به گزارش خبرگزاری مهر، تصاویر و اخبار سفر روسای جمهور وقت آمریکا و مصر به عربستان و دیدارشان با ملک سلمان، به اخبار پربازدید و پر از گمانه‌زنی سال ۲۰۱۷ تبدیل شد. همان سفری که طی آن مرکزی در عربستان با عنوان «مرکز اعتدال» برای مبارزه با افراط‌گرایی تأسیس شد. با گذشت حدود ۵ سال از این اتفاق، روزنامه جام جم در گزارشی به این «اعتدال» سعودی پرداخته است:
هدف راه‌اندازی این مرکز مبارزه با افراط‌گرایی عنوان می‌شود و بنابر ادعای مسئولان سعودی به‌صورت تخصصی در سه حوزه مربوط به فناوری اطلاعات، تحلیل و داده کاوی فعالیت می‌کند. سرویس فارسی خبرگزاری رسمی رژیم سعودی، موسوم به آژانس خبری سعودی، این مرکز را این‌گونه معرفی می‌کند: «مرکز بین‌المللی مبارزه با تروریسم اعتدال، یکی از نتایج زحمات خادم حرمین شریفین، ملک سلمان بن عبدالعزیز آل‌سعود و رهبران کشورهای جهان برای مبارزه با تروریسم با استفاده از فناوری روز به‌شمار می‌رود. مرکز اعتدال سمبل مرحله جدید و پیشرفته‌ای از مبارزه با افراط‌گرایی از طریق فکری، فرهنگی و تقویت همزیستی و صلح بین ملت‌هاست. این مرکز از طریق بررسی و تحلیل افکار افراطی و ارائه رهنمودهای مختلف و برنامه‌های متنوع به مرجعی اصلی و مهم برای مبارزه با تروریسم تبدیل خواهد شد. اعتدال، زیرساخت‌های اصلی برای موفقیت را در اختیار دارد که مجهز بودن به فناوری پیشرفته برای مبارزه با افراط‌گرایی در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اینترنتی از جمله‌آنهاست و می‌تواند با نرم افزارهای جدید به رصد و تحلیل هرگونه محتوای افراطی در اینترنت بپردازد. این مرکز به زبان‌های مختلف فعالیت کرده و به‌دنبال نهادینه‌کردن مفاهیم اسلام معتدل، همزیستی مسالمت‌آمیز و رسواساختن تبلیغات گروهک‌های افراطی و تروریستی است.» در این گزارش، نگاهی خواهیم داشت به فعالیت‌های این مرکز و نقشی که در جنگ ترکیبی علیه ایران دارد. به گزارش جام‌جم، همین تعریف کوتاه از سوی آژانس خبری سعودی، چند کلیدواژه مهم و حیاتی را در خود گنجانده که نگاهی مدقانه به آن می‌تواند از رازهای این مرکز مرموز پرده بردارد. با فناوری پیشرفته برای مبارزه با افراط‌گرایی در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اینترنتی، توانایی رصد و تحلیل هرگونه محتوای افراطی در اینترنت به زبان‌های مختلف را دارد و به‌دنبال نهادینه‌ساختن مفاهیم اسلام معتدل و همزیستی مسالمت‌آمیز است. عملاً مرکز اعتدال با همکاری آمریکا شبکه‌ای از فناوری را زیر یک سقف جمع کرده تا با یک کار تشکیلاتی و هماهنگ بتوانند اعتدال دنیای نوین را که برپایه فناوری، اطلاعات و اینترنت استوار است به سود قدرت‌های استکباری برهم بزند. این ادعایی برخاسته از یک ایدئولوژی متعصبانه نیست، بلکه واقعیت است که برای درک بهتر آن پیشنهاد می‌شود ادامه این گزارش را بخوانید.
