خبرگزاری مهر - گروه استانها: بر اساس آمارهای رسمی سالانه ۲۰ میلیون مسافر و گردشگر از استان گلستان عبور می‌کنند، به زبان ساده‌تر میلیون‌ها زائران امام رضا (ع) برای رسیدن به بارگاه ملکوتی این مام مهربانی‌ها و بخش زیادی از اهالی خراسانات برای رسیدن به دریای خزر، استان گلستان را برای تردد انتخاب می‌کنند.
یکی از مهمترین گذرگاه‌های استان در این سفرها، پارک ملی گلستان در شرق این استان است، پارکی که گردشگران نوروزی از نقاط مختلف کشور برای بهره گیری از جاذبه‌های آن هزاران کیلومتر سفر را به جان می خرند.
پارک ملی گلستان بزرگ‌ترین و قدیمی ترین پارک ملی کشور با مساحت ۹۱ هزار و ۸۹۵ هکتار در شهرستان گالیکش در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی واقع است که در سال ۱۳۵۴ به عنوان ذخیرگاه زیست کره در زمره ۵۰ ذخیرگاه بیوسفری جهان در فهرست یونسکو ثبت شد.
وجود جنگل‌های هیرکانی با انواع درختان کهن سر به فلک کشیده، تردد حیوانات وحشی، رودخانه‌ها و آبشارهای متنوع در ارتفاعات و مناطق پایین دست که شاخص‌ترین آن میرزابایلو، سولگرد و لهندور، تنگه گل و دشت است بسیاری از گردشگران و مسافران را به حضور در قدیمی‌ترین پارک ملی ایران تشویق می‌کند.
این پارک در بین جاذبه‌های طبیعی و توریستی استان گلستان منحصر به فرد است و زائران حرم امام رضا (ع) و مسافران نوروزی پس از عبور از خراسانات با حضور در این طبیعت زیبا، در زیر سایه سار درختان آن می‌آسایند.
پارک ملی گلستان به عنوان نخستین پارک ملی کشور تا قبل از سال ۱۳۳۶ از شکارگاه‌های شناخته شده و پر آوازه کشور به شمار می‌رفت که به «جنگل گلستان» شهرت داشت.
تماشای گله‌های قوچ و میش، شر شر رود و نغمه دل نشین پرندگان بخشی از قاب پارک ملی گلستان است از نظر اقلیمی این پارک در بخش غربی از آب و هوای نیمه مرطوب و معتدل در بخش‌های جنوبی و شرقی هم از آب و هوای سرد و خشک و سرد و نیمه خشک با اختلاف بارندگی سالانه بین ۱۵۰ تا هزار میلی متر برخوردار است.
کلکسیونی از انواع حیات وحش
بنا به گزارش‌های رسمی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در پارک ملی گلستان ۶۹ گونه پستاندار، ۱۵۰ گونه پرنده، هزار و ۱۰۰ گونه حشره، ۴۴ گونه خزنده، ۱۳ گونه ماهی، سه گونه دوزیست و هزار و ۳۶۰ گونه گیاه زیست می‌کنند و به استناد همین گزارش حدود ۹ هزار قوچ و میش و هزار کل و بز، ۹۰۰ مرال و ۴۰۰ آهو د رآن زندگی می‌کنند.
در این پارک گونه‌های مختلفی از پستانداران و پرندگان وجود دارند که بخشی از آن‌ها تاکنون شناسایی نشده‌اند. پستانداران شناخته شده بالغ بر ۶۹ گونه هستند مهمترین آن‌ها شامل پلنگ، خرس قهوه‌ای، مرال، شوکا، گراز، گربه جنگلی، آهوی ایرانی، گوسفند وحشی، بز کوهی و روباه سرخ است.
سمور جنگلی از گوشتخوارانی است که احتمالاً فقط در پارک ملی گلستان زندگی می‌کند و بر ارزش ژنتیکی پارک افزوده است. حتی بالغ بر ۱۸ گونه خفاش هم در این پارک ملی شناسایی شده است.
همچنین این منطقه از بهترین زیست‌گاه‌های گوسفند وحشی اوریال است که بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین زیرگونه گوسفند وحشی در ایران به شمار می‌رود. در ارتفاعات جنوبی پارک می‌توانید این گوسفندهای وحشی را که حالا دیگر به نماد پارک تبدیل شده‌اند، ببینید.
یکی از جاذبه‌های منحصر به فرد پارک ملی گلستان جست و خیز آهوان در دشت میرزا بایلو است که رقص کنان در حاشیه جاده سراسری، چشم اندازهای زیبایی برای گردشگران خلق کرده و بهترین عیدی برای رهگذران است.
حدود ۱۵۰ گونه پرنده در این پارک ملی شناسایی شده که بیش از ۶۰ نوع آن بومی منطقه است و نزدیک به ۵۰ گونه آن فقط در فصل بهار و تابستان مشاهده می‌شود. مهمترین این پرندگان شامل قرقاول، کبک، تیهو، زنگوله‌بال، کوکر سینه‌سیاه، ابیا، بلدرچین معمولی، دارکوب سیاه، بلبل، توکای باغی، انواع مختلف سهره‌ها، زردپره‌ها، مگس‌گیرها، زنبورک‌ها و دم‌سرخ‌ها و پرندگان شکاری همچون قرقی، جغد خال‌دار، دلیجه، سارگپه پابلند، سارگپه، عقاب دوبرار، دال سیاه، دال، عقاب دریایی دم‌سفید، بالابان، و هما است.
