به گزارش خبرنگار مهر، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با شبکه پرس تی وی به مسائل مرتبط با معادله اتمی ایران و پیشرفت‌های کشورمان در این حوزه و البته تنش‌ها در روابط ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی و کشورهای غربی، با محوریت مساله اتمی ایران پرداخت.
در ابتدا این گفت‌گو بهروز کمالوندی، با اشاره به گزارشات رافائل گروسی در مورد پرونده اتمی کشورمان اشاره کرد: متأسفانه رویکردی که دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشات خود به کار می‌گیرد لزوماً فنی نیست و شاهد اتخاذ رویه‌های سیاسی نیز در این رابطه هستیم. در واقع مساله اتمی ایران یکی موضوع فنی است اما اهداف گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی در این رابطه بعضاً سیاسی است. البته که آژانس تا زمانی که تحقیقات فنی خود را به پایان نرسانده دبیر کل آن نیز نباید در مورد برخی مسائل موضع گیری کند که البته ما در گذشته و در مدت اخیر در چندین مورد شاهد خلاف این موضوع بوده‌ایم. به نظر من بعضاً آژانس بین المللی انرژی اتمی عامدانه برخی استدلال‌های منطقی و فنی ما را در مورد مسائل مرتبط با برنامه هسته‌ای کشورمان نمی‌پذیرد و در مورد آنها رویکردها و مواضع مغرضانه و سیاسی اتخاذ می‌کند.
وی افزود: در این رابطه، علی رغم اینکه ایران در مورد موضوعات مختلف توضیحات و همکاریهای لازم را با آژانس داشته، با این حال، نتیجه این همکاری چیزی جز تشدید فشار علیه ایران نبوده است. در واقع، ایران با آژانس همکاری داشته اما رویه‌های سیاسی آژانس سبب شده تا قدرت‌های اروپایی و آمریکا از فضا استفاده کنند و علیه کشورمان دست به جوسازی و تحرکات سیاسی بزنند. البته که هر مرتبه نیز شاهدیم که ادعاهای جدیدی به ویژه از سوی آژانس علیه برنامه اتمی ایران و ماهیت آن ارائه می‌شود. مثلاً به تازگی خبرگزاری بلومبرگ از غنی سازی ۸۴ درصدی در ایران خبر داده است. این در حالی است که غنی سازی در این سطح انجام نشده و آنچه وجود داشته ذراتی بسیار کوچک است که حتی زیر میکروسکوپ هم دیده نمی‌شود (و در مسائل فنی اتمی وجود آنها کاملاً توضیح علمی دارد) با این حال شاهدیم که این مساله اکنون خود به یک دستاویز سیاسی علیه ایران بدل شده است. البته که این موضوع یک موضوع فنی و عادی است و و در واقع توضیح فنی دارد با این حال غربی‌ها فقط به فکر منافع خاص خود در این رابطه هستند.
کمالوندی ادامه داد: پیشتر نیز مطالب و ادعاهایی از این دست وجود داشته که تمامی آنها حل شده‌اند. ماهیت فعالیت‌های ایران کاملاً روشن است و بازرسی‌های گسترده از آن در سال‌های گذشته نیز حاکی از انحراف در برنامه هسته‌ای ایران نبوده است. تردیدی نیست که اگر ایران بخواهد افزایش غنی سازی را داشته باشد همانطور که پیشتر نیز اقدام کرده، نیت خود را اعلام می‌کند و در این رابطه نیاز به مخفی کاری نیست. با این حال، اینکه مدام تلاش می‌شود تا ادعاهای مختلف و جدیدی علیه ایران مطرح شود، در نوع خود از وجود یک توطئه در پسِ پرده خبر می‌دهد. البته که یکی از نقدهای جدی به عملکرد آژانس در رابطه با ایران این است که آنها بعضی اوقات سوال‌های فنی خود را به رسانه‌ها بروز می‌دهند و رسانه‌های غربی نیز بلافاصله دست به جوسازی علیه کشورمان می‌زنند. این در حالی است که مساله یک موضوع فنی است و ایران هنوز پاسخ پرسش‌های آژانس را نداده است. این رویکرد سبب می‌شود تا جوی یک طرفه علیه ایران راه بیفتد که البته ریشه آن اتخاذ رویکردهای غیرحرفه ای در مورد یک موضوع تخصصی نظیر مساله اتمی ایران است. فراموش نکنیم که ایران پیشتر در گزارش‌های متعددی از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان کنشگری که به طور کامل به الزامات این سازمان متعهد بوده شناخته و معرفی شده است و خودِ آژانس به این موضوع اذعان داشته است. با این حال، رویه‌ها و رویکردهای آژانس در برخی موراد علیه کشورمان، صرف سیاسی هستند و به دنبال تحریف چهره بین المللی ایران و ارائه تصویری از کشورمان به جهانیان که مطلوب غرب است.