فناوری پیشرفته در مرکز اعتدال
وقتی سخن از فناوری پیشرفته در جهان می‌شود بلادرنگ نام سه شخص در این عرصه به ذهن می‌آید؛ ایلان ماسک، مارک زاکربرگ و بیل گیتس. ماسک؛ متولد آفریقای جنوبی و ساکن آمریکاست. مالک توییتر و شرکت اسپیس‌ایکس رویای ساخت مجموعه‌ای متشکل از هزاران ماهواره استارلینک را در سر می‌پروراند تا مشکل دسترسی به اینترنت در کره‌زمین را حل کند. زاکربرگ؛ شهروند آمریکایی است و مالک شرکت «متا». این شرکت به عنوان شرکت مادر فیسبوک، واتس‌اپ و اینستاگرام شناخته می‌شود. گیتس؛ مالک شرکت مایکروسافت. وقتی این سه نام در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند ماهیت شبکه‌ای که در بالا از آن صحبت شد، بیش از پیش به چشم می‌آید و رنگ واقعیت به خود می‌گیرد. عملاً آژانس خبری سعودی، به درستی بیان کرده مرکز اعتدال با فناوری پیشرفته و رصد و تحلیل فعالیت کاربران در فضای مجازی با کمک آمریکایی‌ها به دنبال مقابله با رشد و نمو جریان‌های مقاومت در سراسر جهان از طریق فضای مجازی است. جهت‌دهی به اسلام و مسلمانان اصلی‌ترین هدف مرکز اعتدال، نکته قابل توجه و هدفی که آژانس خبری سعودی به آن اشاره کرده و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد، تعریف نوعی خاص از اسلام با واژه‌سازی «نهادینه‌ساختن مفاهیم اسلام معتدل» است. پس تا به اینجا و برگرفته از ادعای موسسان مرکز اعتدال سعودی، این مرکز با گردآوری همه ظرفیت‌های فناوری روز دنیا به دنبال تعریف و ترویج اسلام موردپسند خود است. موید این ادعا تاریخ تولد مرکز اعتدال است؛ درست در زمانی که منطقه و خاورمیانه مشغول جشن شکست داعش به عنوان اسلامگرایان افراطی است، مرکزی با ادعای مقابله با افراط و با هدف نهادینه‌کردن مفاهیم اسلام معتدل توسط حامیان اسلام‌گرایی افراطی چشم به جهان می‌گشاید.
استراتژی مرکز اعتدال چیست؟
اهداف راهبردی پیش‌بینی‌شده در این مرکز عمدتاً بر عملیات روانی علیه گروه‌های غیرهمسو و توانبخشی گروه‌های همسو با هدف ترویج افکار و عقاید مدنظر تمرکز داشته و برای ایجاد فشار تبلیغی و رسانه‌ای به نهادهای بین‌المللی برای وادارسازی آنان به اقدام علیه گروه‌های مخالف تنظیم شده است. به دلیل سابقه سیاه رژیم سعودی در تاسیس و راهبری گروه‌های افراطی با تفکرات تکفیری، مرکز اعتدال ذیل سند راهبردی موسوم به اصلاحات بن‌سلمان، ماموریتی ویژه نیز در خصوص تطهیر این رژیم دارد؛ لذا عموم فعالیت‌های تخریبی این مرکز با پوشش فعالیت‌های فرهنگی به ظاهر اعتدال‌گرا انجام می‌شود.
