضل زیست محیطی همکاری و همیاری تمام ادارات را می‌طلبد اداره آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب باید در تأمین آب این طرح را یاری کنند.
مشاور مدیر کل جهاد کشاورزی اجرا و موفقیت این طرح را در سایه همت مردم دانست و گفت: مردم باید همکاری لازم را داشته باشند و از شخم برگردان بپرهیزند.
فولادی با اشاره به اینکه تصمیم داریم کشاورزی حفاظتی را به منطقه بیاوریم تصریح کرد: با پیگیری های معاون اقتصادی استاندار پیش طرح تا یک ماه آینده آماده و پیشنهادات لازم را ارائه خواهیم داد تا تصمیمات لازم اتخاذ شود.
وجود و انباشت ریزگردهای غباری در روستای آق‌بلاغ شهرستان نمین یکی از معضلات جدی در منطقه بوده که در این باره بی توجهی مسئولان در سال‌های گذشته مردم را به ستوه آورده است و در صورت تداوم ریزگردها اهالی چندین روستا چاره‌ای جز مهاجرت ندارند.
بدون شک این معضل زیست محیطی باید به دست مسئولان شهرستانی و استانی حل شود بنابراین تعلل بیشتر محدوده ریزگردها را افزایش داده و هزینه‌ها را بالا خواهد برد.