خبرگزاری مهر، گروه استانها: مردم در اغلب مناطق کردستان، به ویژه روستاها، در ۲ شب آخر ماه شعبان، بر فراز تپه‌ها و کوه‌ها رفته و به دنبال هلال ماه می‌گردند.
در سال‌های نه چندان دور، مردمان روستاها در صورت مشاهده هلال ماه، پیکی را به دیگر روستاها یا حتی شهر می‌فرستادند و حلول ماه رمضان را به اطلاع آنان می‌رساندند.
بعد از اطمینان از حلول ماه نو و آغاز رمضان، پیش از نماز عشا، نوای ملکوتی «مرحبا یا شهرالرمضان» مژده فرا رسیدن ماه پر خیر و برکت رمضان را به مردم می‌داد.
نمازگزاران پس از به جای آوردن نماز عشا، به ادای نماز «تراویح» که در میان اهل سنت، رسم است می‌پردازند و این آداب، هر شب تا آخر ماه رمضان ادامه دارد.
نماز تراویح در اصل ۲۰ رکعت است اما در اغلب مناطق کردستان، ۱۱ رکعت خوانده می‌شود و آداب آن به این گونه است که پس از هر ۲ رکعت، سلام داده می‌شود و پس از هر چهار رکعت نیز استراحت (ترویحه) انجام می‌شود؛ ترویحه، وقفه کوتاهی است که از آن برای خواندن دعا یا اذکار استفاده می‌شود.
جمعیت زیادی برای ادای نماز تراویح در مساجد کردستان گرد هم می آیند و این سنت جایگاه خاصی در میان مردمان اهل سنت و کُردها دارد.
معمولاً هر شب پس از به جای آوردن نماز تراویح، امام جماعت مسجد به ایراد سخنرانی می‌پردازد و مولودی خوانی و اشعار مذهبی نیز توسط گروه دف نوازی اجرا می‌شود.
بیدار شدن برای سحری که در اصطلاح عامیانه کُردی به آن «پارشیو» می‌گویند یکی دیگر از بخش‌های گرامی داشتن این ماه است.
در گذشته بیدار کردن مردم برای «پارشیو» همراه با دف نوازی، مدیحه سرایی و نواختن «دو طبله» بود؛ اما در حال حاضر تقریباً این رسم منسوخ شده است.
در حال حاضر یک ساعت قبل از اذان صبح از مساجد کردستان نوای «صلات» شنیده می‌شود تا مؤمنان و روزه داران برای خوردن سحری بیدار شوند.
«صلات» نیز شامل ادعیه، اذکار و صلوات و درود بر پیامبر اکرم (ص) است و برای اینکه اهالی خانه برای خوردن سحری و نماز صبح بیدار شوند، کاربرد دارد.
نان بربری، برساق و کولیره (نان‌های محلی) همراه با دوغ، عسل و روغن محلی غذای غالب مردم کردستان در سحرهای ماه رمضان است.
همچنین مردم در ماه رمضان هر روز در مساجد و تکایا حضور یافته و به قرائت یک جز ء از قرآن کریم می‌پردازند که با دعای پایانی امام جماعت به اتمام می‌رسد.
از دیگر رسوم ماه رمضان در کردستان، این است که هر روز غروب قبل از اذان مغرب، یکی از اهالی محل، سفره و غذای افطار (بەربانگ) را مهیا کرده و روزه داران را اطعام می‌دهد.
از جمله غذاهای افطاری، خرما و نان محلی (کولیره یا برساق) است که تقریباً هر روز تکرار می‌شود و از سادگی این سفره حکایت می‌کند.
با سپری شدن ۱۵ روز از ماه صیام، نوای قبل از عشا از ندای «مرحبا مرحبا یا شهر رمضان مرحبا» به «الوداع یا شهر رمضان» تغییر می‌یابد که بیانگر نزدیک شدن به روزهای آخر این ماه است.
برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر رمضان و مصادف با لیالی قدر در مساجد، حفظ چهل حدیث از احادیث نبوی، جشن نزول قرآن کریم، مولودی خوانی و قصیده بردیه خوانی از دیگر آدابی است که کردهای اهل سنت در ایام ماه مبارک رمضان به جای می‌آورند.
در کردستان و مناطق اهل سنت، شب‌های قدر را نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و هفتم می‌دانند و تمام این شب‌ها را تا صبح بیدارند و به تلاوت قرآن و شب زنده‌داری و برگزاری مراسم مذهبی می‌پردازند.
مرسوم است که در روز ۲۷ ماه رمضان، زنان کُرد (اغلب در روستاها) به پخت نان محلی (برساق) می‌پردازند و آن را میان همسایه‌های دور و نزدیک توزیع می‌کنند.
در غروب روز آخر ماه رمضان نیز مردم به دنبال هلال ماه شوال می‌گردند و با مشاهده آن یا اعلام رسمی توسط رسانه‌ها و با صدای مؤذن خود را برای عید رمضان آماده می‌کنند.
صبح روز عید و ساعتی پیش از طلوع آفتاب لحن آشنا و زیبای «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» از بلندگوهای مساجد کردستان برمی خیزد و مردم مؤمن نیز پس از یک ماه طاعت و بندگی خداوند متعال راهی مساجد می‌شوند تا ضمن شرکت در آئین نماز عید سعید فطر، شکرانه نعمت‌های خداوند متعال را به جای آورند.