آغاز ماموریت‌های مرکز اعتدال با ۳ اقدام عملیاتی
مرکز اعتدال از بدو تولد ماموریت خود را حول سه محور مهم آغاز می‌کند؛
اقدام نخست) کشف استعداد از نیروهای افراطی منطقه برای مقابله با اندیشه مقاومت:
شکار قابلیت‌ها مسأله‌ای بود که تلاش بسیاری برای آن صورت گرفت. در مرکز اعتدال، بدون توجه به دین و مذهب و قومیت، هر انسانی که بغض و کینه‌ای نسبت به تفکر مقاومت داشت یا هر صاحب فکری که آمادگی مخالفت با ایران را داشت، رصد می‌شد و با ترفندهای مختلف زمینه‌های جذبش فراهم می‌شد. برای برخی دوره‌های آموزش رسانه‌ای برگزار می‌شد که بسیاری از این دوره‌ها هیچ ارتباط مستقیمی با مرکز اعتدال نداشت و فقط برای پرورش نیروی مورد نظر برنامه‌ریزی شده بود. فقط در دوسال اول رصد توسط مرکز اعتدال، با پذیرش یکصد هیأت بازدیدکننده خارجی از ۳۰ کشور جهان و ۴۰ نهاد بین‌المللی همسو، ایجاد همکاری و مشارکت با سازمان‌های مردم‌نهاد، مؤسسات خیریه، دانشگاه‌ها، انجمن‌های دینی، ایجاد دفاتر نمایندگی در اروپا، آمریکای شمالی، آسیا، آفریقا و ایجاد بانک‌اطلاعاتی با موضوع گروه‌های افراط‌گرا و مراکز تبلیغاتی و رسانه‌ای جمعیت قابل‌توجهی را برای شروع جنگ مورد نظر آماده کردند. ارتش سایبری عربستان ابتدا خودش را به شکل یک مرکز پرزرق‌وبرق صلح‌اندیش نشان داد اما حالا و پس از گذشت قریب به شش سال از تاریخ تولدش، رسماً تبدیل به یک پایگاه کاملاً نظامی شده و برای خودش گروه‌های متنوعی از جنگاوران را
صف‌آرایی کرده است.
اقدام دوم) حمله به اعتبار محور مقاومت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی:
شاید هشتگ‌سازی امری ساده و عمومی قلمداد شود اما مرکز اعتدال حتی با تشخیص نقاط ضعف و شکاف‌های کوچک در کشورهای مورد نظر منطقه، تمرکز نارضایتی‌های مردمی را به سمت آن نقاط می‌برد تا باروت نارضایتی‌ها به‌وسیله چاشنی‌هایی به نام هشتگ به‌سرعت تبدیل به یک انفجار مهیب شود. برای درک این موضوع بهتر است به اتفاقات پنج سال اخیر منطقه نگاهی بیندازیم. اعتراضات مردم لبنان، عراق و ایران. تمامی آنها شباهت‌های بنیادی بسیاری با یکدیگر دارند. یک انفجار در بندر بیروت بهانه خوبی است برای شروع جنگ نارضایتی در لبنان. وقتی مردم لبنان مثل هر روز به شبکه‌های اجتماعی برای خواندن اخبار و ارتباط به حلقه نزدیکان خود مراجعه می‌کنند، متوجه می‌شوند که مردم در شبکه‌های اجتماعی یک یا چند کلمه را مدام تکرار می‌کنند درست مثل شعارهایی که در اعتراضات خیابانی سر داده می‌شود و این همان قدرت هشتگ‌سازی است. حالا تمام مردم جامعه به طناب‌های نامرئی در دست سعودی برای یک حرکت مشخص وصل شده‌اند! در عراق هم بارها این بمباران مجازی تجربه شد. مواد لازم در عراق هم همین است. کشف نارضایتی مردمی، همبستگی نسبی با یک حزب مخالف و در نهایت ایجاد یک به‌هم پیوستگی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای اعلام اعتراض گسترده.
