خبرگزاری مهر - گروه استانها- نسرین آذرکیش: شهر توریستی سرعین که به شهر چشمه‌های جوشان معروف بوده دارای چشمه‌های آبگرم متعددی است در تاریخ سوم خرداد ۱۳۸۸ خورشیدی تأسیس شده‌است.
ظرفیت گردشگری کم‌نظیری که همه‌ساله میلیون‌ها مسافر را به خود فرامی خواند و مطابق بررسی‌ها در سطح کشور تجمع این تعداد از چشمه‌های آب گرم معدنی در یک منطقه بی‌نظیر است.
در شهرستان سرعین ده‌ها چشمه آبگرم وجود دارد که هرکدام امکانات و شرایط متفاوتی دارند از چشمه آبگرم لوکس گرفته تا چشمه آبگرم ساده و کوچک که به اذعان مراجعان اعجاز آب‌های گرم غیرقابل‌انکار است و چه بسا امراض پوستی و دردهای مفصلی که تمامی راه‌های درمانی را بی‌فایده دیده اما درنهایت با آب گرم سبلان مداوا شده است.
آب‌های طبیعی سرعین در دو بخش آبگرمهای معدنی و آب‌های درمانی تقسیم شده است که به ترتیب اسامی آبگرمهای معدنی سرعین شامل «گاومیش گلی»، «ساری سو»، «بش باجیلار» و «یل سویی» است و همچنین آب‌های درمانی سرعین شامل آبدرمانی «ارشاد (پهنلو)»آبدرمانی ایرانیان، آبدرمانی «دره لر سویی»، آبدرمانی «رویال پارک»، آبدرمانی «ژنرال»، آبدرمانی «۹ چشمه»، آبدرمانی «سبلان»، آبدرمانی «شهر آفتاب» و آبدرمانین قیه سویی (سردابه) است.
در سایر شهرهای واقع در استان اردبیل نیز چشمه‌های متعدد آب گرم و سرد واقع شده که جان بخش است و خواص متعدد آن همچنان از سوی کارشناسان مطالعه می‌شود.
آبگرم «گاومیش گلی»؛پرآب‌ترین چشمه معدنی شهر سرعین
آب گرم «گاومیش گلی» که پرآب‌ترین و مرتفع‌ترین آبگرم سرعین و بعد از «قینرجه مشگین‌شهر» گرم‌ترین آب معدنی ایران است و با همراه داشتن املاح معدنی بسیاری مانند کربنات، بیکربنات، کلروره، سولفات پتاسیم، سولفات منیزیم، بیکربنات سدیم و کلسیم است.
این چشمه پرآب‌ترین چشمه معدنی شهر سرعین از لحاظ آبدهی و وسعت است که روی دره واقع شده است، این آب معدنی دارای استخری رو باز به مساحت ۴۰۰ متر با عمق ۱۳۰ سانتی متر است.
یکی از بحث‌هایی که در مورد نامگذاری آبگرمهای سرعین به ویژه آبگرم گاومیش گلی مطرح هست، این است که این آبگرم را شیر و خورشید در سال ۱۳۲۹ دیوار کشی کرد و در آن استخر کنونی را ساخت.
عده‌ای شیر و خورشید و عده‌ای هم آقای «عسگر ابیزاده» را بانی آن می‌دانند اما هنوز این مطلب برای کسی قطعی نشده است.
در ۲۸ کیلومتری غرب اردبیل، در مرکز شهر سرعین و در ارتفاع ۱۹۴۰ متری از سطح دریا در دامنه کوه سبلان درست در منطقه‌ای که زمستان‌ها دمای زیر صفر درجه برای ساکنان آن دمای عادی تصور می‌شود واقع شده است که نزدیک به ۵۰ درجه گرما دارد و در اطراف آن رسوبات زرد رنگ اکسید آهن دیده می‌شود.
آب گاومیش گلی ترش بیرنگ و کمی بودار است که به علت مواد معدنی موجود در آن این طمع و بوی خاص را دارد و آب این چشمه به صورت دائمی و جوشان در جریان بوده و دهانه آن پراکنده و دمای آب ۴۶ سانتی گراد است.
آبگرم گاومیش گلی به علت خاصیت، منابع معدنی موجود، حجم و دمای زیاد آب برای درمان بیماری‌های عمومی، سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی)، بیماری‌های زنان، خنازیر و بیماری‌های قلبی و نیز تقویت عمومی بدن استفاده می‌شود.
