خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: این روزها در خیابانها که راه بروی بوی عید نوروز را کاملاً حس میکنی؛ هر چند قدم یک آکواریوم گذاشته شده و ماهی قرمزها درونش آب بازی میکنند. آن طرف تر سبزه عید رخ نمایی میکند؛ سبزهای که قدیم ترها بیشتر جو و گندم بود اما حالا عدس و برخی حبوبات است که زیبایی بیشتری را به سفره هفت سین هدیه میدهند.
بازارها هم این روزها شلوغ است؛ کسبه آخرین دشت خود را در سال ۱۴۰۱ کسب میکنند و آماده تعطیلات نوروز میشوند.
اما رسم و رسوم عید نوروز در خراسان شمالی تنها به این موارد ختم نمیشود. گنجینه فرهنگها رسومی دارد که کمتر در نقطهای از ایران میتوانید آن را مشاهده کنید؛ هر چند سبک زندگی جدید ممکن است برخی از آنها را منسوخ کرده باشد اما اگر پای صحبت قدیمیها بنشینیم، همواره از خاطرات خوب رسوم قدیمی میگویند.
سمنوپزان شهر درق
در این بین برخی رسوم نیز همچنان پابرجاست. به عنوان مثال پخت سمنو به صورت جمعی در شهر درق؛ به عبارتی مرکز سمنوی ایران.
دَرَق شهری در بخش مرکزی شهرستان گرمه در استان خراسان شمالی و جنوب غربی این استان قرار دارد که به دلیل تولید صدها تُن سمنو در سال بهعنوان پایتخت سمنوی ایران شناختهشده است.
سمنوی درق، از جوشاندن آب جوانه گندم و آرد گندم در دیگهای بزرگ مسی تهیه میشود که آداب و سنن خاص خودش را دارد و همراه اشعار و ابیات محلی، دعا و اذکار مربوط به آن سروده میشود.
سمنو پزان نمادی از همدلی و انسجام و رسم دیرینه مردم ایران است که در آستانه نوروز برپا میشود که از سال ۹۲ هرسال به شکل جشنواره در شهر درق استان خراسان شمالی برگزار شده است و تا کنون برای بسیاری از زنان این منطقه در فصول پاییز و زمستان اشتغال خانگی ایجاد شده است.
خله خله خلته گلده
یکی از رسومی که در گذشته هر ساله انجام میشد، آئین «خله خله خلته گلده» بود.
در زمانهای قدیم تعدادی از جوانان و نوجوانان چند روز مانده به عید نوروز گرد هم میآمدند و لباسهای زنانه میپوشیدند و چادر سر میکردند تا چهره خود را بپوشانند و جلو در منازل میرفتند.
این جوانان در حالی که در کوچه و محله راه میافتادند همه با هم شعری را با صدای بلند میخوانند و به زبان و لهجه شیرین بجنوردیها میگفتند: «خله خله خلته گلده اینچنه کلچه گلده».یعنی خاله خاله کیسه گونی اومده کمی کلوچه بده.
اهالی منزل نیز در کیسه آنها کمی کلوچه و آجیل و تنقلات میریختند.
اسفراین میزبان علاقه مندان به کشتی با چوخه از سراسر ایران
مردم اسفراین به «مهد کشتی با چوخه کشور» شناخته شده اند و بسیاری اسفراین را با گود چشمه زینل خان و رویداد چهاردهم فروردینش میشناسند. در این روز جمعیتی چند ده هزار نفره در این گود جمع شده و مسابقات را تماشا میکنند.
باید گفت کشتی با چوخه در روزهای پایانی نوروز آغاز میشود و بیش از جاهای دیگر در جوار امامزادگان در روزهای مختلف نوروز با حضور اهالی و چوخه کارانی حتی از نقاط فرا استانی برگزار میشود.
جام نوروزی فوتبال محلی هم از برنامههایی است که کماکان در روستاها پیگیری میشود.
عیدی برون برای عروس
مردم خراسان شمالی در گذشته رسم نوروزی دیگرب داشتند که مربوط به زوجهای تازه بود. چند روز مانده به عید در داخل سینی مسی برای نوعروسان عیدی شامل، گوشت، برنج، پارچه، روغن، سکههای رایج میگذاشتند و به منزل عروس میبردند.
همچنین خانواده عروس نیز هدیههایی برای داماد در نظر میگرفت و در داخل سینی میگذاشتند. این آئین امروزه هم در برخی از نقاط استان انجام میشود.
سفیدکردن ظروف مسی، کوزه شکنی، سیزده بدر، زیارت قبور شهدا و مردگان در روز پایانی سال، مراسم علفه، خانه تکانی و چهارشنبه سوری از دیگر رسومی است که کم و بیش در سایر نقاط کشور نیز دیده میشود.