کمالوندی در ادامه در پاسخ به این سوال که بر اساس توافق برجام ایران برخی تعهدات و الزامات را در برنامه اتمی خود پذیرفته بود با این حال اکنون که از حیث عملی توافق برجام برقرار نیست و مُرده است، ایران از چه تعهدات اتمی خود عقب نشسته؟ گفت: پس از اقدام دولت آمریکا در خروج غیرقانونی از توافق برجام و بدعهدی دیگر کشورهای غربی در عمل به تعهداتشان، ایران عملاً رابطه خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی را صرفاً به سطح تعهدات پادمانی کاهش داده است. نکته اصلی این است که اقدام ایران واکنشی بوده است. در واقع ایران با نقض گسترده برجام از سوی غرب رو به رو شده و دیگر عمل به تعهدات از سوی این کشور منطقی و معقول نبوده است. تعهدات پادمانی ایران هیچ ارتباطی به سانتریفیوژهای کشورمان و یا مثلاً تحقیق و توسعه اتمی ایران ندارند. در رابطه با مسائل پادمانی، حوزه کاری و فعالیت ما و تعهداتمان مشخص است و حوزه کاری آژانس نیز مشخص است و آنها نمی‌توانند خواسته‌های بیشتری را مطرح سازند. در این منظومه صرفاً مسائل امنیتی از حیث فعالیت هسته‌ای است که در چهارچوب مراودات و همکاریهای ایران و آژانس موضوعات محوری هستند.
وی افزود: توجه داشته باشیم که ایران در سال‌های گذشته بیشترین همکاری را با آژانس داشته و در مقایسه با دیگر کشورها هدفِ بیشترین بازرسی‌ها نیز قرار داشته است. با این همه، به دلیل بدعهدی‌های غرب و رویکردهای مغرضانه آژانس، ایران نیز از تعهدات یکطرفه خود در قالب معادله اتمی‌اش کاسته است. ما اکنون تعهدی ورای مسائل پادمانی نداریم و مساله غنی سازی و سطح آن هیچ ارتباطی با آژانس ندارد. البته که ایران در مورد فعالیت غنی‌سازی خود صریح بوده و ما اعلام کرده‌ایم که غنی سازی بالای ۶۰ درصد را در شرایط کنونی انجام نمی‌دهیم. حال در این فضا نباید آژانس با تحریک برخی جوسازی‌های تبلیغاتی مثلاً از انجام غنی سازی اورانیوم در سطح بیش از ۸۰ درصد توسط ایران آن هم وقتی می‌داند که موضوع از حیث فنی چه توضیحی دارد، خبر دهد. حال وقتی آژانس چنین می‌کند این اقدام هیچ معنایی جز این نمی‌تواند داشته باشد که آژانس اغراض سیاسی را دنبال می‌کند. البته که این قیل رویکردها در راستای همان کارزار فشار حداکثری هستند که علیه ایران مدت‌هاست دنبال می‌شوند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در ادامه در پاسخ به این سوال که بر اساس توافق برجام قرار بوده که غرب در مسائل فنی اتمی از ایران حمایت‌های فنی انجام دهد و البته با آن در این حوزه‌ها همکاری داشته باشد، حال تا چه حد آنها به این وعده‌های خود عمل کرده‌اند؟ گفت: اگر متن برجام و به طور خاص ضمیمه سوم آن را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که کشورهای غربی تعهدات مختلفی را در زمینه توسعه همکاری با ایران در حوزه مسائل مرتبط با انرژی هسته‌ای برعهده گرفته‌اند و متعهد شده‌اند. لیست تعهدات غرب جهت همکاری با ایران در حوزه‌های مذکور بلند بالا است. با این حال متأسفانه به تعهدات خود در رابطه با ایران عمل نکرده اند و در این رابطه رویکردهای مثبتی را از خود نشان نداده‌اند. آنها مدام ایران را به تلاش جهت تولید تسلیحات اتمی متهم می‌سازند. این در حالی است که ایران بارها اعلام کرده است که بر اساس فتواها و الزامات دینی، تهران نه تولید و نه ذخیره سازی و نه کاربرد تسلیحات اتمی را مجاز نمی‌داند و آنها را به مثابه فعلی حرام در نظر می‌گیرد. با این حال، غربی‌ها می‌گویند این مساله نیز مورد قبول آنها نیست و ایران از اساس باید توانمندی‌های اتمی خود را کنار بگذارد.