پرواز رؤیا در رویشگاه‌های بکر
اختلاف ارتفاع در پارک گلستان حدود دو هزار متر است که باعث شده تنوع زیستگاه‌ها و ریزبوم‌های متعددی را در پارک شاهد باشیم. تصور کنید که در چنین پارک وسیعی چقدر گونه‌های گیاهی خاص می‌توان پیدا کرد.
گیاهان اصلی پارک به دلیل وجود اقلیم‌های مختلف متنوع است. مهمترین گونه‌های گیاهی شامل بلوط، بلند مازو، ممرز، انجیلی، افرا، نمدار، خرمندی، زبان گنجشک، پلت، شیردار، کرکو، آزاد، اوری، توسکا، شیردار، بارانک، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیک، زالزالک، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیر خشت، گردو، تمشک، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشک، تاغ، گز، پرند، کاروان‌کش، کلاه میرحسن، گون، چوبک، درمنه، خار شتر و ارس می‌شود.
آبشارها و دره‌ها
در این پارک زیبا آبشارهای چشم نوازی وجود دارد که مسافران در کنار این آبشارها و رودخانه‌های آن به استراحت می‌پردازند.
آبشار زیبای آق سو از این جمله است علاوه بر آق سو، آبشار جنگل گلستان با ارتفاع ۷۰ متر و آبدهی ۳۰ لیتر در ثانیه در ۴۰ کیلومتری شهر گالیکش قرار گرفته است.
در پارک ملی، رودخانه‌های متعددی جریان دارد که از مهمترین آن می‌توان رودخانه مادرسو، زاو، قرتو، چشمه‌های گلشن، گلستان، جانو، سردارخانه، دوشان، آق سو، کرکولی و غیره اشاره کرد.
مهمترین کوه‌ها و دره‌های این بوستان را می‌توان ارتفاعات قره قون، تنگه گل، شاخا، یکه قدم، المه، قره قاشلی، قوفی قورچی و غیره و دره‌های آلمه آق سو، آلی دالی، آدنس، جمشیدآباد، قزقلعه، آلوباغ، خشک و غیره نام برد.
چشم اندازهای دیدنی و منحصر به فرد این بوستان، دره آبشار در کنار بزرگراه آسیایی و پنج کیلومتری شرق تنگه گل با آبشار زیبا و بلند آن، دره آلمه، دره آلی، دره آن سر و دره قرغون است.
از پدیده‌های طبیعی موجود در این منطقه، جنگل‌های انبوه و بهم فشرده‌ای که در دامنه کوه و بستر دره است و جریان رودخانه و همچنین چشمه‌های دائمی و فصلی فراوان مناظری زیبا از جلوه‌های آفرینش را در پیش روی مشتاقان طبیعت قرار داده است.
موزه حیات وحش پارک ملی گلستان (میرزا بایلو)
این موزه در منتهی الیه شرقی محدوده پارک ملی گلستان قرار گفته و شامل مجموعه‌ای غنی و متنوع از جوامع گیاهی و جانوری است، گیاهان و حیوانات وحشی و منحصر به فرد در آن قرار دارد.
این مجموعه در سال ۱۳۶۲ موزه حیات وحش کوچکی بوده که بعدها به دلیل استقبال و علاقمندی مردم در بازدید از آن توسعه یافته است.
تالاب سولوکلی
چشمه‌های پارک ملی گلستان مهمترین منابع آبی پارک را تشکیل می دهندکه در تمام سطح آن پراکنده‌اند اما جنوب غربی پارک از چشمه‌های بیشتری برخوردار است.
چشمه سولوکلی در فصول پربارش محیط آبی وسیعی را در پارک به وجود می‌آورد که از نظر تنوع اکوسیستمی بسیار حائز اهمیت است. سولوکلی تالابی طبیعی و موقتی و تنها تالاب از نوع خود در منطقه است.
«سولوک» در زبان ترکمنی به معنای «زالو» است و «لی» به معنای «محل» است. بنابراین سولوکلی در لغت به معنای «زیستگاه زالو» است.
تالاب سولوکلی به وسیله یک چشمه آب شیرین و بارش‌های فصلی تغذیه می‌شود. حداکثر عمق این تالاب به یک متر می‌رسد.
تالاب سولوکلی با چهار هکتار مساحت در ارتفاعات جنگلی عمیق کوه بیلی در پارک ملی گلستان قرار گرفته است. این تالاب در حدود ۴۵۰ هزار سال قبل با گونه‌هایی از درمنه و ریش بز پوشیده بوده است.
به گزارش خبرنگار مهر، پارک ملی گلستان به طور حتم از دیدنی ترین تفرجگاه‌های طبیعی ایران و حتی جهان محسوب می‌شود که قلم در بیان و توصیف جاذبه‌های آن کم توان است اما آنچه مسلم است ضرورت صیانت و حفاظت از این زیستگاه ارزشمند جهانی برای آیندگان است و هر گردشگر باید خود را مکلف به صیانت و حفاظت از این پارک بداند تا این امانت به آیندگان برسد.