اقدام سوم) رصد، تحلیل و آنالیزهای عمیق با استفاده از یک هوش مصنوعی قدرتمند
شاید بتوان گفت مهم‌ترین ضلع اقدامات سه‌گانه مرکز اعتدال، همین گام است. تحلیل و آنالیز در این جنگ به قدر داشتن موشک‌های هدایت‌شونده نقطه‌زن دارای ارزش بود. مرکز اعتدال برای این جنگ نیاز داشت تا فضای تاریک و درهم ریخته شبکه‌های اجتماعی برایش روشن و واضح شود. قابلیت پیش‌بینی، عظیم‌ترین و مهم‌ترین امکانی است که می‌تواند یک طرف را در جنگ پیروز کند اما این امکان در حد توان مرکز اعتدال و سعودی نبود. حالا وقت عمل به قولی بود که آمریکایی‌ها به عربستان داده بودند. مرکز اعتدال با هماهنگی کامل انجمن اینترنتی آمریکا یعنی گوگل، فیسبوک، واتس‌اپ، توییتر و آمازون و نیز دسترسی‌های ویژه‌ای که برای این مرکز ایجاد شده، به‌طور مداوم در حال رصد و تحلیل محتوای کاربران در شبکه‌های اجتماعی برای کشف گرایش‌های فکری اهداف و سوژه‌های مهم و مورد نظر است. گفتنی است که این تکنولوژی مهر و موم شده و نتایج آن بدون دخالت و اعمال هیچ نیروی بومی مرکز اعتدال، صرفاً برای مشاهده و استفاده در اختیار آنها قرار گرفته و می‌گیرد. در این میان مرکز اعتدال از بهترین و به‌روزترین راهبردها و تاکتیک‌های جنگ رسانه‌ای نیز برخوردار می‌شود. این پکیج چنان دقیق است که حتی برای یک شهروند ساده در روستایی دور افتاده برنامه می‌چیند تا بتواند بزرگ‌ترین درهم‌ریختگی را برای جامعه هدف آن هم با بیشترین سطح پراکندگی ایجاد کند. آنالیزها به کمک راهبردها و تاکتیک‌ها درست مثل یک رهبر ارکستر ذره‌ذره رفتارها را هدایت می‌کنند. این‌که صدای کدام ساز باید بالا یا پایین باشد، هر نوازنده کی بنوازد یا ریتم ها کی و چگونه تند و کند شوند. در این دوره از اغتشاشات ایران، حکم سکوت به منافقین داده می‌شود، سلطنت‌طلب‌ها با تمپوی پایین می‌نوازند و اوج صدا را به سمت سلبریتی‌هایی می‌برند که بزرگ شده‌اند و حالا برای بالابردن صدا می‌توان از آنها استفاده کرد! مرکز اعتدال همچنین رصد عمده فعالیت‌های نهادهای بین‌المللی مانند مرکز مشارکت جهانی (GEC)، گروه کار اجرایی ضدتروریسم (CTIF)، مرکز جهانی همکاری‌های امنیتی (Global Center)، سازمان امنیت و همکاری اروپا ( OSCE) و شبکه آگاهی‌بخشی درباره تندروی (RAN) را مستمرا در دستورکار خود دارد.
و حالا عملیات!
همه این اقدامات در خدمت بخش اجرایی مرکز اعتدال است که پس از رفت‌وبرگشت اطلاعات با کارفرمایان عبری غربی و تدوین سناریوهای عملیاتی، تازه مشغول به کار شده و براساس دستورالعمل‌های رسیده اقدام به عملیات روانی می‌کند. ازجمله مهم‌ترین عملیات‌های این مرکز از ابتدای تاسیس تاکنون، راهبری مجازی اغتشاشات خیابانی و تخریب اعتماد عمومی به نظام‌های حاکم در لبنان، عراق و ایران در سال‌های ۹۷ و ۹۸ و ۱۴۰۱ بوده که در بستر شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان بازوی کمکی رسانه‌های اصلی جریان ضدمقاومت به ایفای نقش پرداخته است. ردپای مظنون اصلی قتل خاشقچی در مدیریت مرکز اعتدال یکی از نکات قابل‌توجه درباره این مرکز به‌اصطلاح مقابله‌کننده با تفکرات افراطی، حضور پررنگ فردی است به نام سعود القحطانی.
اما سعود القحطانی کیست؟
قحطانی در ظاهر روزنامه‌نگار عربستانی است که بیشتر فعالیت‌های سایبری و اینترنتی حاکمیت رژیم‌سعودی در زمان محمد بن‌سلمان زیر نظر این عنصر امنیتی نزدیک به ولیعهد صورت گرفته و مرکز اعتدال نیز از این قاعده مستثنا نیست. عنوان رسمی سمت او «ناظر کل مرکز دروس و امور رسانه‌ای» بود اما فعالیت‌های القحطانی به امور سایبری و اینترنتی محدود نمی‌شود.