وی ادامه داد: در این زمینه حتی زمانی اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا گفته بود که اگر می‌توانست تار و پود برنامه اتمی را به کل نابود می‌کرد و مُهر پایانی را بر آن می‌زد. با این حال، وی اعتراف کرد که از این توانایی و امکان برخوردار نیست. البته که تعهدات ادعایی جهان غرب در رابطه با معادله اتمی ایران نیز کاملاً مورد بی اعتنایی قرار گرفته‌اند و برای این مساله می‌توان نمونه‌ها و مثال‌های فراوانی را نیز ذکر کرد. این در حالی است که شاهدیم مثلاً کنشگران اروپایی اقدام به صدور بیانیه علیه ایران می‌کنند و سعی در مقصر جلوه دادنِ ایران دارند. البته که باید توجه داشته باشیم که سازوکارهای بین المللی کنونی جهان نیز تا حد زیادی تحت تأثیر قدرت و نفوذ کشورهای غربی هستند و درست به همین دلیل وقتی ایران به بدعهدی‌های غرب اعتراض نیز دارد و رویه‌های آنها مثلاً در نهادی همچون آژانس بین المللی انرژی اتمی را مورد انتقاد قرار می‌دهد، این انتقادات راه به جایی نمی‌برند. این در حالی است که خودِ کشورهای غربی با طرح اتهامات واهی علیه ایران گاه تا سال‌ها دست به جوسازی و تحرکات تبلیغاتی علیه کشورمان می‌زنند. اقداماتی که همه و همه با اغراض سیاسی همراه هستند و تضعیف ایران و تقویت موضع غرب در رابطه با این کشور را دنبال می‌کنند. با همین تاکتیک، آنها از طرح یک اتهام علیه ایران به طرح اتهام دیگر گام می نهند و مدام سعی در مسموم سازی فضا علیه کشورمان دارند.
کمالوندی در پایان با اشاره به نزدیک بودن ۲۰ فروردین ماه «روز ملی انرژی هسته‌ای» به طور خاص به این نکته اشاره کرد که ایران با استفاده از ظرفیت‌های اتمی خود توانسته در حوزه رادیو داروها و مسائل پزشکی و درمانی (که مدت‌هاست کشورهای غربی و به طور خاص خزانه داری آمریکا سعی داشته و دارند تا ایران را از نظر دسترسی به آنها در محدودیت قرار دهند) پیشرفت‌های قابل توجهی را کسب کند. وی گفت: البته که دامنه پیشرفت‌های ایران در حوزه‌های مختلفِ استفاده از انرژی هسته‌ای بسیار گسترده‌تر است و اگر این پیشرفت‌ها حاصل نمی‌شد، به دلیل فشارهای ظالمانه جهان غرب اکنون ایران با چالش‌های جدی رو به رو بود. جالب است که کشورهای غربی بارها تاکید دارند که تحریم‌های غذایی و دارویی را علیه ایران وضع و اجرا نکرده و نمی‌کنند این در حالی است که در میدان عمل ما شاهد اقدامات دیگری از سوی آنها هستیم و اتفاقاً آنها در این حوزه‌ها نیز سخت گیری ها و رویه‌های تحریمی خاص خود را دارند. در این راستا، تجربیات تاریخی نشان داده که هر چیزی که به ملت ایران ضربه بزند و بر رضایت و رفاه آنها تأثیر منفی داشته باشد، به صورت ویژه مورد توجه کشورهای غربی است و در این رابطه حتی غذا و دارو نیز در امان نیست. از این منظر، فعالیت و تولید قدرت ایران در زمینه انرژی هسته‌ای یکی از نیازهای مهم کشورمان است که نباید از آن غافل شد.