خبرگزاری مهر؛ گروه مجله - جواد شیخ الاسلامی: این دومین جلسه‌ای است که پای درس‌ها و تجربیات مداح پیشکسوت اهل بیت (ع)، حاج منصور ارضی می‌نشینیم. این جلسه نیز همچون جلسه قبلی با آموزه‌های معرفتی و اخلاقی همراه بود. بیشتر صحبت‌های حاج منصور معرفتی است؛ او با دلسوزی عمیق و مهربانانه‌ای، حاصل تجربیات طولانی خود را با مداحان نوجوان و جوان به اشتراک می‌گذارد و بیشترین توصیه‌های او اخلاقی و معرفتی است. اگرچه شنیدن این نصایح و توصیه‌ها با صدا و لحن خود حاج منصور ارضی حال دیگری دارد، اما توصیه می‌کنیم اگر مداح هستید یا ارادتی به دستگاه اباعبدالله (ع) و حضرات معصومین (س) دارید، با شرح دومین جلسه آموزشی مداحی مؤسسه قدیم‌الاحسان همراه باشید:
هیأت ساعت ۱۲ شب؟ پس خانواده چی؟
در جلسه قبلی از مقدمات نماز گفتیم و رسیدیم به وقت نماز. گفتیم کسی که نوکر امام حسین (ع) است باید به وقت دقت کند. اینکه ما به چند هیأت قول بدهیم هم باعث سردرگمی می‌شود و وقت را از بین می‌برد، هم خود استقلال را از آدم می‌گیرد. بعد هم دقت در اینکه توی این مجلس یک خواننده هست یا چند تا؟ وقتی خواننده دیگری هم هست، باید وقت را رعایت کنی. گاهی اوقات اینطوری است که من روضه می‌خوانم و مجلس می‌گیرد، در نتیجه دیگر ول نمی‌کنم. همینطوری وقت را می‌کُشم و برای دیگران وقتی نمی‌ماند. توجه به وقت خیلی مهم است. در جلسه قبل گفتیم بهترین زمان برای روضه و هیأت صبح و بعد از نماز صبح است. یک وقت می‌بینی مستمع ساعت ۱۲ شب می‌آید و در اوج خستگی توجهی به مجلس و روضه و شعرها ندارد. ضمن اینکه وقتی هیأتی این موقع شب برگزار می‌شود، خانواده چه می‌شود؟
به اندازه وقت خودت بخوان، نه بیشتر
یکی از چیزهایی که بین ما متداول است این است که می‌گوئیم «فقط دو خط دیگر می‌خوانم و تمام». یک خط از شعر را می‌خوانی و می‌بینی مجلس گرم می‌شود. خدا اینطوری امتحان می‌کند ها. وقتی مجلس گرم می‌شود می‌گویی پس دو خط دیگر هم می‌خوانم! این تقریباً به سمت دروغ می‌رود. اصلاً لازم نیست بگویی دو خط دیگر می‌خوانم. به اندازه وقت خودت بخوان و مجلس را تحویل بده. غرض اینکه به مسأله وقت توی هیأت دقت داشته باشید.
اگر لباس مناسب نداری، موقع مداحی عبا بینداز
یکی دیگر از مقدمات نماز، که ما آن را در قالب احکام نوکری بیان می‌کنیم، پوشش است. لباس نوکری مهم است. پوشش باید پاک باشد؛ حتی نه مباح. چون مباح هم دایره‌اش خیلی وسیع است. یعنی ممکن است یک لباس پاک باشد، نجس هم نیست، اما این لباس مناسب نشستن روی منبر نیست. خیلی از پوشش‌های ما مثل شلوار تنگ و فلان مدل کاپشن و فاق کوتاه، مناسب مداحی و نشستن روی منبر نیست. لباس مداح باید با جامعه اسلامی بخواند. باید شکل و قیافه و مدل‌اش به یک فرد اسلامی و مؤمن بخورد. اگر لباس‌تان مناسب هیأت نیست، حداقل یک عبا داشته باشید که روی خودتان بیندازید. تازه عبا هم اندازه باشد؛ نه اینکه خیلی بزرگ یا کوچک باشد. پس پوشش خیلی مهم است. بله، رنگ شاد برای جوان خیلی خوب است، ولی باید طوری باشد که به مجلس امام حسین (ع) بخورد. واقعاً اگر کسی بتواند لباس روحانیت را بپوشد بهترین است. ولی اگر بخواهیم طبق مدل روز برویم، یک پالتویی باشد که هم به‌روز باشد و هم به مجلس امام حسین (ع) بخورد.