آبگرم ساری سو؛ چشمه‌ای جوشیده از درون سنگ‌های زرد
چشمه آبگرم «ساری سو» در مرکز شهر سرعین در فلکه‌ای به این نام یعنی فلکه ساری سو واقع شده که یکی از قدیمی‌ترین و جذاب‌ترین آبگرم شهرستان سرعین است.
آب گرم ساری سو از یک حوض دو قسمتی به مساحت ۴۲ متر مربع تشکیل می‌شود. با آبدهی ۶ لیتر در ثانیه، دمای آب در این رأس به ۴۴ مرتبه سانتی‌گراد می‌رسد.
بهتر است بدانید که آب چشمه آبگرم معدنی «ساری سو» از درون سنگ‌های زرد رنگ می‌جوشیده است، بدین استدلال نیز از سالیان دور بومیان حوزه به آن «چشمه ساری سو» می‌گویند.
چشمه آبگرم «معدنی ساری سو» برای درمان دردهای روماتیسمی، دردهای مفصلی و دردهای عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرد همچنین فعالیت دستگاه گوارش و کلیه را زیاد می‌کند و موجب گشاد شدن رگ‌های خون و کم شدن ضربان قلب می‌شود که باعث لذت بیش از حد بعد از استفاده از این آبگرم سنتی و قدیمی برای افراد می‌شود.
نکته قابل توجه این است که در سال‌های اخیر به سبب تجهیز استخرهای آبگرم شهر سرعین و نوسازی آنها، آبگرم ساری سو و قره سویی در هم ادغام شده و به کنار مجتمع آبدرمانی سبلان منتقل شده است.
چشمه قره‌سو؛ آبگرمی برای چهار فصل
چشمه «قره سو» در شهر سرعین و در جنب آبگرم «ساری سو» واقع شده است و دارای جریانی دائمی و متغیر با فصول و به صورت جوشان در سطح زمین است.
این آبگرم دارای حوضچه‌ای دو قسمتی به اندازه ۳۰ متر مربع می‌باشد که آب آن بعد از پر شدن حوض اولی به حوض دومی می‌ریزد که جریان آن در هر چهار فصل سال متغیر است.
یکی از آب‌های مورد استفاده برای تسکین دردهای روماتیسمی و نیز آرامش‌دهنده اعصاب و روان است، دبی آن در حدود ۵ لیتر در ثانیه است.
از آنیون‌های مهم آن می‌توان به سولفات، کلرور، بیکربنات و از کاتیون‌های قابل توجه آن به سدیم، پتاسیم و منیزیم اشاره کرد.
بش باجیلار؛ قدیمی‌ترین آب گرم سرعین
از مهمترین و معروف ترین جاذبه‌های شهرستان سرعین می‌توان به چشمه‌های آبگرمش از جمله آبگرم «بش باجیلار» اشاره کرد که از لحاظ گنجایش دومین آبگرم شهر سرعین محسوب می‌شود.
این مجتمع در سال ۱۳۷۳ با مشارکت مسئولین استان و اداره کل امور آب استان به زیر بنای ۱۵۰۰ متر مربع در قسمت شمالی سرعین احداث و افتتاح شد که میان اهالی قدیمی سرعین به «دره لر سویی» نیز معروف بوده است.
این آبگرم در دره‌ای سرسبز قرار گرفته که دورتادور آن را چمن‌زاها و درختان چنار و سپیدار احاطه کرده‌اند، وجه تسمیه نام آن به خاطر جوشیدن آبگرم از پنج مظهر در محل چشمه بوده که به آن «پنج خواهر» یا همان «بش باجیلار» به زبان ترکی نسبت داده شده است.
دبی پنج چشمه موجود در محدوده این مجتمع آبگرم روی هم رفته ۱۳ لیتر در ثانیه و به صورت دائمی، نشتی و جوشان در جریان است.
آب این چشمه ظاهری کدر، کمی ترش مزه و کمی بودار است، از آنیون‌های موجود در آن می‌توان به بیکربنات، کلرور، سولفات و از کاتیون‌های آن به کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اشاره کرد.
ترکیب آب از نوع کلرو بیکربنات سدیم و گرم است که برای درمان بیمارهای عمومی و تسکین دردهای عصبی و مفصلی مفید است.