سعود بن عبدا… بن سالم بن محمد بن قاسم الوهابی القحطانی (زاده ۷ ژوئن ۱۹۷۸) مشاور سابق دربار سعودی و اهل عربستان است. او مشاور حقوقی ملک‌عبدا... و مشاور رسانه‌ای شاهزاده محمد بن‌سلمان بود اما پس از قضیه قتل جمال خاشقچی به‌عنوان مظنون اصلی، در سال ۲۰۱۸ با فشار دولت ترکیه و به ناچار
از این سمت اخراج شد! مجتهد افشاگر اسرار آل‌سعود، القحطانی را این‌گونه معرفی می‌کند: نقش سعود القحطانی در عربستان با وجود ناپدیدشدنش از صحنه سیاست پس از مشارکت در ترور جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول در سال ۲۰۱۸، پایان نیافته است.
وی پس از محمد بن‌سلمان دومین مرد عربستان است که تقریباً در نیمی از امور دولتی نفوذ دارد و در دادسرای عمومی نیز مداخله می‌کند. افشاکننده اسرار آل‌سعود اعلام می‌کند که سعود القحطانی پس از یک غیاب طولانی‌مدت بعد از قتل جمال خاشقچی به دفتر خود در دربار سلطنتی برای انجام فعالیت‌هایش بازگشت. سعود القحطانی علاوه بر مشارکت در ترور جمال خاشقچی به جنایت‌های دیگری مانند شکنجه و آزار جنسی لجین الهذلول، فعال زن سعودی و همچنین تلاش برای ترور سعدالجبری، مقام سابق سعودی در کانادا متهم است. به گفته بسیاری از فعالان حقوق بشر عربستانی و کسانی که از زندان‌های رژیم سعودی آزاد شده‌اند، سعود القحطانی در بازجویی و شکنجه روحی و جسمی فعالان حقوق زن نقش زیادی دارد.
سال گذشته سازمان دموکراسی برای جهان عرب طی گزارشی مبسوط تأکید کرد که سعود القحطانی اقدام به کشتن سایر تبعیدیان سعودی در خارج از کشور نمود و فعالان زن حقوق بشری را در زندان مخفی عربستان شکنجه کرد. القحطانی همچنین در عملیات‌های نظارتی و هک روزنامه‌نگاران سعودی و فعالان حقوق بشر شرکت داشته است.
عبدا… العوده، مدیر منطقه خلیج‌فارس در سازمان داون درباره القحطانی می‌گوید: «او مجری وفادار دستورات بن‌سلمان در زمینه استفاده از خشونت در سطح داخلی و بین‌المللی است. اگر می‌خواهید بفهمید محمد بن‌سلمان کیست، به آثار کشتار، شکنجه و ظلم و ستم‌هایی که القحطانی از خود بر جای گذاشته است نگاه کنید.
چرا مرکز اعتدال مهم است؟!
همه این مطالب برای دو مخاطب خاص بیان شد؛ مردم و مسئولان. هر دو مخاطب باید به‌خوبی بدانند که امروز جمهوری اسلامی ایران در میان یک معرکه بزرگ رسانه‌ای، سایبری قرار دارد. مردم باید باور کنند که در فضای مجازی زیر حجم وسیعی از بمباران اطلاعات درست و غلط نهادهای مغرضی چون مرکز اعتدال قرار دارند و ناگزیرند برای سلامت روح و روان و ذهن خود، سطح سواد رسانه‌ای و تحلیلی خود را افزایش دهند تا هرآنچه در فضای مجازی می‌بینند را باور نکنند. از طرفی مسئولان امر باید بپذیرند و باور کنند که در این معرکه بزرگ ملزم به رعایت قواعد این جنگ جدید و آماده‌سازی امکانات و زیرساخت‌های لازم برای مقابله فوری با این نبرد همه‌جانبه هستند.