قبل از اینکه به هیأتی بروی، درباره‌اش تحقیق کن
مرحله بعد مکان نمازگزار است. از شرایط مکان نمازگزار این است که غصبی نباشد. یعنی چی؟ من به یک هیأت قول دادم اما به هیأتی دیگری می‌روم. یا اینکه این مکان دست یک هیأت دیگر بوده، بعد شما بروی به صاحب یا مدیر آنجا بگویی من یک هیأت دیگر می‌آورم! یعنی هیأت قبلی را اخراج کن. این درست نیست. البته اگر آن هیأت دور از انقلاب باشد یا انحرافاتی داشتند مسأله فرق می‌کند. این دقت‌ها مهم است. همچنین ممکن است شما را به یک هیأت دعوت کنند؛ شما باید بپرسی خواننده قبلی چه کسی بوده است؟ هیأت قبلی کی بوده است؟ خیلی باید مواظب باشیم. یک بار مثال زدم؛ مثلاً ما را دعوت کرده بودند برای یک شهیدی. من می‌گفتم سختم است. آنها دوباره از طریق دیگری به ما گفتند و اصرار کردند. تا رفتیم دیدیم آن گروهی که ما را دعوت کرده بودند، به چندنفر دیگر گفتند یک هیچ ما بردیم! نگو آنها هم به یک طریق دیگر به من گفته بودند و من قبول نکرده بودم، اینها گفته بودند ما دعوتش می‌کنیم. اصلاً این مجلس مجلس امام حسین (ع) نیست. این مجلسِ روکم‌کنی است. البته من از این خاطرات زیاد دارم. من همه حرفم این است که اگر شما بخواهید مکان‌شناسی کنید، یکی‌اش این است که مجلس را بشناسی. این مجلس برای چه تو را دعوت کرده؟ مردمش را هم بشناسی. مثلاً صد تا پیرمرد نشسته‌اند، تو را هم دعوت کرده‌اند. حالا تو شعری می‌خوانی که باید دست بزنند. بعد شکایت می‌کنی که چرا اینها دست نمی‌زنند؟ خب خودت می‌بینی که سن‌شان بالاست. نمی‌توانند دست بزنند. سرودت را طوری انتخاب کن که مناسب مجلس باشد. برای همین من همیشه می‌گویم چند تا سرود و شعر آماده داشته باشید.
نقدی که به برنامه معلی داریم
ما اگر این مقدمات را نداشته باشیم، می‌بینید که چه مشکلاتی پیش می‌آید. مثل همین الآن که خواننده زیاد شده و خیلی‌ها مثل جوجه ماشینی نیاز به قرص و دارو و آمپول دارند تا سرپا بمانند. بنیه‌ها ضعیف است. همه حرف ما این است که حتماً باید تفحص کنید. باید تحقیق کنید. اگر اهل استخاره هستید استخاره کنید که اینجا برویم؟ نرویم؟ مجلس کفر است؟ نیست؟ مخصوصاً مجالس عروسی. مثلاً مادرت می‌گوید بیا برای عروسی فلان فامیل بخوان. تو هم می‌گویی باید حرف مادر را گوش کنم دیگر. می‌روی و می‌بینی عجب بساطی! هنوز نزده، می‌رقصند. یکی از ایراداتی که بنده به دوستان معلی گرفتم همین بود. نشان دادن شادی‌های شهرهای مختلف خوب است، ولی حلال و حرامی‌اش را هم بگویید. مواظب مرزها باشیم.