این مجتمع آبدرمانی دارای استخر بزرگی به مساحت ۲۸۸ متر مربع با عمق ۱۴۰ سانتی متر، تعداد ۶ دوش انفرادی اجباری با دیوارهایی کوتاه قوسی شکل با کاشیکاری‌های جالب، ۱۶ دوش عمومی در مقابل دوش‌های انفرادی، سونای خشک و بخار هر کدام یک واحد، ۶ واحد آبگرم تحت فشار (جکوزی) در قسمت غربی استخر سالن فیزیوتراپی در قسمت شرقی مجتمع در طبقه فوقانی، حوضچه کلر در قسمت ورودی به استخر، رختکن، کفشداری قفل دار به ظرفیت ۱۰۰ نفر، نماز خانه با ظرفیت ۸۰ نفر، ورودی و خروجی مجزا گیشه فروش بلیط، اتاق مدیریت و … است که وجود این امکانات در این مجتمع این آبدرمانی را یکی از ممتازترین آبدرمانی‌های کشور کرده است.
این آبدرمانی از لحاظ دسترسی مسیر بسیار راحت دارد و در کنار آبدرمانی «گاومیش گلی» قرار دارد.
آبدرمانی ارشاد؛ آبدرمانی مستقر در مرکز شهر سرعین
یکی از آبدمانی های که توانسته یک محیط جذاب و دلچسب برای مسافران در شهر سرعین ایجاد کند، «آبدرمانی پهنلو» یا همان «آبدرمانی ارشاد» است
این آبگرم در شمالی‌ترین نقطه شهر سرعین واقع شده است و به صورت دائمی و جوشان در جریان است و حالت نیمه اسیدی دارد.
آبدهی چشمه ۱,۸ لیتر در ثانیه به صورت دائمی و دمای آن در حوض ۳۷ درجه سانتی است و رنگ آن مایل به سبز بوده و آنیون‌ها و کاتیون‌های مهم آن کلرور، سولفات، سدیم و پتاسیم می‌باشد. آب آن در ردیف آب‌های کلرو بیکربنات سدیم است.
از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های عمومی و تسکین اعصاب و دردهای مفصلی، روماتیسم٬ دیسک کمر و گردن استفاده می‌شود.
ژنرال؛ طبیعی‌ترین آبگرم استان اردبیل
«آبدرمانی ژنرال» از قدیمی ترین و طبیعی‌ترین آبگرمهای شهرستان سرعین است که همانند سایر آبدرمانی ها امکانات ویژه برای استقبال از مسافران را در آن تدارک دیده اند.
این آبدرمانی با برخورداری از چشمه اصلی به عنوان یکی از طبیعی‌ترین آبگرمهای استان اردبیل معروف است که جزئی از مجتمع هتل آپارتمان سپید سرعین به شمار می‌رود و از دو مجموعه جداگانه مردانه و زنانه تشکیل شده است.
آبدرمانی سبلان؛ کم‌نظیرترین آبدرمانی قاره آسیا
«آبدرمانی سبلان» با ترکیب امکانات مدرن و طبیعت زیبا و رعایت آخرین استانداردهای آبدرمانی، یکی از بهترین مقاصد گردشگرانی است که برای دیدن آبگرمهای اردبیل به سرعین می‌روند.
این مجتمع با قرار گرفتن در بین چندین آبگرم در شهرستان سرعین در نوع خود یکی از کم نظیرترین و برترین واحدهای آب گرم آبدرمانی در قاره آسیا به شمار می‌رود که با زیر بنای ۷ هزار و ۲۰۰ متر مربع در زمینی به وسعت ۲/۵ هکتار در سال ۱۳۷۵ به عنوان نخستین آبگرم سازمان یافته در دو طبقه به بهره برداری رسید که طبقه اول که درب ورودی آن از سمت جنوبی است، مختص آقایان و طبقه دوم نیز مختص بانوان است.
مجتمع آب درمانی سبلان یکی از مجهزترین مجتمع‌های آب درمانی کشور می‌باشد که شامل سه دستگاه استخر، دوازده حوضچه آب گرم گروهی با آب گرم تحت فشار، هفت دستگاه حوضچه آب گرم ساده، چهار دستگاه گرمخانه و دو واحد خدمات پزشکی آب درمانی در پارکی به مساحت ۲ هکتار ساخته شده است.
آب مصرفی مجتمع سبلان که بزرگترین مرکز آبدرمانی خاورمیانه معرفی شده، از چشمه گاومیش گلی تأمین می‌شود و برای درمان روماتیسم، درمان دیسک کمر و گردن، اتساع عروق، درمان حساسیت پوستی، رفع آرتروز، رفع اسپاسم عضلانی تسکین اعصاب و روان مؤثر بوده است.
رویال پارک؛ مدرن‌ترین مجموعه آبدرمانی خاورمیانه
مجموعه هتل و آبدرمانی «رویال پارک» سرعین بزرگترین مجموعه آبدرمانی خاورمیانه و اولین عضو ایرانی اتحادیه آب‌های درمانی دنیا با اهداف ارائه خدمات با کیفیت برتر در مجاورت آبگرم گاومیش گلی سرعین احداث شده است.
