به گزارش خبرگزاری مهر، آئین افتتاحیه هفته بزرگداشت حکیم نظامی شاعر بزرگ پارسی قرن ششم دیروز یکشنبه چهاردهم اسفند با حضور جمعی از استادان زبان و ادب فارسی، مدیران فرهنگی کشور و سفرای کشورهای خارجی در سالن اجتماعات شهید مطهری (ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
محمود شالویی در ابتدای این مراسم پس از قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حکیم نظامی در حوزه تمدنی ایران و اسلام مورد توجه بسیار است و از همین رهگذر نسخ باقی مانده از خمسه یا پنج گنج او نیز از دیرباز و دیر زمان در مهم‌ترین کتابخانه‌های ایران نگهداری می‌شود. البته در کشورهای دیگر هم نمونه‌هایی از این نسخه‌ها موجود است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افزود: در ایران در کتابخانه های آستان قدس رضوی، ملک، مدرسه عالی شهید مطهری، کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی و فرهنگستان هنر و در بسیاری از کتابخانه ها و موزه‌ها می‌توان نسخی از پنج گنج نظامی را یافت. همچنین از گذشته‌های خیلی دور بسیاری از میادین و خیابان‌ها و ابنیه فرهنگی ایران به نام این حکیم بزرگ مزین شده است.
وی گفت: متأسفانه حکیم نظامی نسبت به سایر شاعران سرشناس ما آنچنان که باید شناخته شده نبود؛ از این‌رو در هفته بزرگداشت این شاعر و حکیم گرانمایه فرصتی پیش آمده است که برای معرفی هرچه بیشتر و بهتر وی به ایرانیان و جهانیان اقدام شود.
نظامی را باید پیام آور همزیستی، صلح و دوستی دانست
شالویی افزود: حکیم نظامی به عنوان فصل مشترک ایران با همسایگان و دیگر کشورهای پارسی زبان به عنوان یک نیاز مشترک و عاملی برای وحدت فرهنگی، برای ایرانیان و جهانیان اهمیت دارد. با معرفی حکیم نظامی به جهانیان، همه کسانی که به او تعلق خاطر دارند، می‌توانند اندیشه‌های او را مورد توجه قرار دهند و از حکمت، شعر و آثار او بهره مند گردند.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گفت: جانِ کلام حکیم نظامی در باب عشق، عفت و پاکدامنی است. لیلی، مجنون، شیرین و فرهاد و همه شخصیت‌هایی که در داستان‌های او آمده‌اند، دارای ارزش‌های اخلاقی و معنوی اند و نمادی از عفت و پاکدامنی به شمار می‌روند.
شالویی افزود: مقارنت یکصدمین سالگرد تأسیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با ایام بزرگداشت حکیم نظامی را به فال نیک می‌گیریم و تقارن این روزها با نیمه شعبان را هم گرامی می‌داریم. این مناسبت‌های مبارک می‌توانند آینده‌ای روشن را برای ما و جهانیان رقم بزند و جهان علم و فرهنگ را از تاریکی به روشنایی رهنمون کند.
رئیس ستاد بزرگداشت حکیم نظامی گفت: برنامه‌های هفته بزرگداشت حکیم نظامی همزمان با تهران در مراکز استان‌ها، نمایندگی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور و بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و فرهنگی ایران در جریان است. البته مراسم‌های گرامیداشت مفاخر ایران، محدود به حکیم نظامی نیست و تا سال آینده پاسداشت جهانی حکیم فردوسی را هم در دست اقدام خواهیم داشت.
خمسه نظامی؛ نمونه‌ای بی رقیب در ادبیات عاشقانه
ناصر کنعانی نیز در ادامه این مراسم گفت: زبان فارسی؛ زبان، عرفان، عشق و دوستی است و در این میان قطعاً حکیم نظامی جایگاهی کم نظیر دارد و کمتر شاعر بزرگی را می‌توان با وی قیاس کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: خمسه نظامی در زبان فارسی و به ویژه خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر در اوج هستند و می‌توان آنها را در ادبیات فارسی نمونه‌های بی رقیب ادبیات عاشقانه دانست. این ادبیات ریشه در باورهای شخص حکیم نظامی دارد از همین روست که می‌گوید:
فلک جز عشق محرابی ندارد
جهان بی خاک عشق آبی ندارد
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: از نگاهی دیگر نیز می‌توان به عشق در شعر نظامی توجه کرد. نظامی عاشقی است که حب وطن دارد و از این نظر نیز کمیاب است.
