به گزارش خبرنگار مهر، آیین‌نامه «جذب و به‌کارگیری محققان پسادکتری» ۱۰ اسفندماه ۱۴۰۱ توسط دبیرخانه شورای عالی عتف ابلاغ شد و بر اساس اعلام دبیرخانه شورای عالی عتف فرآیند اجرایی جذب و به‌کارگیری محققان پسادکتری از اول اردیبهشت سال آینده آغاز می شود.
براساس این آیین نامه محقق پسادکتری به فردی گفته می شود که با مدرک دکتری تخصصی از دانشگاه‌های معتبر مورد تایید وزارت علوم؛ تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به صورت تمام‌وقت، زیر نظر فرد میزبان که یکی از اعضای هیئت علمی وزارت علوم و وزارت بهداشت است، فعالیت می‌کند.
جذب و نگهداشت نخبگان از اهداف اجرای دوره پسادکتری
هدف از دوره پسادکتری استفاده بهینه از ظرفیت دانش‌آموختگان دوره دکتری در حوزه‌های پژوهش، فناوری و صنعتی، کمک به جذب و نگهداشت نخبگان، ایجاد بستر مناسب برای توانمندسازی دانش‌آموختگان دوره دکتری، کمک به گسترش مرزهای دانش و حل مشکلات کشور، توسعه ارتباط بین مراکز علمی با صنعت و جامعه، فراهم‌سازی زمینه برای اشتغال دانش‌آموختگان توانمند، ارتقای ارتباطات علمی بین‌المللی و کمک به توسعه فناوری و تجاری‌سازی ایده‌ها به شمار می رود.
تعریف دوره های پسادکتری در ۴ حوزه/از انتشار مقاله تا ارائه نظریه در کرسی ها
براساس این آیین نامه دوره پسادکتری در ۴ حوزه بنیادی، کاربردی، فناوری و صنعتی تعریف شده است؛ محقق پسادکتری در دوره مربوط به حوزه تحقیقات بنیادی به عنوان همکار یک طرح یا پروژه تحقیقاتی فرد میزبان در مؤسسه در مرتبه استادی یا دانشیاری فعالیت می‌کند. این طرح باید در مرز دانش و در راستای اولویت‌های ابلاغی شورای عالی عتف و مورد تایید مؤسسه باشد. دستاوردهای این دوره نیز باید شامل انتشار مقاله در نشریات معتبر، تالیف کتاب، ثبت اختراع تاییدشده؛ ارائه نظریه در کرسی‌های نظریه‌پردازی و نقد و مناظره (ویژه علوم انسانی و هنر) و یا اثر بدیع و ارزنده هنری باشد.
ثبت اختراع و ایجاد شرکتهای زایشی از دستاوردهای دوره کاربردی
در دوره تحقیقات کاربردی، محقق در یک طرح کاربردی فناورانه، نوآورانه و کارآفرینانه که دارای قرارداد بین مؤسسه با صنعت و جامعه است، فعالیت می‌کند. این دوره زیر نظر فرد میزبان مؤسسه برگزار می‌شود. دستاوردهای این دوره نیز اساساً شامل محصول مشخص، حل مشکل یا رفع نیاز صنعت و جامعه، ثبت اختراع داخلی و خارجی، ایجاد شرکت زایشی، کمک به نوآوری و توسعه دانایی‌محور در کشور است.
جزییات دوره فناوری/حل مشکل شرکت های دانش بنیان
در دوره فناوری، محقق پسادکتری در یک طرح کاربردی فناورانه، نوآورانه و کارآفرینانه که در یک شرکت دانش‌بنیان در دست اجرا باشد، فعالیت می‌کند. این دوره زیر نظر فرد میزبان در شرکت دانش‌بنیان برگزار می‌شود. دستاوردها اساسا شامل محصول مشخص، حل مشکل شرکت دانش‌بنیان، ثبت اختراع داخلی و خارجی، کمک به نوآوری و توسعه دانایی‌محور در شرکت است.
