خبرگزاری مهر – گروه استانها- مریم یاوری: آسیب بارش برف وباران به بناهای تاریخی استان اصفهان و به ویژه شهرستان گلپایگان قصه پر غصه‌ای تکراری است، اتفاقی که هر بار در هر بارشی شاهد آن هستیم و تاکنون راهکار جدی برای آن اندیشیده نشده است.
بر اساس اعلام وزارت میراث فرهنگی سیل تابستان امسال ۷۳۵ بنای تاریخی تخریب و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به این بناها خسارت وارد شد، خسارتی که تاکنون جبران نشده است و تکرار بارش‌ها در پاییز و زمستان بر میزان آن افزوده است.
هر چند هنوز آمار دقیقی از خسارت‌های ناشی از بارش باران و سیل بر آثار تاریخی اعلام نشده است اما بررسی موردی آثار بیانگر تشدید خسارت ها به ویژه در بارش‌های بهمن است.
در این راستا یکی از مهم‌ترین بناهای در معرض تخریب کشور که قدمتی هزار ساله دارد، مسجد جامع گلپایگان است، اثری تاریخی از دوره سلجوقی که تاکنون زخم‌های زیادی را تحمل کرده و این بار نیز با نم های ناشی از بارش برف دست وپنجه نرم می‌کند.
حمیدرضا قربانی، یکی از پژوهشگران و دوستداران میراث فرهنگی گلپایگان ضمن ابراز تأسف از وضعیت کنونی مسجد جامع گلپایگان به خبرنگار مهر می‌گوید: نم کشیدن پِی‌های مسجد جامع گلپایگان موضوع تازه‌ای نیست و در گذشته نیز شاهد این اتفاق بوده‌ایم.
برف روبی ناقص مسجد جامع گلپایگان
وی ادامه می‌دهد: آنچه بیش از گذشته باعث رنجش است بی توجهی مسئولان به ساماندهی این بنای تاریخی است به گونه‌ای که حتی برف‌های موجود بر روی سقف، کف و دیواره‌های مسجد پس از گذشت ۲ هقته از بارش‌ها همچنان برف‌روبی نشده و بر روی بنا در حال آب شدن است.
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی با بیان اینکه گنبد این مسجد تا نصفه نم کشیده و هیچ رسیدگی به این بنا انجام نمی‌شود، ابراز می‌کند: تنها راهکار مسئولان برای ساماندهی این شرایط بستن درب مسجد بر روی گردشگران است.
وی با بیان اینکه حتی وسایل گرمایشی داخل مسجد نیز برای از بین نرم استفاده نمی‌شود و این وسایل را خاموش کرده‌اند، می‌افزاید: نم پی‌ها روز به روز به بالا کشیده شده و این بنا را در آستانه تخریب است و امکان ریزش سقف وجود دارد و بندکشی سقف و دیوارها به شدت در حال ریزش است.
تخریب چاهای جذبی اطراف مسجد جامع گلپایگان
قربانی با اشاره به اینکه بر اثر ساخت و سازهای غیراصولی در اطراف مسجد جامع منجر به مسدود شدن چاه‌ها و کانال‌های جذب رطوبت اطراف مسجد شده است، می‌گوید: این چاه‌ها علی رغم پیگیری‌های مختلف احیا نشده و این امر منجر به آسیب به بنای مسجد شده است.
وی اضافه می‌کند: از سوی دیگر نیز باید توجه داشت که فرونشست این مسجد تاریخی را نیز تهدید می‌کند و این در حالی است که هیچ رسیدگی به مسجد انجام نمی‌شود.
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی همچنین به ریزش بخشی از سقف ودیواره‌های مسجد جامع گلپایگان در بارش‌های اخیر اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این در حالی است که متولیان مسجد بخشی از مسجد را با استفاده از نصب چند لایه پرده و فرش به دیوارها به صورت غیراصلی جدا کرده تا نسبت به برگزاری نماز اقدام کنند که این امر نیز می‌تواند برای سلامت نمازگزاران خطرناک باشد.
ارزیابی خسارات بارش‌ها به بناهای تاریخی با سرعت انجام شود
همچنین منصور شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه میراث فرهنگی و اوقاف و امور خیریه موظف به پایش وضعیت بناهای تاریخی استان اصفهان با توجه به بارش‌های اخیر هستند، به خبرنگار مهر می‌گوید: در این زمینه ابلاغ‌های لازم صورت گرفته و باید هر چه زودتر ارزیابی‌ها انجام شود.
وی ادامه می‌دهد: ما در بخش‌های مختلف پیگیر دریافت اعتبارات برای جبران خسارات ناشی از بارش‌ها هستیم.
نمی توانیم به وظیفه خود عمل کنیم
سید مهدی موسوی موحد، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان نیز در این زمینه با اشاره به اینکه بودجه‌های فعلی جوابگوی مرمت همه بناهای تاریخی نیست، می‌گوید: در سفر رئیس جمهور به استان بیش ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار دربخش میراث فرهنگی به تصویب رسید که تا به امروز فقط ۱۰ درصدش محقق شده است.
وی با بیان اینکه استان اصفهان ۲۰ هزار اثر تاریخی و ثبتی دارد افزود: با این رقم میراث فرهنگی استان نمی‌تواند به وظیفه حرفه‌ای خود برسد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه برنامه ما رسیدگی به بناهای تاریخی با قدمت زیاد و آسیب بیشتر است، اضافه می‌کند: ما با کمبود نیروی انسانی نیز رو به رو هستیم و با توجه به تعداد بالای بناهای تاریخی امکان رسیدگی به همه بناها را نداریم.
وی ادامه می‌دهد: رسیدگی به وضعیت مسجد جامع گلپایگان را در دستور کار داریم و ارزیابی وضعیت آن را در آینده نزدیک اعلام خواهیم کرد.
هر چند کمبود اعتبار و نیروی انسانی متخصص می‌تواند ۲ عامل مهم برای شرایط فعلی بناهای تاریخی و با قدمت استان اصفهان باشد اما نباید فراموش کنیم که این بناها آثار فرهنگ و تمدن ایران است و در صورت نابودی آنها پیشینه و تاریخ ایران نیز از بین خواهد رفت، از این رو پیشنهاد می‌شود که با مسئولان با برنامه ریزی و با استفاده از ظرفیت‌های مردمی نسبت به حفظ این بناها بیش از گذشته توجه داشته باشند و تنها با بستن درب آنها در صدد پاک کردن صورت مساله نباشند.