کنعانی افزود: حکیم نظامی افزود: بر ایران در افغانستان و تاجیکستان و ازبکستان و همچنین در جمهوری آذربایجان کنونی که گنجه زادگاه و آرامگاهش در آنجاست دوستداران بسیاری دارد، با وجود این، نباید از یاد ببریم که ادبیات عاشقانه نظامی در بسیاری از کشورها به ویژه در شبه قاره و همچنین در ادبیات ترکی اثرات بسیاری بر جای گذاشته است برای نمونه، در شبه قاره امیر خسرو دهلوی اشعاری سروده که بهترین نمونه‌های تقلید از خمسه نظامی گنجوی به شمارمی آید.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: نظامی را به حق باید پیام آور همزیستی صلح و دوستی و پیوند زننده ملت‌ها دانست. مروری بر آثار او به ویژه هفت پیکر ما را به یقین می‌رساند که وی با عشق است که هفت ملت و به تعبیر دقیق‌تر همه مردمان را به هم پیوند می‌زند.
تأثیر اشعار نظامی شگفت انگیز است
خسرو ناظری نیز در ادامه گفت: از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برای رویکرد شایسته و تلاش‌ها و فعالیت‌های ارزشمندشان در جهت گرامی داشت یاد و خاطره و ارج نهادن به شخصیت‌های نمادین و دوران ساز منطقه اکو صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.
دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) افزود: تأثیر اشعار حکیم نظامی حقاً که شگفت انگیز است. شعر نظامی و همچنین نسخ رونویسی شده از آثار وی در کنار سبکِ نگارش واقع گرایانه اش، تأثیر شگرف و یکسانی بر مردمان زادگاه مادری و مردمان سرزمین‌های دیگر داشته است. گرامیداشت شخصیت‌هایی چنین اصیل و نامور، نه تنها بر تأثیر غنیِ ادبی و هنری آنها بر میراث فرهنگی مان صحه می‌گذارد، بلکه توجه و علاقه ما را نسبت به شخصیت‌های فرهیخته و برجسته مان نیز حفظ می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: به راستی شعر حد و مرز نمی‌شناسد. شعر، انسان‌ها را به هم متصل کرده و در دل و جانشان نفوذ می‌کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که شعرخوانی به صورت منظم می‌تواند به افزایش حس همدلی در افراد کمک نماید. شعر دعوتی است برای درک دیدگاه‌ها و تجربیات متفاوت از منظری دیگر؛ شعر با برانگیختن احساسات مانند پلی است که فاصله‌های فرهنگی، تفاوت‌های سنی، نابرابری‌های اقتصادی و سایر مسائل اجتماعی را از میان برمی دارد.
ناظری در پایان افزود: همکاری مشترک میان مؤسسه فرهنگی اکو و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی می‌تواند تأثیر بسزایی در ارتقا و حفاظت مشترک از میراث فرهنگی، آثارِ شاعران منطقه و سایر هنرمندان نام آور داشته باشد که همگی نماد صلح پرستی و همدلی میان مردمان منطقه ما هستند. در این راستا می‌توان با رایزنی‌های متقابل، الگویی برای همکاری مشترک میان این دو نهاد فرهنگی و برجسته طراحی کرد.
حکیم نظامی خمسه نگاری را در جهان ادب پایه گذاری کرد
مظفر محمدی در پایان این مراسم گفت: حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعر پارسی است که خمسه نگاری را در جهان ادب پایه گذاری کرده است.
رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان در تهران در ادامه افزود: حکیم نظامی در تأثیرگذاری شاعرانه، بیان الفاظ دلنشین، صور خیال سرامد است و در این مسیر وجه شاعران و ادیبان، نویسندگان و مستشرقان را به سمت شعر و اندیشه خود جلب کرده است.
رایزن فرهنگی سفارت تاجیکستان گفت: راجع به خمسه نظامی ده‌ها و بلکه صدها پژوهش ادبی صورت گرفته و بسیاری از شاعران بعدی در سبک شعری و سرایش اشعار از او تقلید کرده‌اند. به خصوص آنکه در تقلید از داستان لیلی و مجنون وی حدود ۱۴۷ داستان مشابه به رشته تحریر درآمده است.
محمدی افزود: نظامی در بیان افکار و احوال فرهنگی و اجتماعی مردمان فارسی زبان زبردست است و با آفرینش هنرهای تجسمی در شعر، مانند نقاش چیره دستی است که تأثیر خاطره انگیزی را در اذهان فارسی زبانان برجای گذاشته و شعر فارسی را به بهترین وجه ممکن به تعالی رسانده است.