حل مشکل و رفع نیاز صنعت در دوره پسادکتری صنعتی
دوره بعدی دوره پسادکتری صنعتی نام دارد که دوره‌ای تقاضامحور است که محقق پسادکتری در یک پروژه برای حل مسئله موردنیاز صنعت زیر نظر فرد میزبان در یک واحد صنعتی فعالیت می‌کند. دستاوردهای این دوره شامل حل مشکل یا رفع نیاز صنعت، بهبود فرایندهای تولید، افزایش بهره‌وری، تولید محصول جدید، ثبت اختراع تایید شده یا انجام موفقیت‌آمیز طرح‌های تحقیقاتی کاربردی مورد نیاز صنعت مربوطه است.
در این آیین‌نامه حقوق و مزایای ماهانه محقق پسادکتری معادل ۸۰ درصد حقوق و مزایای ماهانه استادیار پایه یک وزارت علوم است که حداکثر سهم صندوق عتف برای انواع پسادکتری، توسط کارگروه تعیین می‌شود. مابه‌التفاوت مبلغ حقوق و مزایای ماهانه را باید مؤسسه یا مرکز فناوری یا واحد صنعتی در ابتدای هر سه ماه پرداخت کند.
| انواع پسادکتری | حوزه موضوعی | سقف حمایت پرداخت از سوی صندوق عتف |
| تحقیقات بنیادی | علوم پایه،علوم انسانی و هنر | ۹۰ درصد |
| سایر حوزه های علمی | ۸۰ درصد | |
| تحقیقات کاربردی | همه حوزه ها | ۵۰درصد |
| فناوری | همه حوزه ها | ۴۰ درصد |
| صنعتی | همه حوزه ها | صفر |
رعایت حداکثر فاصله زمانی ۴ سال بیین دکتری و شروع پسادکتری
پسادکتری برای حضور در دوره های مذکور باید شرایط ویژه داشته باشند؛ از جمله اینکه باید مدرک دکتری تخصصی (phD) از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و تحقیقاتی مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت داشته باشند و در سازمان‌های دولتی و غیردولتی مشغول به کار نباشند. نداشتن منع قانونی در اشتغال به عنوان پژوهشگر، رعایت حداکثر فاصله زمانی چهار سال بین فارغ‌التحصیلی دوره دکتری و شروع پسادکتری و انطباق داشتن تخصص یا سوابق تحقیقاتی با موضوع مورد تقاضا در دوره پسادکتری از دیگر شرایط محققان پسادکتری به شمار می رود.
همچنین در دوره پسادکتری نوع «تحقیقات بنیادی»، داشتن حداقل سه مقاله علمی پژوهشی نمایه شده در ISC یا حداقل دو مقاله علمی پژوهشی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس یا WOS (Web Of Science) یا در مجموع سه مقاله از ترکیب دو نوع الزامی است.
تکلیف مالکیت فکری و حقوق مادی و معنوی فعالیت‌های انجام‌شده توسط محقق پسادکتری (ثبت اختراع و توسعه دانش فنی) در قالب قرارداد/ توافق‌نامه بین محقق پسادکتری و فرد میزبان در مؤسسه، مرکز فناوری یا واحد صنعتی تعیین می‌شود.
امتیاز امریه و سرباز نخبگی ویژه محققان پسادکتری
بر اساس این آیین‌نامه محقق پسادکتری مشمول خدمت وظیفه عمومی در صورت احراز شرایط، از مزایای امریه و یا سربازی نخبگان برخوردار می‌شود.
تعهدی برای استخدام وجود ندارد
به‌کارگیری محقق پسادکتری به منزله استخدام دائمی نیست و بعد از اتمام دوره مؤسسه، مرکز فناوری یا واحد صنعتی، هیچ‌گونه تعهدی برای ایجاد هر نوع رابطه استخدامی ندارد.