این مجموعه دارای هتل چهار ستاره، مجموعه کامل «اسپا» و سالن ورزشی و هیدروتراپی می‌باشد، آبگرم معدنی مجموعه رویال پارک سرعین از محل آبگرم گاومیش گلی تأمین شده است.
هتل و آبدرمانی رویال پارک سرعین در نوروز سال ۱۳۹۷ به بهره برداری رسید و دارای پنج طبقه و ۲۰ واحد اقامتی است، این هتل دارای کلینیک تخصصی آبدرمانی و ۱۳ استخر خصوصی و عمومی است.
این مجموعه با معماری فاخر و با چشم انداز کوه سبلان برای ارائه خدمات بی وقفه به میهمانان از آخرین متدهای روز دنیا استفاده کرده و برای میهمانان مجموعه بالاترین کیفیت استاندارد اقامتی و خدمات آبدرمانی و اسپا را ارائه می‌دهد.
این پروژه در دل آب‌های گرم سرعین واقع شده است از این رو با توجه به رویکرد اصلی این پروژه که تفریحی می‌باشد و فضایی شاد و لوکس را خلق شده است. ایده‌ی اصلی این پروژه بهره‌گیری از «سیالیت» آب و فرم‌های نرم و قطرات آب می‌باشد و این فرم‌ها با توجه به نظریه‌های «فنگ شویی» که در قسمت‌های تراپی مجموعه لحاظ شده، قرار گرفته است.
با توجه به کشیدگی پلان سعی بر آن شد در طراحی از لحاظ بصری نیز شکست‌هایی ایجاد شود تا در طی مسیر موجب خستگی مراجعه کنندگان نشود.
از لحاظ موقعیت مکانی، هتل چهار ستاره رویال پارک سرعین با قرارگیری در خیابان دارایی، موجب دسترسی آسان مهمانان به مناطق مختلف شهر و مرکز خرید اطلس می‌شود.
ایرانیان؛ بزرگترین مجتمع آبدرمانی سرعین
مجتمع آبدرمانی ایرانیان از بزرگترین آبدرمانی‌های شهرستان سرعین می‌باشد و به دلیل اینکه در ورودی این شهرستان واقع شده رضایتمندی بیشتر مسافران را از لحاظ دور بودن از ترافیک داخل شهری در بر دارد.
این مجتمع در ورودی شهر یکی از بزرگترین و تمیزترین مجتمع‌های آبدرمانی سرعین است که همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر در سال ۱۳۸۹ با حضور جمعی از مسئولان افتتاح و به بهره برداری رسید.
آبدرمانی ایرانیان در مساحتی حدود ۴ هزار و ۶۰۰ متر مربع ساخته شده است و شامل دو مجموعه مجزا بانوان و آقایان و به صورت همزمان و دارای امکاناتی از جمله استخر آبدرمانی معدنی، استخر آبگرم معمولی، استخر کودک، جکوزی گروهی، سیستم رطوبت گیر جهت جذب بخارات معلق در هوا و تنفس راحت تر، سیستم تصفیه و ضد عفونی، رختکن, دوش, شامپو بدن, شامپو سر، سونا خشک و سونا بخار، سرسره آبی است.
نصب سرسره‌های سرپوشیده و آبی در این آبدرمانی توانسته مسافران و گردشگران زیادی را جذب کند و هیجان و لذت سفر را برای مسافران دوبرابر کند.
قهوه سویی سرعین، آبی برای تسکین دردهای مفصلی
برجسته‌ترین شهرت سرعین به آبگرمهای معدنی و مجتمع‌های آبدرمانی آن است که خاصیت درمانی و شفابخشی فوق‌العاده‌ای دارد، قهوه سویی نیز یکی از این اعجاز طبیعت سرعین محسوب می‌شود.
در سال ۱۳۲۹ کتابی با نام «آب‌های معدنی آذربایجان و آب و لجن دریاچه رضائیه» به قلم دکتر صادق مقدم نگاشته شده که در مورد آبگرم قهوه سویی که به نام «چشمه قهوه خانه یعقوب» و آب چشم که به نام «چشمه قهوه خانه همت» نامیده شده است، چنین آمده است: «قهوه خانه یعقوب، در قسمت بالای دهستان سرائین در کنار جاده قرار دارد و از یک تالار عمومی و یک ایوان و دو اطاق خصوصی و یک باغچه به مساحت تقریباً هزار متر تشکیل یافته است. این قهوه خانه، مهمترین مهمانخانه و مسافرخانه سرائین به شمار می‌رود.