بحث با مرجعی که علیه رهبری صحبت می‌کرد / باید قبله‌شناس باشی
بحث قبله. چرا اول باید قبله را تعیین کنی بعد نماز بخوانی؟ شنیدید که توی بیابان، اگر جهت قبله را ندانی، باید به چهار سمت نماز بخوانی. از این قضیه چه متوجه می‌شوید؟ اگر قبله را گم کرده باشی، اگر امام حسین (ع) را گم کرده باشی، باید چکار کنی؟ سخت می‌شود. بهترین قبله ما خداوند متعال است. قبل از اینکه شروع به خواندن کنی خدا را در نظر بگیر. اینجا قبله مشخص می‌شود. اگر برای خدا نباشد امام حسین (ع) هم قبول نمی‌کند. ما امام حسینی را قبول داریم که به خدا وصل است. وقتی برای امام حسین (ع) و حضرت زهرا (س) نیت می‌کنی یعنی خدا. قبله خدا و امام حسین (ع) است؛ نه فلان سیاستمدار یا حتی فلان عالم. شما باور نمی‌کنید ما ابتدای انقلاب چندسالی فاطمیه را در خانه یکی از مراجع مجلس داشتیم. همان مرجعی که بعداً جلوی انقلاب ایستاد. تازه آقا رهبر شده بودند؛ حوالی سال ۶۸. وقتی هیأت تمام شد، این شروع کرد به صحبت که فلانی سواد ندارد. حالا منظورش کیست؟ مقام معظم رهبری. صدای من درآمد. ببینید، وقتی قبله را بلد باشی و بشناسی، نتیجه می‌گیری. گفتم اینجا خانه توست و من احترامت را نگه داشته‌ام، وگرنه چنان می‌زدم توی دهن‌ات که حواست جمع باشد. آیت الله و مرجع تقلید هستی، باش. ما چون آن آقا را قبول داریم، روی حساب آن آقا آمدیم به مجلس تو. خلاصه دعوا کردیم و تمام محافظین‌اش هم همان شب ول کردند و آمدند تهران. بعداً دیدیم این آدم خیلی درونش خراب است. آیت الله هم باشی، اگر قبله نداشته باشی، از دست می‌روی. من چندین آیت الله دیدم که آخر عمری عاقبت به خیر نشدند. رساله هم داشتند ها! باید قبله را بشناسی.
مجالس ما فقط روضه‌خوانی نیست، قبله‌شناسی است
خیلی‌ها توجه نمی‌کنند. می‌بینی قبله‌شان آن آخوند شیرازی در عراق است، یا فلان مرجع که برای یک شب مداحی ۱۵۰ میلیون تومان پول به مداح می‌دهد. این پول از کجا می‌آید؟ ببین چطوری ما را می‌خرند. بابا امام حسین (ع) بیشتر می‌خرد. شنیدید می‌گویند قبله بعضی‌ها زن‌شان است؟ هرچی زن بگوید انجام می‌دهد؛ حلال و حرامش فرقی نمی‌کند. باید ببینی قبله‌ات کجاست؟ تو که روضه حر را می‌خوانی، باید دقت کنی که حر قبله‌اش را تغییر داد. اصلاً ما روضه نمی‌خوانیم؛ قبله‌شناسی می‌خوانیم. غیر از این نیست. قبله حر یزید بود، بعد آقا امام حسین (ع) را انتخاب کرد. یک لحظه قبله‌اش را عوض کرد و به نتیجه رسید.
قبل و بعد از هر جلسه استغفار کن
آقا! نوکر ریز باشد، امام حسین (ع) می‌بیند، نوجوان باشی، می‌بیند. منتها تو خودسازی کن. اگر نفست را کنترل کنی، اولین نتیجه‌اش این است که توی مناجات و روضه اول خودت گریه می‌کنی. نفس! نفس چیز عجیبی است. اینکه دو سه تا از خواننده‌ها حرف‌هایی زدند و توی رسانه‌ها ضریب پیدا کرد، از نفس است. نفس اژدرهاست، او کی مرده است؟ همین که می‌خواهی بخوانی توی دلت بگو اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم. همین یعنی قبله من خداست. وقتی جمعیت زیادی توی مراسمت نشسته، استغفار کن. قرآن این را می‌گوید. بچه‌ها! بعد از هر مجلس بر شما استغفار واجب است. خواهش می‌کنم این نکته‌ها را اجرا کنید.
تو دانشجوی دانشگاه امام حسین (ع) هستی؛ باید خیلی مواظب باشی
باز هم می‌گویم نفس چیز عجیبی است. بالاخره سن ما از شما بیشتر است. اگر کسی بر نفس‌اش غلبه کند، او فقیه است. امام زمان (عج) هم می‌فرماید فقیه کسی است که «سائل لنفسه». یک خواننده هم باید همین شرایط را داشته باشد. یکبار به یکی گفتم چرا بچه‌های شما مدام توی قهوه‌خانه هستند؟ چون خودش هم توی قهوه‌خانه بود! طوری دود می‌کند که هیچکس بلد نیست. این ره که تو می‌روی به ترکستان است. حسنات الأبرار، سیئات المقربین. تو هیأتی هستی؛ باید خیلی مواظب باشی. شما دانشجوی امام حسین (ع) هستی، در دانشگاه آقا درس می‌خوانی. باید حواست به زندگی‌ات، به اخلاقت، به خواندن‌ات باشد.