در باغچه این قهوه خانه یکی از چشمه‌های آب کانی از زمین خارج می‌شود که در وضعیت کنونی قابل استفاده ترین آبگرم سرائین است و از این لحاظ که چشمه در داخل باغچه کوچک محصوری قرار گرفته و در مظهر آن استخر سیمانی بسیار تمیزی ساخته‌اند و چون برای آب تنی در آن بایستی مبلغ ۳ ریال به قهوه چی پرداخت، فقط طبقه نسبتاً متمکن از آن استفاده می‌نمایند.»
از سال ۱۳۴۱ به بعد «محمد کشی زاده» اقدام به بازسازی قهوه خانه و کاشی کاری استخر آبگرم به صورت سنتی کرد و در سال ۵۸، آب‌های معدنی ملی اعلام گردید و مالکیت آن به شرکت آب منطقه‌ای واگذار شد.
بنا به گفته «حاج حبیب کشی زاده» مدیر این مجتمع در سال ۱۳۸۷، چشمه آب گرم قهوه سویی توسط شرکت سرمایه گذاری قهوه سویی سرعین به صورت اجاره بلند مدت از ارگان‌های مربوطه تحویل گرفته شد و با تخریب ساختمان‌های قدیمی آبگرمهای قهوه سویی (برای مردان) و آب چشم (برای خانم‌ها) شروع و فاز اول آن شامل دو مجموعه استخر جدا از هم برای استفاده همزمان خانم‌ها و آقایان در سال ۱۳۸۹ افتتاح شد.
آب این چشمه برای بیماری‌های چشم مفید بوده و شستن چشم‌ها توسط این آب موجب ضدعفونی چشم می‌شود و خوردن آن به علت وجود ترکیبات بی کربناته گازدار باعث هضم سنگ کلیه و دفع آن می‌شود.
آشامیدن آب‌های بی کربناته به حد اعتدال قبل از غذا باعث زیاد شدن ترشحات معده شده و آشامیدن آن بعد از غذا تسکین دهنده است و تخلیه معده را کمک می‌کند، این آب‌ها اعمال کبدی را بهبود می‌بخشند.
پدیده جالب در مجتمع آبگرم قهوه سویی این است که فاصله مظهر چشمه آبگرم قهوه سویی با دمای ۴۴ درجه سانتی گراد و آب چشم سرد با دمای حدودی ۲۰ درجه سانتی گراد تقریباً ده متر می‌باشد که از عجایب خلقت می‌تواند تلقی شود.
آب‌های معدنی اسیدی مثل آب چشم در بهبود تصلب رگ‌ها، میکروب‌های روده، بیماری‌های تغذیه، فشار خون، نارسایی روده و عروق مؤثر می‌باشد.
ورزش مناسب در آب می‌تواند خستگی و کوفتگی‌های مختلف جسمانی را که در اثر کار سخت یا ورزش‌های سنگین به وجود آمده‌اند کاهش دهد، مراحل مختلف سونا سبب باز شدن رگ‌ها و عروق خونی بدن می‌شود که نتیجه مستقیم این فعل و انفعال، تحریک سلسله اعصاب و غدد مختلف بدن هست که موجب نشاط و آرامش روحی می‌شود همچنین موجب دفع سریع‌تر اسید لاکتیک و مواد زائد از بافت‌های بدن شده و باعث رفع انقباض، سفتی عضلات و خستگی جسمی می‌شود.
از سوی دیگر مجتمع آب درمانی و اقامتی قهوه سویی یکی از مجهزترین آب‌های درمانی سرعین دارای امکانات رفاهی استخر آبگرم، استخر کودک، سونای خشک و بخار، جکوزی مجهز و استاندارد و دوش آبگرم بوده و بر خلاف تصور همگان، آب این آبگرم فاقد گوگرد و بی بو است.
معمولاً خانواده‌های ایرانی سعی می‌کنند در طول سال به خصوص تعطیلات عید نوروز و تابستان با اعضای خانواده خود به یک مسافرت دسته جمعی بروند، یکی از این مکان‌های مورد علاقه گردشگران شهرستان سرعین است که اغلب برای استفاده از چشمه‌های آبگرم و معدنی به این شهر سفر می‌کنند.
امیدواریم تهیه این گزارش بتواند برای انتخاب مقصد گردشگری در ایام نوروز راهنمای خوبی برای مسافران و گردشگران باشد.